သဝီဖိက့ၤန့ၢ်ဘၣ်က့ၤစံာ်လီၢ်လၢပှၤဖီၣ်စုကဝဲၤကရူၢ်ဟ့ၣ်လီၤကဒါက့ၤဝဲ
သဝီဖိက့ၤန့ၢ်ဘၣ်က့ၤစံာ်လီၢ်လၢပှၤဖီၣ်စုကဝဲၤကရူၢ်ဟ့ၣ်လီၤကဒါက့ၤဝဲ
Burma New International, 12 Sep 2014
URL: http://www.bnionline.net/index.php/news/kantarawaddy/17457-local-residents-have-a-row-on-ownership-of-farmland-returned-by-an-armed-group.html
ကရ့ၣ်နံၣ်ဒီကလုာ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ဒီးတၢ်မၤဂုၤထီၣ်ပသီထီၣ်အပၣ်တံၣ်အံၤဘၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါစ့ၢ်ကီးအီၤလၢကယီနံၤအကရူၢ်ဒီးဟီၣ်ခိၣ်လၢဘၣ်တၢ်ဟံးန့ၢ်ဃာ်အီၤန့ၣ်ဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်လီၤက့ၤဝဲဒၣ်ဆူပှၤလၢအိၣ်ဆိးဝဲဖဲဟီၣ်ကဝီၤဖဲနံၣ်ဖဲလါအီကူးထီၣ် (၁၂)သီ(၂၀၁၄)နံၣ်န့ၣ်လီၤ.ပဒိၣ်ငါသဝီသးပှၢ်ဖါတြံရိမ့ကတိၤတ့ၢ်ဝဲဒၣ်ဆူကၣ်တၣ်ရၣ်ဝဒံၣ်တဲ(မ်)န့ၣ်လီၤ.
ကရ့ၣ်နံၣ်ဒီကလုာ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ဒီးတၢ်မၤဂုၤထီၣ်ပသီထီၣ်အပၣ်တံၣ်အံၤမ့ၢ်ဝဲကရ့ၣ်နံၣ်ပှၤဖီၣ်စုကဝဲၤကရူၢ်လၢအအၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်တ့ၢ်ဝဲဒၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ဒီးကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်ဒီၣ်ဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်ကဒါက့ၤစံၣ်လီၢ်ပှဲၤလီၢ်ဟီၣ်ခိၣ်လၢအလဲၢ်အိၣ်ဝဲ(၁၄၈) အ့ကၢၣ်လၢ(၂၂၀)အ့ကၢၣ်အကျါ.လၢအမ့ၢ်ဝဲနီၣ်ဂံၢ်(၁)စံာ်လီၢ်လၢအအိၣ်ဘူးဒီးပဒိငါသဝီတံၤမီစိၤကီၢ်ဆၣ်လၢကဟ့ၣ်နီၤလီၤဆူဒူသဝီဖိအိၣ်ဖဲန့ၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အကျါန့ၣ်လီၤ.ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဒူသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်အကျါတနီၤဂ့ၢ်လိာ်ဘှီလိာ်အသးဘၣ်ဃး မတဂၤကြၢးကဲဝဲအကစၢ်လၢတၢ်ဟ့ၣ်ကဒါစံာ်လီၢ်ပှဲၢ်လီၢ်အံၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
ဘၣ်ဆၣ်ဒီးစံာ်လီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤဘၣ်တၢ်မၤအီၣ်မၤအီတ့ၢ်အီၤလၢစိၤဘီသဲသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်တချုးလၢကယီနံၤသ့ၣ်တဖၣ်မၤအီၣ်မၤအီဒံးဝဲဒၣ်အခါဘၣ်န့ၣ်လီၤ.ဒ်တၢ်အစၢအိၣ်ဝဲအသိး,စိၤဘီသဲသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်ဒီးပဒိငါသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ် ကတိၤအါလိာ်သးဘၣ်ဃးလၢတၢ်ကဲဘၣ်ဘၣ်ဟီၣ်ခိၣ်ကစၢ်လၢတၢ်ဟ့ၣ်ကဒါက့ၤဟီၣ်ခိၣ်လၢအပူၤကွံၤဘၣ်တၢ်ပၢၤဃာ်တ့ၢ်အီၤလၢကရ့ၣ်နံၣ်ဒီကလုာ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ဒီးတၢ်မၤဂုၤထီၣ်ပသီထီၣ်အပၣ်တံၣ်န့ၣ်လီၤ.
