တၢ်ကကတိၤသကိးဘၣ်ဃးတၢ်ဒုးတၢ်ယၤလၢကီၢ်ပယီၤကီၢ်သရ့ၤထံးသ့ၣ်တဖၣ်ဖဲကလုာ်ဒူၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်အပူၤ
တၢ်ကကတိၤသကိးဘၣ်ဃးတၢ်ဒုးတၢ်ယၤလၢကီၢ်ပယီၤကီၢ်သရ့ၤထံးသ့ၣ်တဖၣ်ဖဲကလုာ်ဒူၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်အပူၤ
Irrawaddy News, 20 May 2015
URL: http://www.irrawaddy.org/burma/fighting-on-burmas-peripheries-to-be-at-center-of-ethnic-summit.html
တၢ်ဒုးတၢ်ယၤလၢကီၢ်ပယီၤသုးမုၢ်ဒီးကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုကဝဲၤသၢကရူၢ်အဂ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤကမ့ၢ်ဝဲတၢ်ဂ့ၢ်ခိၣ်သ့ၣ်လၢတၢ်အိၣ် ဖှိၣ်အတၢ်ရဲၣ်လီၤ
ကျဲၤလီၤဖဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ကူၣ်လိာ်တၢ်လၢကလုာ်ဒူၣ်ခိၣ်နၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ကကိးဝဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢပှၤဖီၣ်စုက ဝဲၤတၢ်လီၢ်အဟီၣ်ကဝီၤလၢအအိၣ်ဝဲ
ဒၣ်လၢကညီကီၢ်စဲၣ်ဖဲလၢလါထီၣ်အဆိအချ့ဝဲအံၤန့ၣ်လီၤ.
တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ကူၣ်လိာ်လၢတၢ်ကမၤအီၤဖဲလါယူၤ(၂)သီတုၤလၢ(၆)သီဖဲကညီကီၢ်စဲၣ်လၢဝ့ၢ်လီၢ်ဃံလၤအံၤကပာ်တၢ်သးစဲဘၣ်ဃးMyanmar
National Democratic Alliance Army (MNDAA), Ta’ang National Liberation Army (TNLA)ဒီးရခၢၣ်သုးမုၢ်သ့ၣ်တဖၣ်(လၢဒုး
လိာ်သးဒီးကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်တဘိယူာ်ဃီ)အမူအဒါအလီၢ်အလၤအိၣ်ဖဲကီၢ်ပယီၤ တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအပူၤဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.
ပကဘၣ်ဘှါရှဲဝဲပှၤသၢဖုအံၤအတၢ်ဂ့ၢ်ကီဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်ပကတၢၣ်ပီၣ်သကိးအီၤဖဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ..ဘၣ်ဆၣ်တၢ် လၢအကါဒိၣ်န့ၢ်တၢ်
အံၤမ့ၢ်ဝဲကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးအိၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.ကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်မ့ၢ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ် ဝဲပှၤခဲလၢာ်အတၢ်နုာ်လီၤပၣ်ဃုာ်န့ၣ်ဒီးပ
ဘှါရှဲဝဲတၢ်ဂ့ၢ်ကီအံၤသ့ဝဲန့ၣ်အဂ့ၢ်,ခူၣ်အိၣ်ကၣ်လၢအမ့ၢ်ကီၢ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ် တၢ်ခးပှၤတီခိၣ်ရိၣ်မဲတၢ်ကရူၢ်အခိၣ်နၢ်တဂၤတဲဘၣ်ဝဲအ့ၣ်
ယၣ်ဝတံၣ်တၢ်ကစီၣ်န့ၣ်လီၤ.
