ဘၣ်ဃးတၢ်မၢလဲပှၤမၤတၢ်ဖိ တၢ်လၢပဘၣ်ပဒ့ၣ်ဟးဆှဲး အတၢ်အိၣ်သးလၢကီၢ်ပယီၤ
ဘၣ်ဃးတၢ်မၢလဲပှၤမၤတၢ်ဖိ တၢ်လၢပဘၣ်ပဒ့ၣ်ဟးဆှဲး အတၢ်အိၣ်သးလၢကီၢ်ပယီၤ
Myanmar Times, 10 Nov 2018
URL: https://www.mmtimes.com/news/navigating-employment-landscape-myanmar.html
တၢ်မၤပနံာ်တၢ်မၤလၢကီၢ်ပယီၤ အိၣ်ဒီးတၢ်လီၤပျံၤအါ ဒ်တၢ် ခွဲးတၢ်ယာ်အိၣ်အါအသိး, ဒီးခီပနံၣ်လၢအသူၣ်ဆူၣ်သးဆူၣ် လၢက မၤလဲၢ်ထီၣ်အတၢ်မၤလၢကီၢ်ပူၤ ကဘၣ်ပလီၢ်သးလၢ တၢ်ဘျၢလီၤဆီ ဒီးတၢ်မၤကျဲလၢအဘၣ်ထွဲဃုာ် လၢတၢ်ဆီထီၣ်ကျးအပူၤ လီၤ.
တၢ်မၤသနၢၢ်အကျါလၢ ပှၤဘျၢလီၤစ့တဖၣ် ကဘၣ်ပာ်သူၣ် ပာ်သး၀ဲ ဘၣ်ဃးတၢ်မၤပနံာ်တၢ်မၤလၢကီၢ်ပယီၤမ့ၢ်, တၢ်မၢ လဲပှၤမၤတၢ်ဖိ, မ့ၢ်လၢပှၤမၤတၢ်ဖိစၢဖှိၣ်ကရၢ အစိကမီၤလၢ အဟံးဃာ်၀ဲ, ဒီးမ့ၢ်လၢပှၤမၤတၢ်ဖိ၀ဲၤဒၢးတဖၣ် ဘၣ်လိာ်အါ ဒီးပှၤမၤတၢ်ဖိအဃိလီၤ.
ဖဲလၢအပူၤကွံာ်တလါအတီၢ်ပူၤ, ဟီၣ်ကီၣ် ဖူၣ်ယူၣ်တၢ်ကူူ တၢ်ကၤစဲးဒၢး Hong Kong’s Fu Yuen Garment Factory, လၢအအူတရံးတၢ်မၤလီၢ်လၢ၀့ၢ်တကူၣ်, ဘၣ်တၢ် မၢဆူၣ်က့ၤမၢလဲကဒါက့ၤ ပှၤမၤတၢ်ဖိကရၢစၢဖှိၣ် အကရၢဖိ ၃၀ ဂၤလၢအထုးထီၣ်၀ဲလၢတၢ်မၤသတူၢ်ကလာ် ဖဲလါအီကူး မ့ၢ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်မၤကမၣ်ခီပနံၣ်တၢ်ဘျၢအဃိ ဒီးမၤကဘဲးလီၤတၢ်ထုးထီၣ်တၢ်ဖိတၢ်လံၤအဃိလီၤ.
ဖူၣ်ယူၣ် အၢၣ်လီၤလၢကမၢလဲကဒါက့ၤ ပှၤမၤတၢ်ဖိ ဖဲ၀့ၢ်တကူၣ်ကီၢ်ဒိၣ်ကိတိာ်ခိၣ်ကျၢၢ် အူဖၠိမ့သ့ နုာ်လီၤကျဲၤဃူကျဲၤဖိး၀ဲ ဖဲစဲး ဒၢးပှၤမၤတၢ်ဖိ ၁၄၀၀ ဂၤအကျါ အဂၤ ၃၀၀ ပတုာ်မၤတၢ်မၤ ၇၂ သီ၀ံၤအလီၢ်ခံလီၤ. ဖဲလါအီးထိဘၢၣ် တၢ်ပာ်ဖျါသးလၢ မဟၣ်ဘၤဒူၣ်လၣ်ဖီကရၢၢ်ပူၤ ဃ့ထီၣ်၀ဲလၢကီၢ်ဒိၣ်ပဒိၣ်ကမၤစၢၤ ကျဲၤဃူကျဲၤဖိးန့ၢ်တၢ်တဲာ်လိာ်ဃိလိာ် မၤစ့ၢ်ကီးအသးလီၤ.
မ့ၢ်လၢတၢ်ဂ့ၢ်ဒ်န့ၣ်အဃိ, ပှၤဘျၢလီၤစ့တဖၣ် ကဘၣ်သ့ၣ်ညါတၢ်သိၣ်တၢ်သီဒီး တၢ်အလိၣ်လၢတၢ်မၢလဲပှၤမၤတၢ်ဖိလၢကီၢ်ပယီၤ ဒ်သိးကမၤလီၤတံၢ် ပနံာ်အတၢ်အူတရံးကလဲၤသး ဘျ့ဘျ့ဆှီဆှီအဂီၢ်လီၤ.
လၢတၢ်ကသ့ၣ်ညါဘၣ် တၢ်မၢလဲပှၤမၤတၢ်ဖိအတၢ်အိၣ်သးလၢထံကီၢ်ပူၤအဂီၢ်, The Myanmar Times ကတိၤတၢ်ဒီး Lester Chua, လၢအမ့ၢ်ပှၤမၤသကိးတၢ်ဖိ ဒီးကီၢ်ချၢပီၣ်ရီဖဲ Rajah & Tann NK Legal Myanmar Company Ltd: လီၤ.
တၢ်မၤကစၢ်ကဘၣ်ထုးထီၣ် ပှၤမၤတၢ်ဖိလၢအဘျုးတအိၣ်တဖၣ်ဒ်လဲၣ်? လၢတၢ်သိၣ်တၢ်သီအဖီလာ် ကျဲလၢတၢ်ကဘၣ်မၤတၢ် ဒီးပှၤမၤတၢ်ဖိလၢမၤတၢ်တဂ့ၤတဖၣ် မ့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်?
ကျဲအိၣ်၀ဲသၢဘိလၢ တၢ်ကထုးထီၣ်ပှၤမၤတၢ်ဖိလၢအဘျုးတအိၣ်တဖၣ်လီၤ. ကျဲအဆိကတၢၢ်တဘိ, တၢ်မၤကစၢ် ထုးထီၣ်ပှၤ မၤတၢ်ဖိ ခီဖျိတၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်ဆိအီၤ လၢတၢ်ကထုးထီၣ်အီၤ, အစှၤကတၢၢ်တလါ အိၣ်ဃုာ်ဒီးစ့တၢ်ဟ့ၣ်ကၣ် ဒ်တၢ်ပာ်ပနီၣ်အသိး လီၤ.
