တၢ်ကဘျၢလီၤစ့ ၂.၄ ကကွဲၢ်ဒီလၣ် လၢကီၢ်ပယီၤ ဒ်သိးတၢ်ကထုးထီၣ်ရီဘၢၣ်လၢအတူၢ်ယံာ်တူၢ်ထၢအဂီၢ်
တၢ်ကဘျၢလီၤစ့ ၂.၄ ကကွဲၢ်ဒီလၣ် လၢကီၢ်ပယီၤ ဒ်သိးတၢ်ကထုးထီၣ်ရီဘၢၣ်လၢအတူၢ်ယံာ်တူၢ်ထၢအဂီၢ်
Myanmar Business Today, 04 Dec 2018
URL: https://www.mmbiztoday.com/articles/24-million-investment-myanmar-sustainable-rubber-production
DaNa Facility, ကီၢ်ယူၣ်ခ့ၣ်ပဒိၣ် ထံဂုၤကီၢ်ဂၤတၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီ၀ဲၤကျိၤ Department for International Development (DFID) ဆီၣ်ထွဲစ့တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ, ဒီးဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်စ့ပာ်ကီၤ လၢန့ဆၢၣ်အဂီၢ် World Wide Fund for Nature (WWF), ဘိး ဘၣ်သ့ၣ်ညါတၢ်ဘျၢလီၤစ့သဃဲၤ လီၤလၢစ့ ၂.၄ ကကွဲၢ်ဒီလၣ်, လၢတၢ်ကူၣ်ထီၣ်ဖးလီၤလၢအသီ တၢ်တိာ်ကျဲၤအဂီၢ်, ဒီးအတၢ်ပ ညိၣ်မ့ၢ်၀ဲ လၢကဆီတလဲဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်ထုးထီၣ်ရီဘၢၣ်တၢ်မၤအဂီၢ်လီၤ.
တၢ်တိာ်ကျဲၤ သးစူၢ်၀ဲလၢကဆီၣ်ထွဲ တၢ်ထုးထီၣ်ရီဘၢၣ်လၢအတူၢ်ယံာ်တူၢ်ထၢ လၢခိၣ်ဃၢၤန့ဆၢၣ်အကျဲ, ပှၤဂ့ၢ်၀ီအကျဲ ဒီးတၢ် ကူၣ်လဲၤမၤကၤကျဲအဂီၢ်, လၢတနီသရံၣ်ဟီၣ်က၀ီၤလၢကီၢ်ပယီၤ, ဒီးအိၣ်ဒီးတၢ်ကွၢ်စိလၢအယံၤလၢ ဟီၣ်က၀ီၤကကဲထီၣ် ပနံာ် တၢ်မၤတၢ်ဒိတဲာ်ဂ့ၤဘၣ် လၢတၢ်ထုးထီၣ်ရီဘၢၣ်လၢ အတူၢ်ယံာ်တူၢ်ထၢအဂီၢ်လီၤ.
လၢအတၢ်ကတိၤလီၤတၢ်လၢတၢ်မၤစးထီၣ်အမူးအပူၤ, Tom Coward လၢအမ့ၢ် Inclusive Growth and Livelihoods Unit for DFID ပှၤမၤတၢ်ကရူၢ်အခိၣ်, စံး၀ဲလၢ, "မ့ၢ်တၢ်သူၣ်ပိၢ်သး၀း လၢ တၢ်စးထီၣ်မၤတၢ်တိာ်ကျဲၤ၀ဲအံၤ ဃုာ်ဒီး WWF လၢတၢ်က ထံၣ်ဘၣ် တၢ်ဆီတလဲအဒိၣ်အအါလၢ တၢ်ထုးထီၣ်ရီဘၢၣ်လၢအ တူၢ်ယံာ်တူၢ်ထၢ အတၢ်မုၢ်လၢ်လၢကီၢ်ပယီၤအပူၤန့ၣ်လီၤ. ကီၢ်ပ ယီၤဒ်အမ့ၢ် ထံကီၢ်လၢအထုးထီၣ်ရီဘၢၣ်အါကတၢၢ်နွံဘ့ၣ်တဘ့ၣ် လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢအသိး, တၢ်တိာ်ကျဲၤ၀ဲအံၤ တၢ်မုၢ်လၢ်အိၣ်ဖးဒိၣ်လၢ ကမၤဂ့ၤထီၣ် ပှၤမၤစံာ်ဖိလၢအဖှီၣ်တဖၣ် အတၢ်လုၢ်အီၣ်သးသမူအဂီၢ်, အခါဖဲကဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါစ့ၢ်ကီး တၢ်မၤရီဘၢၣ်လၢ တ အိၣ်ဒီးတၢ်မၤဟးဂီၤသ့ၣ်ပှၢ်နီတမံၤ ဒီးကဲထီၣ်သ့ဒီးအိၣ်ဒီးအထိးနါန့ၣ်လီၤ.