စးထီၣ်လၢအဝဲသ့ၣ်တအိၣ်ဒီးဟီၣ်ခိၣ်ကပံာ်လၢကမၤအီၣ်မၤအီဝဲဒၣ်ဘၣ်န့ၣ်,အဝဲသ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်သူၣ်အီၣ်ဖဲးအီၣ်စံာ်လီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ခီဖျိလၢတၢ်နၢ်ပၢၢ်အပူၤန့ၣ်လီၤ.လၢတၢ်န့ၣ်အဃိအဝဲသ့ၣ်တကြၢးမၤမံၤဟူထီၣ်သါလီၤမၤကီမၤခဲတၢ်အိၣ် သးသ့ၣ်တဖၣ်ဘၢၣ်ဒီးစံာ်လီၢ်ပှဲၤလီၢ်တနီၤကြၢးတၢ်ဟ့ၣ်ကဒါက့ၤဝဲအိၣ်စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.စံာ်လီၢ်ပှဲၤလီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်တၢ်မ့ၢ်တဟ့ၣ်ကဒါက့ၤအီၤဘၣ်ဒီးကမ့ၢ်ဝဲတၢ်တခါလၢပတူၢ်လိာ်အီၤတသ့ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.လ့ၤဝံကတိၤတ့ၢ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဖဲလၢနံၣ်(၂၀၁၁)န့ၣ်ကယီနံၤကရူၢ်သ့ၣ်ဖၣ်ဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်က့ၤအီၤအစံာ်လီၢ်ပှဲၤလီၢ်လၢသုးပၢတၢ်ဖဲလွဲၣ်ကီၢ်ဟီၣ်ကဝီၤဝံၤအလီၢ်ခံပဒိငါသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဟ့ၣ်အီၤအခွဲးလၢကမၤအီၣ်မၤအီဝဲစံာ်လီၢ်ပှဲၤလီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လၢကသူၣ်အီၣ်ဖျး အီၣ်အဂီၢ်ဖဲတၢ်သ့ၣ်န့ၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်လီၤ.အဝဲအံၤဘၣ်တၢ်ကတိၤတ့ၢ်ဝဲဒၣ်လၢဖၣ်တြံရိမ့လၢအမ့ၢ်ဝဲပဒိငါသဝီသးပှၢ်န့ၣ်လီၤ.
ပဒိငါသဝီအံၤတၢ်မ့ၢ်ဟ့ၣ်ဒုးမၤအီၤစံာ်လီၢ်ပှဲၤလီၢ်လၢသုးပၢတၢ်ဖဲတၢ်လီၢ်ဟီၣ်ကဝီၤပူၤအံၤသနာ်က့အဝဲသ့ၣ်တဖဲးအီၣ်ဘၣ်ဝဲဒၣ်အနံၣ်တဆံဒၣ်လဲၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.တၢ်ကဲထီၣ်သးနီၢ်နီၢ်တခီ,ပဟီၣ်ခိၣ်တအိၣ်လၢပကအိၣ်ကဆိးဒီးမၤအီၣ်မၤအီအ ဂီၢ်ဘၣ်,ခီဖျိလၢတၢ်န့ၣ်အဃိပသုးဃီၤပသးဖဲအံၤဒ်သိးပကဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်လုၢ်အီၣ်ပသးသမူအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.အဝဲကတိၤတ့ၢ်ဝဲဒၣ်စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.
ပှၤလၢအိၣ်ဆိးဝဲဒၣ်ဖဲလီၢ်ဟီၣ်ကဝီၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်ဃ့ထီၣ်တ့ၢ်ဝဲဒၣ်အသိးတၢ်ကရၢကရိသ့ၣ်တဖၣ်ဟ့ၣ်ကဒါက့ၤဝဲစံာ်လီၢ်ပှဲၤလီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ဆူအဝဲသ့ၣ်အအိၣ်န့ၣ်ခၠ့းမီၤလၢအမ့ၢ်ဝဲကရ့ၣ်နံၣ်ဒီကလုာ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ဒီးတၢ်မၤဂုၤထီၣ်ပသီထီၣ် အပၣ်တံၣ်နဲၣ်ရွဲၣ်ကတိၤတ့ၢ်ဝဲန့ၣ်လီၤ.
အဝဲဆဲးကတိၤစ့ၢ်ကီၣ်ဝဲဒၣ်လၢ,ဒ်ပဆၢမုၢ်လၢ်တ့ၢ်အသိးပရဲၣ်ကျဲၤလၢကဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤဒူဖိသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်အတၢ်အိၣ်မူကဘၣ်ဘီၣ်ဘၣ်ညီအဂီၢ်,ဒ်တၢ်ဘျၢအသိးပဟ့ၣ်က့ၤဟီၣ်ခိၣ်အံၤလၢကီၢ်ပဒိၣ်ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါသ့ၣ်တဖၣ်အမဲာ်ညါန့ၣ်လီၤ.
