ကညီကီၢ်စဲၣ်ပဒိၣ် ကတဲသကိး တၢ်ဆဲးလီၤဖိသၣ်မံၤသၣ် အဂ့ၢ်
ကညီကီၢ်စဲၣ်ပဒိၣ် ကတဲသကိး တၢ်ဆဲးလီၤဖိသၣ်မံၤသၣ် အဂ့ၢ်
Burma News International, 21 Nov 2016
URL: http://www.bnionline.net/news/karen-state/item/2502-karen-state-government-to-discuss-child-registration.html
ဆူၣ်ချ့ကရၢဃုဖုလၢ ကၠီၣ်တဲၣ်-ပယီၤကီၢ်ဆၢ လၢအမၤတၢ်ဘၣ်ဃး တၢ်ထုးထီၣ်ဟ့ၣ်ဖိသၣ်အိၣ်ဖျဲၣ်လံာ်အုၣ်သး ဒ်သိးကမၤစၢၤဖိ
သၣ်လၢတၢ်ကဆဲးလီၤန့ၢ်အမံၤလၢပဒိၣ်အလံာ်အဂီၢ်, ကတၢၣ်ပီၣ်သကိးအ၀ဲသ့ၣ်တၢ်ဖံးတၢ်မၤဒီး ကညီကီၢ်စဲၣ်ပဒိၣ်၀ဲၤကျိၤ ဖဲလါ
ဒံၣ်စ့ဘၢၢ် ၂၈ သီအနံၤလီၤ.
တၢ်ကရၢကရိတဖၣ်အံၤ မၤစၢၤထုးထီၣ်ဟ့ၣ်၀ဲ အိၣ်ဖျဲၣ်လံာ်အုၣ်သးဒီးတၢ်မၤနီၣ်မၤဃါအလံာ် လၢဖိသၣ်လၢတၢ်တဆဲးလီၤန့ၢ်အမံၤ
ဒံးသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ် ဖဲကညီကီၢ်စဲၣ်အပူၤ, လၢအပၣ်ဃုာ်ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢဟီၣ်က၀ီၤပူၤသ့ၣ်တဖၣ်ဒၣ်လဲာ်လီၤ. တုၤမ့ၢ် ဖိ
သၣ်တဖၣ် တၢ်ဆဲးလီၤန့ၢ်အမံၤတစု ကကဲထီၣ်ကီၢ်ပယီၤအထံဖိကီၢ်ဖိ ဒီးအ၀ဲသ့ၣ်ကအိၣ်ဒီးအခွဲးအယာ်လၢအလိၣ် ဒီးခါဆူညါ
တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ် ဒ်သိးဒီးကီၢ်ပယီၤအထံဖိကီၢ်ဖိ လၢအဂၤတဖၣ်အသိးလီၤ.
တၢ်ကရၢကရိဃိးဖုအံၤမ့ၢ်၀ဲ - ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်က ရၢ ထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤဒီးတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ၀ဲၤကျိၤ, ကညီဆူၣ် ချ့မၤစၢၤ၀ဲၤကျိၤ, မဲၢ်
တီတၢ်ဆါဟံၣ်, ထၢၣ်ပုချၢဆူၣ်ချ့ ပှၤမၤတၢ်ဖိကရူၢ် Back Pack Health Worker Team (BPHWT), ကညီပိာ်မုၣ်ကရၢ, ကီၢ်
ပယီၤက သံၣ်သရၣ်ကရၢ, ၡိကျိတၢ်ဃုသ့ၣ်ညါတၢ်ညၢ်ဂီၢ်၀ဲၤဒ့ Shoklo Malaria Research Unit (SMRU), ဒီးတၢ်ဒီသဒၢ ဒီး
တၢ်စိာ်ကဖီထီၣ်ဖိသၣ်ခွဲးယာ် ကမံးတံာ် Committee for the Protection and Promotion of Child Rights (CPPCR)တ
ဖၣ်လီၤ.
ဆူၣ်ချ့ကရၢလၢ ဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဒဲက၀ီၤပူၤတဖၣ် မၤသ ကိးတၢ်စ့ၢ်ကီးဒီး ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢဘၣ်ဃးတၢ်ဒီသဒၢပှၤ ဘၣ်ကီဘၣ်ခဲအဂ့ၢ်
United Nations High Commisioner for Refugees (UNHCR) ဒီးကညီဘၣ်ကီဘၣ်ခဲကမံးတံာ် ဒ်သိးကထုးထီၣ်ဟ့ၣ်လီၤ
အိၣ်ဖျဲၣ်လံာ်အုၣ်သးလၢ ဖိသၣ်လၢအိၣ်ဖျဲၣ်လၢကီၢ်ပယီၤ ဒီးကၠီၣ်တဲၣ်-ပယီၤကီၢ်ဆၢ သ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်လီၤ.