တၢ်တိာ်ကျဲၤ၀ဲအံၤ တၢ်ကမၤထွဲထီၣ်အီၤဃုာ်ဒီး Dawei Golden Land Co Ltd (DGL), လၢတၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်အီၤဖဲ ၂၀၁၇ ခီဖျိ တနီသရံၣ် ပှၤသူၣ်ရီဘၢၣ်ဒီးပှၤထုးထီၣ်ရီဘၢၣ်ကရၢ Tanintharyi Rubber Planters and Producers Association (TRPPA), လၢအမ့ၢ်ကရူၢ်လၢ အဟူးဂဲၤမၤတၢ် ဒီးအိၣ်ဒီးတၢ်ပာ်လီၤသးကျၢၤမုဆုလၢ ကဆီတလဲရီဘၢၣ်အကံၢ်အစီလၢအပ တီၢ်ဖုၣ် အတၢ်လဲၤတရံးသး, ဒီးရီဘၢၣ်ပှ့ၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. TRPPA ဘျၢလီၤစ့ ၁ ကကွဲၢ်ဒီလၣ်ဘျဲၣ် လၢတၢ်တ့ထီၣ် ရီဘၢၣ်စဲးလၢ အသီတဖျၢၣ် လၢကထုးထီၣ်ရီဘၢၣ်လၢအိၣ်ဒီး အကံၢ်အစီထီၣ်ဘး ဒီးလၢ အအါဖဲအထုးန့ၢ်ပှၤပှ့ၤတၢ်ဖိတဖၣ်အသးန့ၣ်လီၤ.
ကီၢ်ပယီၤမ့ၢ် ထံကီၢ်လၢအထုးထီၣ်ရီဘၢၣ်အအါကတၢၢ်နွံဘ့ၣ်တဘ့ၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ, ဒီးရီဘၢၣ်မ့ၢ်တၢ်ဖိတၢ်လံၤလၢ ထံကီၢ်ဆါ ဘၣ်၀ဲအအါကတၢၢ်ဆူကီၢ်ချၢန့ၣ်လီၤ. သနာ်က့, တၢ်မၤသနၢၣ်၀ဲအံၤ ကတာ်ထီအသးလၢ တၢ်ဟးထီၣ်စှၤ, တၢ်မၤကျဲလၢအပ တီၢ်တထီၣ်ဘး, တၢ်အကံၢ်အစီဖှီၣ်, ဒီးတၢ်အပှ့ၤတဂ့ၤ အတၢ်လဲၤတရံးသးအဃိဒီး, ကီၢ်ပယီၤဘၣ်ဒိးသန့ၤအသးလၢ ဖၠါလၢအ မၤတဲာ် တၢ်အပှ့ၤကလံၤန့ၣ်လီၤ.
