ကီၢ်ပယီၤတၢ်ပတုာ်တၢ်ခးတၢ်တၢၣ်ပီၣ်တဲကျဲၤသကိးတၢ်အသီတဘျီအံၤဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်တၢ်ကမၤအီၤ ဖဲကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်အပူၤ
ကီၢ်ပယီၤတၢ်ပတုာ်တၢ်ခးတၢ်တၢၣ်ပီၣ်တဲကျဲၤသကိးတၢ်အသီတဘျီအံၤဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်တၢ်ကမၤအီၤ ဖဲကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်အပူၤ
Asia and Pacific Edition, 24 Jun 2015
URL: http://news.xinhuanet.com/english/2015-06/24/c_134351289.htm
ကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်ဒီးကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုကဝဲၤကရူၢ်တဖၣ်ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်ကထံၣ်လိာ်အိၣ်ဖှိၣ်သကိးဝဲလၢဝ့ၢ်ကံၢ်မဲ,ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်ဖဲခဲကိာ်တလါလါထီၣ်သီ
အခါဒ်လၢမုၢ်ဆ့ၣ်မုၢ်ဂီၤတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ကတိၤသကိးတၢ်အသိးန့ၣ်လီၤ.တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အံၤဘၣ်တၢ်မၤအီၤဒ်သိးတၢ်ကတၢၣ်ပီၣ်တဲကျဲၤသကိးဘၣ်ဃးတၢ်
ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဖိးသဲစးတၢ်ဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်လၢကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤပတြီာ်အဂီၢ်န့ၣ်အဂ့ၢ်,ဖိးသဲစးတၢ်ကစီၣ်ဝဲၤကျိၤ
ပာ်ဖျါဝဲဖဲမုၢ်ပျဲာ်အနံၤန့ၣ်လီၤ.
ကီၢ်ပဒိၣ်ခၢၣ်စးကရၢလၢဘၣ်တၢ်တီခိၣ်ရိာ်မဲအီၤခီဖျိကိတိာ်ခိၣ်အူအီၣ်မ့လၢကီၢ်ခိၣ်ဝဲၤဒၢးအံၤကကတိၤသကိးတၢ်ဒီးတၢ်တီခိၣ်ရိာ်မဲမၤသကိးတၢ်
ကရူၢ်လီၤလီၤဆီဆီ(အကရၢဖိလၢအမ့ၢ်ခိၣ်နၢ်လီၢ်လၤဒိၣ်ထီ ၁၅ ဂၤ)လၢဘၣ်တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်အီၤဖဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်လၢဘၣ်တၢ်မၤအီၤဖဲလီၢ်ဃံလၤ,
ကညီကီၢ်စဲၣ်ဖဲအပူၤကွံာ်လါထီၣ်သီအခါန့ၣ်လီၤ.
လီၢ်ဃံလၤတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်ဆၢတဲာ်ဝဲလၢတၢ်မ့ၢ်တဆဲးဘှီဘၣ်မၤဂ့ၤထီၣ်က့ၤလံာ်ပတြီာ်အံၤဆူညါဘၣ်န့ၣ်ဒီးအဝဲသ့ၣ်တဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်လၢတၢ်
ပတုာ်တၢ်ခးအတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ..အဝဲသ့ၣ်မၢန့ၢ်ဆီၣ်ခံဝဲကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုကဝဲၤကရူၢ်ခဲလၢာ်လၢကနုာ်ပၣ်ဃုာ်ဖဲတၢ်ဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်
တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအံၤန့ၣ်လီၤ.
တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်အံၤဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖးဘၣ်ဃးလံာ်ပတြီာ်လၢတၢ်ဆှၢနုာ်လီၤအီၤလၢထံရူၢ်ကီၢ်သဲးတၢ်တၢၣ် ပီၣ်တဲကျဲၤသကိးတၢ်အ
ဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.လံာ်ပတြီာ်အံၤဘၣ်တၢ်ကတဲာ်ကတီၤမၤအီၤခီဖျိကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးတၢ်တီခိၣ်ရိာ်မဲမၤသကိးတၢ်ကရူၢ်(NCCT)အံၤန့ၣ်လီၤ.က
ရူၢ်အံၤစးထီၣ်မၤတၢ်တၢၣ်ပီၣ်တဲကျဲၤသကိးတၢ်ဒီးကီၢ်ပဒိၣ်ဒီးအၢၣ်လီၤအီလီၤဝဲလၢခါဆူညါတၢ်တၢၣ်ပီၣ်တဲကျဲၤသကိးတၢ်ဘၣ်ဃးဖိးသဲစးတၢ်ဆဲး
လီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်ဒီးကီၢ်ပဒိၣ်အဂီၢ်အဝဲသ့ၣ်ကမၤသကိးတၢ်ဒီးတၢ်တီခိၣ်ရိာ်မဲမၤသကိးတၢ်ကရူၢ်အသီတဖုန့ၣ်လီၤ.