ဒ် UNICEF အတၢ်ပာ်ဖျါအသိး, ဖိသၣ်လၢသးနံၣ်ယဲၢ်နံၣ်ဆူဖီလာ် ၂၉,၁၆၀ ဂၤတၢ်ဆဲးလီၤန့ၢ်အမံၤ လၢကညီကီၢ်စဲၣ်အပူၤ လီၤ.
ကိးလါဒဲး လၢတၢ်ဒွးဃူအဖီခိၣ် ဖိသၣ် ၂၀၀ ဂၤအိၣ်ဖျဲၣ်လၢမဲၢ်တီတၢ်ဆါဟံၣ် မဲၢ်ဆီးန့ၣ်လီၤ. မဲၢ်တီတၢ်ဆါဟံၣ် လၢအမၤစၢၤပှၤ ကီၢ်
ပယီၤဖိလၢ မဲၢ်ဆီးဟီၣ်က၀ီၤ ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်အပူၤ ဒီးကညီကီၢ်ဆၢတၢ်လီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်, ထုးထီၣ်ဟ့ၣ်လီၤအိၣ်ဖျဲၣ်လံာ်အုၣ်သးလၢ ဘၣ်
တၢ်သ့ၣ်ညါပာ်ကဲလီၤလၢ ကၠီၣ်တဲၣ်ပဒိၣ်န့ၣ်လီၤ. တနံၣ်အံၤ စးထီၣ်လါယနူၤအါရံၤ တုၤလါစဲးပထ့ဘၢၣ်, ဖိသၣ် ၁,၈၉၉ ဂၤအိၣ်ဖျဲၣ်
လၢမဲၢ်တီတၢ်ဆါဟံၣ်လီၤ.
ဒ်ဆူၣ်ချ့ကရၢ ဒီးဖိသၣ်ခွဲးယာ်ကရၢတဖၣ်စံး၀ဲအသိး, ဖိသၣ်လၢတၢ်တဆဲးလီၤန့ၢ်အမံၤသၣ်, လၢပဒိၣ်အတၢ်ကွၢ်ဖီခိၣ် မ့ၢ်ပှၤလၢအထံ
ကီၢ်တအိၣ် ဒီးအ၀ဲသ့ၣ်အတၢ်အိၣ်မူခါဆူညါ မ့ၢ်တၢ်လၢတလီၤတံၢ်လီၤဆဲးန့ၣ်လီၤ.
သၣ်လၢတၢ်ကဆဲးလီၤန့ၢ်အမံၤလၢပဒိၣ်အလံာ်အဂီၢ်, ကတၢၣ်ပီၣ်သကိးအ၀ဲသ့ၣ်တၢ်ဖံးတၢ်မၤဒီး ကညီကီၢ်စဲၣ်ပဒိၣ်၀ဲၤကျိၤ ဖဲလါ
ဒံၣ်စ့ဘၢၢ် ၂၈ သီအနံၤလီၤ.
တၢ်ကရၢကရိတဖၣ်အံၤ မၤစၢၤထုးထီၣ်ဟ့ၣ်၀ဲ အိၣ်ဖျဲၣ်လံာ်အုၣ်သးဒီးတၢ်မၤနီၣ်မၤဃါအလံာ် လၢဖိသၣ်လၢတၢ်တဆဲးလီၤန့ၢ်အမံၤ
ဒံးသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ် ဖဲကညီကီၢ်စဲၣ်အပူၤ, လၢအပၣ်ဃုာ်ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢဟီၣ်က၀ီၤပူၤသ့ၣ်တဖၣ်ဒၣ်လဲာ်လီၤ. တုၤမ့ၢ် ဖိ
သၣ်တဖၣ် တၢ်ဆဲးလီၤန့ၢ်အမံၤတစု ကကဲထီၣ်ကီၢ်ပယီၤအထံဖိကီၢ်ဖိ ဒီးအ၀ဲသ့ၣ်ကအိၣ်ဒီးအခွဲးအယာ်လၢအလိၣ် ဒီးခါဆူညါ
တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ် ဒ်သိးဒီးကီၢ်ပယီၤအထံဖိကီၢ်ဖိ လၢအဂၤတဖၣ်အသိးလီၤ.
