ကွီၢ်ဘျီၣ်စိစံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်ဃိးဂၤ ကကွၢ်မၤဂ့ၤထီၣ်က့ၤ တၢ်စံၣ်ညီပီတ့အကျဲ
ကွီၢ်ဘျီၣ်စိစံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်ဃိးဂၤ ကကွၢ်မၤဂ့ၤထီၣ်က့ၤ တၢ်စံၣ်ညီပီတ့အကျဲ
Myanmar Times, 26 Apr 2018
URL: https://www.mmtimes.com/news/eight-supreme-court-justices-turn-critical-eye-judiciary.html
ကီၢ်စၢဖှိၣ်ပတီၢ် စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်ဖးဒိၣ်ဃိးဂၤ ကကွၢ်ထွဲကီၢ်ဒိၣ်ဒီးကီၢ်စဲၣ် ကွီၢ်ဘျီၣ်ထီအတၢ်မၤ ဒ်သိးတၢ်ကမၤဆူၣ်ထီၣ် တၢ်စံၣ်ညီၣ်ပီ တ့တၢ်တီတၢ်ြတၢ်အဂီၢ်လီၤ, အဂ့ၢ် အူစီၤမ့အီၣ် လၢအမ့ၢ်ပှၤနဲၣ်တၢ်လၢ ကီၢ်စၢဖှိၣ်ကွီၢ်ဘျီၣ်စိ တၢ်ကစီၣ်ဒီးတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ၀ဲၤကျိၤ, စံးဘၣ် The Myanmar Times တၢ်ကစီၣ်လီၤ.
တၢ်ဆၢတဲာ်၀ဲအံၤတၢ်မၤအီၤဖဲ ခံသီတီၢ်ပူၤတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢ ကီၢ်စၢဖှိၣ်ကွီၢ်ဘျီၣ်စိစံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် ဒီးစံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်ခိၣ်ကျၢၢ်လၢ ကီၢ်ဒိၣ်ဒီး ကီၢ်စဲၣ်ကွီၢ်ဘျီၣ်တဖၣ် ဖဲမုၢ်ဘူၣ်အနံၤလီၤ.
"ပကကွၢ်ထွဲ ဘၣ်မနုၤအဃိတၢ်မူးတၢ်ရၢ်တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ် တၢ်မၤယံာ်မၤနီၢ်အီၤလဲၣ်, ၀ံၤဒီးပကဆဲးကွၢ်ဒံး တၢ်မၤကျဲလၢအဂၤ လၢ တၢ်စံၣ်ညီၣ်ပီတ့တၢ်မၤအပူၤလီၤ." အူစီၤမ့အီၣ် စံး၀ဲလီၤ. "ပကကွၢ်ထွဲတၢ်မၤအခဲအံၤ ဒီးကပၣ်ဃုာ်၀ဲတၢ်ဂ့ၢ်လၢ တၢ်စံၣ်ညီၣ်ပီတ့ တၢ်မၤကျဲအလီၢ်ခံ ဒ်အမ့ၢ်တၢ်အီၣ်ကဘျံးကဘျၣ် တၢ်ဂ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်လီၤ. ပနီၤဖးလီၤပသးဒီး ဟ့ၣ်လီၤမူဒါ မတဂၤကဟံးမူဒါလၢ မနုၤသ့ၣ်တဖၣ်လီၤ."
လၢအဟံးထီၣ်ဖီၣ်ထီၣ်မူဒါစှၤသီ၀ံၤအလီၢ်ခံ, ကီၢ်ခိၣ်အူ၀့မၠ့ၣ် ထံၣ်လိာ်အသးဒီးစံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်ခိၣ်ကျၢၢ် လၢကီၢ်စၢဖှိၣ်ကွီၢ်ဘျီၣ်, အူထိ ထိအူ, ဒီးစံးဘၣ်အီၤလၢ ကကွၢ်ဆိကမိၣ်ဘၣ်ဃး တၢ်မၤဆူၣ်ထီၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်ပီတ့တၢ်မၤအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.
