ကညီတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ကရူၢ် ကမၤစၢၤတၢ်ဆဲးကသံၣ်ဒီသဒၢယပၣ်ခိၣ်နူာ်ညီးတၢ်ဆါ

...

ကညီတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ကရူၢ် ကမၤစၢၤတၢ်ဆဲးကသံၣ်ဒီသဒၢယပၣ်ခိၣ်နူာ်ညီးတၢ်ဆါ

Karen News, 17 Dec 2017

URL: http://karennews.org/2017/11/karen-health-groups-to-assist-japanese-encephalitis-inoculation-drive.html/
ကညီဆူၣ်ချ့မၤစၢၤ၀ဲၤကျိၤ Karen Department of Health and Welfare (KDHW) ကတီၤသးလၢကမၤစၢၤတၢ် အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ဒီးတၢ်လိၣ်ခိၣ်လိၣ်ကွဲကိတိာ် Ministry of Health and Sports (MoHS) လၢကဆဲးန့ၢ်ဖိသၣ်ကသံၣ်ဒီသ
ဒၢ ယပၣ်တၢ်ခိၣ်နူာ်ညီးတၢ်ဆါ လၢကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်, ဒီးကတီခိၣ်ရိၣ်မဲတၢ်မၤအံၤဒၣ်လဲာ် လၢကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုက၀ဲၤတၢ်လီၢ်သ့ၣ်တဖၣ် လီၤ.

ကိတိာ်အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤလၢ ကဆဲးကသံၣ်ဒီသဒၢယပၣ်တၢ်ခိၣ်နူာ်ညီးတၢ်ဆါ လၢကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်, အတၢ်မုၢ်လၢ်မ့ၢ်၀ဲ လၢကဆဲးန့ၢ် ဖိသၣ် ၁၄ ကကွဲၢ်လၢကီၢ်ပယီၤ ကသံၣ်ဒီသဒၢလၢတၢ်ဆါ၀ဲအံၤအဂီၢ်, ဒီးကစးထီၣ်၀ဲဖဲလါနိၣ်၀့ဘၢၣ် ၁၅
သီအနံၤလီၤ. ဖိသၣ်လၢ သးနံၣ် ၅ နံၣ်တုၤ ၁၅ နံၣ်အဂီၢ် တၢ်ကဆဲးကသံၣ်ဒီသဒၢတုၤလၢလါနိၣ်၀့ဘၢၣ် ၂၃, ဒီးဖိသၣ် လၢသးနံၣ် ၉ လါတုၤ ၅ နံၣ်အဂီၢ်, တၢ်ကဆဲးန့ၢ်အ၀ဲသ့ၣ်ခဲကိာ်တလါ စးထီၣ်လါဒံၣ်စ့ဘၢၣ် ၁၁ သီတုၤ ၂၀ သီလီၤ.

KDHW အပှၤကူၣ်လိာ်တၢ် ဒီးက်ထၢၣ်မၤတၢ်စံး၀ဲလၢ KDHW ကမၤစၢၤတၢ်မၤအ၀ဲအံၤ လၢကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢအ ဟီၣ်က၀ီၤတဖၣ်, မ့ၢ်လၢတၢ်လီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ကီၢ်ပဒိၣ်ဆူၣ်ချ့ပှၤမၤတၢ်ဖိတဖၣ် လဲၤတုၤတညီဘၣ်အဃိ လီၤ.

"ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢဟီၣ်က၀ီၤ တမ့ၢ်ထဲလၢကညီကီၢ်စဲၣ်အပူၤဧိၤဘၣ်, ပၣ်ဃုာ်စ့ၢ်ကီးကီၢ်စဲၣ်ဒီးကီၢ်ဒိၣ်အဂၤတ ဖၣ်လီၤ. တၢ်လီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ကီၢ်ပဒိၣ်ဆူၣ်ချ့၀ဲၤကျိၤလဲၤနုာ်တသ့ဒံးဘၣ်. ပကမၤသကိးတၢ်ဒီးပဒိၣ်ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါလၢ
ကီၢ်စဲၣ်ပဒိၣ်တ ခီပၤ ဒ်သိးတၢ်ကဆဲးကသံၣ်ဒီသဒၢလၢကညီကီၢ်စဲၣ်အပူၤအဂီၢ်, ဒီးပကတီခိၣ်ရိၣ်မဲတၢ်ဆဲးန့ၢ်ဖိသၣ်ကသံၣ်ဒီသဒၢ လၢကညီဒီက လုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢအဟီၣ်က၀ီၤ လၢပကိကီၢ်ဒိၣ်န့ၣ်လီၤ. ပလိၣ်ဘၣ်တၢ်နၢ်ပၢၢ်လိာ်သးကဒဲကဒဲ ဒ်
သိးကမၤ၀ံၤတၢ်မၤအံၤတပူၤဃီ အဂီၢ်လီၤ." ဒီးက်ထၢၣ်မၤတၢ်စံးဘၣ် ကညီတၢ်ကစီၣ်န့ၣ်လီၤ.

