ကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုက၀ဲၤကရူၢ် ခိၣ်နၢ်တဖၣ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ် ဂံၢ်ခီၣ်ထံးဖဲဒရဲၣ်တၢ်ဘျၢခိၣ်သ့ၣ်
ကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုက၀ဲၤကရူၢ် ခိၣ်နၢ်တဖၣ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ် ဂံၢ်ခီၣ်ထံးဖဲဒရဲၣ်တၢ်ဘျၢခိၣ်သ့ၣ်
The Irrawaddy, 10 Apr 2017
URL: https://www.irrawaddy.com/news/burma/ethnic-armed-group-leaders-agree-to-basic-federal-principles.html
ကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုက၀ဲၤကရၢ တဆံလွံၢ်ဖု အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်ဂံၢ်ခီၣ်ထံးတၢ်ဘျၢခိၣ်သ့ၣ်ဃိးထံၣ် လၢအ၀ဲသ့ၣ်စံးကမ့ၢ်၀ဲ တၢ်အဂံၢ်ခီၣ် ထံးလၢတၢ်ကသူၣ်ထီၣ် ခါဆူညါဖဲဒရဲၣ်ကီၢ်စၢဖှိၣ်လၢကီၢ်ပယီၤအပူၤ
ဖဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢကံၣ်မဲ, ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်, လါအ့ြဖ့ၣ် ၈-၉ သီ အဆၢကတီၢ်လီၤ.
ကရၢလၢအဆဲးစုမုၢ်ကျၢၢ်လၢ NCA မ့ၢ်ဂ့ၤ, တဆဲးမ့ၢ်ဂ့ၤ တဖၣ်, ဆီၣ်ထွဲ၀ဲဂံၢ်ခီၣ်ထံးတၢ်ဘျၢခိၣ်သ့ၣ် လၢတၢ်ကွဲးလီၤပာ်လီၤအီၤ အဆိကတၢၢ်ဖဲ ၂၀၀၅ ဒ်သိးတၢ်ကမၤလီၤတံၢ် ကီၢ်ပယီၤကလုာ်ဒူၣ်နီၢ်ဂံၢ်စှၤ
တဖၣ် ကန့ၢ်ဘၣ်နီၢ်ကစၢ်တၢ်ပၢလီၤသးအခွဲးအယာ် ဒီး တၢ်ထဲသိးတုၤသိးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဘျၢခိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤမ့ၢ်၀ဲ, ထံကီၢ်တၢ်ပၢလီၤသး, နီၢ် ကစၢ်တၢ်ဆၢတဲာ်လီၤသး, တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဖဲဒရဲၣ်ကီၢ်စၢ ဖှိၣ်လၢအမ့ၢ်အတီ, တၢ်ဒီသဒၢကလုာ်ဒူၣ်အခွဲးအယာ်, ဒံၣ်မိၣ်ကရ့ၣ်စံၣ်အခွဲးအယာ်,
ဒီးဂံၢ်ခီၣ်ထံးပှၤကညီအခွဲး အယာ်, ပိာ်မုၣ်ပိာ်ခွါတၢ်ထဲသိးတုၤသိး, ပၣ်တံၣ်အါဖုဒံၣ် မိၣ်ကရ့ၣ်စံၣ်သနူ, ဒီးတၢ်တအိၣ်ဒီးတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါနီတဖု ဒ်ထံကီၢ်တၢ်ဘါအသိးဘၣ်, တဖၣ်လီၤ.
"ပအၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ခဲအံၤ မ့ၢ်လၢကလုာ် ဒူၣ်ဖီၣ်စုက၀ဲၤတဖၣ် ဟဲတုၤဖှိၣ်အဃိလီၤ," ခိၣ်မၠံၣ်ထိ, ပ အိၣ်ဒီကလုာ်တၢ်ထူၣ်ဖျဲးကရၢ Pa-O National Liberation Organization (PNLO),
အပှၤပၢၤလီၢ် ဆ့ၣ်နီၤ, စံး၀ဲလီၤ.
