တၢ်အၢၣ်လီၤတအိၣ်နီတမံၤဘၣ်ဃး တၢ်ထုးဖးသး, ဒီးယိၤဒိၣ်ကမျၢၢ်တၢ်ဘၣ်သးမ့ၢ်တအိၣ် တၢ်တပာ်ဖှိၣ်သုးတဖုဃီ ဘၣ်, RCSS စံး
တၢ်အၢၣ်လီၤတအိၣ်နီတမံၤဘၣ်ဃး တၢ်ထုးဖးသး, ဒီးယိၤဒိၣ်ကမျၢၢ်တၢ်ဘၣ်သးမ့ၢ်တအိၣ် တၢ်တပာ်ဖှိၣ်သုးတဖုဃီ ဘၣ်, RCSS စံး
Irrawaddy, 26 Oct 2018
URL: https://www.irrawaddy.com/news/no-deals-secession-military-integration-without-consent-shan-people-rcss.html
တၢ်သူၣ်ထီၣ်ယိၤဒိၣ်ကီၢ်စဲၣ်ကီၣ်ကးကရၢ Restoration Council of Shan State (RCSS) စံး၀ဲဖဲမုၢ်ဖီဖးအနံၤလၢ, ယိၤဒိၣ်ကမျၢၢ် တၢ်ဘၣ်သးမ့ၢ်တအိၣ်ဘၣ်ဒီး အ၀ဲသ့ၣ်တဆိမိၣ် တၢ်ပာ်ဖှိၣ်ဃုာ်သုးတဖုဃီမ့ၢ်ဂ့ၤ, တၢ်တထုးဖးသးလၢကီၢ်စၢဖှိၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, နီတဘျီ ဘၣ်လီၤ.
ကရူၢ်ပာ်ဖျါအတၢ်ပာ်သးလၢ လံာ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤထုးထီၣ်၀ဲဖဲမုၢ်ဖီဖးအနံၤ, ဘၣ်ဃးတၢ်ဂ့ၢ်ခံထံၣ်လၢတၢ်တၢၣ်ပီၣ်သကိး၀ဲ ဖဲတၢ် အိၣ်ဖှိၣ်ဒီးကီၢ်ပယီၤသုးခိၣ်နၢ်, ပဒိၣ်, ဘျီၣ်ဒိၣ်, ဒီးကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုက၀ဲၤကရၢ ဖဲလါ အီးထိဘၢ ၁၅-၁၆ န့ၢ်ပၠံၣ်ဒီၣ်အဆၢကတီၢ် လီၤ.
"တၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ်ဃး တၢ်တထုးဖးသးလၢကီၢ်စၢဖှိၣ် မ့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်လၢ ဘၣ်ထွဲဒီးယိၤဒိၣ်ကလုာ်ဒူၣ်ခဲလၢာ်, အဃိဒီးပကဆၢထၢၣ်ဒီးယိၤ ဒိၣ်ကမျၢၢ် ဒီးမ့တမ့ၢ်လၢပကမျၢၢ်အတၢ်ဘၣ်သးဘၣ်ဒီး ပတအၢၣ်လီၤတၢ်ဒ်န့ၣ်နီတဘျီ ဘၣ်လီၤ." ကရူၢ်အတၢ်ပာ်သးဘၣ်ဃး တၢ် ဂ့ၢ်တၢတထံၣ် စံး၀ဲလီၤ.
"ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ် ထံကီၢ်သုးမုၢ်တဖုဃီ, ပကတူၢ် လိာ်အီၤ ဒိးသန့ၤထီၣ်သးလၢထံဂုၤကီၢ်ဂၤ အတၢ်မၤကျဲဒီး သနူတဖၣ်လီၤ. ပကတူၢ်လိာ်တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်သုးမုၢ်တဖုဃီ ထဲလၢအခါဖဲပှၤကိးကပၤဒဲး အၢၣ်လီၤ ထွဲ၀ဲမူးမူးနီၣ်နီၣ် ဘၣ် ဃးတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢသနၢၣ်အဂ့ၢ် တၢ်ကဘှါၡဲအီၤဒ်လဲၣ်န့ၣ် လီၤ. တုၤလၢပမၤန့ၢ်တၢ်အၢၣ်လီၤဘၣ်ဃးတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအ ဂ့ၢ် ခီဖျိတၢ်ကတိၤသကိးတၢ်တစု, ပတတူၢ်လိာ်သုးမုၢ်တဖုဃီ ဘၣ်." လံာ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤ ဘၣ်ထွဲတၢ်ဂ့ၢ်ခံထံၣ်တထံၣ် စံး၀ဲ လီၤ.