ကျဲခံဘိတဘိမ့ၢ်, တၢ်မၢလဲအဒိလၢအဂ့ၤ တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအလံာ် လၢတၢ်မၤကစၢ်ကဘၣ်စူးကါ၀ဲဒီး ကီၢ်ပယီၤပှၤမၤတၢ်ဖိ အဖီခိၣ်, တၢ်မၤကစၢ်ဒီးပှၤမၤတၢ်ဖိ ကဘၣ်အၢၣ်လီၤအီလီၤလိာ်အသးလၢ တၢ်မၤကမၣ်အစရီခံခါအပူၤ, လၢအပျဲတၢ်ဘၣ်ဟံး အရ့, မ့ၢ်၀ဲတၢ်တၢ်ကမၣ်လၢအဒိၣ်အယိာ် ဒီးညီနုၢ် မ့တမ့ၢ် မုၢ်ဆ့ၣ်မုၢ်ဂီၤတၢ်ကမၣ်တဖၣ်လီၤ.
ပှၤမၤတၢ်ဖိမ့ၢ်မၤကမၣ် တၢ်ကမၣ်လၢအဒိၣ်အယိာ် လၢတၢ်မၢလဲအတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအပူၤဒီး တၢ်မၤကစၢ်ထုးထီၣ်အီၤလၢ တၢ်မၤပူၤသ့, တလိၣ်လၢတၢ်ကဘၣ်ဟ့ၣ်စ့တၢ်ဟ့ၣ်ကၣ်ဘၣ်.
တၢ်မၤကစၢ်ကဘၣ်ပလီၣ်သးလၢ တၢ်ထုးထီၣ်ပှၤမၤတၢ်ဖိလၢကျဲဒ်န့ၣ်တဖၣ် ကဘၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်ကွဲးနီၣ်ကွဲးဃါအမူးအနီၢ်, တၢ်ကဘၣ်ဟ့ၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢအၡဲ လၢဘၣ်မနုၤအဃိတၢ်ဘၣ်ထုးထီၣ်အီၤ, ဒီးမ့ၢ်သ့ဒီး တၢ်ကဘၣ်မၤန့ၢ် ပှၤမၤတၢ်ဖိအတၢ် အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်လၢလံာ်တၢ်ကွဲး ဘၣ်ဃးအတၢ်မၤကမၣ်တၢ်အဒိၣ်အမုၢ်အဂ့ၢ်လီၤ.
တၢ်ထုးထီၣ်ပှၤမၤတၢ်ဖိ အဂ့ၤကတၢၢ်တၢ်ကဘၣ်မၤအီၤ ဖဲတၢ်ကူၣ်လိာ်သကိးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါဖဲ ကီၢ်ဆၣ်ပှၤမၤတၢ်ဖိ၀ဲၤ ဒၢး ဖဲတၢ်အၢၣ်လီၤဘၣ်ဃးတၢ်မၢလဲပှၤမၤတၢ်ဖိ ဘၣ်တၢ်မၤအီၤအလီၢ် ၀ံၤအလီၢ်ခံလီၤ.
တၢ်ဂ့ၢ်မ့မ့ၢ်လၢ ပှၤမၤတၢ်ဖိမၤကမၣ်မုၢ်ဆ့ၣ်မုၢ်ဂီၤတၢ်ကမၣ်ဒီး တၢ်မၤကစၢ်မၤကတၢၢ်ကွံာ် တၢ်မၢလဲပှၤမၤတၢ်ဖိအတၢ်အၢၣ်လီၤ သ့ လၢတအိၣ်ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်ကၣ်စ့နီတမံၤ ဖဲဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤမၤတၢ်ဖိလၢမၤကမၣ်တၢ်တဂၤ သၢဘျီ၀ံၤအလီၢ်ခံလီၤ. တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်အ ဆိကတၢၢ်တဘျီကမ့ၢ်လၢထးခိၣ်အတၢ်ကတိၤလီၤ. တၢ်၀ဲအံၤဒၣ်လဲာ် တၢ်ကဘၣ်ပာ်တၢ်မၤနီၣ်မၤဃါ ဒ်အမ့ၢ်တၢ်အုၣ်သးလၢ တၢ်ဟ့ၣ်တၢ်ပလီၢ်လံလၢထးခိၣ်အတၢ်ကတိၤလီၤ.
တုၤမ့ၢ်တၢ်မၤကမၣ်တၢ်ပှဲၤထီၣ်ခံစုတစုဒီး တၢ်မၤကစၢ်ကဘၣ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤမၤတၢ်ဖိ လၢလံာ်တၢ်ကွဲးလီၤ. တုၤမ့ၢ်တၢ်မၤကမၣ် ပှဲၤထီၣ်သၢဘျီတဘျီဒီး ပှၤမၤတၢ်ဖိတၢ်ကမၢအအၢၣ်လီၤဆဲးလီၤအမံၤလၢလံာ်ပူၤ လၢအသုတမၤကမၣ်တၢ်ဆူညါလၢၤဘၣ် လီၤ.
ပှၤမၤတၢ်ဖိလၢအမၤကမၣ်တၢ် မၤကမၣ်တၢ်ကဒီးဆူညါ လၢအဆဲးစုမုၢ်ကျၢၢ်အၢၣ်လီၤအသး၀ံၤ ၁၂ လါအတီၢ်ပူၤဒီး, တၢ်မၤက စၢ်အခွဲးအယာ်အိၣ်လၢ ကမၤကတၢၢ်ကွံာ်တၢ်မၢလဲပှၤမၤတၢ်ဖိခီတရဲး လၢတအိၣ်ဒိးစ့တၢ်ဟ့ၣ်ကၣ်နီတမံၤဘၣ်လီၤ.
သနာ်က့, ပှၤမၤတၢ်ဖိမ့ၢ်တမၤကမၣ်တၢ်အသီတဘျီ ၁၂ လါအတီၢ်ပူၤဖဲမၤကမၣ်မုၢ်ဆ့ၣ်မုၢ်ဂီၤတၢ်ကမၣ်၀ံၤအလီၢ်ခံ, မ့တမ့ၢ် လၢ ၁၂ လါအတီၢ်ပူၤ ဖဲအဆဲးစုမုၢ်ကျဲတၢ်အၢၣ်လီၤလၢသုတမၤကမၣ်တၢ်၀ံၤအလီၢ်ခံ, တၢ်မၤကစၢ် တဃ့တမုၢ်လၢ်လၢၤ တၢ်မၤ ကမၣ်လၢအပူၤကွံာ် ပှၤမၤတၢ်ဖိမၤကမၣ်၀ဲ ခဲလၢာ်လီၤ.
ဂံၢ်ခီၣ်ထံးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်ဒီး တၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်လၢ တၢ်မၤကစၢ်ကိးဂၤဒဲးကဘၣ်ဟ့ၣ် အ၀ဲသ့ၣ်အပှၤမၤတၢ်ဖိ မ့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်?
ပှၤမၤတၢ်ဖိ ဂံၢ်ခီၣ်ထံးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်ဒီး တၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်တနီၤမ့ၢ် -
(၁) တၢ်ဆဲးလီၤမံၤသၣ်လၢ ပှၤဂ့ၢ်၀ီတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢ လၢ ၂၀၁၂ ပှၤဂ့ၢ်၀ီတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢသဲစး ဖီလာ်.