ကရူၢ်တဖၣ် အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ် ပ့ၢ်လိၢ်လံာ်စိာ်စု Panlong Manual ဒ်အမ့ၢ်တၢ်နဲၣ်ကျဲလၢ တၢ်ကသူၣ်ထီၣ်ဖဲဒရဲၣ်ဒံၣ် မိၣ်ကရ့ၣ် စံၣ်သနူပဒိၣ်, ဖဲ Mai Ja Yang တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ် တၢ်မၤအီၤဖဲကခၠ့ၣ်ကီၢ်
စဲၣ် အပူၤကွံာ်လါယူၤလံ၀ံၤအလီၢ်ခံလီၤ.
လၢလံာ်စိာ်စုအပူၤ ကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုက၀ဲၤတဖၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်အ၀ဲသ့ၣ်တၢ်နၢ်ပၢၢ်ဘၣ်ဃး ပ့ၢ်လိၢ်တၢ်အၢၣ်လီၤ လၢဘၣ်တၢ်အၢၣ်လီၤ ဆဲးစုမုကျၢၢ်အီၤလၢ သုးခိၣ်ကျၢၢ်အီၣ်ဆါ ဒီးကလုာ်ဒူၣ်တနီၤဖဲ ၁၉၄၇ လီၤ.
သုးခိၣ်ကျၢၢ်နဘါလၣ် လၢကခၠ့ၣ်တၢ်သဘျ့ကရၢ စံး၀ဲလၢအတၢ်ကတိၤအိးထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် ဖဲလါအ့ြဖ့ၣ် ၈ သီ, လၢတၢ်စိတၢ်ကမီၤ ခံခါ, ကီၢ်ပယီၤသုးမုၢ်ဒိၣ် ဒီးဒီကလုာ်ဒံၣ်မိၣ်ကရ့ၣ်စံၣ် ဖီၣ်တံၢ်ဃာ်ပ
ဒိၣ်အကိတိာ်တဖၣ်, ဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ြတီမၤတံာ်တံာ်လၢ တၢ်က စံးကတိၤတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်အဂီၢ်လီၤ.
"ပကဘၣ်လဲၤခီဖျိ တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်အါမးလီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံး. "ကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုက၀ဲၤတဖၣ် ကဘၣ်ပာ်ဖှိၣ်အသး, မ့ၢ်နာ်သက့ပ အိၣ်အါဖု ဒီးပတၢ်လီၤဆီလိာ်အသးလၢ တၢ်ဆိကမိၣ်အကျဲန့ၣ်လီၤ.
"ပတၢ်ဆိကမိၣ်တဖၣ် သဘံၣ်ဘုၣ်၀ဲ ဒီးတၢ်ကရၢကရိတနီၤနီၤနာ်၀ဲလၢ အ၀ဲသ့ၣ်တလိၣ်ပိာ်လၢၤ NCA အကျဲဘၣ်လီၤ." အ၀ဲဒၣ် စံး, ယၢၤထီၣ်၀ဲ ကလံာ်စိးသိၣ်မှံၤကရၢ Northern Alliance လၢအ၀ဲဒၣ်
ကရူၢ် မ့ၢ်ကရၢဖိန့ၣ်လီၤ.
"ဒ်သု၀ဲခဲလၢာ်သ့ၣ်ညါအသိး, ပကဘၣ်ကွၢ်ဆိကမိၣ် တၢ်အိၣ်သးလၢကီၢ်ပယီၤကလံၤစိးတပၤ, ဘၣ်ဆၣ်ယအဲၣ်ဒိးဃ့ကညးသုခဲ လၢာ်လၢ သုကဟ့ၣ်နီၤခီသုတၢ်ကူၣ်တၢ်ဆိကမိၣ်တဖၣ်လီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံး.
ကလုာ်ဒူၣ်စၢဖှိၣ်ဖဲဒရဲၣ်ကီၣ်ကးကရၢ United Nationalities Federal Council (UNFC) အကရၢဖိခဲလၢာ်, လၢအမ့ၢ်က လုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုက၀ဲၤကရၢနွံဖုပာ်ဖှိၣ်သး လၢအတဲဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်လၢ ၂၀၁၅
NCA တၢ်အၢၣ်လီၤတဖၣ်, ဟဲထီၣ်၀ဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် န့ၣ်လီၤ.