တၢ်တိာ်ကျဲၤအိၣ်ဒီး တၢ်သနၢၣ်မိၢ်ပှၢ်သၢက့လီၤ. ဒ်သိးကဆီၣ်ထွဲ DGL လၢတၢ်မၤတၢ်ဒီးအ၀ဲသ့ၣ်အပှၤဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်ဖိတၢ်လံၤ ခီ ဖျိဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ထၢဖှိၣ်ပာ်ဖှိၣ်၀ဲၤလီၢ်လၢသ၀ီခွံဖျၢၣ်, တၢ်သိၣ်လိပှၤသူၣ်ရီဘၢၣ်ဖိလၢအဆံး ဘၣ်ဃးတၢ်သူၣ်ရီဘၢၣ်သ့ၣ်ပှၢ်အ ကျိၤအကွာ် လၢအတူၢ်ယံာ်တူၢ်ထၢ, လၢအပၣ်ဃုာ်တၢ်လိၣ်ဘၣ်လၢ သ့ၣ်ပှၢ်တဘၣ်ဟးဂီၤနီတစဲးဘၣ်, ဒီးတၢ်ပှ့ၤရီဘၢၣ်ထုးလၢ ပှၤမၤရီဘၢၣ်ဖိ ဒ်သိးတၢ်ကမၤလီၤတံၢ် ရီဘၢၣ်အခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိဟဲဖဲလဲၣ် ဒီးတၢ်မၤကျဲလၢတၢ်ထံသ့ကွၢ်ဖျါအဂီၢ်လီၤ.
၀ံၤဒီးတၢ်တိာ်ကျဲၤကဆီၣ်ထွဲ DGL လၢကဒုးအိၣ်ထီၣ်အ၀ဲသ့ၣ်တၢ်မၤရီဘၢၣ်စဲး ဒ်သိးတၢ်ကမၤလၢပှဲၤ ထံဂုၤကီၢ်ဂၤပှၤပှ့ၤရီ ဘၢၣ်လၢအဂ့ၤ တၢ်တူၢ်ယံာ်တူၢ်ထၢတၢ်လိၣ်ပတီၢ်, ISO အကံၢ်အစီအပတီၢ် ဒီးဒ်သိးတၢ်ကထုးထီၣ်ရီဘၢၣ်လၢအါအါဂီၢ်ဂီၢ် လၢအ ကံၢ်အစီထီၣ်ဘး, လၢပနံာ်တၢ်မၤလိၣ်ဘၣ်၀ဲ ဒ်သိးကထုးန့ၢ်ပှၤပှ့ၤတၢ်ဖိလၢအတူၢ်ယံာ်တူၢ်ထၢအသး လၢအလိၣ်၀ဲဒ်သိးကမ့ၢ်တၢ် မၤလၢအိၣ်ဒီးတၢ်ကူၣ်လဲၤမၤကၤအဘျုးအဂီၢ်လီၤ.
တၢ်တိာ်ကျဲၤကဆီၣ်ထွဲစ့ၢ်ကီး DGL လၢတၢ်ကဆါဘၣ်အ၀ဲသ့ၣ်အတၢ်ဖိတၢ်လံၤလၢ ထံဂုၤကီၢ်ဂၤဒ်သိးကထုးန့ၢ်တၢ်အပှ့ၤလၢ အဂ့ၤ, ပှၤပှ့ၤတၢ်ဖိလၢအဂၢၢ်အကျၢၤအဂီၢ်လီၤ. တၢ်တိာ်ကျဲၤမၤန့ၢ်လံ တၢ်ပာ်ဖျါတၢ်သးစဲလၢ ပှၤပှ့ၤတၢ်ဖိလၢကီၢ်စံၣ်ကဖိ ဒီးခဲ အံၤတဲသကိးတၢ်ဒီး ထံဂုၤကီၢ်ဂၤပှၤထုးထီၣ်သိလ့ၣ်ပၣ်လၢအဂ့ၤန့ၣ်လံလီၤ.
