ကီၢ်ပယီၤပှၤရဲၣ်ကျဲၤတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်အီၣ်မ့စံးဝဲပဲတြီအိးထီၣ်တ့ၢ်အသးဒံးလၢတၢ်ကဆဲးလီၤသကိးစုမုၢ်ကျၢၢ်လၢကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်အတၢ်
အၢၣ်လီၤအီလီၤဖဲလၢကီၢ်ပဒိၣ်အပှၤခၢၣ်စးဒီးကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုကဝဲၤပှၤတဲကျဲၤသကိးတၢ်အသီတဖုမၤမုၢ်ဆ့ၣ်မုၢ်ဂီၤတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ခံသီဝံၤဝဲဖဲမုၢ်ဘူၣ်
အနံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်လီၤ.

ဖဲမုၢ်ဖီဖးအနံၤဖဲလၢအူအီၣ်မ့စံးဘၣ်ပှၤဟ့ၣ်တၢ်ကစီၣ်လၢကီၢ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအတၢ်အၢၣ်လီၤပတြီာ်အံၤအဖီခိၣ်ကီၢ်ပဒိၣ်တလိၣ်ဘၣ်ဝဲဒၣ်
တၢ်ဆီတလဲနီတမံၤဘၣ်အခါတၢ်အိၣ်သးအိၣ်ဖျါဝဲဒၣ်လၢတၢ်တဲသကိးတၢ်အံၤတလဲၤသးလၢအဂ့ၢ်အဝီဘၣ်န့ၣ်လီၤ.ဘၣ်ဆၣ်ဒီးတၢ်ဘှီဘၣ်မၤဂ့ၤ
ထီၣ်က့ၤတၢ်ဂ့ၢ်(၁၂)ထံၣ်လၢကလုာ်ဒူၣ်ခၢၣ်စးဆှၢနုာ်အီၤန့ၣ်ကဘၣ်တၢ်ထၢနုာ်ဃုာ်အီၤဖဲတၢ်ဂ့ၢ်အတၢ်ပိာ်ထွဲအပူၤန့ၣ်လီၤ.

ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤကီၢ်ပဒိၣ်အပှၤခၢၣ်စးဒီးကလုာ်ဒူၣ်အပှၤခၢၣ်စးလီၤလီၤဆီဆီအသီတဖုလၢဘၣ်တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်တ့ၢ်အီၤဖဲကညီကီၢ်စဲၣ်လၢလီၢ်ဃံလၤဖဲ
အပူၤကွံာ်တလါအံၤအဘၢၣ်စၢၤတၢ်ကတိၤသကိးတၢ်အခီၣ်ထံးတဘျီလၢခံသီအတီၢ်ပူၤအံၤဝံၤအလီၢ်ခံ,တၢ်အိၣ်သးအိၣ်ဖျါဝဲဒၣ်လၢတၢ်မုၢ်လၢ်ဟဲ
အိၣ်အါထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

အီၣ်မ့ဟ့ၣ်ထီၣ်အတၢ်ထံၣ်ဒီးစံးဘၣ်ပှၤဟ့ၣ်တၢ်ကစီၣ်ဖိတဖၣ်“တၢ်ကတိၤသကိးတၢ်တနံၤအံၤကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်ဝဲဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.ပအိး
ထီၣ်ပဲတြီလၢဆူညါခီတပတီၢ်တၢ်ကဆဲးလီၤကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ..”

အဝဲစံးစ့ၢ်ကီးဝဲဒၣ်ခါဆူညါတၢ်ကတိၤသကိးလၢပှၤခံံခီယၢ်ပၤအံၤဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်တၢ်ကမၤအီၤလၢဝ့ၢ်တကူၣ်ဖဲလါယူၤလံသၢနွံတနွံအတီၢ်ပူၤန့ၣ်
လီၤ.တၢ်ကတိၤသကိးတၢ်အံၤကပၣ်ဃုာ်စ့ၢ်ကီးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ်ဃးတၢ်ဘှီဘၣ်မၤဂ့ၤထီၣ်က့ၤတၢ်ကွဲးပတြီာ်လၢကလုာ်ဒူၣ်ကရူၢ်ဆှၢနုာ်တ့ၢ်ဝဲတဖၣ်
န့ၣ်လီၤ.

ကီၢ်ပဒိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်မ့ၢ်တအဲၣ်ဒိးတူၢ်လိာ်ဝဲဒၣ်ပှၤတၢၣ်ပီၣ်တဲကျဲၤသကိးတၢ်အသီတဖုအံၤဘၣ်ဆၣ်ကလုာ်ဒူၣ်ခၢၣ်စးသ့ၣ်တဖၣ်နာ်ဝဲဒၣ်လၢ
တၢ်ဂ့ၤကမၤအသးနီၢ်နီၢ်န့ၣ်လီၤ.

အီၣ်မ့ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲခၢၣ်စးအသီအံၤဒ်အမ့ၢ်ပှၤမၤသကိးတ့ၢ်လံတၢ်ပှၤလီၢ်လံၤသ့ၣ်တဖၣ်လၢအဆီတလဲလိာ်က့ၤဝဲအက့ၢ်အဂီၤလၢအသီန့ၣ်လီၤ.
စံးဝဲလၢအဝဲမၤသကိးတ့ၢ်လံတၢ်ဒီးခိၣ်နၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤတဂၤစုာ်စုာ်ဖဲလၢအပူၤကွံာ်တၢ်တဲကျဲၤသကိးတၢ်ပတုာ်တၢ်ခးလၢခံခီယၢ်ပၤအဘၢၣ်စၢၤ
န့ၣ်လီၤ.