သုးခိၣ်ဒိၣ်စါအူ, လၢအမ့ၢ်ပှၤကတိၤတၢ်ပၢလၢ RCSS အဂီၢ် လၢအိၣ်သူၣ်လီၤအသးဖဲတီၣ်ကၠံ, ယိၤဒိၣ်ကီၢ်စဲၣ်၀့ၢ်ခိၣ်, စံးဘၣ်အ့ ယၣ်၀တံၣ်တၢ်ကစီၣ်ဖဲမုၢ်ဖီဖးအနံၤလၢ, "ပလဲၤကပာ်ပပှၤကလုာ်ကမျၢၢ် အတၢ်ဘၣ်သး တသ့ဘၣ်. အဃိသတးဒီး, ပကဆဲးဆၢ ထၢၣ်ဒီးအ၀ဲသ့ၣ်လီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံး.
ဘၣ်ဃးတၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်သုးမုၢ်တဖုဃီအဂ့ၢ်, သုးခိၣ်ဒိၣ်စါအူစံး၀ဲ, "ပကဘၣ်ကွၢ် သုးမုၢ်အခဲအံၤ တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်တ့ၢ်အီၤဒ်လဲၣ်, ဒီး ဘၣ်မၤလိထံဂုၤကီၢ်ဂၤတၢ်မၤအကျဲဘၣ်ဃး တၢ်ပာ်ဖှိၣ်သုးတဖုဃီအဂ့ၢ်လီၤ. လၢပထံ ပကီၢ်အပူၤ ကီၢ်စၢဖှိၣ်သုးမုၢ်ကဘၣ်အိၣ် တဖုလီၤ."
သနာ်က့, "တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်သုးတဖုဃီ ဒ်အမ့ၢ်တၢ်ကူၣ်တခါ လၢကဟံးထီၣ်ကွံာ်ပစုက၀ဲၤဒု ပတူၢ်လိာ်တသ့ဘၣ်." အ၀ဲဒၣ်စံး.
RCSS ဆဲးစုမုၢ်ကျၢၢ် ကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ဒုးတၢ်ခးအတၢ်အၢၣ်လီၤဒီး ကီၢ်ပယီၤပဒိၣ် ဒီးနုာ်လီၤပၣ်ဃုာ်လၢတၢ်တဲသကိး တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် ဃုာ်ဒီးကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုက၀ဲၤကရၢလၢအဂၤတဖၣ်လီၤ.
RCSS ပှၤပၢၤလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤ သုးခိၣ်ကျၢၢ်ယီစၢး နုာ်လီၤပၣ်ဃုာ်လၢန့ၢ်ပၠံၣ်ဒီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် ဘၣ်ဆၣ်အသးတဖှံဒီး တၢ်တဲသကိးဘၣ် ဃးတၢ်တဘၣ်ထုးဖးသးလၢကီၢ်စၢဖှိၣ် ဒီးတၢ်ကဘၣ်ပာ်သုးမုၢ်တဖုဃီဘၣ်,
အဂ့ၢ်ကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုက၀ဲၤကရၢခိၣ်နၢ်တနီၤစံး၀ဲ လီၤ. မ့ၢ်လၢတၢ်သးတမံဒ်န့ၣ်အဃိ, တဘျီအ၀ဲဒၣ်ဆၢတဲာ်ဒၣ်လဲာ် တထီၣ်လၢၤတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ခံနံၤတနံၤ, ဘၣ်ဆၣ်လၢခံအ၀ဲဆီတ လဲက့ၤအတၢ်ဆိမိၣ်လီၤ.
