ရီဘၢၣ်အပှ့ၤဂ့ၤထီၣ်အဃိ ပှၤသူၣ်ရီဘၢၣ်တနီၤ စးထီၣ်ထုးထီၣ်ကဒါက့ၤရီဘၢၣ်
ရီဘၢၣ်အပှ့ၤဂ့ၤထီၣ်အဃိ ပှၤသူၣ်ရီဘၢၣ်တနီၤ စးထီၣ်ထုးထီၣ်ကဒါက့ၤရီဘၢၣ်
Myanmar Times, 04 Jan 2017
URL: http://www.mmtimes.com/index.php/business/24404-rubber-price-rebound-prompts-some-farmers-to-restart-production.html
ကီၢ်ပယီၤပှၤသူၣ်ရီဘၢၣ်ဒီး ပှၤထုးထီၣ်ရီဘၢၣ်တဖၣ် ဒိးန့ၢ်က့ၤတၢ်အိၣ်ဘှံးတနီၤ ဖဲရီဘၢၣ်အဖၠါလၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် ဟဲက့ၤ
ကဒါက့ၤ မဟိတနံၣ်, အခါဖဲအ၀ဲသ့ၣ်တူၢ်ဘၣ် ရီဘၢၣ်အပှ့ၤလီၤအါလါ၀ံၤအလီၢ်ခံလီၤ.
ကီၢ်ပယီၤတၢ်မၤရီဘၢၣ် ဒိးသန့ၤထီၣ်အသးလၢဟီၣ်ခိၣ်အဖၠါ မ့ၢ်လၢပှၤပှ့ၤတၢ်လၢကီၢ်ပူၤအိၣ်စှၤ ဒီးရီဘၢၣ်အပှ့ၤလီၤ ဖဲ ၂၀၁၅
ဒီတနံၣ် ဒီး ၂၀၁၆ အါဒၣ်တက့ၢ်အဃိ, ပှၤထုးထီၣ်ရီဘၢၣ်လၢကီၢ်ပူၤအါဒံအါဂၤ ဆိကတီၢ်ကွံာ်တၢ်မၤရီဘၢၣ် န့ၣ်လီၤ.
ဘၣ်ဆၣ်ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်အဖၠါ ဟဲက့ၤကဒါက့ၤဖဲမဟိတနံၣ်လီၤ. ဖဲလါယနူၤအါရံၤ ၂၀၁၆, ရီဘၢၣ်လၢတၢ်လိဃ့လၢ မ့ၣ်အူခုၣ်
RSS 3 တတၣ်တၢ်ဆါဘၣ်၀ဲအပှ့ၤ $1260 ဖဲဘီကီးတၢ်ဖိတၢ်လံၤတၢ်ဆါတၢ်ပှ့ၤအလီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၂၀၁၆ နံၣ်ကတၢၢ် ရီဘၢၣ်
အပှ့ၤထီၣ် တုၤလၢ တတၣ် $2230 လီၤ.
"ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ရီဘၢၣ်အပှ့ၤ ဘူးကထီၣ်ဘးခံစး စးထီၣ် လါအီးထိဘၢၣ် ၂၀၁၅ မ့ၢ်လၢတၢ်ထုးထီၣ်ရီဘၢၣ်စှၤ၀ဲ လၢအ့ၡၢမုၢ်
ထီၣ်ကလံၤထံးထံကီၢ်တဖၣ်, မ့ၢ်လၢမူခိၣ်စူၤ အါ ဒီးကီလၢတၢ်ကမၤန့ၢ်ရီဘၢၣ်အထုးလၢရီဘၢၣ်ထူၣ် အဃိ, ဒီးလၢတၢ်တ့ထုး
ထီၣ်သိလ့ၣ်အါထီၣ်၀ဲ လၢကီၢ်စံၣ် ဒီးကီၢ်ယပၣ်အဃိလီၤ." အူခဲၣ်မၠ့ၣ်, လၢအမ့ၢ်နဲၢ်ရွဲၣ်ခိၣ်ကျၢၢ်လၢကီၢ်ပ ယီၤ ပှၤသူၣ်ရီဘၢၣ်ဒီး
ပှၤထုးထီၣ်ရီဘၢၣ် ကရၢ Myanmar Rubber Planters & Producers Association (MRPPA), စံး၀ဲလီၤ.