စံၣ်ဖိရၣ်စ့ၣ်လၢအမ့ၢ်ခၢၣ်စးလီၤလီၤဆီဆီအသီတဖုအခိၣ်ဒီးကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ(KNU)အပှၤပၢၤလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤခံဂၤတဂၤစံးဘၣ်အ့ၣ်ယၣ်
ဝတံၣ်တၢ်ကစီၣ်လၢတၢ်ကတိၤသကိးတၢ်အံၤအိၣ်ဒီးတၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီအဃိသတးဒီးကဘၣ်တၢ်ဆဲးမၤအီၤန့ၣ်လီၤ.


အဝဲစံးဝဲဒၣ်ပှၤခံဒူၣ်လၢာ်ကဆဲးတၢၣ်ပီၣ်သကိးတၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ်ဃးကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုကဝဲၤသၢဒူၣ်လၢအမ့ၢ်(TNLA),ရၢၣ်ခၢၣ်သုးမုၢ်(Arakan Army),
(MNDAA)သ့ၣ်တဖၣ်လၢအိၣ်ဒံးဝဲဒၣ်လၢတၢ်ဒုးလိာ်ယၤလိာ်သးဒီးပယီၤသုးမုၢ်အဖၢမုၢ်ဖဲယိၤဒိၣ်ကီၢ်စဲၣ်ကလံၤစိးတခီန့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဒုးနုာ်လီၤပၣ်ဃုာ်ကရူၢ်ခဲလၢာ်အံၤအကါဒိၣ်ဝဲထဲသိးဒီးကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအံၤန့ၣ်လီၤ.ပဂုာ်ကျဲးစၢးဒုးအိၣ်ထီၣ်တ့ၢ်လံပှၤခဲလၢာ်အ
တၢ်နုာ်လီၤပၣ်ဃုာ်ဖဲကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးဒီးကီၢ်ပဒိၣ်ကြၢးဂုာ်ကျဲးစၢးစ့ၢ်ကီးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.ခဲအံၤကီၢ်ပဒိၣ်တခီဟံးထီၣ်ဖီၣ်ထီၣ်ဝဲလံတၢ်
ဂ့ၢ်အံၤအဃိမ့ၢ်ဝဲတၢ်ပနီၣ်လၢအဂ့ၤတခါန့ၣ်အဂ့ၢ်,စံၣ်ဖိရၣ်စ့ၣ်စံးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

ပူစံကၠူလၢအမ့ၢ်ကလုာ်ဒူၣ်ခၢၣ်စးအခိၣ်ခံဂၤတဂၤစံးဝဲတၢ်မုၢ်လၢ်ကွၢ်စိအိၣ်ပာ်ဝဲဒၣ်လၢတၢ်ကဂုာ်ကျဲးစၢးဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်တၢ်မုာ်တၢ်
ခုၣ်ဖဲလၢကီၢ်ခိၣ်သ့ၣ်စ့ၣ်အပဒိၣ်တၢ်ပၢတၢ်အကတီၢ်န့ၣ်လီၤ.

အဝဲစံးစ့ၢ်ကီးဝဲတၢ်ဂ့ၢ်လၢတၢ်ကဘၣ်ဘှီဘၣ်မၤဂ့ၤထီၣ်က့ၤအီၤအိၣ်ဝဲဒၣ်ထဲတထံၣ်ခံထံၣ်ဧိၤန့ၣ်လီၤ.ပတၢၣ်ပီၣ်တ့ၢ်လံတၢ်ဂ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤအ
ဃိန့ၣ်ဒီးဖဲလၢခါဆူညါတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဖၣ်အပူၤတၢ်ဘှါရှဲအီၤကသ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

ပှၤခံခီကပၤလၢာ်အၢၣ်လီၤအီလီၤတ့ၢ်ဝဲဒၣ်လၢကသုးဃီၤဝဲတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤဆူညါခီဒီးဂုာ်ကျဲးစၢးဆဲးလီၤဝဲကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်
တၢ်ခးတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤဖဲလၢတၢ်ပၢတၢ်ြပးဝဲအံၤအဖီလာ်ဒီးမၤဝံၤမၤတဲာ်က့ၤဝဲထံရူၢ်ကီၢ်သဲးတၢ်တၢၣ်ပီၣ်တဲကျဲၤသကိးတၢ်အဂီၢ်တၢ်မၤအတကွီၣ်
အံၤန့ၣ်လီၤ.

အီၣ်မ့ထံၣ်လိာ်စ့ၢ်ကီးအသးလီၤလီၤဆီဆီဒီး(RCSS/Shan State Army)လၢဝ့ၢ်ကံၢ်မဲဖဲမုၢ်ဘူၣ်အနံၤန့ၣ်လီၤ.ယိၤဒိၣ်ပှၤဖီၣ်စုကဝဲၤကရူၢ်တမ့ၢ်ဝဲ
ကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးပှၤတီခိၣ်ရိၢ်မဲတၢ်ကရူၢ်လၢခဲအံၤကဲထီၣ်က့ၤဝဲကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုကဝဲၤခၢၣ်လီၤဆီလၢတီခိၣ်ရိာ်မဲရဲၣ်ကျဲၤတၢ်ကတိၤသ
ကိးတၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအံၤအကရၢဖိဘၣ်န့ၣ်လီၤ.