KDHW ကဆဲးကသံၣ်ဒီသဒၢလၢ ကညီကီၢ်စဲၣ် ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ဆၣ်, လူၢ်ပျဲၢ်ကီၢ်ဆၣ်, ကီးကရ့းကီၢ်ဆၣ်, ကၠးအ့စ့ၣ်ကၠံ ကီၢ်ဆၣ်, မၠး၀ တံၣ်ကီၢ်ဆၣ်, ဒီးသၤတီၤကၠံကီၢ်ဆၣ်တဖၣ်လီၤ. KDHW ကတီခိၣ်ရိၣ်မဲတၢ်ဆဲးကသံၣ်ဒီသဒၢလၢသ၀ီ ၃၁၆
ဖျၢၣ်လၢၡွ့ၣ်ကၠ့ၣ်, ဒီးလၢၢ်ဒိၣ်ကီၢ်ဆၣ်တဖၣ်လၢပကိကီၢ်ဒိၣ်မုၢ်ထီၣ်, ဒီးဒ၀ဲၢ်ဒီးတနီသရံၣ်ကီၢ်ဆၣ်တဖၣ် လၢတနီ သရံၣ်ကီၢ်ဒိၣ်န့ၣ်လီၤ.

ယပၣ်တၢ်ခိၣ်နူာ်ညီးတၢ်ဆါ မ့ၢ်တၢ်ဆါလၢအမၤသံတၢ်, ဒီးဘၣ်တၢ်စိာ်ခီအီၤလၢတၢ်ဃၣ်လၢအိၣ်လၢပစိၤပူၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤကညီလၢ အိၣ်လၢခိခိၣ်ဒူသ၀ီ ဘူးဒီးထံဖှိၣ်တၢ်လီၢ်ဒ်အမ့ၢ် စံာ်ပျီပူၤတဖၣ်, အိၣ်ဒီးတၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်ဒိၣ်တက့ၢ်လီၤ
.
တၢ်ခိၣ်နူာ်ညီးတၢ်ဆါအံၤ ကကဲထီၣ်သးအဂီၢ်ဟံးန့ၢ်တၢ်ဆၢကတီၢ်ယံာ် ၃ သီတုၤ ၁၅ သီ, ဒီးအပနီၣ်တဖၣ်မ့ၢ်၀ဲ တၢ်ကိၢ်ထီၣ်သ တူၢ်ကလာ်, တၢ်ခိၣ်ဆါ, တၢ်ဘှံးသး, တၢ်သးပ့ၤနီၣ်သး, ဒီးတၢ်ဘှီးသ့ၣ်တဖၣ်, အဂ့ၢ် ကီၢ်အမဲရကၤတၢ်ြတီ တၢ်ဆါ
၀ဲၤလီၢ် U.S. Centers for Disease Control စံး၀ဲလီၤ. တၢ်ဆါတၢ်အိၣ်သးလၢအနး ကဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ခိၣ် နူာ်ညီး, တၢ်ထီၣ်, တၢ်သးပ့ၤနီၣ် သး, တၢ်သံတခီပၤ, ဒီးတၢ်သံဒၣ်လဲာ်လီၤ.

ပှၤဆါလၢမူတ့ၢ်လၢတၢ်ဆါ၀ဲအံၤ ၃၀ မျးကယၤကဒိးန့ၢ် တၢ်တဘၣ်လီၢ်ဘၣ်စးလၢထူၣ်ပျၣ်တၢ်ဘၣ်ဒိတစိၤလၢသးသမူ, လၢအပၣ် ဃုာ်တၢ်သံတခီပၤ ဒီးခိၣ်နူာ်တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးန့ၣ်လီၤ.