ကီၢ်ပူၤအဖၠါအိၣ်ဒ်အလီၢ်လီၢ်လီၤ, ဘၣ်ဆၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်အ ဖၠါတခီဟဲဂ့ၤထီၣ်အဃိ, ရီဘၢၣ်အပှ့ၤဟဲထီၣ်၀ဲလၢ ထံကီၢ် ပှၤသူၣ်
တၢ်ဖိ ဒီးပှၤထုးထီၣ်ဆါတၢ်ဖိအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ, အဂ့ၢ် အ၀ဲဒၣ်စံး၀ဲလီၤ.
"ရီဘၢၣ်အပှ့ၤလၢထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤအိၣ်၀ဲ တပီၣ် ၅၀၀ ကၠးဖဲလါအီးထိဘၢၣ် ၂၀၁၆, ဘၣ်ဆၣ်အပှ့ၤထီၣ်တုၤ ၁၀၀၀ ကၠး လၢအ
ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤလီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံး. ဒီးတၢ်အ၀ဲန့ၣ်လီၤလၢဒီး တတၣ် $1692, ဒီးကီၢ်ပယီၤတၢ်ထုးထီၣ်ဆါရီ ဘၢၣ်ဆူကီၢ်ချၢ
အပှ့ၤအိၣ်၀ဲ တတၣ် $1850, အဂ့ၢ် အူခဲၣ်မၠ့ၣ်စံး၀ဲလီၤ.
ကီၢ်ပယီၤအရီဘၢၣ်အပတီၢ် လူၤထံဂုၤကီၢ်ဂၤအပ တီၢ်တတုၤဒံးဘၣ်အဃိ တၢ်ဆါအီၤလၢအပှ့ၤဘၣ် ဘၣ် ဖဲထံဂုၤကီၢ်ဂၤအဖၠါ
ပူၤလီၤ.ဘၣ်ဆၣ်ဖဲတယံာ် ဘၣ်တၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢးမၤထီထီၣ်အပတီၢ်ခီဖျိ တၢ်မၤန့ၢ် အချံလၢအကံၢ်အစီအိၣ်, တၢ်မၤဂ့ၤထီၣ်တၢ်
သူၣ်တၢ် အကျဲ,ဒီးလူၤထီၣ်ခ့ခါဆၢကတီၢ်အပတီၢ် လၢတၢ် ထုးထီၣ်တ့သနၢၣ်စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.
ကီၢ်ပယီၤရီဘၢၣ်တၢ်ထုးထီၣ်ဆါဆူကီၢ်ချၢ ဖဲ ၂၀၁၅-၂၀၁၆ တၢ်သူစ့နံၣ် အိၣ်၀ဲ ၈၈,၀၀၀ တၣ်, ဒီးလၢအကျါ ၇၀ မျးက
ယၤတၢ်ဆါဆူကီၢ်စံၣ်, အဂ့ၢ် တၢ်မၤနီၣ်မၤဃါလၢ MRPPA စံး၀ဲလီၤ. ကီၢ်ယ ပၣ်မုၢ်ကျိၤ၀ဲၤကွာ်ခီပနံၣ်တဖၣ် သးဆူၣ်လၢက
မၤဂ့ၤထီၣ် ကီၢ်ပယီၤရီဘၢၣ်အကံၢ်အစီ မ့ၢ်လၢခါဆူညါအဲၣ်ဒိး၀ဲ ကီၢ်ပ ယီၤကမ့ၢ်ထံကီၢ်လၢဆါန့ၢ်အ၀ဲသ့ၣ် ရီဘၢၣ်အဃိလီၤ.
တၢ်ထုးထီၣ်ဆါရီဘၢၣ်ဆူကီၢ်ချၢ အနီၢ်ဂံၢ်နီၢ်ဒွး လၢတနံၣ်အံၤအဂီၢ် တၢ်တမၤန့ၢ်ဒံးဘၣ်, ဘၣ်ဆၣ် အူကၠီၤစွၤ လၢအမ့ၢ် Sein
Lan PyawSone တၢ်ထုးထီၣ်ရီဘၢၣ်ခီပနံၣ်အကစၢ်, နာ်၀ဲလၢကီၢ်စံၣ်ဒီးကီၢ်ယပၣ် လိၣ်ဘၣ်အါထီၣ်ရီဘၢၣ်, ကမၤထီၣ်ရီ
ဘၢၣ်အပှ့ၤ လၢကီၢ်ပယီၤတၢ်ဆါဆူကီၢ်ချၢန့ၣ်လီၤ.
ပှၤသူၣ်ရီဘၢၣ်ဒီး ပှၤမၤတၢ်ဖိတဖၣ် သးခု၀ဲလၢ ထံၣ်ဘၢၣ်ရီဘၢၣ်အပှ့ၤထီၣ်အဃိ, အ၀ဲဒၣ်စံး၀ဲလီၤ.