ကီၢ်စၢဖှိၣ်ကွီၢ်ဘျီၣ်စိ ဘၣ်တၢ်မၤထီၣ်အီၤလၢ စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်ခွံဂၤ, လၢအပၣ်ဃုာ် စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်ခိၣ်ကျၢၢ်လီၤ.
လၢအူထိထိအူအမဲာ်ညါ, ကီၢ်စၢဖှိၣ်ကွီၢ်ဘျီၣ်စံၣ်ညီကွီၢ်အဂၤဃိးဂၤ ကကွၢ်ထွဲဘူးဘူးတံၢ်တံၢ် ကီၢ်ဒိၣ်ဒီးကီၢ်စဲၣ်သနၢၣ်လီၤဆီ ကွီၢ် ဘျီၣ်အထီတဖၣ် ဒ်သိးတၢ်ကမၤချ့ထီၣ်တၢ်စံၣ်ညီပီတ့တၢ်မၤ လၢတၢ်မၤန့ၢ်တၢ်တီတၢ်ြတၢ်အဂီၢ်လီၤ.
အူထိထိအူစံး၀ဲ တၢ်ကရၢကရိထီၣ် တၢ်ပၢဆှၢရဲၣ်ကျဲၤကရူၢ်တဖၣ် လၢကီၢ်ဒိၣ်ဒီးကီၢ်စဲၣ်ကွီၢ်ဘျီၣ်အထီအဂီၢ်, ဒီးကဘၣ်မၤဆိ၀ဲတၢ် ဂ့ၢ်ဖဲလဲၣ်တခါကဘၣ်၀ံၤ လၢတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢတၢ်ပာ်ပနီၣ် ဒ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီအသိး, လၢတအိၣ်ဒီးတၢ်အီၣ်ကဘျံးကဘျၣ် အတၢ် သံၣ်သူမီၣ်ကျး ဒီးအိၣ်ထီၣ်ကွီၢ်ဘျီၣ်တၢ်မၤကျဲလၢတၢ်ပာ်ပနီၣ် လၢအဂ့ၢ်အ၀ီန့ၣ်လီၤ.
တၢ်မၤကျဲအပတီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ တၢ်ဟ့ၣ်လီၤမူဒါလၢ ကီၢ်ဆၣ်, ကီၢ်ရ့ၣ်, ကီၢ်ဒိၣ်, ကီၢ်စဲၣ် ဒီးကီၢ်စၢဖှိၣ်ပတီၢ် ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ် လၢအမၤတၢ်အိၣ်ဒီးတၢ်ဟံးမူဒါ တၢ်တူၢ်မူဒါ လၢတၢ်မၤကိးပတီၢ်ဒဲး, စးထီၣ်လၢတၢ်ဖီလာ်ပတီၢ် ဆူတၢ်ဖီခိၣ်ပတီၢ်လီၤ.
"စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် ကဘၣ်ဟံးမူဒါဒီးတူၢ်မူဒါ လၢအတၢ်မၤအဂီၢ်လီၤ. အ၀ဲသ့ၣ်ကဘၣ်ဟံးမူဒါလၢ တၢ်စံၣ်ညီၣ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်စံၣ်ညီၣ်လီၤ၀ဲ အဂီၢ်လီၤ. အ၀ဲသ့ၣ်တၢ်နဲၣ်လီၤအ၀ဲသ့ၣ်လၢ ကဘၣ်ပလီၢ်သူၣ်ပလီၢ်သး လၢအ၀ဲသ့ၣ်အမူအဒါ ဒီးတၢ်တူၢ်မူဒါအဂ့ၢ်လီၤ." အူစီၤမ့ အီၣ် စံး၀ဲလီၤ.