ကယီနံၤသ့ၣ်တဖၣ်လဲလိာ်ဝဲတၢ်စုကဝဲၤဒီးတၢ်ဃူတၢ်ဖိးဆူသုးပဒိၣ်လၢအလီၢ်လံၤတဖုဖဲ(၁၉၉၉)နံၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ,သုးပၢတၢ်ဖဲန့ၣ်အကတီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ဟ့ၣ်နီၤလီၤဝဲစံာ်လီၢ်ပှဲၤလီၢ်လၢဘၣ်တၢ်ပၢၤဃာ်အီၤလၢသုးတဖၣ်ဒ်သိးဒီးကမ့ၢ်ဝဲတၢ်မၤစၢၤ လၢတၢ်အိၣ်မူကဘၣ်မုာ်ဘၣ်ညီဒီးတၢ်လုၢ်အီၣ်သးသမူလၢဟံၣ်ဖိဃီဖိသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ
ကရ့ၣ်နံၣ်ဒီကလုာ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ဒီးတၢ်မၤဂုၤထီၣ်ပသီထီၣ်အပၣ်တံၣ်အံၤမ့ၢ်ဝဲကရ့ၣ်နံၣ်ပှၤဖီၣ်စုကဝဲၤကရူၢ်လၢအအၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်တ့ၢ်ဝဲဒၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ဒီးကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်ဒီၣ်ဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်ကဒါက့ၤစံၣ်လီၢ်ပှဲၤလီၢ်ဟီၣ်ခိၣ်လၢအလဲၢ်အိၣ်ဝဲ(၁၄၈) အ့ကၢၣ်လၢ(၂၂၀)အ့ကၢၣ်အကျါ.လၢအမ့ၢ်ဝဲနီၣ်ဂံၢ်(၁)စံာ်လီၢ်လၢအအိၣ်ဘူးဒီးပဒိငါသဝီတံၤမီစိၤကီၢ်ဆၣ်လၢကဟ့ၣ်နီၤလီၤဆူဒူသဝီဖိအိၣ်ဖဲန့ၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အကျါန့ၣ်လီၤ.ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဒူသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်အကျါတနီၤဂ့ၢ်လိာ်ဘှီလိာ်အသးဘၣ်ဃး မတဂၤကြၢးကဲဝဲအကစၢ်လၢတၢ်ဟ့ၣ်ကဒါစံာ်လီၢ်ပှဲၢ်လီၢ်အံၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
ဘၣ်ဆၣ်ဒီးစံာ်လီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤဘၣ်တၢ်မၤအီၣ်မၤအီတ့ၢ်အီၤလၢစိၤဘီသဲသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်တချုးလၢကယီနံၤသ့ၣ်တဖၣ်မၤအီၣ်မၤအီဒံးဝဲဒၣ်အခါဘၣ်န့ၣ်လီၤ.ဒ်တၢ်အစၢအိၣ်ဝဲအသိး,စိၤဘီသဲသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်ဒီးပဒိငါသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ် ကတိၤအါလိာ်သးဘၣ်ဃးလၢတၢ်ကဲဘၣ်ဘၣ်ဟီၣ်ခိၣ်ကစၢ်လၢတၢ်ဟ့ၣ်ကဒါက့ၤဟီၣ်ခိၣ်လၢအပူၤကွံၤဘၣ်တၢ်ပၢၤဃာ်တ့ၢ်အီၤလၢကရ့ၣ်နံၣ်ဒီကလုာ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ဒီးတၢ်မၤဂုၤထီၣ်ပသီထီၣ်အပၣ်တံၣ်န့ၣ်လီၤ.