(၂) ဖဲနုာ်လီၤမၤတၢ်အဆၢတပတုာ် ၁၂ လါ၀ံၤအလီၢ်ခံ တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်အိၣ်လၢကန့ၢ်အိၣ်ဘှံးအခွဲး ၁၀ သီ, လၢအိၣ်ဒီးတၢ်န့ၢ် ဘၣ်အဘူးအလဲ, ဒီးမုၢ်ဆ့ၣ်မုၢ်ဂီၤအခွဲး ၆ သီ လၢတနံၣ်အတီၢ်ပူၤ.
(၃) ပှၤမၤတၢ်ဖိလၢတၢ်မၢလဲအီၤလၢအဂၢၢ်အကျၢၤအဂီၢ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်အိၣ်လၢ တၢ်ကဘၣ်ဟ့ၣ်အ၀ဲသ့ၣ်အလဲ လၢလါအဖီခိၣ်. ခီပနံၣ်လၢပှၤမၤတၢ်ဖိအိၣ် ၁၀၀ ဂၤ မ့တမ့ၢ် စှၤန့ၢ်ဒံးအန့ၣ်, တၢ်ကဘၣ်ဟ့ၣ်ပှၤမၤတၢ်ဖိလါလဲဖဲ တၢ်ဟ့ၣ်လါလဲအဆၢကတီၢ် ကတၢၢ်. ခီပနံၣ်လၢပှၤမၤတၢ်ဖိအိၣ်အါန့ၢ်ဒံး ၁၀၀ ဂၤ, တၢ်ကဘၣ်ဟ့ၣ်ပှၤမၤတၢ်ဖိလါလဲ တဘၣ်စဲးခံန့ၢ်ဒံး ၅ သီ တၢ်ဟ့ၣ်လါ တၢ်ဆၢကတီၢ်ကတၢၢ်.
(၄) တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်အိၣ်လၢ ကဒိးန့ၢ်အစှၤကတၢၢ်တၢ်ဘူးတၢ်လဲတနံၤ ၄,၈၀၀ ကၠး.
(၅) တၢ်မၤတၢ်လၢအဆၢတပတုာ် ၅ နၣ်ရံၣ်၀ံၤအလီၢ်ခံ, တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်အိၣ်လၢကအိၣ်ဘှံးအစှၤကတၢၢ် ၃၀ မံးနံး လၢစဲးဒၢးပှၤ မၤတၢ်ဖိအဂီၢ်, ဒီးလၢပှၤမၤတၢ်ဖိလၢမၤတၢ်လၢ တၢ်ဆါကျး မ့တမ့ၢ် လၢတၢ်ကရၢကရိအဂီၢ်, ကအိၣ်ဘှံး ၃၀ မံးနံး ဖဲမၤတၢ်လၢ အဆၢတပတုာ် ၄ နၣ်ရံၣ်၀ံၤအလီၢ်ခံ.
(၆) တၢ်မၤတခါဂ့ၤတခါဂ့ၤ လၢတၢ်မၤအီၤအါန့ၢ်ဒံးတနံၤ ၈ နၣ်ရံၣ် မ့တမ့ၢ် တနွံ ၄၄ နၣ်ရံၣ် လၢပှၤမၤတၢ်ဖိလၢစဲးဒၢး ဒီး ၄၈ နၣ်ရံၣ်လၢပှၤမၤတၢ်လၢ တၢ်ဆါကျး မ့တမ့ၢ် လၢတၢ်ကရၢကရိ, တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်အိၣ်လၢ ကဒိးန့ၢ်တၢ်ဆၢကတီၢ်ဘျဲၣ်အဘူးအလဲ.
ပှၤမၤတၢ်ဖိစၢဖှိၣ်ကရၢ မ့ၢ်တၢ်ဖိးသဲစး လၢကီၢ်ပယီၤအပူၤစ့ၢ်ဧါ? အ၀ဲသ့ၣ်အစိကမီၤဒိၣ်ထဲလဲၣ်? ပှၤမၤတၢ်ဖိမ့ၢ်ပတုာ်မၤတၢ် တၢ်အိၣ်သးဒ်န့ၣ်အသိး တၢ်မၤကစၢ်ကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ် လၢအဖိးသဲစး?
ပှၤမၤတၢ်ဖိစၢဖှိၣ်ကရၢ ဘၣ်တၢ်ပၢအ၀ဲသ့ၣ်ဒီး ပှၤမၤတၢ်ဖိကရၢသဲစး ၂၀၁၁, ဒီးတၢ်ရဲၣ်ကျဲၤဘှါၡဲ ပှၤမၤတၢ်ဖိတၢ်တဲာ်လိာ်ဃိ လိာ် သဲစး ၂၀၁၄ လီၤ. သဲစးအတကွီၢ် ဟ့ၣ်လီၤပှၤမၤတၢ်ဖိကရၢ အစိကမိၤဖဲြကၢးဖဲဘၣ် လၢအပၣ်ဃုာ် တၢ်ကရၢကရိသး လၢတၢ်ကပတုာ်မၤတၢ်.
ဖဲအံၤတၢ်ဟ့ၣ်လီၤ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢတၢ်မၤကစၢ်မၤထွဲ၀ဲသ့စှၤမံၤ ဖဲဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီးတၢ်အိၣ်သးလၢ ပှၤမၤတၢ်ဖိမၤပျံၤတၢ် လၢကပတုာ်မၤတၢ်အခါလီၤ. တၢ်မၤကစၢ်ကဘၣ်သ့ၣ်ညါပာ်စၢၤ တၢ်သိၣ်တၢ်သီအတကွီၢ်ထဲလဲၣ်လၢ တၢ်ပျဲပှၤမၤတၢ်ဖိပတုာ် မၤတၢ်လီၤ.
လၢပှၤမၤတၢ်ဖိကရၢသဲစးအဖီလာ်, တၢ်အိၣ်သးအိၣ်၀ဲတနီၤလၢ တၢ်ပာ်ဖျါတၢ်ပတုာ်မၤတၢ် ကဲထီၣ်တၢ်လၢတဖိးသဲစးဘၣ် လီၤ. အဒိ, တၢ်အိၣ်သးဖဲ တၢ်ပာ်ဖျါတၢ်ပတုာ်မၤတၢ် ပၣ်ဃုာ်တၢ်မၤတံာ်တာ် လၢကမၤပျံၤမၤဖုး ပှၤကညီအသးသမူ, တၢ်အိၣ် ဆူၣ်အိၣ်ချ့, မ့တမ့ၢ် ကမျၢၢ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢလၢ ကမျၢၢ်အတ၀ၢတခါဂ့ၤတခါဂ့ၤ, ဖဲတၢ်ပာ်ဖျါတၢ်ပတုာ်မၤတၢ် တၢ်မၤအီၤတအိၣ် ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်တၢ်ပျဲ လၢပှၤမၤတၢ်ဖိကရၢစၢဖှိၣ်လၢဘၣ်ထွဲ, ဒီးဖဲပှၤမၤတၢ်ဖိကရၢ တဒုးသ့ၣ်ညါဆိပာ်တၢ်လၢအ၀ဲသ့ၣ် ကပတုာ်မၤ တၢ်ဘၣ်အခါလီၤ.