ကီၢ်ပဒိၣ်ဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်လၢတၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအလံာ်ပတြီာ်ဒီးကလုာ်ဒူၣ်(၁၆)ဖုလၢအမ့ၢ်ကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးပှၤတီခိၣ်ရိၣ်မဲတၢ်
ကရူၢ်(NCCT)န့ၣ်လီၤ.(TNLA)မ့ၢ်ဝဲပှၤတဖုလၢအပၣ်ဃုာ်ဝဲဒၣ်လၢကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးပှၤတီ ခိၣ်ရိၣ်မဲတၢ်အကရူၢ်အကျါမ့မ့ၢ်
(MNDAA)ဒီးရၢၣ်ခၢၣ်အသုးမုၢ်တပၣ်ဃုာ်ဝဲဒၣ်ဘၣ်.ကီၢ်ပဒိၣ်တခီတဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးလၢပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤကပၣ်ဃုာ်ဒီးဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲလီၢ်
ဆ့ၣ်နီၤလၢတၢ်ကတိၤသကိးတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအဖီခိၣ်အံၤစ့ၢ်ကီးဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
ကလုာ်ဒူၣ်ခိၣ်နၢ်သ့ၣ်တဖၣ်မိၣ်န့ၢ်သးလီဝဲလၢကလုာ်ဒူၣ်ဖိကိးဒူၣ်ဒဲးကနုာ်လီၤပၣ်ဃုာ်ဘၣ်ဝဲဖဲတၢ်ဆဲးလီၤသကိးဝဲဒၣ်ကီၢ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်
တၢ်ခးအတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤဒီးကီၢ်ပဒိၣ်န့ၣ်လီၤ.ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢကအိၣ်ထီၣ်ဝဲလၢအဆိအချ့အတၢ်ပညိၣ်မ့ၢ်ဒ်သိးဒီးကပာ်လီၤ
တၢ်ဆၢကတီၢ်အတကွီၢ်လၢပှၤဒုးယၤတၢ်ဖိအကရူၢ်ပၣ်တံၣ်သ့ၣ်တဖၣ်မ့ၢ်ဒ်သိးအ ဝဲသ့ၣ်ကနုာ်လီၤပၣ်ဃုာ်သကိးဘၣ်ဝဲဒၣ်လၢကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်
တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအတၢ်ဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်(လၢအဝဲသ့ၣ်တန့ၢ် နုာ်လီၤပၣ်ဃုာ်ဘၣ်ဝဲဖဲအခီၣ်ထံးတပတီၢ်)အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
ကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုကဝဲၤကရူၢ်ခဲလၢာ်မ့တန့ၢ်နုာ်လီၤပၣ်ဃုာ်ဖဲကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအတၢ်ဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်တကတီၢ်ဃီဒၣ်လဲာ်အဝဲ
သ့ၣ်လိၣ်ဘၣ်ဝဲတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤတခါလၢအဝဲသ့ၣ်ကန့ၢ်ပၣ်ဃုာ်က့ၤဝဲဒၣ်ဖဲတၢ်ဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်လၢခံတပတီၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.လၢတၢ်အၢၣ်
လီၤအီလီၤဝဲအံၤအဖီခိၣ်ပဃုကျဲကသ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ပတပာ်တ့ၢ်ကွံာ်ကလုာ်ဒူၣ် ဖီၣ်စုကဝဲၤကရူၢ်နီတဖုဘၣ်,ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့တၢ်ဆဲးလီၤ
စုမုၢ်ကျၢၢ်လၢတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအံၤဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်တ ကဲထီၣ်ဝဲတကတီၢ်ဃီဘၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်ခူၣ်အိၣ်ကၣ်စံးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
ကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးပှၤတီခိၣ်ရိၣ်မဲတၢ်ကရူၢ်(NCCT)အပှၤပၢၤလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤခံဂၤတဂၤကပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်အစၢလၢအဒိးန့ၢ်န့ၢ်ဝဲလၢလီၢ်
ဃံလၤအတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဖီခိၣ်အံၤဆူကီၢ်စၢဖှိၣ်တၢ်သူၣ်ထီၣ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ကမံတံာ်(UPWC)ဒီးက ပာ်တၢ်သးစဲဘၣ်ဃးတၢ်ဂ့ၢ်အကါဒိၣ်သ့ၣ်
