သဝီဖိဃ့ထီၣ်ဝဲဆူဘျီၣ်ဒိၣ် ဒ်သိးကဘှီဘၣ်က့ၤသ့ၣ်ပှၢ်ဟီၣ်ခိၣ်ကပံာ်တၢ်ဂ့ၢ်လိာ်ဘှီလိာ်

...

သဝီဖိဃ့ထီၣ်ဝဲဆူဘျီၣ်ဒိၣ် ဒ်သိးကဘှီဘၣ်က့ၤသ့ၣ်ပှၢ်ဟီၣ်ခိၣ်ကပံာ်တၢ်ဂ့ၢ်လိာ်ဘှီလိာ်

Karen News, 02 Apr 2014

URL: http://karennews.org/2014/04/mp-granted-land-concession-villagers-demand-parliament-settle-dispute.html/
သဝီဖိအါန့ၣ်ဒံး(၁၃၀)ဂၤလၢလူၢ်ပျဲၢ်ဒီးဖၣ်အၣ်ကီၢ်ဆၣ်အပူၤဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်လၢလံာ်တၢ်ဃ့ထီၣ်အပူၤဒီးဆှၢထီၣ်ဝဲဒၣ်ဆူကီၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်လၢဃ့ထီၣ်ဝဲတၢ်ဘှါရှဲလၢကဘှီဘၣ်က့ၤဟီၣ်ခိၣ်ကပံာ်တၢ်မၤအီၣ်
အလီၢ်ဒ်သိးမုၢ်ကျိၤဝဲၤကွာ်တၢ်ကဟ့ၣ်အခွဲးလၢတၢ်သူၣ်ရီဘၢၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဒီၣ်နါစ့အွၤလၢအမ့ၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါလၢပၠံၣ်သူၣ်လိၣ်ဒီၤ(ပှၤခၢၣ်စးဝဲၤဒၢး)ကညီကီၢ်စဲၣ်စံးဝဲထံဖိကီၢ်ဖိဆှၢထီၣ်အဝဲသ့ၣ်အလံာ်ပတံထီၣ်လၢအိၣ်ဒီးတၢ်ဆဲးလီၤမံၤအ့ၤဖဲလါမးရှး(၁၃)သီ
ဒီးဃ့ထီၣ်ဝဲပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါလၢအဘၣ်ထွဲဘၣ်ဃးသ့ၣ်တဖၣ်လၢကဘှီဘၣ်လိာ်က့ၤဝဲဟီၣ်ခိၣ်ကပံာ်လၢအိၣ်ဒီးတၢ်အ့ၣ်လိာ်အံၤဖဲထံၣ်လိၣ်ဒီးကၠိပကိသ့ၣ်ပှၢ်ဟီၣ်ကဝီၤဖဲလူၢ်ပျဲၢ်ကီၢ်ဆၣ်ကညီ
ကီၢ်စဲၣ်အပူၤတဘျီဃီန့ၣ်လီၤ.ဒီၣ်နါစ့အွၤလၢအမ့ၢ်ပှၤန့ၢ်ပၢကတိၤဘၣ်တၢ်စံးဘၣ်ကညီတၢ်ကစီၣ်ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်အ့ၣ်လိာ်ဘှီလိာ်န့ၣ်လီၤ.

ပှၤသဝီဖိတဖၣ်ဆှၢထီၣ်ဝဲလံာ်လၢအိၣ်ဒီးတၢ်ဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်အံၤဆူယအိၣ်ဒီးယဆှၢခီကဒီးဆူဘျီၣ်ဒိၣ်ဒီးအိၣ်ခိးက့ၤတၢ်စံးဆၢန့ၣ်လီၤ.ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါလၢဟီၣ်ကဝီၤတၢ်
မၤလီၢ်ကဘၣ်ဖီၣ်ထီၣ်တၢ်ဃိထံက့ၤတၢ်ဖဲတၢ်ဒိန့ၢ်ဘၣ်က့ၤတၢ်စံးဆၢဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်လီၤ.

တၢ်လၢပဒိးန့ၣ်ဘၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ပကဆှၢအီၤဆူဝဲၤကျိၤလၢအဘၣ်ထွဲဘၣ်ဃးဒီးဝဲၤကျိၤလၢအဘၣ်ထွဲကဘၣ်မ့ၢ်တၢ်အိၣ်ဖျါရှဲရှဲအဂီၢ်မ့ၢ်တၢ်အရ့ဒိၣ်န့ၣ်လီၤ.

ပှၤသဝီဖိအတၢ်ဃ့ထီၣ်အလံာ်အံၤဘၣ်တၢ်ဆှၢအီၤဆူဒီၣ်နါစ့အွၤလၢအမ့ၢ်ဘျီၣ်ဒိးပှၤမၤတၢ်ဖိဒီးသဝီဖိ(၁၃၀)ဂၤလၢသဝီ(၂၀)ဖျၢၣ်လၢအပၣ်ဃုာ်ဒီးနိကမျၢ,ထံၣ်လိၣ်,သဝီပီၤယာ်,တပူၣ်တိၣ်,မဲခၣ်,
ကၠိပကိ,ဒဲပၠး မၠဲၣ်သၣ်ယၣ်,နိၣ်ပနၢ်မံၤ,ကၠိၣ်ခၠီ(ပၠီၣ်)ဒီးနါထဲၣ်စၣ်သဝီသ့ၣ်တဖၣ်လၢလဲဘွဲ(လူၢ်ပျဲၢ်)ဒီးဖၣ်အၣ်ကီၢ်ဆၣ်န့ၣ် လီၤ.

သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢအိၣ်ဒီးတၢ်ဂ့ၢ်လိာ်ဘှီလိာ်အံၤထံကီၢ်ပဒိၣ်သ့ၣ်ပှၢ်ဝဲၤကျိၤဟ့ၣ်လီၤဆူတလၢၤဒီးကညီကီၢ်စဲၣ်ပှၤကူၣ်လဲမၤကၤတၢ်ဖိဒ်သိးကသူၣ်ရီဘၢၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.နိကမျၢသဝီ ဖိသ့ၣ်တဖၣ်မ့ၢ်ပှၤလၢဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်တၢ်တဒူၣ်ဒီးစံးဝဲအဝဲသ့ၣ်ကီဘၣ်ခဲဝဲထံၣ်ဘၣ်ဝဲသ့ၣ်စဲးပှၤမၤတၢ်ဖိတဖၣ်စးထီၣ်ကတဲာ်ကတီၤထီၣ်ဝဲအဝဲသ့ၣ်တၢ်ဖံးအီၣ်မၤအီၣ်အလီၢ်လၢတၢ်ကသူၣ်
ဖျးရီဘၢၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

စီၤသ့နဲၣ်လၢအမ့ၢ်နိကမျၢပှၤထူစံာ်ဖိတဂၤစံးဘၣ်ကညီတၢ်ကစီၣ်လၢတၢ်ကျဲးစၢးဘှါရှဲဟီၣ်ခိၣ်တၢ်ဂ့ၢ်ကီအံၤအဂီၢ်သဝီဖိဒီးသူၣ်က့သးပှၢ်အသီမၤတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖဲလါဖ့ၣ်ြဘူၣ်အါရံၤ၂၀သီဒီးတၢ်
အစၢတအိၣ်ထီၣ်နီတမံၤဘၣ်.အခဲအံၤဒၣ်လဲာ်ပှၤသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်တပျဲလၢတၢ်ကမၤအီၣ်အီၤဘၣ်.

နိကမျၢသဝီဖိအါန့ၢ်ဒံးပှၤ(၅၀)ဂၤလၢအမၤအီၣ်တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်ဟ့ၣ်လီၤဒိးလဲကွံာ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.တၢ်မ့ၢ်ဂံၢ်ဃုာ်ဒီးသဝီလၢအိၣ်ဘူးသ့ၣ်တဖၣ်ဟီၣ်ခိၣ်အါန့ၢ်ဒံးအ့းကး(၁၀၀၀)လၢသဝီဖိဘၣ်ဒိးလဲကွံာ်အီၤန့ၣ်လီၤ.
ပသ့ၣ်ညါလၢပဒိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ဟ့ၣ်တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်ဒီးပထံၣ်ဘၣ်လၢအသ့ၣ်စဲးပှၤမၤတၢ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ်မၤပျီထီၣ်ဝဲတၢ်လီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ပှၤသဝီဖိစံးဝဲဒၣ်လၢဖဲလါယူၤလံ(၁၄)သီ၂၀၁၃နံၣ်တၢ်မၤလီၢ်ဒီးကညီကီၢ်စဲၣ်သ့ၣ်ပှၢ်ဝဲၤကျိၤအဘၢၣ်စၢၤဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်လံာ်ဃံးဃာ်လၢတၢ်ကသူၣ်ဝဲရီဘၢၣ်(၅၀)အ့ကၢၢ်လၢ(၃၀)နံၣ်ဖဲ
ထံၣ်လိၣ်သ့ၣ်ပှၢ်အပူၤဒီးတၢ်ဘူးတၢ်လဲ(၅၀၀)ကၠးအမဲရံကၣ်ဒီလၣ်(၅၀)စဲၣ်လၢတအ့ကၢၢ်ဒီးတနံၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.သီအနဲၤစံးဘၣ်ကညီတၢ်ကစီၣ်လၢတၢ်မၤလီၢ်ဒီးပဒိၣ်တဟ့ၣ်တၢ်နီတမံၤဆူကမျၢၢ်ပှၤလၢ
အမၤအီၣ်တၢ်ဖိတဖၣ်ဘၣ်. မ့ၢ် တၢ်သးဘၣ်ဒိတမံၤလၢပသ့ၣ်ညါဘၣ်က့ၤပတၢ်မၤအီၣ်အလီၢ်ဘၣ်တၢ်ဒိးလဲလီၤကွံာ်အီၤတအ့ကၢၢ်(၅၀၀)ကၠးလၢတနံၣ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ.