လၢပှၤမၤတၢ်ဖိကရၢသဲစး အဒ့ ၃၉ အဖီလာ်, ပှၤမၤတၢ်ဖိကရၢလၢ အဲၣ်ဒိးပာ်ဖျါတၢ်ပတုာ်မၤတၢ် အဆိကတၢၢ်ကဘၣ်ဒုးသ့ၣ် ညါ တၢ်မၤကစၢ်လၢဘၣ်ထွဲ ဒီးကရၢကျဲၤဃူကျဲၤဖိးတၢ်ပတုာ်မၤတၢ်လၢဘၣ်ထွဲ ဒီးမၤန့ၢ်တၢ်ပျဲလၢပှၤမၤတၢ်ဖိကရၢဘၣ်ထွဲအ အိၣ်, ခီဖျိတဲဖျါတၢ်ကပာ်ဖျါတၢ်ပတုာ်မၤတၢ် အမုၢ်နံၤမုၢ်သီ, တၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ ဒီးပှၤကညီနီၣ်ဂံၢ်လၢကနုာ်လီၤပၣ်ဃုာ်, တၢ်ကမၤ အီၤအက့ၢ်အဂီၤ, ဒီးဆၢကတီၢ်လၢတၢ်ကမၤအီၤ တၢ်ကဘၣ်ဒုးသ့ၣ်ညါဆိ ၃ သီ တချုးလၢတၢ်မၤတၢ်ပာ်ဖျါတၢ်ပတုာ်တၢ်မၤ ဘၣ်လီၤ.
တၢ်ပာ်ဖျါသးလၢတၢ်ပတုာ်မၤတၢ် မ့တဘၣ်ထွဲဒီးပှၤမၤတၢ်ဖိတၢ်ဂ့ၢ်, မ့တမ့ၢ် ပှၤမၤတၢ်ဖိတၢ်ဖံးအီၣ်မၤအီၣ်အဂ့ၢ်, ဒ်အမ့ၢ် တၢ် ဘူးတၢ်လဲ, ပှၤမၤတၢ်ဖိလါလဲ, တၢ်အီကုၤအီပှဲၤ ဒီးတၢ်မၤအနၣ်ရံၣ်ဘၣ်ဒီး ကဲထီၣ်တၢ်လၢတဖိးသဲစး သ့စ့ၢ်ကီးလီၤ.
တၢ်မၤကစၢ်ကဘၣ်သ့ၣ်ညါ တၢ်မၤကျဲလၢကဘၣ်မၤထွဲ၀ဲ တချုးလၢတၢ်ပာ်ဖျါတၢ်ပတုာ်မၤတၢ် တၢ်ကရၢကရိအီၤလၢအဖိးသဲစး သ့ဒံးဘၣ်လီၤ. တၢ်မၤကျဲ၀ဲအံၤတၢ်ပာ်ဖျါလၢ SLDL သဲစးအပူၤလီၤ. လၢဖုၣ်ဖုၣ်ကိာ်, တၢ်တဲာ်လိာ်ဃိလိာ် တၢ်ကဘၣ်ဆှၢထီၣ် ဆိဆူ ကရၢကျဲၤဃူကျဲၤဖိးတၢ်လၢဘၣ်ထွဲအအိၣ်, ဒ်သိးတၢ်ကထံၣ်န့ၢ် တၢ်ဘှါၡဲကျဲလၢပှၤခံဖုလၢာ် အၢၣ်လီၤထွဲသ့ အဂီၢ်လီၤ.
တၢ်ဘှါၡဲလၢပှၤခံဖုလၢာ် အၢၣ်လီၤထွဲသ့ တၢ်မၤအီၤမ့တန့ၢ်လၢသၢသီအတီၢ်ပူၤဒီး, တၢ်တဲာ်လိာ်ဃိလိာ်တၢ်ကဘၣ်ဆှၢခီဆူ တၢ် စံၣ်ညီၣ်ပီတ့ကရၢ ဒ်သိးကဆၢတဲာ်တၢ်တဲာ်လိာ်ဃိလိာ်အဂီၢ်လီၤ. ပှၤမၤတၢ်ဖိ တၢ်ပျဲအ၀ဲသ့ၣ်ပာ်ဖျါတၢ်ပတုာ်မၤတၢ်အခါဖဲ အ၀ဲ သ့ၣ်တၢ်ဂ့ၢ် တၢ်စံၣ်ညီၣ်ပီတ့ကရၢ ဆၢတဲာ်၀ဲ၀ံၤ ဒီးအခါဖဲအ၀ဲသ့ၣ်တသးမံဒီးတၢ်ဆၢတဲာ်ဘၣ်အခါလီၤ
.
မ့ၢ်လၢတၢ်ပာ်ဖျါတၢ်ပတုာ်မၤတၢ် တၢ်မၤအီၤသ့ထဲလၢ ပှၤမၤတၢ်ဖိကရၢစၢဖှိၣ်ဟ့ၣ်အခွဲးအဃိဒီး, တၢ်မၤကစၢ်ကအဲၣ်ဒိးတဲသ ကိးတၢ်ဒီး ပဒိၣ်ပပှၢ် ဒ်သိးကဟ့ၣ်ကူၣ် တၢ်ကပာ်လီၤန့ၢ်တၢ်အဆၢလၢသ့တၢ်ဘၣ်တၢ် ဘၣ်ဃးတၢ်ပာ်ဖျါတၢ်ပတုာ်မၤတၢ်အဂီၢ် လီၤ. တၢ်၀ဲအံၤကမၤစှၤ တၢ်မၤတံာ်တာ်အ၀ဲသ့ၣ်အပနံာ်တၢ်မၤ ဒီးမၤလီၤတံၢ် တၢ်မၤကစၢ်အပနံာ်တၢ်မၤခိၣ်သ့ၣ် တၢ်ဖံးတၢ်မၤ တဖၣ် ကဆဲးလဲၤဒံးအသးဖဲ တၢ်ပတုာ်မၤတၢ်အဆၢကတီၢ်လီၤ.
တၢ်မၤကစၢ်အခွဲးအယာ်အိၣ်လၢ ကထုးထီၣ်ပှၤမၤတၢ်ဖိလၢအပာ်ဖျါပတုာ်တၢ်မၤ လၢတၢ်မၤအပူၤစ့ၢ်ဧါ? ကျဲလၢတၢ်မၤအီၤ အိၣ်စ့ၢ်ဧါ?
တၢ်မၤကစၢ်ကထုးထီၣ်ပှၤမၤတၢ်ဖိလၢတၢ်မၤ မ့ၢ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်မ့ၢ်ကရၢဖိလၢပှၤမၤတၢ်ဖိကရၢအဃိ မ့တမ့ၢ် နုာ်လီၤပၣ်ဃုာ်လၢ တၢ်ပာ်ဖျါတၢ်ပတုာ်မၤတၢ်အဃိ တသ့ဘၣ်. တၢ်မၤကစၢ် မ့ၢ်လုၢ်သ့ၣ်ခါပတာ်တၢ်ြတီအံၤဒီး တၢ်အီၣ်လိးအ၀ဲသ့ၣ်စ့ တုၤ ၁၀၀,၀၀၀ ကၠးသ့, ဒီးမ့တမ့ၢ် တၢ်လီၤဘၣ်လၢဃိာ်ပူၤ တုၤတနံၣ်သ့လီၤ.