တဖၣ်လၢကီၢ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤလၢခံကတၢၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဂ့ၢ်ခိၣ်သ့ၣ်အိၣ်ဝဲခံထံၣ်န့ၣ်လီၤ.တၢတထံၣ်မ့ၢ်ဝဲတၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်ကဒါက့ၤဝဲကီၢ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအတၢ်အၢၣ်လီၤ အီလီၤအပတြီာ်လၢ
ခံကတၢၢ်ဒီးတၢ်ဒိးန့ၢ်တၢ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်လၢကီၢ်စၢဖှိၣ်တၢ်သူၣ်ထီၣ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ကမံတံာ်, ဒီး ခံထံၣ်တထံၣ်မ့ၢ်ဝဲတၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်ထံရူၢ်ကီၢ်
သဲးတၢ်ဖံးတၢ်မၤအတကွီၢ်ဒီးတၢ်ဒိးန့ၢ်တၢ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်လၢအဝဲသ့ၣ်အ အိၣ်န့ၣ်အဂ့ၢ်ကွဲၤထူဝ့စံးဘၣ်ဝဲအ့ၣ်ယၣ်ဝတံၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဒ်န့ၣ်အသိးစ့ၢ်ကီး(MNDAA)စံးစ့ၢ်ကီးဝဲဒၣ်လၢတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢတၢ်ဂ့ၢ်အဖီခိၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲအိၣ်ဝဲဒၣ်လၢတၢ်ကဆှၢဝဲခၢၣ် စးလၢကလဲၤထီၣ်
တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢလီၢ်ဃံလၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.ကွဲၤထူဝ့စံးဝဲဒၣ်လၢကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ(KNU)ကမ့ၢ် ပှၤတူၢ်လိာ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဒီးကဟံးန့ၢ်အံး
ထွဲကွၢ်ထွဲလီၢ်ဃံလၤဟီၣ်ကဝီၤဒီးကိးဝဲကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုကဝဲၤခဲလၢာ်ပၣ်ဃုာ်ဝဲဒၣ်ဒီး(MNDAA)န့ၣ်လီၤ.အဝဲတဲအါထီၣ်စ့ၢ်ကီးဝဲဒၣ်လၢကညီ
ဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ(KNU)ရဲၣ်ကျဲၤစ့ၢ်ကီးဝဲဒၣ်လၢကကွဲစ့ၢ်ကီးဂံၢ်ခီၣ်ထံးတၢ်ကစီၣ်သန့ဒီးထံဂုၤကီၢ်ဂၤတၢ်ကစီၣ်သန့သ့ၣ်တဖၣ်လၢတၢ်
အိၣ်ဖှိၣ်တဘျီညါအံၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
ကလုာ်ဒူၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢတယံာ်ဘၣ်ကမၤအသးအံၤကမ့ၢ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်ခံဝီတဝီဖဲလီၢ်ဃံလၤန့ၣ်လီၤ. ကလုာ် ဒူၣ်ခိၣ်နၢ်တဖၣ်မၤတၢ်
အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်အခီၣ်ထံးတဘျီဖဲလါယနူၤအါရံၣ်(၂၀၁၄)နံၣ်န့ၣ်လီၤ.
စးထီၣ်လၢလါဖ့ၤဘြူၤအါရံၣ်လံၤလံၤသိၣ်မှံၤ(MNDAA),TLNA ဒီးရခၢၣ်အသုးမုၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ဒုးလိာ်ယၤလိာ်အသးဒီး ကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်ဖဲကီၢ်ပ
ယီၤမုၢ်ထီၣ်ကလံၤထံးတကပၤလၢအမ့ၢ်ကိကၣ်အဟီၣ်ကဝီၤလီၤဆီန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒုးတၢ်ယၤတနီၤနီၤ လီၤပျံၤလီၤဖုးဝဲဒၣ်ဒိၣ်မးဒီးသုးဖိသံၣ်ဖိ
လၢခံခီယၢ်ခီအသးသမူဘၣ်ဟါမၢ်ကွံာ်ဝဲဒၣ်အါမးန့ၣ်လီၤ.ဖဲလၢလါမးရှးဘူးထီၣ်ကလၢာ်အကတီၢ်ကီၢ်ပဒိၣ်ဒီးရခၢၣ်သုးသ့ၣ်တဖၣ်အဘၢၣ်
စၢၤတၢ်ဒုးတၢ်ယၤအိၣ်ထီၣ်စ့ၢ်ကီးဝဲတဆံးတက့ၢ်ဖဲရခၢၣ်ကီၢ် စဲၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဖဲလါအခီၣ်ထံးကရူၢ်သၢဖုအံၤဆှၢထီၣ်ဝဲဒၣ်ခၢၣ်စးလၢကထီၣ်ဝဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်လၢဝးအဟီၣ်ကဝီၤလီၤဆီ,ဖဲလၢကီၢ်ပ ယီၤပှၤဖီၣ်စုကဝဲၤ
ကလုာ်ဒူၣ်အဒိၣ်တဖုလၢအမ့ၢ်(UWSA) တဲဖျါထီၣ်ဝဲဒၣ်လၢကဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤဝဲပှၤဖီၣ်စုကဝဲၤတၢ်ဒုးတၢ် ယၤအကရူၢ်န့ၣ်လီၤ.
ကျဲၤလီၤဖဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ကူၣ်လိာ်တၢ်လၢကလုာ်ဒူၣ်ခိၣ်နၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ကကိးဝဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢပှၤဖီၣ်စုက ဝဲၤတၢ်လီၢ်အဟီၣ်ကဝီၤလၢအအိၣ်ဝဲ
ဒၣ်လၢကညီကီၢ်စဲၣ်ဖဲလၢလါထီၣ်အဆိအချ့ဝဲအံၤန့ၣ်လီၤ.
တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ကူၣ်လိာ်လၢတၢ်ကမၤအီၤဖဲလါယူၤ(၂)သီတုၤလၢ(၆)သီဖဲကညီကီၢ်စဲၣ်လၢဝ့ၢ်လီၢ်ဃံလၤအံၤကပာ်တၢ်သးစဲဘၣ်ဃးMyanmar
National Democratic Alliance Army (MNDAA), Ta’ang National Liberation Army (TNLA)ဒီးရခၢၣ်သုးမုၢ်သ့ၣ်တဖၣ်(လၢဒုး
လိာ်သးဒီးကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်တဘိယူာ်ဃီ)အမူအဒါအလီၢ်အလၤအိၣ်ဖဲကီၢ်ပယီၤ တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအပူၤဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.
ပကဘၣ်ဘှါရှဲဝဲပှၤသၢဖုအံၤအတၢ်ဂ့ၢ်ကီဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်ပကတၢၣ်ပီၣ်သကိးအီၤဖဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ..ဘၣ်ဆၣ်တၢ် လၢအကါဒိၣ်န့ၢ်တၢ်
အံၤမ့ၢ်ဝဲကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးအိၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.ကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်မ့ၢ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ် ဝဲပှၤခဲလၢာ်အတၢ်နုာ်လီၤပၣ်ဃုာ်န့ၣ်ဒီးပ
ဘှါရှဲဝဲတၢ်ဂ့ၢ်ကီအံၤသ့ဝဲန့ၣ်အဂ့ၢ်,ခူၣ်အိၣ်ကၣ်လၢအမ့ၢ်ကီၢ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ် တၢ်ခးပှၤတီခိၣ်ရိၣ်မဲတၢ်ကရူၢ်အခိၣ်နၢ်တဂၤတဲဘၣ်ဝဲအ့ၣ်
ယၣ်ဝတံၣ်တၢ်ကစီၣ်န့ၣ်လီၤ.