ကလုာ်ဒူၣ်ခိၣ်နၢ်တနီၤနာ်၀ဲလၢ ကီၢ်ပယီၤသုးမုၢ်ဆှၢနုာ်တၢ်ဂ့ၢ်ခံထံၣ်အံၤ လၢတၢ်ကတၢၣ်ပီၣ်သကိးအီၤ လၢတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်တၢ်တဲ ဒ်အမ့ၢ်ကျဲလၢကမၤန့ၢ်ကလုာ်ဒူၣ်တၢ်အၢၣ်လီၤထွဲ လၢတအိၣ်ဒီးတၢ်ကဘၣ်သူတၢ်မၤန့ၢ်ဆူၣ်ဘၣ်လီၤ.
ကျဲအ၀ဲအံၤ တဆှၢပှၤဆူတၢ်မုၢ်တၢ်ခုၣ်အဂၢၢ်အကျၢၤ လၢကီၢ်ပယီၤအပူၤနီတဘျီဘၣ်, အ၀ဲသ့ၣ်စံး, မ့ၢ်လၢကွၢ်မဲာ်ပှၤတဖု (ကီၢ်ပ ယီၤသုးမုၢ်) ဒီးမၢ၀ဲအဂၤတဖု (ကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုက၀ဲၤကရၢ) ပာ်လီၤစုက၀ဲၤအဃိလီၤ.
ကီၢ်ပယီၤတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်တၢ်လဲၤကျဲ ဘၣ်ဂံာ်ဂူာ်အသးလၢ တၢ်ဂ့ၢ်ခံထံၣ်အဖီခိၣ်လီၤ. စီခိၤစါ, လၢအမ့ၢ်ထံရူၢ်ကီၢ်သဲးပှၤဟ့ၣ်ကူၣ် တၢ်လၢ RCSS အိၣ်လၢကံၣ်မဲ, ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်, စံး၀ဲ ကီၢ်ပယီၤသုးမုၢ်ကဘၣ်ဆၢတဲာ် မ့ၢ်အ အဲၣ်ဒိးပိာ် တၢ်မုၢ်တၢ်ခုၣ်တၢ်လဲၤကျဲ လၢပှၤခံကပၤလၢာ်နၢၤတၢ်, မ့တမ့ၢ် တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်တၢ်လဲၤကျဲလၢ "ပှၤတပၤနၢၤတၢ် ဒီးပှၤတပၤၡူ" လဲၣ်အဂ့ၢ်လီၤ.
ကီၢ်ပယီၤသုးမုၢ် မ့မ့ၢ်ပှၤထဲတပၤဧိၤလၢ အနၢၤတၢ်လၢတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်တၢ်လဲၤကျဲန့ၣ်ဒီး, တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်တအိၣ်ဘၣ်, အ၀ဲဒၣ်စံး. တၢ်အစၢထီၣ်ကမ့ၢ်၀ဲ တၢ်မၤကျဲလၢ ပှၤခံကပၤလၢာ်ၡူန့ၣ်လီၤ. အ၀ဲဒၣ်စံး.
ကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုက၀ဲၤကရၢလၢအဂၤ, လၢအပၣ်ဃုာ်ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ အသးတဖှံတမံၤဃီဒီး ကီၢ်ပယီၤသုးမုၢ်အတၢ် ဃ့လၢ တၢ်ကဒုးအိၣ်ထီၣ်သုးမုၢ်စၢဖှိၣ်တဖုဃီ ဒီးကရၢတဖၣ်ကဘၣ်အၢၣ်လီၤလၢ အသုတ ထုးဖးအသးနီတဘျီလၢကီၢ်စၢဖှိၣ်တ ဂ့ၤလီၤ. ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ မ့ၢ်တထုးထီၣ်ရၤလီၤအတၢ်ပာ်သးလၢလံာ်တၢ်စဲးကျံးသနာ်က့, ကညီဒီကလုာ်တၢ်ထူၣ်ဖျဲး သုးမုၢ်ဒိၣ် ခိၣ်နၢ်အဒိၣ်ခံဂၤ စံးဘၣ်ကညီတၢ် ဆီၣ်ထွဲ တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ပှာ်ဘျးစဲ Karen Peace Support Network လၢအ၀ဲသ့ၣ်တ အၢၣ်လီၤထွဲဒီးကီၢ်ပယီၤသုးမုၢ် အတၢ်ဃ့လၢ သုးကဘၣ်ပာ်ဖှိၣ်သးတဖုဃီန့ၣ်ဘၣ်.