မ့ၢ်တၢ်ဒ်န့ၣ်သနာ်က့, မ့ၢ်လၢတၢ်ပာ်ဖျါတၢ်ပတုာ်မၤတၢ် ပတုာ်ဃာ်တၢ်မၢလဲအတၢ်အၢၣ်လီၤ တစိၢ်တလီၢ်အဃိဒီး, တၢ်မၤကစၢ် အမူဒါတအိၣ်လၢ ကဘၣ်ဟ့ၣ်တၢ်ဘူးတၢ်လဲ လၢပှၤမၤတၢ်ဖိလၢအပာ်ဖျါတၢ်ပတုာ်တၢ်မၤ ဖဲတၢ်ပာ်ဖျါတၢ်ပတုာ်တၢ်မၤအဆၢက တီၢ်ဘၣ်.
တၢ်မၤသနၢၢ်အကျါလၢ ပှၤဘျၢလီၤစ့တဖၣ် ကဘၣ်ပာ်သူၣ် ပာ်သး၀ဲ ဘၣ်ဃးတၢ်မၤပနံာ်တၢ်မၤလၢကီၢ်ပယီၤမ့ၢ်, တၢ်မၢ လဲပှၤမၤတၢ်ဖိ, မ့ၢ်လၢပှၤမၤတၢ်ဖိစၢဖှိၣ်ကရၢ အစိကမီၤလၢ အဟံးဃာ်၀ဲ, ဒီးမ့ၢ်လၢပှၤမၤတၢ်ဖိ၀ဲၤဒၢးတဖၣ် ဘၣ်လိာ်အါ ဒီးပှၤမၤတၢ်ဖိအဃိလီၤ.
ဖဲလၢအပူၤကွံာ်တလါအတီၢ်ပူၤ, ဟီၣ်ကီၣ် ဖူၣ်ယူၣ်တၢ်ကူူ တၢ်ကၤစဲးဒၢး Hong Kong’s Fu Yuen Garment Factory, လၢအအူတရံးတၢ်မၤလီၢ်လၢ၀့ၢ်တကူၣ်, ဘၣ်တၢ် မၢဆူၣ်က့ၤမၢလဲကဒါက့ၤ ပှၤမၤတၢ်ဖိကရၢစၢဖှိၣ် အကရၢဖိ ၃၀ ဂၤလၢအထုးထီၣ်၀ဲလၢတၢ်မၤသတူၢ်ကလာ် ဖဲလါအီကူး မ့ၢ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်မၤကမၣ်ခီပနံၣ်တၢ်ဘျၢအဃိ ဒီးမၤကဘဲးလီၤတၢ်ထုးထီၣ်တၢ်ဖိတၢ်လံၤအဃိလီၤ.
ဖူၣ်ယူၣ် အၢၣ်လီၤလၢကမၢလဲကဒါက့ၤ ပှၤမၤတၢ်ဖိ ဖဲ၀့ၢ်တကူၣ်ကီၢ်ဒိၣ်ကိတိာ်ခိၣ်ကျၢၢ် အူဖၠိမ့သ့ နုာ်လီၤကျဲၤဃူကျဲၤဖိး၀ဲ ဖဲစဲး ဒၢးပှၤမၤတၢ်ဖိ ၁၄၀၀ ဂၤအကျါ အဂၤ ၃၀၀ ပတုာ်မၤတၢ်မၤ ၇၂ သီ၀ံၤအလီၢ်ခံလီၤ. ဖဲလါအီးထိဘၢၣ် တၢ်ပာ်ဖျါသးလၢ မဟၣ်ဘၤဒူၣ်လၣ်ဖီကရၢၢ်ပူၤ ဃ့ထီၣ်၀ဲလၢကီၢ်ဒိၣ်ပဒိၣ်ကမၤစၢၤ ကျဲၤဃူကျဲၤဖိးန့ၢ်တၢ်တဲာ်လိာ်ဃိလိာ် မၤစ့ၢ်ကီးအသးလီၤ.
မ့ၢ်လၢတၢ်ဂ့ၢ်ဒ်န့ၣ်အဃိ, ပှၤဘျၢလီၤစ့တဖၣ် ကဘၣ်သ့ၣ်ညါတၢ်သိၣ်တၢ်သီဒီး တၢ်အလိၣ်လၢတၢ်မၢလဲပှၤမၤတၢ်ဖိလၢကီၢ်ပယီၤ ဒ်သိးကမၤလီၤတံၢ် ပနံာ်အတၢ်အူတရံးကလဲၤသး ဘျ့ဘျ့ဆှီဆှီအဂီၢ်လီၤ.
လၢတၢ်ကသ့ၣ်ညါဘၣ် တၢ်မၢလဲပှၤမၤတၢ်ဖိအတၢ်အိၣ်သးလၢထံကီၢ်ပူၤအဂီၢ်, The Myanmar Times ကတိၤတၢ်ဒီး Lester Chua, လၢအမ့ၢ်ပှၤမၤသကိးတၢ်ဖိ ဒီးကီၢ်ချၢပီၣ်ရီဖဲ Rajah & Tann NK Legal Myanmar Company Ltd: လီၤ.
တၢ်မၤကစၢ်ကဘၣ်ထုးထီၣ် ပှၤမၤတၢ်ဖိလၢအဘျုးတအိၣ်တဖၣ်ဒ်လဲၣ်? လၢတၢ်သိၣ်တၢ်သီအဖီလာ် ကျဲလၢတၢ်ကဘၣ်မၤတၢ် ဒီးပှၤမၤတၢ်ဖိလၢမၤတၢ်တဂ့ၤတဖၣ် မ့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်?
ကျဲအိၣ်၀ဲသၢဘိလၢ တၢ်ကထုးထီၣ်ပှၤမၤတၢ်ဖိလၢအဘျုးတအိၣ်တဖၣ်လီၤ. ကျဲအဆိကတၢၢ်တဘိ, တၢ်မၤကစၢ် ထုးထီၣ်ပှၤ မၤတၢ်ဖိ ခီဖျိတၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်ဆိအီၤ လၢတၢ်ကထုးထီၣ်အီၤ, အစှၤကတၢၢ်တလါ အိၣ်ဃုာ်ဒီးစ့တၢ်ဟ့ၣ်ကၣ် ဒ်တၢ်ပာ်ပနီၣ်အသိး လီၤ.
ကျဲခံဘိတဘိမ့ၢ်, တၢ်မၢလဲအဒိလၢအဂ့ၤ တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအလံာ် လၢတၢ်မၤကစၢ်ကဘၣ်စူးကါ၀ဲဒီး ကီၢ်ပယီၤပှၤမၤတၢ်ဖိ အဖီခိၣ်, တၢ်မၤကစၢ်ဒီးပှၤမၤတၢ်ဖိ ကဘၣ်အၢၣ်လီၤအီလီၤလိာ်အသးလၢ တၢ်မၤကမၣ်အစရီခံခါအပူၤ, လၢအပျဲတၢ်ဘၣ်ဟံး အရ့, မ့ၢ်၀ဲတၢ်တၢ်ကမၣ်လၢအဒိၣ်အယိာ် ဒီးညီနုၢ် မ့တမ့ၢ် မုၢ်ဆ့ၣ်မုၢ်ဂီၤတၢ်ကမၣ်တဖၣ်လီၤ.