ကီၢ်ပဒိၣ်ဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်လၢတၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအလံာ်ပတြီာ်ဒီးကလုာ်ဒူၣ်(၁၆)ဖုလၢအမ့ၢ်ကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးပှၤတီခိၣ်ရိၣ်မဲတၢ်
ကရူၢ်(NCCT)န့ၣ်လီၤ.(TNLA)မ့ၢ်ဝဲပှၤတဖုလၢအပၣ်ဃုာ်ဝဲဒၣ်လၢကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးပှၤတီ ခိၣ်ရိၣ်မဲတၢ်အကရူၢ်အကျါမ့မ့ၢ်
(MNDAA)ဒီးရၢၣ်ခၢၣ်အသုးမုၢ်တပၣ်ဃုာ်ဝဲဒၣ်ဘၣ်.ကီၢ်ပဒိၣ်တခီတဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးလၢပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤကပၣ်ဃုာ်ဒီးဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲလီၢ်
ဆ့ၣ်နီၤလၢတၢ်ကတိၤသကိးတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအဖီခိၣ်အံၤစ့ၢ်ကီးဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
ကလုာ်ဒူၣ်ခိၣ်နၢ်သ့ၣ်တဖၣ်မိၣ်န့ၢ်သးလီဝဲလၢကလုာ်ဒူၣ်ဖိကိးဒူၣ်ဒဲးကနုာ်လီၤပၣ်ဃုာ်ဘၣ်ဝဲဖဲတၢ်ဆဲးလီၤသကိးဝဲဒၣ်ကီၢ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်
တၢ်ခးအတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤဒီးကီၢ်ပဒိၣ်န့ၣ်လီၤ.ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢကအိၣ်ထီၣ်ဝဲလၢအဆိအချ့အတၢ်ပညိၣ်မ့ၢ်ဒ်သိးဒီးကပာ်လီၤ
တၢ်ဆၢကတီၢ်အတကွီၢ်လၢပှၤဒုးယၤတၢ်ဖိအကရူၢ်ပၣ်တံၣ်သ့ၣ်တဖၣ်မ့ၢ်ဒ်သိးအ ဝဲသ့ၣ်ကနုာ်လီၤပၣ်ဃုာ်သကိးဘၣ်ဝဲဒၣ်လၢကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်
တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအတၢ်ဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်(လၢအဝဲသ့ၣ်တန့ၢ် နုာ်လီၤပၣ်ဃုာ်ဘၣ်ဝဲဖဲအခီၣ်ထံးတပတီၢ်)အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
ကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုကဝဲၤကရူၢ်ခဲလၢာ်မ့တန့ၢ်နုာ်လီၤပၣ်ဃုာ်ဖဲကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအတၢ်ဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်တကတီၢ်ဃီဒၣ်လဲာ်အဝဲ
သ့ၣ်လိၣ်ဘၣ်ဝဲတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤတခါလၢအဝဲသ့ၣ်ကန့ၢ်ပၣ်ဃုာ်က့ၤဝဲဒၣ်ဖဲတၢ်ဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်လၢခံတပတီၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.လၢတၢ်အၢၣ်
လီၤအီလီၤဝဲအံၤအဖီခိၣ်ပဃုကျဲကသ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ပတပာ်တ့ၢ်ကွံာ်ကလုာ်ဒူၣ် ဖီၣ်စုကဝဲၤကရူၢ်နီတဖုဘၣ်,ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့တၢ်ဆဲးလီၤ
စုမုၢ်ကျၢၢ်လၢတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအံၤဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်တ ကဲထီၣ်ဝဲတကတီၢ်ဃီဘၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်ခူၣ်အိၣ်ကၣ်စံးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
ကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးပှၤတီခိၣ်ရိၣ်မဲတၢ်ကရူၢ်(NCCT)အပှၤပၢၤလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤခံဂၤတဂၤကပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်အစၢလၢအဒိးန့ၢ်န့ၢ်ဝဲလၢလီၢ်
ဃံလၤအတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဖီခိၣ်အံၤဆူကီၢ်စၢဖှိၣ်တၢ်သူၣ်ထီၣ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ကမံတံာ်(UPWC)ဒီးက ပာ်တၢ်သးစဲဘၣ်ဃးတၢ်ဂ့ၢ်အကါဒိၣ်သ့ၣ်