တၢ်တိာ်ကျဲၤကမၤသကိးတၢ်ဒီး ပှၤထုးထီၣ်ရီဘၢၣ်လၢအဆံး ၂၅၀ ဂၤ, ဒ်သိးကမၤအါထီၣ်အ၀ဲသ့ၣ်တၢ်ဟဲနုာ်တုၤ ၃၀ မျးက ယၤ ခီဖျိသိၣ်လိပှၤသူၣ်ရီဘၢၣ်သ့ၣ်ပှၢ် ဒ်သိးကစူးကါတၢ်မၤကျဲလၢအတူၢ်ယံာ်တူၢ်ထၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိတၢ်ဆါရီဘၢၣ်ထုး လိၤ လိၤဆူရီဘၢၣ်စဲးအဃိ, တၢ်တိာ်ကျဲၤမုၢ်လၢ်၀ဲကမၤစၢၤ ပှၤထုးထီၣ်ရီဘၢၣ်လၢအဆံးအါထီၣ် ၂,၅၀၀ ဂၤ လၢကမၤလီၤစှၤတၢ် ဆၢကတီၢ်လၢာ်လၢ တၢ်ထုးထီၣ်ရီဘၢၣ် ၅၀ မျးကယၤ, လၢတအိၣ်ဒီးတၢ်အၡူလၢတၢ်ဟဲနုာ်ဘၣ်လီၤ. ရီဘၢၣ်စဲးအသီလၢတၢ်က တ့ထီၣ် တၢ်တယာ်၀ဲလၢကဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်မၤအသီ လၢဆၢကတီၢ်ပှဲၤအါထီၣ် ၂၅၀, ဒီး ၆၀ မျးကယၤကမ့ၢ်လၢပိာ်မုၣ်အဂီၢ် လီၤ.
တၢ်တိာ်ကျဲၤ သးစူၢ်၀ဲလၢကဆီၣ်ထွဲ တၢ်ထုးထီၣ်ရီဘၢၣ်လၢအတူၢ်ယံာ်တူၢ်ထၢ လၢခိၣ်ဃၢၤန့ဆၢၣ်အကျဲ, ပှၤဂ့ၢ်၀ီအကျဲ ဒီးတၢ် ကူၣ်လဲၤမၤကၤကျဲအဂီၢ်, လၢတနီသရံၣ်ဟီၣ်က၀ီၤလၢကီၢ်ပယီၤ, ဒီးအိၣ်ဒီးတၢ်ကွၢ်စိလၢအယံၤလၢ ဟီၣ်က၀ီၤကကဲထီၣ် ပနံာ် တၢ်မၤတၢ်ဒိတဲာ်ဂ့ၤဘၣ် လၢတၢ်ထုးထီၣ်ရီဘၢၣ်လၢ အတူၢ်ယံာ်တူၢ်ထၢအဂီၢ်လီၤ.
လၢအတၢ်ကတိၤလီၤတၢ်လၢတၢ်မၤစးထီၣ်အမူးအပူၤ, Tom Coward လၢအမ့ၢ် Inclusive Growth and Livelihoods Unit for DFID ပှၤမၤတၢ်ကရူၢ်အခိၣ်, စံး၀ဲလၢ, "မ့ၢ်တၢ်သူၣ်ပိၢ်သး၀း လၢ တၢ်စးထီၣ်မၤတၢ်တိာ်ကျဲၤ၀ဲအံၤ ဃုာ်ဒီး WWF လၢတၢ်က ထံၣ်ဘၣ် တၢ်ဆီတလဲအဒိၣ်အအါလၢ တၢ်ထုးထီၣ်ရီဘၢၣ်လၢအ တူၢ်ယံာ်တူၢ်ထၢ အတၢ်မုၢ်လၢ်လၢကီၢ်ပယီၤအပူၤန့ၣ်လီၤ. ကီၢ်ပ ယီၤဒ်အမ့ၢ် ထံကီၢ်လၢအထုးထီၣ်ရီဘၢၣ်အါကတၢၢ်နွံဘ့ၣ်တဘ့ၣ် လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢအသိး, တၢ်တိာ်ကျဲၤ၀ဲအံၤ တၢ်မုၢ်လၢ်အိၣ်ဖးဒိၣ်လၢ ကမၤဂ့ၤထီၣ် ပှၤမၤစံာ်ဖိလၢအဖှီၣ်တဖၣ် အတၢ်လုၢ်အီၣ်သးသမူအဂီၢ်, အခါဖဲကဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါစ့ၢ်ကီး တၢ်မၤရီဘၢၣ်လၢ တ အိၣ်ဒီးတၢ်မၤဟးဂီၤသ့ၣ်ပှၢ်နီတမံၤ ဒီးကဲထီၣ်သ့ဒီးအိၣ်ဒီးအထိးနါန့ၣ်လီၤ.
