ကညီကရူၢ် တိာ်ပာ်လၢကမၤဆူၣ်ထီၣ် လုၢ်လၢ်ထူသနူကျဲတၢ်ပၢဆှၢရဲၣ်ကျဲၤဟီၣ်ခိၣ်ကပံာ် အကျိၤအ ကွာ် လၢကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢဟီၣ်ကဝီၤ

...

ကညီကရူၢ် တိာ်ပာ်လၢကမၤဆူၣ်ထီၣ် လုၢ်လၢ်ထူသနူကျဲတၢ်ပၢဆှၢရဲၣ်ကျဲၤဟီၣ်ခိၣ်ကပံာ် အကျိၤအ ကွာ် လၢကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢဟီၣ်ကဝီၤ

Karen News, 04 Jun 2019

URL: https://www.bnionline.net/en/news/karen-groups-aim-strengthen-customary-land-management-system-knu-areas
ကညီခၢၣ်စးအဂၤလၢအကယၤ လၢကညီကရူၢ် ၅၆ ကရူၢ်, အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ် ဒ်သိးကမၤဆူၣ်ထီၣ် လုၢ်လၢ်ထူသနူကျဲ တၢ်ပၢဆှၢရဲၣ်ကျဲၤ ဟီၣ်ခိၣ်ကပံာ်
အကျိၤအကွာ် ဖဲတၢ်ထံၣ်လိာ်တၢၣ်ပီၣ် သကိးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် လၢတၢ်မၤအီၤဖဲ လ့ဝါ, ကညီကီၢ်စဲၣ်, စးထီၣ်လါမ့ၤ ၂၉ တုၤလါယူၤ ၃၀ သီ, ၂၀၁၉ လီၤ.

ကီၢ်လုၢ်လၢ်ထူသနူကျဲဟီၣ်ခိၣ်ကပံာ် တၢ်ထံၣ်လိာ်တၢၣ် ပီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် ဘၣ်တၢ်ထီၣ်ဒိကနၣ်အီၤလၢခၢၣ်စး ၅၁၉ ဂၤ, လၢအပၣ်ဃုာ်ခၢၣ်စးလၢ ဟီၣ်က
ဝီၤကမျၢၢ်ဒီး က မျၢၢ်ပှၤတဝၢ, ပှၤလၢဟ့ၣ်လီၤမၤစၢၤကျိၣ်စ့, ထံဂုၤကီၢ် ဂၤကမျၢၢ်သဘျ့ကရၢ, ထံရူၢ်ကီၢ်သဲးပၣ်တံၣ် ဒီးကညီဒီ ကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ
ခိၣ်နၢ်တဖၣ်လီၤ.

တၢ်ထံၣ်လိာ်တၢၣ်ပီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ လံာ်ဘိး ဘၣ်ရၤလီၤလၢတၢ်ထုးထီၣ်အပူၤစံးဝဲလၢ, ကီၢ်စံးတၢ်မ့ၢ် ကညီလုၢ်လၢ်ထူသနူ တၢ်ရဲၣ်သဲကတီၤဟီၣ်ခိၣ်
ကပံာ်အ ကျိၤအကွာ်လီၤ. တၢ်ဝဲအံၤမ့ၢ်ဟီၣ်ခိၣ်လၢ တၢ်သူအီၣ်သကိးအီၤ, တၢ်ပၢဆှၢရဲၣ်ကျဲၤသကိးအီၤ, တၢ်ရဲၣ်သဲကတီၤ သကိးအီၤ ဒီးတၢ်ပၢသကိး
အီၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤအလုၢ်လၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ အိၣ်သူၣ်လီၤအသးလၢ တၢ်ရဲၣ်သဲကတီၤ ဟီၣ်ခိၣ်ကပံာ်, သ့ၣ်ပှၢ်, ထံနိ, ဒီးန့ဆၢၣ်ဂံၢ်ထံးကံၢ်စီ, ဒီးအိၣ်ဟဲလၢ
လုၢ်လၢ်ထူသနူအလုၢ်အပှ့ၤအကျိၤအကွာ်ပာ် ဖှိၣ်ထီၣ်အသး ဒီးမိၢ်လုၢ်ပၢ်လၢ်/ထူနူအကျဲ တၢ်သိၣ်တၢ်သီအဖီခိၣ်လီၤ.