ကရၢတဖၣ်အံၤမ့ၢ်၀ဲ, ကခၠ့ၣ်တၢ်သဘျ့ကရၢ Kachin Independence Organization (KIO), ယိၤဒိၣ်ကီၢ်စဲၣ်တၢ် လဲၤထီၣ်လဲၤထီပၣ်တံၣ် Shan State Progress Party (SSPP), မိၣ်ကီၢ်သီပၣ်တံၣ်
New Mon State Party (NMSP), ကရနံၣ်ဒီကလုာ်တၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီပၣ်တံၣ် Karenni National Progressive Party (KNPP), ရၢၢ်ခၢၣ်ဒီကလုာ်ကီၣ်ကး ကရၢ Arakan National Council (ANC),
လါဟူၣ်ဒံၣ်မိၣ်ကရဲးတံးစၢဖှိၣ် Lahu Democratic Union (LDU), ဒီး၀ၢ်ဒီကလုာ်ကရၢ Wa National Organization (WNO) တဖၣ်လီၤ.
ကရၢဆဲးစုမုၢ်ကျၢၢ် NCA နွံဖုလဲၤထီၣ်၀ဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်စ့ၢ်ကီးလီၤ. အ၀ဲသ့ၣ်တဖၣ်မ့ၢ်၀ဲ, တၢ်သူၣ်ထီၣ်ယိၤဒိၣ်ကီၢ်စဲၢ် ကီၣ် ကးကရၢ Restoration Council of Shan State (RCSS), ခၠီဒီကလုာ်ကရၢဖှိၣ် Chin
National Front (CNF), the PNLO, တၢ်ဆီၣ်ထွဲဒံၣ်မိၣ်ကရ့ၣ်စံၣ် ကညီသုးမုၢ်ဒိၣ် Democratic Karen Benevolence Army (DKBA), ကညီဒီကလုာ်တၢ်ထူၣ် ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ် - တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ကီၣ်ကး
ကရၢ Karen National Liberation Army – Peace Council (KNLA-PC), ရၢၢ် ခၢၣ်တၢ်ထူၣ်ဖျဲးပၣ်တံၣ် Arakan Liberation Party (ALP), ကီၢ် ပယီၤကၠိဖိခဲလၢာ် ဒံၣ်မိၣ်ကရ့ၣ်စံၣ်စၢဖှိၣ် All Burma
Students' Democratic Front (ABSDF) တဖၣ်လီၤ.
ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ တလဲၤထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဘၣ် မ့ၢ်လၢအမၤအခီကရဲးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်အဃိလီၤ.
UNFC စံး၀ဲလၢ အ၀ဲသ့ၣ်ကဆဲးစုမုၢ်ကျၢၢ် NCA အခါဖဲ ကီၢ်ပဒိၣ်အၢၣ်လီၤထွဲ အ၀ဲသ့ၣ်တၢ်ဃ့ထီၣ်တဖၣ်အခါလီၤ. တၢ်အ၀ဲ အံၤကမၤအသးဖဲ UNFC ဖျါကလီၤဖးခံဖုဖဲ Pangshang တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လါဖ့ၤဖီ
အါရံၤအဆၢကတီၢ်, ဖဲကရၢဖိခံဖုစံး၀ဲလၢ အ၀ဲ သ့ၣ်အဲၣ်ဒိးမၤပှဲၤ NCA ဒီးတၢ်အသီတခါခါလၢ တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ကျဲအဂီၢ်, အခါဖဲကရၢဖိအဂၤတဖၣ် စံး လၢခံကတၢၢ်အ၀ဲသ့ၣ်က ဆဲးဒၣ်တၢ် NCA န့ၣ်လီၤ.
"ကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုက၀ဲၤလၢ တဆဲးဒံး NCA တဖၣ်, ကဆဲးပိာ်ဒၣ်တၢ် NCA အကျဲ, ဒီးကဆဲးတဲသကိးတၢ်ဒီးပဒိၣ် ဘၣ်ဃး ဂံၢ်ခီၣ် ထံးတၢ်ဘျၢခိၣ်သ့ၣ် လၢကမ့ၢ်တၢ်သူၣ်ထီၣ်အခီၣ်ထံး ဒ်သိးကဆဲး NCA စုမုၢ်
ကျၢၢ်အဂီၢ်လီၤ." ခိၣ်မၠံၣ်ထိ စံးအါထီၣ်၀ဲလီၤ.
ကလုာ်ဒူၣ်ခိၣ်နၢ်တဖၣ် အၢၣ်လီၤ၀ဲလၢကဒုးအိၣ်ထီၣ်ကမံးတံာ်လၢ ကဆီလီၤပာ်လီၤဖီလ်စံၣ်ဘၣ်ဃး တၢ်ဒီသဒၢ ဒီးတၢ်ဘံၣ်တၢ် ဘၢ, ကကွၢ်ထံသမံသမိးတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤဘၣ်ဃး တၢ်ကွၢ်စူၢ်ကယာ်တၢ်အိၣ်သးက
မံးတံာ် Joint Coordinaton Body (JCB) လၢတၢ်ကဃုစ့လၢတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်တၢ်မၤကျဲအဂီၢ်, ဒီးကပာ်လီၤဖီလ်စံၣ်လၢတၢ်ဘၢၣ်စၢၤအဂီၢ် တချုးလၢဆဲး NCA ဒီး ဆဲး NCA ၀ံၤအလီၢ်ခံလီၤ.
လၢလံာ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤ လၢတၢ်ထုးထီၣ်အီၤဖဲ လါအ့ြဖ့ၣ် ၉ သီ အပူၤ, ကလုာ်ဒူၣ်ခိၣ်နၢ်တဖၣ် စံးလီၤတံၢ်၀ဲလၢ တၢ်ကဘၣ်ဃုကျဲ လၢ တၢ်ကမၤတၢ်တဲသကိး လၢကီၢ်ပဒိၣ်, ကီၢ်ပယီၤသုးမုၢ် ဒီး ကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုက
၀ဲၤတဖၣ်အဘၢၣ်စၢၤ ဒ်သိးတၢ်ကပတုာ် ကီၢ်ပ ယီၤသုးမုၢ်အတၢ်ထီၣ်ဒုးလၢ ကခၠ့ၣ်ကီၢ်စဲၣ်ဒီး ယိၤဒိၣ်ကီၢ်စဲၣ်, ဃုာ်ဒီးတၢ်ကဘၣ်ဃုကျဲလၢ တၢ်မၤသကိးတၢ်လၢ တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်တၢ် မၤကျဲအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
ဖဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢကံၣ်မဲ, ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်, လါအ့ြဖ့ၣ် ၈-၉ သီ အဆၢကတီၢ်လီၤ.
ကရၢလၢအဆဲးစုမုၢ်ကျၢၢ်လၢ NCA မ့ၢ်ဂ့ၤ, တဆဲးမ့ၢ်ဂ့ၤ တဖၣ်, ဆီၣ်ထွဲ၀ဲဂံၢ်ခီၣ်ထံးတၢ်ဘျၢခိၣ်သ့ၣ် လၢတၢ်ကွဲးလီၤပာ်လီၤအီၤ အဆိကတၢၢ်ဖဲ ၂၀၀၅ ဒ်သိးတၢ်ကမၤလီၤတံၢ် ကီၢ်ပယီၤကလုာ်ဒူၣ်နီၢ်ဂံၢ်စှၤ
တဖၣ် ကန့ၢ်ဘၣ်နီၢ်ကစၢ်တၢ်ပၢလီၤသးအခွဲးအယာ် ဒီး တၢ်ထဲသိးတုၤသိးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဘျၢခိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤမ့ၢ်၀ဲ, ထံကီၢ်တၢ်ပၢလီၤသး, နီၢ် ကစၢ်တၢ်ဆၢတဲာ်လီၤသး, တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဖဲဒရဲၣ်ကီၢ်စၢ ဖှိၣ်လၢအမ့ၢ်အတီ, တၢ်ဒီသဒၢကလုာ်ဒူၣ်အခွဲးအယာ်, ဒံၣ်မိၣ်ကရ့ၣ်စံၣ်အခွဲးအယာ်,
ဒီးဂံၢ်ခီၣ်ထံးပှၤကညီအခွဲး အယာ်, ပိာ်မုၣ်ပိာ်ခွါတၢ်ထဲသိးတုၤသိး, ပၣ်တံၣ်အါဖုဒံၣ် မိၣ်ကရ့ၣ်စံၣ်သနူ, ဒီးတၢ်တအိၣ်ဒီးတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါနီတဖု ဒ်ထံကီၢ်တၢ်ဘါအသိးဘၣ်, တဖၣ်လီၤ.
"ပအၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ခဲအံၤ မ့ၢ်လၢကလုာ် ဒူၣ်ဖီၣ်စုက၀ဲၤတဖၣ် ဟဲတုၤဖှိၣ်အဃိလီၤ," ခိၣ်မၠံၣ်ထိ, ပ အိၣ်ဒီကလုာ်တၢ်ထူၣ်ဖျဲးကရၢ Pa-O National Liberation Organization (PNLO),
အပှၤပၢၤလီၢ် ဆ့ၣ်နီၤ, စံး၀ဲလီၤ.
ကရူၢ်တဖၣ် အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ် ပ့ၢ်လိၢ်လံာ်စိာ်စု Panlong Manual ဒ်အမ့ၢ်တၢ်နဲၣ်ကျဲလၢ တၢ်ကသူၣ်ထီၣ်ဖဲဒရဲၣ်ဒံၣ် မိၣ်ကရ့ၣ် စံၣ်သနူပဒိၣ်, ဖဲ Mai Ja Yang တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ် တၢ်မၤအီၤဖဲကခၠ့ၣ်ကီၢ်
စဲၣ် အပူၤကွံာ်လါယူၤလံ၀ံၤအလီၢ်ခံလီၤ.
လၢလံာ်စိာ်စုအပူၤ ကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုက၀ဲၤတဖၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်အ၀ဲသ့ၣ်တၢ်နၢ်ပၢၢ်ဘၣ်ဃး ပ့ၢ်လိၢ်တၢ်အၢၣ်လီၤ လၢဘၣ်တၢ်အၢၣ်လီၤ ဆဲးစုမုကျၢၢ်အီၤလၢ သုးခိၣ်ကျၢၢ်အီၣ်ဆါ ဒီးကလုာ်ဒူၣ်တနီၤဖဲ ၁၉၄၇ လီၤ.
သုးခိၣ်ကျၢၢ်နဘါလၣ် လၢကခၠ့ၣ်တၢ်သဘျ့ကရၢ စံး၀ဲလၢအတၢ်ကတိၤအိးထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် ဖဲလါအ့ြဖ့ၣ် ၈ သီ, လၢတၢ်စိတၢ်ကမီၤ ခံခါ, ကီၢ်ပယီၤသုးမုၢ်ဒိၣ် ဒီးဒီကလုာ်ဒံၣ်မိၣ်ကရ့ၣ်စံၣ် ဖီၣ်တံၢ်ဃာ်ပ
ဒိၣ်အကိတိာ်တဖၣ်, ဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ြတီမၤတံာ်တံာ်လၢ တၢ်က စံးကတိၤတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်အဂီၢ်လီၤ.
"ပကဘၣ်လဲၤခီဖျိ တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်အါမးလီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံး. "ကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုက၀ဲၤတဖၣ် ကဘၣ်ပာ်ဖှိၣ်အသး, မ့ၢ်နာ်သက့ပ အိၣ်အါဖု ဒီးပတၢ်လီၤဆီလိာ်အသးလၢ တၢ်ဆိကမိၣ်အကျဲန့ၣ်လီၤ.