ပှၤမၤတၢ်ဖိမ့ၢ်မၤကမၣ် တၢ်ကမၣ်လၢအဒိၣ်အယိာ် လၢတၢ်မၢလဲအတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအပူၤဒီး တၢ်မၤကစၢ်ထုးထီၣ်အီၤလၢ တၢ်မၤပူၤသ့, တလိၣ်လၢတၢ်ကဘၣ်ဟ့ၣ်စ့တၢ်ဟ့ၣ်ကၣ်ဘၣ်.
တၢ်မၤကစၢ်ကဘၣ်ပလီၣ်သးလၢ တၢ်ထုးထီၣ်ပှၤမၤတၢ်ဖိလၢကျဲဒ်န့ၣ်တဖၣ် ကဘၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်ကွဲးနီၣ်ကွဲးဃါအမူးအနီၢ်, တၢ်ကဘၣ်ဟ့ၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢအၡဲ လၢဘၣ်မနုၤအဃိတၢ်ဘၣ်ထုးထီၣ်အီၤ, ဒီးမ့ၢ်သ့ဒီး တၢ်ကဘၣ်မၤန့ၢ် ပှၤမၤတၢ်ဖိအတၢ် အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်လၢလံာ်တၢ်ကွဲး ဘၣ်ဃးအတၢ်မၤကမၣ်တၢ်အဒိၣ်အမုၢ်အဂ့ၢ်လီၤ.
တၢ်ထုးထီၣ်ပှၤမၤတၢ်ဖိ အဂ့ၤကတၢၢ်တၢ်ကဘၣ်မၤအီၤ ဖဲတၢ်ကူၣ်လိာ်သကိးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါဖဲ ကီၢ်ဆၣ်ပှၤမၤတၢ်ဖိ၀ဲၤ ဒၢး ဖဲတၢ်အၢၣ်လီၤဘၣ်ဃးတၢ်မၢလဲပှၤမၤတၢ်ဖိ ဘၣ်တၢ်မၤအီၤအလီၢ် ၀ံၤအလီၢ်ခံလီၤ.
တၢ်ဂ့ၢ်မ့မ့ၢ်လၢ ပှၤမၤတၢ်ဖိမၤကမၣ်မုၢ်ဆ့ၣ်မုၢ်ဂီၤတၢ်ကမၣ်ဒီး တၢ်မၤကစၢ်မၤကတၢၢ်ကွံာ် တၢ်မၢလဲပှၤမၤတၢ်ဖိအတၢ်အၢၣ်လီၤ သ့ လၢတအိၣ်ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်ကၣ်စ့နီတမံၤ ဖဲဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤမၤတၢ်ဖိလၢမၤကမၣ်တၢ်တဂၤ သၢဘျီ၀ံၤအလီၢ်ခံလီၤ. တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်အ ဆိကတၢၢ်တဘျီကမ့ၢ်လၢထးခိၣ်အတၢ်ကတိၤလီၤ. တၢ်၀ဲအံၤဒၣ်လဲာ် တၢ်ကဘၣ်ပာ်တၢ်မၤနီၣ်မၤဃါ ဒ်အမ့ၢ်တၢ်အုၣ်သးလၢ တၢ်ဟ့ၣ်တၢ်ပလီၢ်လံလၢထးခိၣ်အတၢ်ကတိၤလီၤ.
တုၤမ့ၢ်တၢ်မၤကမၣ်တၢ်ပှဲၤထီၣ်ခံစုတစုဒီး တၢ်မၤကစၢ်ကဘၣ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤမၤတၢ်ဖိ လၢလံာ်တၢ်ကွဲးလီၤ. တုၤမ့ၢ်တၢ်မၤကမၣ် ပှဲၤထီၣ်သၢဘျီတဘျီဒီး ပှၤမၤတၢ်ဖိတၢ်ကမၢအအၢၣ်လီၤဆဲးလီၤအမံၤလၢလံာ်ပူၤ လၢအသုတမၤကမၣ်တၢ်ဆူညါလၢၤဘၣ် လီၤ.
ပှၤမၤတၢ်ဖိလၢအမၤကမၣ်တၢ် မၤကမၣ်တၢ်ကဒီးဆူညါ လၢအဆဲးစုမုၢ်ကျၢၢ်အၢၣ်လီၤအသး၀ံၤ ၁၂ လါအတီၢ်ပူၤဒီး, တၢ်မၤက စၢ်အခွဲးအယာ်အိၣ်လၢ ကမၤကတၢၢ်ကွံာ်တၢ်မၢလဲပှၤမၤတၢ်ဖိခီတရဲး လၢတအိၣ်ဒိးစ့တၢ်ဟ့ၣ်ကၣ်နီတမံၤဘၣ်လီၤ.
သနာ်က့, ပှၤမၤတၢ်ဖိမ့ၢ်တမၤကမၣ်တၢ်အသီတဘျီ ၁၂ လါအတီၢ်ပူၤဖဲမၤကမၣ်မုၢ်ဆ့ၣ်မုၢ်ဂီၤတၢ်ကမၣ်၀ံၤအလီၢ်ခံ, မ့တမ့ၢ် လၢ ၁၂ လါအတီၢ်ပူၤ ဖဲအဆဲးစုမုၢ်ကျဲတၢ်အၢၣ်လီၤလၢသုတမၤကမၣ်တၢ်၀ံၤအလီၢ်ခံ, တၢ်မၤကစၢ် တဃ့တမုၢ်လၢ်လၢၤ တၢ်မၤ ကမၣ်လၢအပူၤကွံာ် ပှၤမၤတၢ်ဖိမၤကမၣ်၀ဲ ခဲလၢာ်လီၤ.
ဂံၢ်ခီၣ်ထံးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်ဒီး တၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်လၢ တၢ်မၤကစၢ်ကိးဂၤဒဲးကဘၣ်ဟ့ၣ် အ၀ဲသ့ၣ်အပှၤမၤတၢ်ဖိ မ့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်?
ပှၤမၤတၢ်ဖိ ဂံၢ်ခီၣ်ထံးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်ဒီး တၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်တနီၤမ့ၢ် -
(၁) တၢ်ဆဲးလီၤမံၤသၣ်လၢ ပှၤဂ့ၢ်၀ီတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢ လၢ ၂၀၁၂ ပှၤဂ့ၢ်၀ီတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢသဲစး ဖီလာ်.
(၂) ဖဲနုာ်လီၤမၤတၢ်အဆၢတပတုာ် ၁၂ လါ၀ံၤအလီၢ်ခံ တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်အိၣ်လၢကန့ၢ်အိၣ်ဘှံးအခွဲး ၁၀ သီ, လၢအိၣ်ဒီးတၢ်န့ၢ် ဘၣ်အဘူးအလဲ, ဒီးမုၢ်ဆ့ၣ်မုၢ်ဂီၤအခွဲး ၆ သီ လၢတနံၣ်အတီၢ်ပူၤ.