တၢ်ပာ်ဖျါလၢ တၢ်ထံၣ်လိာ်တၢၣ်ပီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤစံးဝဲလၢ တၢ်ပၢဆှၢရဲၣ်ကျဲၤဟီၣ်ခိၣ်ကပံာ်လၢ ကီၢ်လုၢ်လၢ်ထူ သနူအကျဲအိၣ်ဝဲ ၁၉၈ ခါလၢ
ကီၢ်သူလ့ၤအပူၤ (ကညီဟီၣ်ကဝီၤလၢ ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢတၢ်ပၢအဖီလာ်) ဒီး တၢ်ပၢဆှၢရဲၣ်ကျဲၤဟီၣ်ခိၣ်ကပံာ်လၢ လုၢ်လၢ်ထူသနူ
ကျဲအကျိာ်အကွာ် ဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်ဒီသဒၢလၢဟီၣ်ခိၣ်ကပံာ်အဂီၢ်, ဒီးတၢ်လုၢ်အီၣ်သးသမူကျဲလၢအတူၢ်ယံာ်တူၢ်ထၢ, ဒီးမ့ၢ်တၢ်လၢအဒိၣ်ဒံး
ဒီးတၢ်သူအီၤသ့လၢခ့ခါတၢ်အိၣ်သးခဲအံၤ အဂီၢ်လီၤ.

ပဒိၣ်စီၤန့ၢ်သဘျ့, လၢအမ့ၢ်ကညီတၢ်သူၣ်တၢ်ဖျးဝဲၤကျိၤခိၣ် စံးဝဲလၢကီၢ်အတၢ်ဘျၢ ဘျးစဲလိာ်အသးဒီးဖဲဒရဲၣ်သနူ ကျဲန့ၣ်လီၤ.

"ကီၢ်တၢ်ပၢဆှၢရဲၣ်ကျဲၤအကျိၤအကွာ် ပျဲနီၢ်ကစၢ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်ပၢလီၤသး လၢတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲအဖီခိၣ်, ဒီးပအဲၣ်ဒိးမၤ ဆူၣ်ထီၣ်တၢ်အကျိၤအကွာ်
အဝဲအံၤ ဒီးဒုးသ့ၣ်ညါပှၤကညီအါထီၣ် ဘၣ်ဃးတၢ်အကျိၤအကွာ်အဝဲအံၤန့ၣ်လီၤ."

တၢ်ထံၣ်လိာ်တၢၣ်ပီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် အလံာ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤ ၡဲပၠးဝဲလၢကီၢ်အကျိၤအကွာ်, "ထီဒါလိာ်အသးဒီးကီၢ်ပ ယီၤပဒိၣ် ဟီၣ်ခိၣ်ကပံာ်တၢ်သိၣ်
တၢ်သီ, မ့ၢ်လၢအပျဲတၢ်နုာ်လီၤပၣ်ဃုာ်မၤသကိးတၢ် လၢထံရူၢ်ကီၢ်သဲးတၢ်မၤတၢ် ဆၢတဲာ်အပူၤအဃိလီၤ. တၢ်ဆီၣ်တံၢ် မိၢ်လုၢ်ပၢ်လၢ်အကျိၤ
အကွာ်ဒ်န့ၣ်အသိးတဖၣ် မၤတံာ်တာ်တၢ်သူၣ်ထီၣ်တၢ် မုာ်တၢ်ခုၣ်တၢ်မၤအကျဲ, ြတီတၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဖဲဒရဲၣ်သနူလီၤ. အဃိသတးဒီး, ကီၢ်ပ
ယီၤဟီၣ်ခိၣ်ကပံာ်တၢ်သိၣ်တၢ် သီ, တၢ်ကဘၣ်ထုးကွံာ်အီၤ ဒီးကွဲးကဒါလၢအသီ ဒ်အြကၢးဝဲဘၣ်ဝဲအသိးလီၤ.

ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ဒီးကညီခိၣ်ဃၢၤန့ဆၢၣ်ကရူၢ ဆိၣ်လီၤအသးကျၢၤမုဆုလၢ ကဆဲးမၤဆူၣ်ထီၣ်ဒီးမၤထွဲ ထီၣ် ကီၢ်အလုၢ်လၢ်ထူသနူကျဲ
တၢ်ပၢဟီၣ်ခိၣ်အကျိၤအကွာ် ဒ်အလီၤပလိာ်ဒီး ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ အဟီၣ် ခိၣ်ကပံာ်ဒီး သ့ၣ်ပှၢ်အတၢ်ဘျၢ လၢအတၢ်ပၢဟီၣ် ကဝီၤပူၤအသိးန့ၣ်လီၤ.