ကညီဒီကလုာ်တၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ် သုးခိၣ်ကျၢၢ်စီၤကၠီနံၣ် စံးဘၣ်ပှာ်ဘျးစဲကရၢ ဖဲလါအီးထိဘၢၣ် ၂၂ သီလၢ, လၢဒံၣ်မိၣ်ကရ့ၣ် စံၣ်ထံကီၢ်အပူၤ, သုးမုၢ်ကဘၣ်အိၣ်လၢ ကီၢ်ခိၣ်တၢ်ပၢဆှၢအဖီလာ်လီၤ. သနာ်က့, အ၀ဲ ဒၣ်စံး, ကီၢ်ပယီၤသုးမုၢ်တအိၣ်လၢကီၢ်ခိၣ် အူ၀့မၠ့ၣ်တၢ်ပၢဆှၢဖီလာ်ဘၣ်, ဒီးတအိၣ်စ့ၢ်ကီးလၢထံကီၢ်ခိၣ်နၢ် ထံကီၢ်ပှၤကူၣ်လိာ်တၢ် ဒီၢ်အီၣ်ဆါစူးကၠံၣ်တၢ်ပၢဆှၢအဖီလာ်ဘၣ်.
"ပ၀ဲခဲလၢာ်ပသ့ၣ်ညါလၢ အ၀ဲသ့ၣ်ဒီသဒၢ ၂၀၀၈ ဂံၢ်ခီၣ်ထံးတၢ်ဘျၢသဲစး, ဒီးဟံးန့ၢ်လီၢ်ဆ့ၣ်နီၤ ၂၅ မျးကယၤလၢသဲစးဘျီၣ်ဒိၣ် အပူၤလီၤ. အ၀ဲသ့ၣ်အဲၣ်ဒိးသုးတဖုဃီ, ဘၣ်ဆၣ်တၢ်အ၀ဲန့ၣ် ဆူညါအနံၣ်ခံဆံအ တီၢ်ပူၤဒၣ်လဲာ် တကဲထီၣ်ဘၣ်. တၢ်ကဒုးအိၣ် ထီၣ်ဖဲဒရဲၣ်သုးမုၢ်အခါဖဲ ကမျၢၢ်အိၣ်ဘၣ်မုာ်မုာ်ခုၣ်ခုၣ် ဒီးလၢတၢ်ဂၢၢ်တၢ်ကျၢၤအပူၤလီၤ. ကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုက၀ဲၤကရူၢ်ခဲလၢာ် နုာ် လီၤပၣ်ဃုာ်ကသ့လီၤ." သုးခိၣ်ကျၢၢ် စီၤကၠီ နံၣ်စံး၀ဲလီၤ.
ကရူၢ်ပာ်ဖျါအတၢ်ပာ်သးလၢ လံာ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤထုးထီၣ်၀ဲဖဲမုၢ်ဖီဖးအနံၤ, ဘၣ်ဃးတၢ်ဂ့ၢ်ခံထံၣ်လၢတၢ်တၢၣ်ပီၣ်သကိး၀ဲ ဖဲတၢ် အိၣ်ဖှိၣ်ဒီးကီၢ်ပယီၤသုးခိၣ်နၢ်, ပဒိၣ်, ဘျီၣ်ဒိၣ်, ဒီးကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုက၀ဲၤကရၢ ဖဲလါ အီးထိဘၢ ၁၅-၁၆ န့ၢ်ပၠံၣ်ဒီၣ်အဆၢကတီၢ် လီၤ.
"တၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ်ဃး တၢ်တထုးဖးသးလၢကီၢ်စၢဖှိၣ် မ့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်လၢ ဘၣ်ထွဲဒီးယိၤဒိၣ်ကလုာ်ဒူၣ်ခဲလၢာ်, အဃိဒီးပကဆၢထၢၣ်ဒီးယိၤ ဒိၣ်ကမျၢၢ် ဒီးမ့တမ့ၢ်လၢပကမျၢၢ်အတၢ်ဘၣ်သးဘၣ်ဒီး ပတအၢၣ်လီၤတၢ်ဒ်န့ၣ်နီတဘျီ ဘၣ်လီၤ." ကရူၢ်အတၢ်ပာ်သးဘၣ်ဃး တၢ် ဂ့ၢ်တၢတထံၣ် စံး၀ဲလီၤ.
"ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ် ထံကီၢ်သုးမုၢ်တဖုဃီ, ပကတူၢ် လိာ်အီၤ ဒိးသန့ၤထီၣ်သးလၢထံဂုၤကီၢ်ဂၤ အတၢ်မၤကျဲဒီး သနူတဖၣ်လီၤ. ပကတူၢ်လိာ်တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်သုးမုၢ်တဖုဃီ ထဲလၢအခါဖဲပှၤကိးကပၤဒဲး အၢၣ်လီၤ ထွဲ၀ဲမူးမူးနီၣ်နီၣ် ဘၣ် ဃးတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢသနၢၣ်အဂ့ၢ် တၢ်ကဘှါၡဲအီၤဒ်လဲၣ်န့ၣ် လီၤ. တုၤလၢပမၤန့ၢ်တၢ်အၢၣ်လီၤဘၣ်ဃးတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအ ဂ့ၢ် ခီဖျိတၢ်ကတိၤသကိးတၢ်တစု, ပတတူၢ်လိာ်သုးမုၢ်တဖုဃီ ဘၣ်." လံာ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤ ဘၣ်ထွဲတၢ်ဂ့ၢ်ခံထံၣ်တထံၣ် စံး၀ဲ လီၤ.
သုးခိၣ်ဒိၣ်စါအူ, လၢအမ့ၢ်ပှၤကတိၤတၢ်ပၢလၢ RCSS အဂီၢ် လၢအိၣ်သူၣ်လီၤအသးဖဲတီၣ်ကၠံ, ယိၤဒိၣ်ကီၢ်စဲၣ်၀့ၢ်ခိၣ်, စံးဘၣ်အ့ ယၣ်၀တံၣ်တၢ်ကစီၣ်ဖဲမုၢ်ဖီဖးအနံၤလၢ, "ပလဲၤကပာ်ပပှၤကလုာ်ကမျၢၢ် အတၢ်ဘၣ်သး တသ့ဘၣ်. အဃိသတးဒီး, ပကဆဲးဆၢ ထၢၣ်ဒီးအ၀ဲသ့ၣ်လီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံး.
ဘၣ်ဃးတၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်သုးမုၢ်တဖုဃီအဂ့ၢ်, သုးခိၣ်ဒိၣ်စါအူစံး၀ဲ, "ပကဘၣ်ကွၢ် သုးမုၢ်အခဲအံၤ တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်တ့ၢ်အီၤဒ်လဲၣ်, ဒီး ဘၣ်မၤလိထံဂုၤကီၢ်ဂၤတၢ်မၤအကျဲဘၣ်ဃး တၢ်ပာ်ဖှိၣ်သုးတဖုဃီအဂ့ၢ်လီၤ. လၢပထံ ပကီၢ်အပူၤ ကီၢ်စၢဖှိၣ်သုးမုၢ်ကဘၣ်အိၣ် တဖုလီၤ."
သနာ်က့, "တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်သုးတဖုဃီ ဒ်အမ့ၢ်တၢ်ကူၣ်တခါ လၢကဟံးထီၣ်ကွံာ်ပစုက၀ဲၤဒု ပတူၢ်လိာ်တသ့ဘၣ်." အ၀ဲဒၣ်စံး.
RCSS ဆဲးစုမုၢ်ကျၢၢ် ကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ဒုးတၢ်ခးအတၢ်အၢၣ်လီၤဒီး ကီၢ်ပယီၤပဒိၣ် ဒီးနုာ်လီၤပၣ်ဃုာ်လၢတၢ်တဲသကိး တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် ဃုာ်ဒီးကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုက၀ဲၤကရၢလၢအဂၤတဖၣ်လီၤ.