ထံကီၢ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်ပီတ့ အခဲအံၤမၤထွဲ၀ဲ ယဲၢ်နံၣ်တီၢ်ပူၤတၢ်မၤရဲၣ်ကျဲၤခိၣ်သ့ၣ် အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ တုၤလၢ ၂၀၂၀ လၢအတိာ်လၢ ကမၤဂ့ၤထီၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်ပီတ့ တၢ်တီတၢ်ြတၢ် ဒီးတၢ်မၤထွဲတၢ်ဘှီဘၣ်မၤဂ့ၤထီၣ်တၢ်မၤ လၢတၢ်စံၣ်ညီၣ်ပီတ့တၢ်မၤန့ၣ်လီၤ.
ကီၢ်ခိၣ်အူ၀့မၠ့ၣ်စံး၀ဲ တၢ်မၤအရ့ဒိၣ်လၢအ၀ဲဒၣ်အဲၣ်ဒိးမၤဆိ၀ဲတခါမ့ၢ် ဒ်သိးကမၤဆူၣ်ထီၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်ပီတ့အကျိၤအကွာ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဆၢတဲာ်၀ဲအံၤတၢ်မၤအီၤဖဲ ခံသီတီၢ်ပူၤတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢ ကီၢ်စၢဖှိၣ်ကွီၢ်ဘျီၣ်စိစံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် ဒီးစံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်ခိၣ်ကျၢၢ်လၢ ကီၢ်ဒိၣ်ဒီး ကီၢ်စဲၣ်ကွီၢ်ဘျီၣ်တဖၣ် ဖဲမုၢ်ဘူၣ်အနံၤလီၤ.
"ပကကွၢ်ထွဲ ဘၣ်မနုၤအဃိတၢ်မူးတၢ်ရၢ်တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ် တၢ်မၤယံာ်မၤနီၢ်အီၤလဲၣ်, ၀ံၤဒီးပကဆဲးကွၢ်ဒံး တၢ်မၤကျဲလၢအဂၤ လၢ တၢ်စံၣ်ညီၣ်ပီတ့တၢ်မၤအပူၤလီၤ." အူစီၤမ့အီၣ် စံး၀ဲလီၤ. "ပကကွၢ်ထွဲတၢ်မၤအခဲအံၤ ဒီးကပၣ်ဃုာ်၀ဲတၢ်ဂ့ၢ်လၢ တၢ်စံၣ်ညီၣ်ပီတ့ တၢ်မၤကျဲအလီၢ်ခံ ဒ်အမ့ၢ်တၢ်အီၣ်ကဘျံးကဘျၣ် တၢ်ဂ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်လီၤ. ပနီၤဖးလီၤပသးဒီး ဟ့ၣ်လီၤမူဒါ မတဂၤကဟံးမူဒါလၢ မနုၤသ့ၣ်တဖၣ်လီၤ."
လၢအဟံးထီၣ်ဖီၣ်ထီၣ်မူဒါစှၤသီ၀ံၤအလီၢ်ခံ, ကီၢ်ခိၣ်အူ၀့မၠ့ၣ် ထံၣ်လိာ်အသးဒီးစံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်ခိၣ်ကျၢၢ် လၢကီၢ်စၢဖှိၣ်ကွီၢ်ဘျီၣ်, အူထိ ထိအူ, ဒီးစံးဘၣ်အီၤလၢ ကကွၢ်ဆိကမိၣ်ဘၣ်ဃး တၢ်မၤဆူၣ်ထီၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်ပီတ့တၢ်မၤအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.
ကီၢ်စၢဖှိၣ်ကွီၢ်ဘျီၣ်စိ ဘၣ်တၢ်မၤထီၣ်အီၤလၢ စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်ခွံဂၤ, လၢအပၣ်ဃုာ် စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်ခိၣ်ကျၢၢ်လီၤ.
လၢအူထိထိအူအမဲာ်ညါ, ကီၢ်စၢဖှိၣ်ကွီၢ်ဘျီၣ်စံၣ်ညီကွီၢ်အဂၤဃိးဂၤ ကကွၢ်ထွဲဘူးဘူးတံၢ်တံၢ် ကီၢ်ဒိၣ်ဒီးကီၢ်စဲၣ်သနၢၣ်လီၤဆီ ကွီၢ် ဘျီၣ်အထီတဖၣ် ဒ်သိးတၢ်ကမၤချ့ထီၣ်တၢ်စံၣ်ညီပီတ့တၢ်မၤ လၢတၢ်မၤန့ၢ်တၢ်တီတၢ်ြတၢ်အဂီၢ်လီၤ.