"ယဆိမိၣ်လၢရီဘၢၣ်အပှ့ၤကဆဲးထီၣ်ဒံး ဖဲတရူးနံၣ်ထီၣ်သီအံၤ မ့ၢ်လၢတၢ်ထုးထီၣ်ရီဘၢၣ် လၢကီၢ်စံၣ်ဒီးထံကီၢ်အဂၤ တဖၣ်
ကပတုာ်၀ဲဖဲနံၤသဘျ့အကတီၢ်အံၤအဃိလီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံး. "ဖဲ ၂၀၁၆ ရီဘၢၣ်အပှ့ၤလၢထံကီၢ်အပူၤ လီၤ၀ဲ တုၤလၢတပီၣ် ၄၈၀
ကၠးဒီးပှၤသူၣ်ရီဘၢၣ်တနီၤ ပတုာ်တၢ်ကွးရီဘၢၣ်, ဘၣ်ဆၣ်အခဲအံၤအ၀ဲသ့ၣ် စးထီၣ်ကွးကဒီး၀ဲ လီၤ."
အူခ့ၣ်မၠ့ၣ်စံး၀ဲ, ပှၤသူၣ်ရီဘၢၣ်အါဒ်အါဂၤ လၢအပတုာ်တၢ်ကွးရီဘၢၣ် မ့ၢ်လၢရီဘၢၣ်အပှ့ၤတအိၣ်အဃိတဖၣ်, စးထီၣ် ကွးက
ဒါရီဘၢၣ်တန့ၢ်ဒံးဘၣ်.
"ရီဘၢၣ်မ့ၢ်တၢ်မၤတခါလၢ နကဘၣ်သးစူၤ ဖဲလၢအပှ့ၤတအိၣ်ဘၣ်ဒၣ်လဲာ်လီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံး. "တကတီၢ်ဃီ နကဘၣ် ဃုထၢ
တၢ်ချံလၢအဘၣ်လၢအြကၢးဒီးဟီၣ်ခိၣ်လီၢ်တၢ်အိၣ်သး မ့တမ့ၢ်ဘၣ်ဒီးနတူၢ်တန့ၢ်ဘၣ်. ရီဘၢၣ်အပှ့ၤမ့တအိၣ် ဘၣ်ဆၣ် ပှၤသူၣ်
တၢ်ဖိလၢ အဃုထၢတၢ်ချံလၢအဘၣ် ကဆဲးမူဒံး၀ဲလၢတၢ်မၤအပူၤကန့ၢ် မ့ၢ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်ရီဘၢၣ်အထုး န့ၢ်ဂ့ၤအဃိလီၤ.
ကဒါက့ၤ မဟိတနံၣ်, အခါဖဲအ၀ဲသ့ၣ်တူၢ်ဘၣ် ရီဘၢၣ်အပှ့ၤလီၤအါလါ၀ံၤအလီၢ်ခံလီၤ.
ကီၢ်ပယီၤတၢ်မၤရီဘၢၣ် ဒိးသန့ၤထီၣ်အသးလၢဟီၣ်ခိၣ်အဖၠါ မ့ၢ်လၢပှၤပှ့ၤတၢ်လၢကီၢ်ပူၤအိၣ်စှၤ ဒီးရီဘၢၣ်အပှ့ၤလီၤ ဖဲ ၂၀၁၅
ဒီတနံၣ် ဒီး ၂၀၁၆ အါဒၣ်တက့ၢ်အဃိ, ပှၤထုးထီၣ်ရီဘၢၣ်လၢကီၢ်ပူၤအါဒံအါဂၤ ဆိကတီၢ်ကွံာ်တၢ်မၤရီဘၢၣ် န့ၣ်လီၤ.
ဘၣ်ဆၣ်ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်အဖၠါ ဟဲက့ၤကဒါက့ၤဖဲမဟိတနံၣ်လီၤ. ဖဲလါယနူၤအါရံၤ ၂၀၁၆, ရီဘၢၣ်လၢတၢ်လိဃ့လၢ မ့ၣ်အူခုၣ်
RSS 3 တတၣ်တၢ်ဆါဘၣ်၀ဲအပှ့ၤ $1260 ဖဲဘီကီးတၢ်ဖိတၢ်လံၤတၢ်ဆါတၢ်ပှ့ၤအလီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၂၀၁၆ နံၣ်ကတၢၢ် ရီဘၢၣ်
အပှ့ၤထီၣ် တုၤလၢ တတၣ် $2230 လီၤ.
"ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ရီဘၢၣ်အပှ့ၤ ဘူးကထီၣ်ဘးခံစး စးထီၣ် လါအီးထိဘၢၣ် ၂၀၁၅ မ့ၢ်လၢတၢ်ထုးထီၣ်ရီဘၢၣ်စှၤ၀ဲ လၢအ့ၡၢမုၢ်
ထီၣ်ကလံၤထံးထံကီၢ်တဖၣ်, မ့ၢ်လၢမူခိၣ်စူၤ အါ ဒီးကီလၢတၢ်ကမၤန့ၢ်ရီဘၢၣ်အထုးလၢရီဘၢၣ်ထူၣ် အဃိ, ဒီးလၢတၢ်တ့ထုး
ထီၣ်သိလ့ၣ်အါထီၣ်၀ဲ လၢကီၢ်စံၣ် ဒီးကီၢ်ယပၣ်အဃိလီၤ." အူခဲၣ်မၠ့ၣ်, လၢအမ့ၢ်နဲၢ်ရွဲၣ်ခိၣ်ကျၢၢ်လၢကီၢ်ပ ယီၤ ပှၤသူၣ်ရီဘၢၣ်ဒီး
ပှၤထုးထီၣ်ရီဘၢၣ် ကရၢ Myanmar Rubber Planters & Producers Association (MRPPA), စံး၀ဲလီၤ.
ကီၢ်ပူၤအဖၠါအိၣ်ဒ်အလီၢ်လီၢ်လီၤ, ဘၣ်ဆၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်အ ဖၠါတခီဟဲဂ့ၤထီၣ်အဃိ, ရီဘၢၣ်အပှ့ၤဟဲထီၣ်၀ဲလၢ ထံကီၢ် ပှၤသူၣ်
တၢ်ဖိ ဒီးပှၤထုးထီၣ်ဆါတၢ်ဖိအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ, အဂ့ၢ် အ၀ဲဒၣ်စံး၀ဲလီၤ.
"ရီဘၢၣ်အပှ့ၤလၢထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤအိၣ်၀ဲ တပီၣ် ၅၀၀ ကၠးဖဲလါအီးထိဘၢၣ် ၂၀၁၆, ဘၣ်ဆၣ်အပှ့ၤထီၣ်တုၤ ၁၀၀၀ ကၠး လၢအ
ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤလီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံး. ဒီးတၢ်အ၀ဲန့ၣ်လီၤလၢဒီး တတၣ် $1692, ဒီးကီၢ်ပယီၤတၢ်ထုးထီၣ်ဆါရီ ဘၢၣ်ဆူကီၢ်ချၢ
အပှ့ၤအိၣ်၀ဲ တတၣ် $1850, အဂ့ၢ် အူခဲၣ်မၠ့ၣ်စံး၀ဲလီၤ.
ကီၢ်ပယီၤအရီဘၢၣ်အပတီၢ် လူၤထံဂုၤကီၢ်ဂၤအပ တီၢ်တတုၤဒံးဘၣ်အဃိ တၢ်ဆါအီၤလၢအပှ့ၤဘၣ် ဘၣ် ဖဲထံဂုၤကီၢ်ဂၤအဖၠါ
ပူၤလီၤ.ဘၣ်ဆၣ်ဖဲတယံာ် ဘၣ်တၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢးမၤထီထီၣ်အပတီၢ်ခီဖျိ တၢ်မၤန့ၢ် အချံလၢအကံၢ်အစီအိၣ်, တၢ်မၤဂ့ၤထီၣ်တၢ်
သူၣ်တၢ် အကျဲ,ဒီးလူၤထီၣ်ခ့ခါဆၢကတီၢ်အပတီၢ် လၢတၢ် ထုးထီၣ်တ့သနၢၣ်စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.
