တၢ်မၤလၤကပီၤကညီမၤထူရၤမုၢ်နံၤအဆိကတၢၢ်တဘျီဖဲဝ့ၢ်တကူၣ်
တၢ်မၤလၤကပီၤကညီမၤထူရၤမုၢ်နံၤအဆိကတၢၢ်တဘျီဖဲဝ့ၢ်တကူၣ်
Irrawaddy News, 12 Aug 2014
URL: http://www.irrawaddy.org/burma/karen-martyrs-day-marked-rangoon-first-time.html
ကညီပှၤတဝၢ(၂၀၀)ဂၤဝ့ၢ်တကူၣ်အပူၤတၢ်မၤလၤကပီၤဝဲ(၆၄)ဝီတဝီကညီမၤထူရၤမုၢ်နံၤဖဲကမၤယိၣ်ကီၢ်ဆၣ်ဖဲမုၢ်ယူာ်အနံၤန့ၣ်လီၤ.စးထီၣ်လၢထံရူၢ်ကီၢ်သဲးတၢ်လဲလိာ်ဘှီသီထီၣ်က့ၤအိၣ်ထီၣ်ဝဲဖဲ၂၀၁၁နံၣ်,မူးအံၤဘၣ်တၢ်မၤအီၤအဆိကတၢၢ် တဘျီဖဲဝ့ၢ်တကူၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ.
ကညီပှၤတဝၢခိၣ်နၢ်ဖဲဝ့ၢ်တကူၣ်ဒီးအ့ၣ်ယၣ်ဝတံၣ်ကီၢ်ခီ(ကညီဖိလၢအကထိတဖၣ်အိၣ်ဆိးဝဲအလီၢ်)အပူၤတဖၣ်ဒီးခၢၣ်စးတဖၣ်လၢကညီဒီကလုာ်ပၣ်တံၣ်ဒီးကညီဖီၣ်စုကဝဲၤကရူၢ်ဒ်အမ့ၢ်ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်,ဒံၣ်ခ့ၣ်ဘံၣ်အ့ၣ်တဖၣ်ဟဲထီၣ်ဝဲမူးအံၤ
န့ၣ်လီၤ.
တၢ်စးထီၣ်ပာ်ပနီၣ်ဝဲကညီမၤထူရၤမုၢ်နံၤဖဲလၢခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်ကီၢ်ခိၣ်အဆိကတၢၢ်တဂၤလၢအမ့ၢ်ကီၢ်ခိၣ်စီၤဘးအူကၠံဒီးအပှၤမၤသကိးတၢ်ဃီးဂၤဘၣ်တၢ်မၤသံအီၤလၢပယီၤသုးဖဲလါအီကူး(၁၂)သီ၁၉၅၀နံၣ်ဖဲထိၣ်ကီးကိသဝီ,ကီၢ်တရံးကီၢ်ဆၣ် ကညီကီၢ်စဲၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ရဲၣ်ကျဲၤမၤသံကီၢ်ခိၣ်ဒီးအပှၤမၤသကိးတၢ်ဖိတဖၣ်အံၤဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲတၢ်ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်ထံရူၢ်ကီၢ်သဲးနီၢ်ကစၢ်အတၢ်ပၢလီၤသးဒၣ်ဝဲအဂီၢ်တၢ်ပၢၢ်ဆၢအါန့ၢ်ဒံးအနံၣ်(၆၀)န့ၣ်လီၤ.တၢ်မၤလၤကပီၤဝဲကညီမၤထူရၤမုၢ်နံၤဒ်သိးတၢ်ကသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် က့ၤကညီပှၤဒုးတၢ်ဖိတဖၣ်လၢအဟ့ၣ်လီၤတ့ၢ်အသးသမူလၢတၢ်ဒုးထီဒါပယီၤအတၢ်ပၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
ခံၣ်အဲၣ်ယူၣ်တၢ်ဆဲးကျိးဝဲၤဒၢးရဲၣ်ကျဲၤမၤဝဲမူးအံၤဖဲကညီကီၢ်စဲၣ်ဝ့ၢ်ခိၣ်သ့ၣ်,ဝ့ၢ်ဖၣ်အၣ်န့ၣ်လီၤ.တကတီၢ်ဃီ,လၢတၢ်မၤလၤကပီၤမၤထူရၤမုၢ်နံၤအဂီၢ်ပှၤဖီၣ်စုကဝဲၤကရူၢ်တဖၣ်မၤဝဲသုးအတၢ်ဂဲၤလိဖဲအဝဲသ့ၣ်တၢ်ပၢဟီၣ်ကဝီၤတဖၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ.