အူထိထိအူစံး၀ဲ တၢ်ကရၢကရိထီၣ် တၢ်ပၢဆှၢရဲၣ်ကျဲၤကရူၢ်တဖၣ် လၢကီၢ်ဒိၣ်ဒီးကီၢ်စဲၣ်ကွီၢ်ဘျီၣ်အထီအဂီၢ်, ဒီးကဘၣ်မၤဆိ၀ဲတၢ် ဂ့ၢ်ဖဲလဲၣ်တခါကဘၣ်၀ံၤ လၢတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢတၢ်ပာ်ပနီၣ် ဒ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီအသိး, လၢတအိၣ်ဒီးတၢ်အီၣ်ကဘျံးကဘျၣ် အတၢ် သံၣ်သူမီၣ်ကျး ဒီးအိၣ်ထီၣ်ကွီၢ်ဘျီၣ်တၢ်မၤကျဲလၢတၢ်ပာ်ပနီၣ် လၢအဂ့ၢ်အ၀ီန့ၣ်လီၤ.
တၢ်မၤကျဲအပတီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ တၢ်ဟ့ၣ်လီၤမူဒါလၢ ကီၢ်ဆၣ်, ကီၢ်ရ့ၣ်, ကီၢ်ဒိၣ်, ကီၢ်စဲၣ် ဒီးကီၢ်စၢဖှိၣ်ပတီၢ် ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ် လၢအမၤတၢ်အိၣ်ဒီးတၢ်ဟံးမူဒါ တၢ်တူၢ်မူဒါ လၢတၢ်မၤကိးပတီၢ်ဒဲး, စးထီၣ်လၢတၢ်ဖီလာ်ပတီၢ် ဆူတၢ်ဖီခိၣ်ပတီၢ်လီၤ.
"စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် ကဘၣ်ဟံးမူဒါဒီးတူၢ်မူဒါ လၢအတၢ်မၤအဂီၢ်လီၤ. အ၀ဲသ့ၣ်ကဘၣ်ဟံးမူဒါလၢ တၢ်စံၣ်ညီၣ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်စံၣ်ညီၣ်လီၤ၀ဲ အဂီၢ်လီၤ. အ၀ဲသ့ၣ်တၢ်နဲၣ်လီၤအ၀ဲသ့ၣ်လၢ ကဘၣ်ပလီၢ်သူၣ်ပလီၢ်သး လၢအ၀ဲသ့ၣ်အမူအဒါ ဒီးတၢ်တူၢ်မူဒါအဂ့ၢ်လီၤ." အူစီၤမ့ အီၣ် စံး၀ဲလီၤ.
ထံကီၢ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်ပီတ့ အခဲအံၤမၤထွဲ၀ဲ ယဲၢ်နံၣ်တီၢ်ပူၤတၢ်မၤရဲၣ်ကျဲၤခိၣ်သ့ၣ် အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ တုၤလၢ ၂၀၂၀ လၢအတိာ်လၢ ကမၤဂ့ၤထီၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်ပီတ့ တၢ်တီတၢ်ြတၢ် ဒီးတၢ်မၤထွဲတၢ်ဘှီဘၣ်မၤဂ့ၤထီၣ်တၢ်မၤ လၢတၢ်စံၣ်ညီၣ်ပီတ့တၢ်မၤန့ၣ်လီၤ.
ကီၢ်ခိၣ်အူ၀့မၠ့ၣ်စံး၀ဲ တၢ်မၤအရ့ဒိၣ်လၢအ၀ဲဒၣ်အဲၣ်ဒိးမၤဆိ၀ဲတခါမ့ၢ် ဒ်သိးကမၤဆူၣ်ထီၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်ပီတ့အကျိၤအကွာ်န့ၣ်လီၤ.