တဖၣ်လၢကီၢ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤလၢခံကတၢၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဂ့ၢ်ခိၣ်သ့ၣ်အိၣ်ဝဲခံထံၣ်န့ၣ်လီၤ.တၢတထံၣ်မ့ၢ်ဝဲတၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်ကဒါက့ၤဝဲကီၢ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအတၢ်အၢၣ်လီၤ အီလီၤအပတြီာ်လၢ
ခံကတၢၢ်ဒီးတၢ်ဒိးန့ၢ်တၢ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်လၢကီၢ်စၢဖှိၣ်တၢ်သူၣ်ထီၣ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ကမံတံာ်, ဒီး ခံထံၣ်တထံၣ်မ့ၢ်ဝဲတၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်ထံရူၢ်ကီၢ်
သဲးတၢ်ဖံးတၢ်မၤအတကွီၢ်ဒီးတၢ်ဒိးန့ၢ်တၢ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်လၢအဝဲသ့ၣ်အ အိၣ်န့ၣ်အဂ့ၢ်ကွဲၤထူဝ့စံးဘၣ်ဝဲအ့ၣ်ယၣ်ဝတံၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဒ်န့ၣ်အသိးစ့ၢ်ကီး(MNDAA)စံးစ့ၢ်ကီးဝဲဒၣ်လၢတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢတၢ်ဂ့ၢ်အဖီခိၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲအိၣ်ဝဲဒၣ်လၢတၢ်ကဆှၢဝဲခၢၣ် စးလၢကလဲၤထီၣ်
တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢလီၢ်ဃံလၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.ကွဲၤထူဝ့စံးဝဲဒၣ်လၢကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ(KNU)ကမ့ၢ် ပှၤတူၢ်လိာ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဒီးကဟံးန့ၢ်အံး
ထွဲကွၢ်ထွဲလီၢ်ဃံလၤဟီၣ်ကဝီၤဒီးကိးဝဲကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုကဝဲၤခဲလၢာ်ပၣ်ဃုာ်ဝဲဒၣ်ဒီး(MNDAA)န့ၣ်လီၤ.အဝဲတဲအါထီၣ်စ့ၢ်ကီးဝဲဒၣ်လၢကညီ
ဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ(KNU)ရဲၣ်ကျဲၤစ့ၢ်ကီးဝဲဒၣ်လၢကကွဲစ့ၢ်ကီးဂံၢ်ခီၣ်ထံးတၢ်ကစီၣ်သန့ဒီးထံဂုၤကီၢ်ဂၤတၢ်ကစီၣ်သန့သ့ၣ်တဖၣ်လၢတၢ်
အိၣ်ဖှိၣ်တဘျီညါအံၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
ကလုာ်ဒူၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢတယံာ်ဘၣ်ကမၤအသးအံၤကမ့ၢ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်ခံဝီတဝီဖဲလီၢ်ဃံလၤန့ၣ်လီၤ. ကလုာ် ဒူၣ်ခိၣ်နၢ်တဖၣ်မၤတၢ်
အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်အခီၣ်ထံးတဘျီဖဲလါယနူၤအါရံၣ်(၂၀၁၄)နံၣ်န့ၣ်လီၤ.
စးထီၣ်လၢလါဖ့ၤဘြူၤအါရံၣ်လံၤလံၤသိၣ်မှံၤ(MNDAA),TLNA ဒီးရခၢၣ်အသုးမုၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ဒုးလိာ်ယၤလိာ်အသးဒီး ကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်ဖဲကီၢ်ပ
ယီၤမုၢ်ထီၣ်ကလံၤထံးတကပၤလၢအမ့ၢ်ကိကၣ်အဟီၣ်ကဝီၤလီၤဆီန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒုးတၢ်ယၤတနီၤနီၤ လီၤပျံၤလီၤဖုးဝဲဒၣ်ဒိၣ်မးဒီးသုးဖိသံၣ်ဖိ
လၢခံခီယၢ်ခီအသးသမူဘၣ်ဟါမၢ်ကွံာ်ဝဲဒၣ်အါမးန့ၣ်လီၤ.ဖဲလၢလါမးရှးဘူးထီၣ်ကလၢာ်အကတီၢ်ကီၢ်ပဒိၣ်ဒီးရခၢၣ်သုးသ့ၣ်တဖၣ်အဘၢၣ်
စၢၤတၢ်ဒုးတၢ်ယၤအိၣ်ထီၣ်စ့ၢ်ကီးဝဲတဆံးတက့ၢ်ဖဲရခၢၣ်ကီၢ် စဲၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဖဲလါအခီၣ်ထံးကရူၢ်သၢဖုအံၤဆှၢထီၣ်ဝဲဒၣ်ခၢၣ်စးလၢကထီၣ်ဝဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်လၢဝးအဟီၣ်ကဝီၤလီၤဆီ,ဖဲလၢကီၢ်ပ ယီၤပှၤဖီၣ်စုကဝဲၤ
ကလုာ်ဒူၣ်အဒိၣ်တဖုလၢအမ့ၢ်(UWSA) တဲဖျါထီၣ်ဝဲဒၣ်လၢကဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤဝဲပှၤဖီၣ်စုကဝဲၤတၢ်ဒုးတၢ် ယၤအကရူၢ်န့ၣ်လီၤ.