“ပမၤလၤကပီၤဝဲပမၤထူရၤမုၢ်နံၤခီဖျိပဘၣ်သးလၢကညီဖိစိၤလၢအသီတဖၣ်ကသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအဝဲသ့ၣ်ခိၣ်နၢ်တဖၣ်ဒီးဆဲးဖီၣ်ထီၣ်က့ၤထံရူၢ်ကီၢ်သဲးအတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤလၢတဝံၤဒံးဘၣ်တဖၣ်န့ၣ်အဂ့ၢ်”,နီၣ်စူၤစဲနၣ်လၢကညီပိာ်မုၣ်တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤ ကရူၢ်စံးဝဲန့ၣ်လီၤ.
“မူးအဝဲအံၤဘၣ်တၢ်မၤလၤကပီၤအီၤအဆိကတၢၢ်တဘျီဖဲဝ့ၢ်တကူၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ.လၢညါခါပမၤလၤကပီၤမၤထူရၤမုၢ်နံၤသ့ဝဲထဲလၢဟီၣ်ကဝီၤလၢအပူၤဖျဲးအပူၤန့ၣ်အဂ့ၢ်”အဝဲစံးဝဲန့ၣ်လီၤ.
နီၣ်အိလၣ်လၢအမ့ၢ်ကညီတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်အဂီၢ်ပှၤဟူးဂဲၤတၢ်ဖိစံးဝဲ,“ပဘၣ်သးလၢကညီဖိစိၤလၢအသီတဖၣ်ကသ့ၣ်ညါဘၣ်ဝဲဘၣ်မနုၤအဃိပကညီခိၣ်နၢ်တဖၣ်ဘၣ်ဟ့ၣ်လီၤကွံာ်အသးသမူတဖၣ်လဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.”
“ပခိၣ်ပနၢ်တဖၣ်ဘၣ်သးဝဲလၢပထံပကီၢ်ကအိၣ်ဒီးကီၢ်စၢဖှိၣ်တၢ်ပၢတၢ်ြပးအတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤန့ၣ်လီၤ.လၢတၢ်ဂ့ၢ်အံၤအဃိအဝဲသ့ၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢးမၤတၢ်ပၢၢ်ဆၢဒီးဟ့ၣ်လီၤအသးသမူန့ၣ်လီၤ.တုၤမုၢ်မဆါတနံၤအံၤပတစးထီၣ်ထံၣ်ဘၣ်ဝဲကီၢ်စၢဖှိၣ် တၢ်ပၢတၢ်ြပးအတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤဒံးဘၣ်န့ၣ်အဂ့ၢ်”အဝဲစံးဝဲန့ၣ်လီၤ.
ကညီပှၤတဝၢခိၣ်နၢ်ဖဲဝ့ၢ်တကူၣ်ဒီးအ့ၣ်ယၣ်ဝတံၣ်ကီၢ်ခီ(ကညီဖိလၢအကထိတဖၣ်အိၣ်ဆိးဝဲအလီၢ်)အပူၤတဖၣ်ဒီးခၢၣ်စးတဖၣ်လၢကညီဒီကလုာ်ပၣ်တံၣ်ဒီးကညီဖီၣ်စုကဝဲၤကရူၢ်ဒ်အမ့ၢ်ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်,ဒံၣ်ခ့ၣ်ဘံၣ်အ့ၣ်တဖၣ်ဟဲထီၣ်ဝဲမူးအံၤ
န့ၣ်လီၤ.