တၢ်တီခိၣ်ရိာ်မဲမၤသကိးတၢ်ကရူၢ်လၢအအိၣ်ဒီးအကရၢဖိ(၁၅)ဂၤအံၤဘၣ်တၢ်တီခိၣ်ရိာ်မဲအီၤခီဖျိနီၢ်စံၣ်ဖိရၣ်စ့ၣ်လၢအမ့ၢ်ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်(KNU)အ
ပှၤပၢၤလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤခံဂၤတဂၤန့ၣ်လီၤ.ကရၢဖိတဖၣ်ပၣ်ဃုာ်ဝဲဒၣ်ဒီးကခၠ့ၣ်တၢ်သဘျ့တၢ်ထူၣ်ဖျဲးတၢ်ကရၢကရိ(KIO) ဒီးခၠီဒီကလုာ်ကရၢစိ(CNF)
တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်တၢၣ်ပီၣ်တဲကျဲၤသကိးတၢ်တနံၣ်ဘျဲၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤပတြီာ်အံၤဘၣ်တၢ်ဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်အ
ခီၣ်ထံးတပတီၢ်ခီဖျိလၢကီၢ်ပဒိၣ်စၢဖှိၣ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ကမံးတံာ်(UPWC)ဒီးကလုာ်ဒူၣ်ကရူၢ်လၢအမ့ၢ်ကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးတၢ်တီခိၣ်ရိာ်
မဲမၤသကိးတၢ်ကရူၢ်(NCCT)အံၤဖဲလါမးရှးအလၢာ်န့ၣ်လီၤ.
ကီၢ်ပဒိၣ်တခီပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢတၢ်မ့ၢ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်ဝဲကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤခီဖျိကလုာ်ဒူၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်လံန့ၣ်
ဒီးအဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်ကတဲာ်ကတီၤလံလၢကမၤဝံၤမၤတဲာ်က့ၤဝဲဖိးသဲစးတၢ်ဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်လၢကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအတၢ်အၢၣ်လီၤအီ
လီၤအံၤန့ၣ်လီၤ.
ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်အံၤကတၢၢ်ကွံာ်ဝဲလၢတအိၣ်ဒီးကလုာ်ဒူၣ်ကရူၢ်တဖၣ်အတၢ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်ဝဲကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးတၢ်အၢၣ်
လီၤအီလီၤအလံာ်ပတြီာ်အံၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
အခါဒ်လၢမုၢ်ဆ့ၣ်မုၢ်ဂီၤတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ကတိၤသကိးတၢ်အသိးန့ၣ်လီၤ.တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အံၤဘၣ်တၢ်မၤအီၤဒ်သိးတၢ်ကတၢၣ်ပီၣ်တဲကျဲၤသကိးဘၣ်ဃးတၢ်
ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဖိးသဲစးတၢ်ဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်လၢကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤပတြီာ်အဂီၢ်န့ၣ်အဂ့ၢ်,ဖိးသဲစးတၢ်ကစီၣ်ဝဲၤကျိၤ
ပာ်ဖျါဝဲဖဲမုၢ်ပျဲာ်အနံၤန့ၣ်လီၤ.
ကီၢ်ပဒိၣ်ခၢၣ်စးကရၢလၢဘၣ်တၢ်တီခိၣ်ရိာ်မဲအီၤခီဖျိကိတိာ်ခိၣ်အူအီၣ်မ့လၢကီၢ်ခိၣ်ဝဲၤဒၢးအံၤကကတိၤသကိးတၢ်ဒီးတၢ်တီခိၣ်ရိာ်မဲမၤသကိးတၢ်
ကရူၢ်လီၤလီၤဆီဆီ(အကရၢဖိလၢအမ့ၢ်ခိၣ်နၢ်လီၢ်လၤဒိၣ်ထီ ၁၅ ဂၤ)လၢဘၣ်တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်အီၤဖဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်လၢဘၣ်တၢ်မၤအီၤဖဲလီၢ်ဃံလၤ,
ကညီကီၢ်စဲၣ်ဖဲအပူၤကွံာ်လါထီၣ်သီအခါန့ၣ်လီၤ.