"ပတၢ်ဆိကမိၣ်တဖၣ် သဘံၣ်ဘုၣ်၀ဲ ဒီးတၢ်ကရၢကရိတနီၤနီၤနာ်၀ဲလၢ အ၀ဲသ့ၣ်တလိၣ်ပိာ်လၢၤ NCA အကျဲဘၣ်လီၤ." အ၀ဲဒၣ် စံး, ယၢၤထီၣ်၀ဲ ကလံာ်စိးသိၣ်မှံၤကရၢ Northern Alliance လၢအ၀ဲဒၣ်
ကရူၢ် မ့ၢ်ကရၢဖိန့ၣ်လီၤ.
"ဒ်သု၀ဲခဲလၢာ်သ့ၣ်ညါအသိး, ပကဘၣ်ကွၢ်ဆိကမိၣ် တၢ်အိၣ်သးလၢကီၢ်ပယီၤကလံၤစိးတပၤ, ဘၣ်ဆၣ်ယအဲၣ်ဒိးဃ့ကညးသုခဲ လၢာ်လၢ သုကဟ့ၣ်နီၤခီသုတၢ်ကူၣ်တၢ်ဆိကမိၣ်တဖၣ်လီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံး.
ကလုာ်ဒူၣ်စၢဖှိၣ်ဖဲဒရဲၣ်ကီၣ်ကးကရၢ United Nationalities Federal Council (UNFC) အကရၢဖိခဲလၢာ်, လၢအမ့ၢ်က လုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုက၀ဲၤကရၢနွံဖုပာ်ဖှိၣ်သး လၢအတဲဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်လၢ ၂၀၁၅
NCA တၢ်အၢၣ်လီၤတဖၣ်, ဟဲထီၣ်၀ဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် န့ၣ်လီၤ.
ကရၢတဖၣ်အံၤမ့ၢ်၀ဲ, ကခၠ့ၣ်တၢ်သဘျ့ကရၢ Kachin Independence Organization (KIO), ယိၤဒိၣ်ကီၢ်စဲၣ်တၢ် လဲၤထီၣ်လဲၤထီပၣ်တံၣ် Shan State Progress Party (SSPP), မိၣ်ကီၢ်သီပၣ်တံၣ်
New Mon State Party (NMSP), ကရနံၣ်ဒီကလုာ်တၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီပၣ်တံၣ် Karenni National Progressive Party (KNPP), ရၢၢ်ခၢၣ်ဒီကလုာ်ကီၣ်ကး ကရၢ Arakan National Council (ANC),
လါဟူၣ်ဒံၣ်မိၣ်ကရဲးတံးစၢဖှိၣ် Lahu Democratic Union (LDU), ဒီး၀ၢ်ဒီကလုာ်ကရၢ Wa National Organization (WNO) တဖၣ်လီၤ.
ကရၢဆဲးစုမုၢ်ကျၢၢ် NCA နွံဖုလဲၤထီၣ်၀ဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်စ့ၢ်ကီးလီၤ. အ၀ဲသ့ၣ်တဖၣ်မ့ၢ်၀ဲ, တၢ်သူၣ်ထီၣ်ယိၤဒိၣ်ကီၢ်စဲၢ် ကီၣ် ကးကရၢ Restoration Council of Shan State (RCSS), ခၠီဒီကလုာ်ကရၢဖှိၣ် Chin
National Front (CNF), the PNLO, တၢ်ဆီၣ်ထွဲဒံၣ်မိၣ်ကရ့ၣ်စံၣ် ကညီသုးမုၢ်ဒိၣ် Democratic Karen Benevolence Army (DKBA), ကညီဒီကလုာ်တၢ်ထူၣ် ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ် - တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ကီၣ်ကး
ကရၢ Karen National Liberation Army – Peace Council (KNLA-PC), ရၢၢ် ခၢၣ်တၢ်ထူၣ်ဖျဲးပၣ်တံၣ် Arakan Liberation Party (ALP), ကီၢ် ပယီၤကၠိဖိခဲလၢာ် ဒံၣ်မိၣ်ကရ့ၣ်စံၣ်စၢဖှိၣ် All Burma
Students' Democratic Front (ABSDF) တဖၣ်လီၤ.
ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ တလဲၤထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဘၣ် မ့ၢ်လၢအမၤအခီကရဲးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်အဃိလီၤ.