လၢပတၢ်လီၢ်အပူၤပဆဲးမၤအီၣ်မ့န့ၢ်ဒံးတခီပဟ့ၣ်န့ၢ်အါန့ၣ်ဒံးအဝဲန့ၣ်တက့ၢ်လီၤ.(ပဒိၣ်ဒီးတၢ်မၤလီၢ်)အံၤအဝဲသ့ၣ်အသူၣ်အသးတအိၣ်လၢသဝီဖိပှၤမၤအီၣ်တၢ်မုၢ်ဆ့ၣ်မုၢ်ဂီၤဖိသ့ၣ်တဖၣ်အတၢ်အိၣ်မူအ
ဖီခိၣ်ဘၣ်.အဃိအနဲၤစံးဝဲလၢပလိၣ်ဘၣ်ပဒိၣ်ကကျဲၤတၢ်အံၤဒ်အြကၢးဝဲဘၣ်ဝဲမ့ၢ်မ့ၢ်တီတီန့ၣ်လီၤ.တၢ်ဂ့ၢ်ကီအံၤစးထီၣ်သးအခီၣ်ထံးခီဖျိလၢပဒိၣ်တပာ်ဖျါဝဲရှဲရှဲအဃိဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်အံၤမ့ၢ်တၢ်အဆိကတၢၢ်တဘျီလၢပပာ်ဖျါထီၣ်ဃုာ်ဒီးတၢ်ဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်တၢ်ဂ့ၢ်ကီအံၤဒ်သိးပဒိၣ်ကဟဲကျဲၤဘၣ်က့ၤဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်ဂ့ၢ်ကီလၢ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီဒီးတၢ်အိၣ်ဖျါရှဲရှဲအပူၤန့ၣ်လီၤ.

စီၤမ့အီၣ်လ့လၢအမ့ၢ်ထံကီၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်လၢအဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဟီၣ်ခိၣ်လၢအိၣ်လၢတၢ်ဂ့ၢ်ကီဟီၣ်ကဝီၤပူၤအံၤပဒိၣ်စံးဘၣ်ကညီတၢ်ကစီၣ်လၢတမ့ၢ်အဝဲကဲဘၣ်ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါအဃိန့ၢ်ပၢဘၣ်ဝဲတမ့ၢ်ဘၣ်.

“ယမ့ၢ်ပှၤကမျၢၢ်တဂၤဒီးယပတံထီၣ်ဆူပဒိၣ်ဒ်ကမျၢၢ်တဂၤအသိးလၢကဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဟီၣ်ခိၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ.တၢ်ဟ့ၣ်လီၤယၤဒီး,န့ၢ်ဘၣ်လီၤ.ပမၤအီၣ်တၢ်သ့ဒ်ပှၤမၤအီၣ်တၢ်ဖိတဂၤအသိးလီၤ.ပှၤမၤ
အီၣ်တၢ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ်မ့ၢ်တအဲၣ်ဘၣ်ဒီးပတမၤဘူးအဝဲသ့ၣ်တဖၣ်အဟီၣ်ခိၣ်ဘၣ်ဒီးတမ့ၢ်လၢပတၢ်စိတၢ်ကမီၤအဃိဘၣ်န့ၣ်လီၤ.”

ပှၤသဝီဖိသ့ၣ်ဂ့ၢ်လိာ်ဝဲဘၣ်ဃးဒီးဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်ဂ့ၢ်ကီအံၤတချုးဒံးလၢကီၢ်ပယီၤပှၤဆိၣ်ရှဲၣ်လ့းတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤကရၢပၢထံကီၢ်အစိၤအပူၤကွံၤအနံၣ်(၆၀)လံန့ၣ်လီၤ.ပှၤသဝီဖိစံးဝဲလၢ
တၢ်ခဲလၢာ်အပူၤအဝဲသ့ၣ် ဘၣ်ဟ့ၣ်တၢ်ခိတၢ်သွဲဆူပဒိၣ်ဒီးကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢကိးနံၣ်ဒဲးန့ၣ်လီၤ.

ပှၤသဝီဖိပာ်ဖျါဝဲလၢဖဲလါမးရှး(၁၁)သီအူယဲနဲၣ်လၢအမ့ၢ်သ့ၣ်ပှၢ်ဝဲၤကျိၤပှၤပၢဆှၢရဲၣ်ကျဲၤတၢ်မူဒါခိၣ်ဟဲထံၣ်လိာ်သးဒီးနိကမျၢသဝီဖိဒီးကတိၤသကိးတၢ်ဘၣ်ဆၣ်တၢ်ဘှါရှဲတၢ်ဂ့ၢ်ကီတန့ၢ် စ့ၢ်ကီးဘၣ်န့ၣ်လီၤ.နိကမျၢသဝီဖိစံးဝဲခီဖျိလၢထံၣ်လိၣ်ဒီးကၠိပကိသ့ၣ်ပှၢ်ဟီၣ်ခိၣ်တၢ်ဂ့ၢ်ကီအံၤအဃိပၢၤကီၢ်ခိၣ်တဖၣ်ဒီးပဒိၣ်သုးမုၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ဟဲနုာ်လီၤဟးထီၣ်ဝဲနိကမျၢသဝီပူၤတလီၢ်လီၢ်န့ၣ်လီၤ.