စးထီၣ်လၢအဝဲသ့ၣ်တအိၣ်ဒီးဟီၣ်ခိၣ်ကပံာ်လၢကမၤအီၣ်မၤအီဝဲဒၣ်ဘၣ်န့ၣ်,အဝဲသ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်သူၣ်အီၣ်ဖဲးအီၣ်စံာ်လီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ခီဖျိလၢတၢ်နၢ်ပၢၢ်အပူၤန့ၣ်လီၤ.လၢတၢ်န့ၣ်အဃိအဝဲသ့ၣ်တကြၢးမၤမံၤဟူထီၣ်သါလီၤမၤကီမၤခဲတၢ်အိၣ် သးသ့ၣ်တဖၣ်ဘၢၣ်ဒီးစံာ်လီၢ်ပှဲၤလီၢ်တနီၤကြၢးတၢ်ဟ့ၣ်ကဒါက့ၤဝဲအိၣ်စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.စံာ်လီၢ်ပှဲၤလီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်တၢ်မ့ၢ်တဟ့ၣ်ကဒါက့ၤအီၤဘၣ်ဒီးကမ့ၢ်ဝဲတၢ်တခါလၢပတူၢ်လိာ်အီၤတသ့ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.လ့ၤဝံကတိၤတ့ၢ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဖဲလၢနံၣ်(၂၀၁၁)န့ၣ်ကယီနံၤကရူၢ်သ့ၣ်ဖၣ်ဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်က့ၤအီၤအစံာ်လီၢ်ပှဲၤလီၢ်လၢသုးပၢတၢ်ဖဲလွဲၣ်ကီၢ်ဟီၣ်ကဝီၤဝံၤအလီၢ်ခံပဒိငါသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဟ့ၣ်အီၤအခွဲးလၢကမၤအီၣ်မၤအီဝဲစံာ်လီၢ်ပှဲၤလီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လၢကသူၣ်အီၣ်ဖျး အီၣ်အဂီၢ်ဖဲတၢ်သ့ၣ်န့ၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်လီၤ.အဝဲအံၤဘၣ်တၢ်ကတိၤတ့ၢ်ဝဲဒၣ်လၢဖၣ်တြံရိမ့လၢအမ့ၢ်ဝဲပဒိငါသဝီသးပှၢ်န့ၣ်လီၤ.
ပဒိငါသဝီအံၤတၢ်မ့ၢ်ဟ့ၣ်ဒုးမၤအီၤစံာ်လီၢ်ပှဲၤလီၢ်လၢသုးပၢတၢ်ဖဲတၢ်လီၢ်ဟီၣ်ကဝီၤပူၤအံၤသနာ်က့အဝဲသ့ၣ်တဖဲးအီၣ်ဘၣ်ဝဲဒၣ်အနံၣ်တဆံဒၣ်လဲၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.တၢ်ကဲထီၣ်သးနီၢ်နီၢ်တခီ,ပဟီၣ်ခိၣ်တအိၣ်လၢပကအိၣ်ကဆိးဒီးမၤအီၣ်မၤအီအ ဂီၢ်ဘၣ်,ခီဖျိလၢတၢ်န့ၣ်အဃိပသုးဃီၤပသးဖဲအံၤဒ်သိးပကဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်လုၢ်အီၣ်ပသးသမူအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.အဝဲကတိၤတ့ၢ်ဝဲဒၣ်စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.
ပှၤလၢအိၣ်ဆိးဝဲဒၣ်ဖဲလီၢ်ဟီၣ်ကဝီၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်ဃ့ထီၣ်တ့ၢ်ဝဲဒၣ်အသိးတၢ်ကရၢကရိသ့ၣ်တဖၣ်ဟ့ၣ်ကဒါက့ၤဝဲစံာ်လီၢ်ပှဲၤလီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ဆူအဝဲသ့ၣ်အအိၣ်န့ၣ်ခၠ့းမီၤလၢအမ့ၢ်ဝဲကရ့ၣ်နံၣ်ဒီကလုာ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ဒီးတၢ်မၤဂုၤထီၣ်ပသီထီၣ် အပၣ်တံၣ်နဲၣ်ရွဲၣ်ကတိၤတ့ၢ်ဝဲန့ၣ်လီၤ.
အဝဲဆဲးကတိၤစ့ၢ်ကီၣ်ဝဲဒၣ်လၢ,ဒ်ပဆၢမုၢ်လၢ်တ့ၢ်အသိးပရဲၣ်ကျဲၤလၢကဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤဒူဖိသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်အတၢ်အိၣ်မူကဘၣ်ဘီၣ်ဘၣ်ညီအဂီၢ်,ဒ်တၢ်ဘျၢအသိးပဟ့ၣ်က့ၤဟီၣ်ခိၣ်အံၤလၢကီၢ်ပဒိၣ်ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါသ့ၣ်တဖၣ်အမဲာ်ညါန့ၣ်လီၤ.
ကယီနံၤသ့ၣ်တဖၣ်လဲလိာ်ဝဲတၢ်စုကဝဲၤဒီးတၢ်ဃူတၢ်ဖိးဆူသုးပဒိၣ်လၢအလီၢ်လံၤတဖုဖဲ(၁၉၉၉)နံၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ,သုးပၢတၢ်ဖဲန့ၣ်အကတီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ဟ့ၣ်နီၤလီၤဝဲစံာ်လီၢ်ပှဲၤလီၢ်လၢဘၣ်တၢ်ပၢၤဃာ်အီၤလၢသုးတဖၣ်ဒ်သိးဒီးကမ့ၢ်ဝဲတၢ်မၤစၢၤ လၢတၢ်အိၣ်မူကဘၣ်မုာ်ဘၣ်ညီဒီးတၢ်လုၢ်အီၣ်သးသမူလၢဟံၣ်ဖိဃီဖိသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