(၃) ပှၤမၤတၢ်ဖိလၢတၢ်မၢလဲအီၤလၢအဂၢၢ်အကျၢၤအဂီၢ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်အိၣ်လၢ တၢ်ကဘၣ်ဟ့ၣ်အ၀ဲသ့ၣ်အလဲ လၢလါအဖီခိၣ်. ခီပနံၣ်လၢပှၤမၤတၢ်ဖိအိၣ် ၁၀၀ ဂၤ မ့တမ့ၢ် စှၤန့ၢ်ဒံးအန့ၣ်, တၢ်ကဘၣ်ဟ့ၣ်ပှၤမၤတၢ်ဖိလါလဲဖဲ တၢ်ဟ့ၣ်လါလဲအဆၢကတီၢ် ကတၢၢ်. ခီပနံၣ်လၢပှၤမၤတၢ်ဖိအိၣ်အါန့ၢ်ဒံး ၁၀၀ ဂၤ, တၢ်ကဘၣ်ဟ့ၣ်ပှၤမၤတၢ်ဖိလါလဲ တဘၣ်စဲးခံန့ၢ်ဒံး ၅ သီ တၢ်ဟ့ၣ်လါ တၢ်ဆၢကတီၢ်ကတၢၢ်.
(၄) တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်အိၣ်လၢ ကဒိးန့ၢ်အစှၤကတၢၢ်တၢ်ဘူးတၢ်လဲတနံၤ ၄,၈၀၀ ကၠး.
(၅) တၢ်မၤတၢ်လၢအဆၢတပတုာ် ၅ နၣ်ရံၣ်၀ံၤအလီၢ်ခံ, တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်အိၣ်လၢကအိၣ်ဘှံးအစှၤကတၢၢ် ၃၀ မံးနံး လၢစဲးဒၢးပှၤ မၤတၢ်ဖိအဂီၢ်, ဒီးလၢပှၤမၤတၢ်ဖိလၢမၤတၢ်လၢ တၢ်ဆါကျး မ့တမ့ၢ် လၢတၢ်ကရၢကရိအဂီၢ်, ကအိၣ်ဘှံး ၃၀ မံးနံး ဖဲမၤတၢ်လၢ အဆၢတပတုာ် ၄ နၣ်ရံၣ်၀ံၤအလီၢ်ခံ.
(၆) တၢ်မၤတခါဂ့ၤတခါဂ့ၤ လၢတၢ်မၤအီၤအါန့ၢ်ဒံးတနံၤ ၈ နၣ်ရံၣ် မ့တမ့ၢ် တနွံ ၄၄ နၣ်ရံၣ် လၢပှၤမၤတၢ်ဖိလၢစဲးဒၢး ဒီး ၄၈ နၣ်ရံၣ်လၢပှၤမၤတၢ်လၢ တၢ်ဆါကျး မ့တမ့ၢ် လၢတၢ်ကရၢကရိ, တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်အိၣ်လၢ ကဒိးန့ၢ်တၢ်ဆၢကတီၢ်ဘျဲၣ်အဘူးအလဲ.
ပှၤမၤတၢ်ဖိစၢဖှိၣ်ကရၢ မ့ၢ်တၢ်ဖိးသဲစး လၢကီၢ်ပယီၤအပူၤစ့ၢ်ဧါ? အ၀ဲသ့ၣ်အစိကမီၤဒိၣ်ထဲလဲၣ်? ပှၤမၤတၢ်ဖိမ့ၢ်ပတုာ်မၤတၢ် တၢ်အိၣ်သးဒ်န့ၣ်အသိး တၢ်မၤကစၢ်ကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ် လၢအဖိးသဲစး?
ပှၤမၤတၢ်ဖိစၢဖှိၣ်ကရၢ ဘၣ်တၢ်ပၢအ၀ဲသ့ၣ်ဒီး ပှၤမၤတၢ်ဖိကရၢသဲစး ၂၀၁၁, ဒီးတၢ်ရဲၣ်ကျဲၤဘှါၡဲ ပှၤမၤတၢ်ဖိတၢ်တဲာ်လိာ်ဃိ လိာ် သဲစး ၂၀၁၄ လီၤ. သဲစးအတကွီၢ် ဟ့ၣ်လီၤပှၤမၤတၢ်ဖိကရၢ အစိကမိၤဖဲြကၢးဖဲဘၣ် လၢအပၣ်ဃုာ် တၢ်ကရၢကရိသး လၢတၢ်ကပတုာ်မၤတၢ်.
ဖဲအံၤတၢ်ဟ့ၣ်လီၤ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢတၢ်မၤကစၢ်မၤထွဲ၀ဲသ့စှၤမံၤ ဖဲဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီးတၢ်အိၣ်သးလၢ ပှၤမၤတၢ်ဖိမၤပျံၤတၢ် လၢကပတုာ်မၤတၢ်အခါလီၤ. တၢ်မၤကစၢ်ကဘၣ်သ့ၣ်ညါပာ်စၢၤ တၢ်သိၣ်တၢ်သီအတကွီၢ်ထဲလဲၣ်လၢ တၢ်ပျဲပှၤမၤတၢ်ဖိပတုာ် မၤတၢ်လီၤ.
လၢပှၤမၤတၢ်ဖိကရၢသဲစးအဖီလာ်, တၢ်အိၣ်သးအိၣ်၀ဲတနီၤလၢ တၢ်ပာ်ဖျါတၢ်ပတုာ်မၤတၢ် ကဲထီၣ်တၢ်လၢတဖိးသဲစးဘၣ် လီၤ. အဒိ, တၢ်အိၣ်သးဖဲ တၢ်ပာ်ဖျါတၢ်ပတုာ်မၤတၢ် ပၣ်ဃုာ်တၢ်မၤတံာ်တာ် လၢကမၤပျံၤမၤဖုး ပှၤကညီအသးသမူ, တၢ်အိၣ် ဆူၣ်အိၣ်ချ့, မ့တမ့ၢ် ကမျၢၢ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢလၢ ကမျၢၢ်အတ၀ၢတခါဂ့ၤတခါဂ့ၤ, ဖဲတၢ်ပာ်ဖျါတၢ်ပတုာ်မၤတၢ် တၢ်မၤအီၤတအိၣ် ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်တၢ်ပျဲ လၢပှၤမၤတၢ်ဖိကရၢစၢဖှိၣ်လၢဘၣ်ထွဲ, ဒီးဖဲပှၤမၤတၢ်ဖိကရၢ တဒုးသ့ၣ်ညါဆိပာ်တၢ်လၢအ၀ဲသ့ၣ် ကပတုာ်မၤ တၢ်ဘၣ်အခါလီၤ.
လၢပှၤမၤတၢ်ဖိကရၢသဲစး အဒ့ ၃၉ အဖီလာ်, ပှၤမၤတၢ်ဖိကရၢလၢ အဲၣ်ဒိးပာ်ဖျါတၢ်ပတုာ်မၤတၢ် အဆိကတၢၢ်ကဘၣ်ဒုးသ့ၣ် ညါ တၢ်မၤကစၢ်လၢဘၣ်ထွဲ ဒီးကရၢကျဲၤဃူကျဲၤဖိးတၢ်ပတုာ်မၤတၢ်လၢဘၣ်ထွဲ ဒီးမၤန့ၢ်တၢ်ပျဲလၢပှၤမၤတၢ်ဖိကရၢဘၣ်ထွဲအ အိၣ်, ခီဖျိတဲဖျါတၢ်ကပာ်ဖျါတၢ်ပတုာ်မၤတၢ် အမုၢ်နံၤမုၢ်သီ, တၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ ဒီးပှၤကညီနီၣ်ဂံၢ်လၢကနုာ်လီၤပၣ်ဃုာ်, တၢ်ကမၤ အီၤအက့ၢ်အဂီၤ, ဒီးဆၢကတီၢ်လၢတၢ်ကမၤအီၤ တၢ်ကဘၣ်ဒုးသ့ၣ်ညါဆိ ၃ သီ တချုးလၢတၢ်မၤတၢ်ပာ်ဖျါတၢ်ပတုာ်တၢ်မၤ ဘၣ်လီၤ.