RCSS ပှၤပၢၤလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤ သုးခိၣ်ကျၢၢ်ယီစၢး နုာ်လီၤပၣ်ဃုာ်လၢန့ၢ်ပၠံၣ်ဒီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် ဘၣ်ဆၣ်အသးတဖှံဒီး တၢ်တဲသကိးဘၣ် ဃးတၢ်တဘၣ်ထုးဖးသးလၢကီၢ်စၢဖှိၣ် ဒီးတၢ်ကဘၣ်ပာ်သုးမုၢ်တဖုဃီဘၣ်,
အဂ့ၢ်ကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုက၀ဲၤကရၢခိၣ်နၢ်တနီၤစံး၀ဲ လီၤ. မ့ၢ်လၢတၢ်သးတမံဒ်န့ၣ်အဃိ, တဘျီအ၀ဲဒၣ်ဆၢတဲာ်ဒၣ်လဲာ် တထီၣ်လၢၤတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ခံနံၤတနံၤ, ဘၣ်ဆၣ်လၢခံအ၀ဲဆီတ လဲက့ၤအတၢ်ဆိမိၣ်လီၤ.
ကလုာ်ဒူၣ်ခိၣ်နၢ်တနီၤနာ်၀ဲလၢ ကီၢ်ပယီၤသုးမုၢ်ဆှၢနုာ်တၢ်ဂ့ၢ်ခံထံၣ်အံၤ လၢတၢ်ကတၢၣ်ပီၣ်သကိးအီၤ လၢတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်တၢ်တဲ ဒ်အမ့ၢ်ကျဲလၢကမၤန့ၢ်ကလုာ်ဒူၣ်တၢ်အၢၣ်လီၤထွဲ လၢတအိၣ်ဒီးတၢ်ကဘၣ်သူတၢ်မၤန့ၢ်ဆူၣ်ဘၣ်လီၤ.
ကျဲအ၀ဲအံၤ တဆှၢပှၤဆူတၢ်မုၢ်တၢ်ခုၣ်အဂၢၢ်အကျၢၤ လၢကီၢ်ပယီၤအပူၤနီတဘျီဘၣ်, အ၀ဲသ့ၣ်စံး, မ့ၢ်လၢကွၢ်မဲာ်ပှၤတဖု (ကီၢ်ပ ယီၤသုးမုၢ်) ဒီးမၢ၀ဲအဂၤတဖု (ကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုက၀ဲၤကရၢ) ပာ်လီၤစုက၀ဲၤအဃိလီၤ.
ကီၢ်ပယီၤတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်တၢ်လဲၤကျဲ ဘၣ်ဂံာ်ဂူာ်အသးလၢ တၢ်ဂ့ၢ်ခံထံၣ်အဖီခိၣ်လီၤ. စီခိၤစါ, လၢအမ့ၢ်ထံရူၢ်ကီၢ်သဲးပှၤဟ့ၣ်ကူၣ် တၢ်လၢ RCSS အိၣ်လၢကံၣ်မဲ, ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်, စံး၀ဲ ကီၢ်ပယီၤသုးမုၢ်ကဘၣ်ဆၢတဲာ် မ့ၢ်အ အဲၣ်ဒိးပိာ် တၢ်မုၢ်တၢ်ခုၣ်တၢ်လဲၤကျဲ လၢပှၤခံကပၤလၢာ်နၢၤတၢ်, မ့တမ့ၢ် တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်တၢ်လဲၤကျဲလၢ "ပှၤတပၤနၢၤတၢ် ဒီးပှၤတပၤၡူ" လဲၣ်အဂ့ၢ်လီၤ.
ကီၢ်ပယီၤသုးမုၢ် မ့မ့ၢ်ပှၤထဲတပၤဧိၤလၢ အနၢၤတၢ်လၢတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်တၢ်လဲၤကျဲန့ၣ်ဒီး, တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်တအိၣ်ဘၣ်, အ၀ဲဒၣ်စံး. တၢ်အစၢထီၣ်ကမ့ၢ်၀ဲ တၢ်မၤကျဲလၢ ပှၤခံကပၤလၢာ်ၡူန့ၣ်လီၤ. အ၀ဲဒၣ်စံး.
ကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုက၀ဲၤကရၢလၢအဂၤ, လၢအပၣ်ဃုာ်ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ အသးတဖှံတမံၤဃီဒီး ကီၢ်ပယီၤသုးမုၢ်အတၢ် ဃ့လၢ တၢ်ကဒုးအိၣ်ထီၣ်သုးမုၢ်စၢဖှိၣ်တဖုဃီ ဒီးကရၢတဖၣ်ကဘၣ်အၢၣ်လီၤလၢ အသုတ ထုးဖးအသးနီတဘျီလၢကီၢ်စၢဖှိၣ်တ ဂ့ၤလီၤ. ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ မ့ၢ်တထုးထီၣ်ရၤလီၤအတၢ်ပာ်သးလၢလံာ်တၢ်စဲးကျံးသနာ်က့, ကညီဒီကလုာ်တၢ်ထူၣ်ဖျဲး သုးမုၢ်ဒိၣ် ခိၣ်နၢ်အဒိၣ်ခံဂၤ စံးဘၣ်ကညီတၢ် ဆီၣ်ထွဲ တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ပှာ်ဘျးစဲ Karen Peace Support Network လၢအ၀ဲသ့ၣ်တ အၢၣ်လီၤထွဲဒီးကီၢ်ပယီၤသုးမုၢ် အတၢ်ဃ့လၢ သုးကဘၣ်ပာ်ဖှိၣ်သးတဖုဃီန့ၣ်ဘၣ်.
ကညီဒီကလုာ်တၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ် သုးခိၣ်ကျၢၢ်စီၤကၠီနံၣ် စံးဘၣ်ပှာ်ဘျးစဲကရၢ ဖဲလါအီးထိဘၢၣ် ၂၂ သီလၢ, လၢဒံၣ်မိၣ်ကရ့ၣ် စံၣ်ထံကီၢ်အပူၤ, သုးမုၢ်ကဘၣ်အိၣ်လၢ ကီၢ်ခိၣ်တၢ်ပၢဆှၢအဖီလာ်လီၤ. သနာ်က့, အ၀ဲ ဒၣ်စံး, ကီၢ်ပယီၤသုးမုၢ်တအိၣ်လၢကီၢ်ခိၣ် အူ၀့မၠ့ၣ်တၢ်ပၢဆှၢဖီလာ်ဘၣ်, ဒီးတအိၣ်စ့ၢ်ကီးလၢထံကီၢ်ခိၣ်နၢ် ထံကီၢ်ပှၤကူၣ်လိာ်တၢ် ဒီၢ်အီၣ်ဆါစူးကၠံၣ်တၢ်ပၢဆှၢအဖီလာ်ဘၣ်.
"ပ၀ဲခဲလၢာ်ပသ့ၣ်ညါလၢ အ၀ဲသ့ၣ်ဒီသဒၢ ၂၀၀၈ ဂံၢ်ခီၣ်ထံးတၢ်ဘျၢသဲစး, ဒီးဟံးန့ၢ်လီၢ်ဆ့ၣ်နီၤ ၂၅ မျးကယၤလၢသဲစးဘျီၣ်ဒိၣ် အပူၤလီၤ. အ၀ဲသ့ၣ်အဲၣ်ဒိးသုးတဖုဃီ, ဘၣ်ဆၣ်တၢ်အ၀ဲန့ၣ် ဆူညါအနံၣ်ခံဆံအ တီၢ်ပူၤဒၣ်လဲာ် တကဲထီၣ်ဘၣ်. တၢ်ကဒုးအိၣ် ထီၣ်ဖဲဒရဲၣ်သုးမုၢ်အခါဖဲ ကမျၢၢ်အိၣ်ဘၣ်မုာ်မုာ်ခုၣ်ခုၣ် ဒီးလၢတၢ်ဂၢၢ်တၢ်ကျၢၤအပူၤလီၤ. ကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုက၀ဲၤကရူၢ်ခဲလၢာ် နုာ် လီၤပၣ်ဃုာ်ကသ့လီၤ." သုးခိၣ်ကျၢၢ် စီၤကၠီ နံၣ်စံး၀ဲလီၤ.