လီၢ်ဃံလၤတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်ဆၢတဲာ်ဝဲလၢတၢ်မ့ၢ်တဆဲးဘှီဘၣ်မၤဂ့ၤထီၣ်က့ၤလံာ်ပတြီာ်အံၤဆူညါဘၣ်န့ၣ်ဒီးအဝဲသ့ၣ်တဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်လၢတၢ်
ပတုာ်တၢ်ခးအတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ..အဝဲသ့ၣ်မၢန့ၢ်ဆီၣ်ခံဝဲကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုကဝဲၤကရူၢ်ခဲလၢာ်လၢကနုာ်ပၣ်ဃုာ်ဖဲတၢ်ဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်
တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအံၤန့ၣ်လီၤ.
တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်အံၤဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖးဘၣ်ဃးလံာ်ပတြီာ်လၢတၢ်ဆှၢနုာ်လီၤအီၤလၢထံရူၢ်ကီၢ်သဲးတၢ်တၢၣ် ပီၣ်တဲကျဲၤသကိးတၢ်အ
ဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.လံာ်ပတြီာ်အံၤဘၣ်တၢ်ကတဲာ်ကတီၤမၤအီၤခီဖျိကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးတၢ်တီခိၣ်ရိာ်မဲမၤသကိးတၢ်ကရူၢ်(NCCT)အံၤန့ၣ်လီၤ.က
ရူၢ်အံၤစးထီၣ်မၤတၢ်တၢၣ်ပီၣ်တဲကျဲၤသကိးတၢ်ဒီးကီၢ်ပဒိၣ်ဒီးအၢၣ်လီၤအီလီၤဝဲလၢခါဆူညါတၢ်တၢၣ်ပီၣ်တဲကျဲၤသကိးတၢ်ဘၣ်ဃးဖိးသဲစးတၢ်ဆဲး
လီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်ဒီးကီၢ်ပဒိၣ်အဂီၢ်အဝဲသ့ၣ်ကမၤသကိးတၢ်ဒီးတၢ်တီခိၣ်ရိာ်မဲမၤသကိးတၢ်ကရူၢ်အသီတဖုန့ၣ်လီၤ.
တၢ်တီခိၣ်ရိာ်မဲမၤသကိးတၢ်ကရူၢ်လၢအအိၣ်ဒီးအကရၢဖိ(၁၅)ဂၤအံၤဘၣ်တၢ်တီခိၣ်ရိာ်မဲအီၤခီဖျိနီၢ်စံၣ်ဖိရၣ်စ့ၣ်လၢအမ့ၢ်ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်(KNU)အ
ပှၤပၢၤလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤခံဂၤတဂၤန့ၣ်လီၤ.ကရၢဖိတဖၣ်ပၣ်ဃုာ်ဝဲဒၣ်ဒီးကခၠ့ၣ်တၢ်သဘျ့တၢ်ထူၣ်ဖျဲးတၢ်ကရၢကရိ(KIO) ဒီးခၠီဒီကလုာ်ကရၢစိ(CNF)
တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်တၢၣ်ပီၣ်တဲကျဲၤသကိးတၢ်တနံၣ်ဘျဲၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤပတြီာ်အံၤဘၣ်တၢ်ဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်အ
ခီၣ်ထံးတပတီၢ်ခီဖျိလၢကီၢ်ပဒိၣ်စၢဖှိၣ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ကမံးတံာ်(UPWC)ဒီးကလုာ်ဒူၣ်ကရူၢ်လၢအမ့ၢ်ကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးတၢ်တီခိၣ်ရိာ်
မဲမၤသကိးတၢ်ကရူၢ်(NCCT)အံၤဖဲလါမးရှးအလၢာ်န့ၣ်လီၤ.
ကီၢ်ပဒိၣ်တခီပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢတၢ်မ့ၢ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်ဝဲကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤခီဖျိကလုာ်ဒူၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်လံန့ၣ်
ဒီးအဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်ကတဲာ်ကတီၤလံလၢကမၤဝံၤမၤတဲာ်က့ၤဝဲဖိးသဲစးတၢ်ဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်လၢကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအတၢ်အၢၣ်လီၤအီ
လီၤအံၤန့ၣ်လီၤ.
ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်အံၤကတၢၢ်ကွံာ်ဝဲလၢတအိၣ်ဒီးကလုာ်ဒူၣ်ကရူၢ်တဖၣ်အတၢ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်ဝဲကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးတၢ်အၢၣ်
လီၤအီလီၤအလံာ်ပတြီာ်အံၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.