"တၢ်ဆါ၀ဲအံၤတုၤမ့ၢ်တၢ်န့ၢ်ဘၣ်တဘျီ တၢ်ကူစါလၢကသံၣ်မၤသံတၢ်ဃၢ် တအိၣ်နီတမံၤဘၣ်. တၢ်ကူစါအိၣ်ဒၣ်ထဲလၢ တၢ်ကမၤ ကိညၢ်ထီၣ် တၢ်ဆါပနီၣ်ဧိၤလီၤ." ဒီးက်ထၢၣ်ထိမ့, လၢအမ့ၢ်ကညီကီၢ်စဲၣ်ကမျၢၢ်တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့၀ဲၤကျိၤ ခိၣ်စံး
၀ဲလီၤ.

"ကျဲအဂ့ၤကတၢၢ်လၢ တၢ်ကဒီသဒၢတၢ်မၤန့ၢ်ယပၣ်တၢ်ခိၣ်နူာ်ညီးတၢ်ဆါမ့ၢ်၀ဲ တၢ်ဆဲးကသံၣ်ဒီသဒၢလီၤ. ကသံၣ်ဒီသဒၢအံၤတၢ် ဆါလၢတၢ်ချၢ အပှ့ၤလီၤတဲာ်လၢအကလးကၠးလီၤ. အခဲအံၤ, ကီၢ်ပဒိၣ်ဒီးထံဂုၤကီၢ်ဂၤကရူၢ်တဖၣ် မၤစၢၤတၢ်ဆဲးကသံၣ်
ဒီသဒၢ လီၤ. ထံဂုၤကီၢ်ဂၤကမျၢၢ်သဘျ့ကရၢ ဒီးကလုာ်ဒူၣ်ဆူၣ်ချ့ကရူၢ်တဖၣ် ကမၤသကိးတၢ်လၢတၢ် ကဆဲးကသံၣ်ဒီသဒၢအဂီၢ်, ဒီးပ ကကျဲးစၢးဒ်သိးဖိသၣ်သုတအိၣ်တ့ၢ်နီတဂၤတဂ့ၤလီၤ."

တၢ်ဆဲးကသံၣ်ဒီသဒၢတၢ်ကမၤအီၤဖဲ ကၠိ, သီခါဖၠၣ်, ဒီးသီခါဖၠၣ်ကၠိတဖၣ်လီၤ.

ယပၣ်တၢ်ခိၣ်နူာ်ညီးတၢ်ဆါအံၤ မ့ၢ်တၢ်ဆါထူလံၤလၢအ့ၡၢၣ်မုၢ်ထီၣ်ကလံၤထံးဒီတဘ့ၣ်, ဒီးမဟိတနံၣ်တၢ်ပာ်ဖျါကဲထီၣ်သးဖဲအ့ ယၣ်၀တံၣ်ကီၢ်ဒိၣ်, ပကိကီၢ်ဒိၣ်, ဒီး၀့ၢ်တကူၣ်ကီၢ်ဒိၣ်, ဒီးရၢၢ်ခၢၣ်ဒီးယိၤဒိၣ်ကီၢ်စဲၣ်တဖၣ်, အဂ့ၢ် ဆူၣ်ချ့ကိ တိာ်စံး
၀ဲလီၤ.

ဆူၣ်ချ့ကိတိာ် တၢ်မၤလဲၢ်ထီၣ်တၢ်ဆဲးကသံၣ်ဒီသဒၢတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ Expanded Program on Immunization ပာ်ဖျါ၀ဲ, ဖဲ ၂၀၁၆ တီၢ်ပူၤတၢ်ထံၣ်န့ၢ်ယပၣ်တၢ်ခိၣ်နူာ်ညီးတၢ်ဆါလၢပှၤ ၃၉၃ ဂၤ, အဃိဒီးကီၢ်ပဒိၣ်ကရီကဒး၀ဲလၢကဆဲးကသံၣ်
ဒီသဒၢလီၤ ဆီဒၣ်တၢ်တၢ်လီၢ် ရၢၢ်ခၢၣ်ကီၢ်စဲၣ် ဒီးကလံၤစိးယိၤဒိၣ်ကီၢ်စဲၣ်တဖၣ်လီၤ.

တနံၣ်အံၤ, တၢ်ထံၣ်န့ၢ် ကဒီးတၢ်ဆါ၀ဲအံၤလၢပှၤ၂၀၀ ဂၤ, အဂ့ၢ် The Myanmar Times တၢ်ကစီၣ်ပာ်ဖျါ၀ဲဖဲအပူၤကွံာ်တလါန့ၣ်လီၤ.