ကီၢ်ပယီၤရီဘၢၣ်တၢ်ထုးထီၣ်ဆါဆူကီၢ်ချၢ ဖဲ ၂၀၁၅-၂၀၁၆ တၢ်သူစ့နံၣ် အိၣ်၀ဲ ၈၈,၀၀၀ တၣ်, ဒီးလၢအကျါ ၇၀ မျးက
ယၤတၢ်ဆါဆူကီၢ်စံၣ်, အဂ့ၢ် တၢ်မၤနီၣ်မၤဃါလၢ MRPPA စံး၀ဲလီၤ. ကီၢ်ယ ပၣ်မုၢ်ကျိၤ၀ဲၤကွာ်ခီပနံၣ်တဖၣ် သးဆူၣ်လၢက
မၤဂ့ၤထီၣ် ကီၢ်ပယီၤရီဘၢၣ်အကံၢ်အစီ မ့ၢ်လၢခါဆူညါအဲၣ်ဒိး၀ဲ ကီၢ်ပ ယီၤကမ့ၢ်ထံကီၢ်လၢဆါန့ၢ်အ၀ဲသ့ၣ် ရီဘၢၣ်အဃိလီၤ.
တၢ်ထုးထီၣ်ဆါရီဘၢၣ်ဆူကီၢ်ချၢ အနီၢ်ဂံၢ်နီၢ်ဒွး လၢတနံၣ်အံၤအဂီၢ် တၢ်တမၤန့ၢ်ဒံးဘၣ်, ဘၣ်ဆၣ် အူကၠီၤစွၤ လၢအမ့ၢ် Sein
Lan PyawSone တၢ်ထုးထီၣ်ရီဘၢၣ်ခီပနံၣ်အကစၢ်, နာ်၀ဲလၢကီၢ်စံၣ်ဒီးကီၢ်ယပၣ် လိၣ်ဘၣ်အါထီၣ်ရီဘၢၣ်, ကမၤထီၣ်ရီ
ဘၢၣ်အပှ့ၤ လၢကီၢ်ပယီၤတၢ်ဆါဆူကီၢ်ချၢန့ၣ်လီၤ.
ပှၤသူၣ်ရီဘၢၣ်ဒီး ပှၤမၤတၢ်ဖိတဖၣ် သးခု၀ဲလၢ ထံၣ်ဘၢၣ်ရီဘၢၣ်အပှ့ၤထီၣ်အဃိ, အ၀ဲဒၣ်စံး၀ဲလီၤ.
"ယဆိမိၣ်လၢရီဘၢၣ်အပှ့ၤကဆဲးထီၣ်ဒံး ဖဲတရူးနံၣ်ထီၣ်သီအံၤ မ့ၢ်လၢတၢ်ထုးထီၣ်ရီဘၢၣ် လၢကီၢ်စံၣ်ဒီးထံကီၢ်အဂၤ တဖၣ်
ကပတုာ်၀ဲဖဲနံၤသဘျ့အကတီၢ်အံၤအဃိလီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံး. "ဖဲ ၂၀၁၆ ရီဘၢၣ်အပှ့ၤလၢထံကီၢ်အပူၤ လီၤ၀ဲ တုၤလၢတပီၣ် ၄၈၀
ကၠးဒီးပှၤသူၣ်ရီဘၢၣ်တနီၤ ပတုာ်တၢ်ကွးရီဘၢၣ်, ဘၣ်ဆၣ်အခဲအံၤအ၀ဲသ့ၣ် စးထီၣ်ကွးကဒီး၀ဲ လီၤ."
အူခ့ၣ်မၠ့ၣ်စံး၀ဲ, ပှၤသူၣ်ရီဘၢၣ်အါဒ်အါဂၤ လၢအပတုာ်တၢ်ကွးရီဘၢၣ် မ့ၢ်လၢရီဘၢၣ်အပှ့ၤတအိၣ်အဃိတဖၣ်, စးထီၣ် ကွးက
ဒါရီဘၢၣ်တန့ၢ်ဒံးဘၣ်.
"ရီဘၢၣ်မ့ၢ်တၢ်မၤတခါလၢ နကဘၣ်သးစူၤ ဖဲလၢအပှ့ၤတအိၣ်ဘၣ်ဒၣ်လဲာ်လီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံး. "တကတီၢ်ဃီ နကဘၣ် ဃုထၢ
တၢ်ချံလၢအဘၣ်လၢအြကၢးဒီးဟီၣ်ခိၣ်လီၢ်တၢ်အိၣ်သး မ့တမ့ၢ်ဘၣ်ဒီးနတူၢ်တန့ၢ်ဘၣ်. ရီဘၢၣ်အပှ့ၤမ့တအိၣ် ဘၣ်ဆၣ် ပှၤသူၣ်
တၢ်ဖိလၢ အဃုထၢတၢ်ချံလၢအဘၣ် ကဆဲးမူဒံး၀ဲလၢတၢ်မၤအပူၤကန့ၢ် မ့ၢ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်ရီဘၢၣ်အထုး န့ၢ်ဂ့ၤအဃိလီၤ.