တၢ်ပာ်ဖျါသးလၢတၢ်ပတုာ်မၤတၢ် မ့တဘၣ်ထွဲဒီးပှၤမၤတၢ်ဖိတၢ်ဂ့ၢ်, မ့တမ့ၢ် ပှၤမၤတၢ်ဖိတၢ်ဖံးအီၣ်မၤအီၣ်အဂ့ၢ်, ဒ်အမ့ၢ် တၢ် ဘူးတၢ်လဲ, ပှၤမၤတၢ်ဖိလါလဲ, တၢ်အီကုၤအီပှဲၤ ဒီးတၢ်မၤအနၣ်ရံၣ်ဘၣ်ဒီး ကဲထီၣ်တၢ်လၢတဖိးသဲစး သ့စ့ၢ်ကီးလီၤ.
တၢ်မၤကစၢ်ကဘၣ်သ့ၣ်ညါ တၢ်မၤကျဲလၢကဘၣ်မၤထွဲ၀ဲ တချုးလၢတၢ်ပာ်ဖျါတၢ်ပတုာ်မၤတၢ် တၢ်ကရၢကရိအီၤလၢအဖိးသဲစး သ့ဒံးဘၣ်လီၤ. တၢ်မၤကျဲ၀ဲအံၤတၢ်ပာ်ဖျါလၢ SLDL သဲစးအပူၤလီၤ. လၢဖုၣ်ဖုၣ်ကိာ်, တၢ်တဲာ်လိာ်ဃိလိာ် တၢ်ကဘၣ်ဆှၢထီၣ် ဆိဆူ ကရၢကျဲၤဃူကျဲၤဖိးတၢ်လၢဘၣ်ထွဲအအိၣ်, ဒ်သိးတၢ်ကထံၣ်န့ၢ် တၢ်ဘှါၡဲကျဲလၢပှၤခံဖုလၢာ် အၢၣ်လီၤထွဲသ့ အဂီၢ်လီၤ.
တၢ်ဘှါၡဲလၢပှၤခံဖုလၢာ် အၢၣ်လီၤထွဲသ့ တၢ်မၤအီၤမ့တန့ၢ်လၢသၢသီအတီၢ်ပူၤဒီး, တၢ်တဲာ်လိာ်ဃိလိာ်တၢ်ကဘၣ်ဆှၢခီဆူ တၢ် စံၣ်ညီၣ်ပီတ့ကရၢ ဒ်သိးကဆၢတဲာ်တၢ်တဲာ်လိာ်ဃိလိာ်အဂီၢ်လီၤ. ပှၤမၤတၢ်ဖိ တၢ်ပျဲအ၀ဲသ့ၣ်ပာ်ဖျါတၢ်ပတုာ်မၤတၢ်အခါဖဲ အ၀ဲ သ့ၣ်တၢ်ဂ့ၢ် တၢ်စံၣ်ညီၣ်ပီတ့ကရၢ ဆၢတဲာ်၀ဲ၀ံၤ ဒီးအခါဖဲအ၀ဲသ့ၣ်တသးမံဒီးတၢ်ဆၢတဲာ်ဘၣ်အခါလီၤ
.
မ့ၢ်လၢတၢ်ပာ်ဖျါတၢ်ပတုာ်မၤတၢ် တၢ်မၤအီၤသ့ထဲလၢ ပှၤမၤတၢ်ဖိကရၢစၢဖှိၣ်ဟ့ၣ်အခွဲးအဃိဒီး, တၢ်မၤကစၢ်ကအဲၣ်ဒိးတဲသ ကိးတၢ်ဒီး ပဒိၣ်ပပှၢ် ဒ်သိးကဟ့ၣ်ကူၣ် တၢ်ကပာ်လီၤန့ၢ်တၢ်အဆၢလၢသ့တၢ်ဘၣ်တၢ် ဘၣ်ဃးတၢ်ပာ်ဖျါတၢ်ပတုာ်မၤတၢ်အဂီၢ် လီၤ. တၢ်၀ဲအံၤကမၤစှၤ တၢ်မၤတံာ်တာ်အ၀ဲသ့ၣ်အပနံာ်တၢ်မၤ ဒီးမၤလီၤတံၢ် တၢ်မၤကစၢ်အပနံာ်တၢ်မၤခိၣ်သ့ၣ် တၢ်ဖံးတၢ်မၤ တဖၣ် ကဆဲးလဲၤဒံးအသးဖဲ တၢ်ပတုာ်မၤတၢ်အဆၢကတီၢ်လီၤ.
တၢ်မၤကစၢ်အခွဲးအယာ်အိၣ်လၢ ကထုးထီၣ်ပှၤမၤတၢ်ဖိလၢအပာ်ဖျါပတုာ်တၢ်မၤ လၢတၢ်မၤအပူၤစ့ၢ်ဧါ? ကျဲလၢတၢ်မၤအီၤ အိၣ်စ့ၢ်ဧါ?
တၢ်မၤကစၢ်ကထုးထီၣ်ပှၤမၤတၢ်ဖိလၢတၢ်မၤ မ့ၢ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်မ့ၢ်ကရၢဖိလၢပှၤမၤတၢ်ဖိကရၢအဃိ မ့တမ့ၢ် နုာ်လီၤပၣ်ဃုာ်လၢ တၢ်ပာ်ဖျါတၢ်ပတုာ်မၤတၢ်အဃိ တသ့ဘၣ်. တၢ်မၤကစၢ် မ့ၢ်လုၢ်သ့ၣ်ခါပတာ်တၢ်ြတီအံၤဒီး တၢ်အီၣ်လိးအ၀ဲသ့ၣ်စ့ တုၤ ၁၀၀,၀၀၀ ကၠးသ့, ဒီးမ့တမ့ၢ် တၢ်လီၤဘၣ်လၢဃိာ်ပူၤ တုၤတနံၣ်သ့လီၤ.
မ့ၢ်တၢ်ဒ်န့ၣ်သနာ်က့, မ့ၢ်လၢတၢ်ပာ်ဖျါတၢ်ပတုာ်မၤတၢ် ပတုာ်ဃာ်တၢ်မၢလဲအတၢ်အၢၣ်လီၤ တစိၢ်တလီၢ်အဃိဒီး, တၢ်မၤကစၢ် အမူဒါတအိၣ်လၢ ကဘၣ်ဟ့ၣ်တၢ်ဘူးတၢ်လဲ လၢပှၤမၤတၢ်ဖိလၢအပာ်ဖျါတၢ်ပတုာ်တၢ်မၤ ဖဲတၢ်ပာ်ဖျါတၢ်ပတုာ်တၢ်မၤအဆၢက တီၢ်ဘၣ်.