တၢ်ကရၢကရိဃိးဖုအံၤမ့ၢ်၀ဲ - ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်က ရၢ ထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤဒီးတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ၀ဲၤကျိၤ, ကညီဆူၣ် ချ့မၤစၢၤ၀ဲၤကျိၤ, မဲၢ်
တီတၢ်ဆါဟံၣ်, ထၢၣ်ပုချၢဆူၣ်ချ့ ပှၤမၤတၢ်ဖိကရူၢ် Back Pack Health Worker Team (BPHWT), ကညီပိာ်မုၣ်ကရၢ, ကီၢ်
ပယီၤက သံၣ်သရၣ်ကရၢ, ၡိကျိတၢ်ဃုသ့ၣ်ညါတၢ်ညၢ်ဂီၢ်၀ဲၤဒ့ Shoklo Malaria Research Unit (SMRU), ဒီးတၢ်ဒီသဒၢ ဒီး
တၢ်စိာ်ကဖီထီၣ်ဖိသၣ်ခွဲးယာ် ကမံးတံာ် Committee for the Protection and Promotion of Child Rights (CPPCR)တ
ဖၣ်လီၤ.
ဆူၣ်ချ့ကရၢလၢ ဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဒဲက၀ီၤပူၤတဖၣ် မၤသ ကိးတၢ်စ့ၢ်ကီးဒီး ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢဘၣ်ဃးတၢ်ဒီသဒၢပှၤ ဘၣ်ကီဘၣ်ခဲအဂ့ၢ်
United Nations High Commisioner for Refugees (UNHCR) ဒီးကညီဘၣ်ကီဘၣ်ခဲကမံးတံာ် ဒ်သိးကထုးထီၣ်ဟ့ၣ်လီၤ
အိၣ်ဖျဲၣ်လံာ်အုၣ်သးလၢ ဖိသၣ်လၢအိၣ်ဖျဲၣ်လၢကီၢ်ပယီၤ ဒီးကၠီၣ်တဲၣ်-ပယီၤကီၢ်ဆၢ သ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်လီၤ.
ဒ် UNICEF အတၢ်ပာ်ဖျါအသိး, ဖိသၣ်လၢသးနံၣ်ယဲၢ်နံၣ်ဆူဖီလာ် ၂၉,၁၆၀ ဂၤတၢ်ဆဲးလီၤန့ၢ်အမံၤ လၢကညီကီၢ်စဲၣ်အပူၤ လီၤ.
ကိးလါဒဲး လၢတၢ်ဒွးဃူအဖီခိၣ် ဖိသၣ် ၂၀၀ ဂၤအိၣ်ဖျဲၣ်လၢမဲၢ်တီတၢ်ဆါဟံၣ် မဲၢ်ဆီးန့ၣ်လီၤ. မဲၢ်တီတၢ်ဆါဟံၣ် လၢအမၤစၢၤပှၤ ကီၢ်
ပယီၤဖိလၢ မဲၢ်ဆီးဟီၣ်က၀ီၤ ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်အပူၤ ဒီးကညီကီၢ်ဆၢတၢ်လီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်, ထုးထီၣ်ဟ့ၣ်လီၤအိၣ်ဖျဲၣ်လံာ်အုၣ်သးလၢ ဘၣ်
တၢ်သ့ၣ်ညါပာ်ကဲလီၤလၢ ကၠီၣ်တဲၣ်ပဒိၣ်န့ၣ်လီၤ. တနံၣ်အံၤ စးထီၣ်လါယနူၤအါရံၤ တုၤလါစဲးပထ့ဘၢၣ်, ဖိသၣ် ၁,၈၉၉ ဂၤအိၣ်ဖျဲၣ်
လၢမဲၢ်တီတၢ်ဆါဟံၣ်လီၤ.
ဒ်ဆူၣ်ချ့ကရၢ ဒီးဖိသၣ်ခွဲးယာ်ကရၢတဖၣ်စံး၀ဲအသိး, ဖိသၣ်လၢတၢ်တဆဲးလီၤန့ၢ်အမံၤသၣ်, လၢပဒိၣ်အတၢ်ကွၢ်ဖီခိၣ် မ့ၢ်ပှၤလၢအထံ
ကီၢ်တအိၣ် ဒီးအ၀ဲသ့ၣ်အတၢ်အိၣ်မူခါဆူညါ မ့ၢ်တၢ်လၢတလီၤတံၢ်လီၤဆဲးန့ၣ်လီၤ.