UNFC စံး၀ဲလၢ အ၀ဲသ့ၣ်ကဆဲးစုမုၢ်ကျၢၢ် NCA အခါဖဲ ကီၢ်ပဒိၣ်အၢၣ်လီၤထွဲ အ၀ဲသ့ၣ်တၢ်ဃ့ထီၣ်တဖၣ်အခါလီၤ. တၢ်အ၀ဲ အံၤကမၤအသးဖဲ UNFC ဖျါကလီၤဖးခံဖုဖဲ Pangshang တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လါဖ့ၤဖီ
အါရံၤအဆၢကတီၢ်, ဖဲကရၢဖိခံဖုစံး၀ဲလၢ အ၀ဲ သ့ၣ်အဲၣ်ဒိးမၤပှဲၤ NCA ဒီးတၢ်အသီတခါခါလၢ တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ကျဲအဂီၢ်, အခါဖဲကရၢဖိအဂၤတဖၣ် စံး လၢခံကတၢၢ်အ၀ဲသ့ၣ်က ဆဲးဒၣ်တၢ် NCA န့ၣ်လီၤ.
"ကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုက၀ဲၤလၢ တဆဲးဒံး NCA တဖၣ်, ကဆဲးပိာ်ဒၣ်တၢ် NCA အကျဲ, ဒီးကဆဲးတဲသကိးတၢ်ဒီးပဒိၣ် ဘၣ်ဃး ဂံၢ်ခီၣ် ထံးတၢ်ဘျၢခိၣ်သ့ၣ် လၢကမ့ၢ်တၢ်သူၣ်ထီၣ်အခီၣ်ထံး ဒ်သိးကဆဲး NCA စုမုၢ်
ကျၢၢ်အဂီၢ်လီၤ." ခိၣ်မၠံၣ်ထိ စံးအါထီၣ်၀ဲလီၤ.
ကလုာ်ဒူၣ်ခိၣ်နၢ်တဖၣ် အၢၣ်လီၤ၀ဲလၢကဒုးအိၣ်ထီၣ်ကမံးတံာ်လၢ ကဆီလီၤပာ်လီၤဖီလ်စံၣ်ဘၣ်ဃး တၢ်ဒီသဒၢ ဒီးတၢ်ဘံၣ်တၢ် ဘၢ, ကကွၢ်ထံသမံသမိးတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤဘၣ်ဃး တၢ်ကွၢ်စူၢ်ကယာ်တၢ်အိၣ်သးက
မံးတံာ် Joint Coordinaton Body (JCB) လၢတၢ်ကဃုစ့လၢတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်တၢ်မၤကျဲအဂီၢ်, ဒီးကပာ်လီၤဖီလ်စံၣ်လၢတၢ်ဘၢၣ်စၢၤအဂီၢ် တချုးလၢဆဲး NCA ဒီး ဆဲး NCA ၀ံၤအလီၢ်ခံလီၤ.
လၢလံာ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤ လၢတၢ်ထုးထီၣ်အီၤဖဲ လါအ့ြဖ့ၣ် ၉ သီ အပူၤ, ကလုာ်ဒူၣ်ခိၣ်နၢ်တဖၣ် စံးလီၤတံၢ်၀ဲလၢ တၢ်ကဘၣ်ဃုကျဲ လၢ တၢ်ကမၤတၢ်တဲသကိး လၢကီၢ်ပဒိၣ်, ကီၢ်ပယီၤသုးမုၢ် ဒီး ကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုက
၀ဲၤတဖၣ်အဘၢၣ်စၢၤ ဒ်သိးတၢ်ကပတုာ် ကီၢ်ပ ယီၤသုးမုၢ်အတၢ်ထီၣ်ဒုးလၢ ကခၠ့ၣ်ကီၢ်စဲၣ်ဒီး ယိၤဒိၣ်ကီၢ်စဲၣ်, ဃုာ်ဒီးတၢ်ကဘၣ်ဃုကျဲလၢ တၢ်မၤသကိးတၢ်လၢ တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်တၢ် မၤကျဲအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.