တၢ်စးထီၣ်ပာ်ပနီၣ်ဝဲကညီမၤထူရၤမုၢ်နံၤဖဲလၢခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်ကီၢ်ခိၣ်အဆိကတၢၢ်တဂၤလၢအမ့ၢ်ကီၢ်ခိၣ်စီၤဘးအူကၠံဒီးအပှၤမၤသကိးတၢ်ဃီးဂၤဘၣ်တၢ်မၤသံအီၤလၢပယီၤသုးဖဲလါအီကူး(၁၂)သီ၁၉၅၀နံၣ်ဖဲထိၣ်ကီးကိသဝီ,ကီၢ်တရံးကီၢ်ဆၣ် ကညီကီၢ်စဲၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ရဲၣ်ကျဲၤမၤသံကီၢ်ခိၣ်ဒီးအပှၤမၤသကိးတၢ်ဖိတဖၣ်အံၤဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲတၢ်ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်ထံရူၢ်ကီၢ်သဲးနီၢ်ကစၢ်အတၢ်ပၢလီၤသးဒၣ်ဝဲအဂီၢ်တၢ်ပၢၢ်ဆၢအါန့ၢ်ဒံးအနံၣ်(၆၀)န့ၣ်လီၤ.တၢ်မၤလၤကပီၤဝဲကညီမၤထူရၤမုၢ်နံၤဒ်သိးတၢ်ကသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် က့ၤကညီပှၤဒုးတၢ်ဖိတဖၣ်လၢအဟ့ၣ်လီၤတ့ၢ်အသးသမူလၢတၢ်ဒုးထီဒါပယီၤအတၢ်ပၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
ခံၣ်အဲၣ်ယူၣ်တၢ်ဆဲးကျိးဝဲၤဒၢးရဲၣ်ကျဲၤမၤဝဲမူးအံၤဖဲကညီကီၢ်စဲၣ်ဝ့ၢ်ခိၣ်သ့ၣ်,ဝ့ၢ်ဖၣ်အၣ်န့ၣ်လီၤ.တကတီၢ်ဃီ,လၢတၢ်မၤလၤကပီၤမၤထူရၤမုၢ်နံၤအဂီၢ်ပှၤဖီၣ်စုကဝဲၤကရူၢ်တဖၣ်မၤဝဲသုးအတၢ်ဂဲၤလိဖဲအဝဲသ့ၣ်တၢ်ပၢဟီၣ်ကဝီၤတဖၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ.
“ပမၤလၤကပီၤဝဲပမၤထူရၤမုၢ်နံၤခီဖျိပဘၣ်သးလၢကညီဖိစိၤလၢအသီတဖၣ်ကသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအဝဲသ့ၣ်ခိၣ်နၢ်တဖၣ်ဒီးဆဲးဖီၣ်ထီၣ်က့ၤထံရူၢ်ကီၢ်သဲးအတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤလၢတဝံၤဒံးဘၣ်တဖၣ်န့ၣ်အဂ့ၢ်”,နီၣ်စူၤစဲနၣ်လၢကညီပိာ်မုၣ်တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤ ကရူၢ်စံးဝဲန့ၣ်လီၤ.
“မူးအဝဲအံၤဘၣ်တၢ်မၤလၤကပီၤအီၤအဆိကတၢၢ်တဘျီဖဲဝ့ၢ်တကူၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ.လၢညါခါပမၤလၤကပီၤမၤထူရၤမုၢ်နံၤသ့ဝဲထဲလၢဟီၣ်ကဝီၤလၢအပူၤဖျဲးအပူၤန့ၣ်အဂ့ၢ်”အဝဲစံးဝဲန့ၣ်လီၤ.
နီၣ်အိလၣ်လၢအမ့ၢ်ကညီတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်အဂီၢ်ပှၤဟူးဂဲၤတၢ်ဖိစံးဝဲ,“ပဘၣ်သးလၢကညီဖိစိၤလၢအသီတဖၣ်ကသ့ၣ်ညါဘၣ်ဝဲဘၣ်မနုၤအဃိပကညီခိၣ်နၢ်တဖၣ်ဘၣ်ဟ့ၣ်လီၤကွံာ်အသးသမူတဖၣ်လဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.”
“ပခိၣ်ပနၢ်တဖၣ်ဘၣ်သးဝဲလၢပထံပကီၢ်ကအိၣ်ဒီးကီၢ်စၢဖှိၣ်တၢ်ပၢတၢ်ြပးအတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤန့ၣ်လီၤ.လၢတၢ်ဂ့ၢ်အံၤအဃိအဝဲသ့ၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢးမၤတၢ်ပၢၢ်ဆၢဒီးဟ့ၣ်လီၤအသးသမူန့ၣ်လီၤ.တုၤမုၢ်မဆါတနံၤအံၤပတစးထီၣ်ထံၣ်ဘၣ်ဝဲကီၢ်စၢဖှိၣ် တၢ်ပၢတၢ်ြပးအတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤဒံးဘၣ်န့ၣ်အဂ့ၢ်”အဝဲစံးဝဲန့ၣ်လီၤ.