တၢ်တိာ်ကျဲၤ၀ဲအံၤ တၢ်ကမၤထွဲထီၣ်အီၤဃုာ်ဒီး Dawei Golden Land Co Ltd (DGL), လၢတၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်အီၤဖဲ ၂၀၁၇ ခီဖျိ တနီသရံၣ် ပှၤသူၣ်ရီဘၢၣ်ဒီးပှၤထုးထီၣ်ရီဘၢၣ်ကရၢ Tanintharyi Rubber Planters and Producers Association (TRPPA), လၢအမ့ၢ်ကရူၢ်လၢ အဟူးဂဲၤမၤတၢ် ဒီးအိၣ်ဒီးတၢ်ပာ်လီၤသးကျၢၤမုဆုလၢ ကဆီတလဲရီဘၢၣ်အကံၢ်အစီလၢအပ တီၢ်ဖုၣ် အတၢ်လဲၤတရံးသး, ဒီးရီဘၢၣ်ပှ့ၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. TRPPA ဘျၢလီၤစ့ ၁ ကကွဲၢ်ဒီလၣ်ဘျဲၣ် လၢတၢ်တ့ထီၣ် ရီဘၢၣ်စဲးလၢ အသီတဖျၢၣ် လၢကထုးထီၣ်ရီဘၢၣ်လၢအိၣ်ဒီး အကံၢ်အစီထီၣ်ဘး ဒီးလၢ အအါဖဲအထုးန့ၢ်ပှၤပှ့ၤတၢ်ဖိတဖၣ်အသးန့ၣ်လီၤ.
ကီၢ်ပယီၤမ့ၢ် ထံကီၢ်လၢအထုးထီၣ်ရီဘၢၣ်အအါကတၢၢ်နွံဘ့ၣ်တဘ့ၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ, ဒီးရီဘၢၣ်မ့ၢ်တၢ်ဖိတၢ်လံၤလၢ ထံကီၢ်ဆါ ဘၣ်၀ဲအအါကတၢၢ်ဆူကီၢ်ချၢန့ၣ်လီၤ. သနာ်က့, တၢ်မၤသနၢၣ်၀ဲအံၤ ကတာ်ထီအသးလၢ တၢ်ဟးထီၣ်စှၤ, တၢ်မၤကျဲလၢအပ တီၢ်တထီၣ်ဘး, တၢ်အကံၢ်အစီဖှီၣ်, ဒီးတၢ်အပှ့ၤတဂ့ၤ အတၢ်လဲၤတရံးသးအဃိဒီး, ကီၢ်ပယီၤဘၣ်ဒိးသန့ၤအသးလၢ ဖၠါလၢအ မၤတဲာ် တၢ်အပှ့ၤကလံၤန့ၣ်လီၤ.
တၢ်တိာ်ကျဲၤအိၣ်ဒီး တၢ်သနၢၣ်မိၢ်ပှၢ်သၢက့လီၤ. ဒ်သိးကဆီၣ်ထွဲ DGL လၢတၢ်မၤတၢ်ဒီးအ၀ဲသ့ၣ်အပှၤဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်ဖိတၢ်လံၤ ခီ ဖျိဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ထၢဖှိၣ်ပာ်ဖှိၣ်၀ဲၤလီၢ်လၢသ၀ီခွံဖျၢၣ်, တၢ်သိၣ်လိပှၤသူၣ်ရီဘၢၣ်ဖိလၢအဆံး ဘၣ်ဃးတၢ်သူၣ်ရီဘၢၣ်သ့ၣ်ပှၢ်အ ကျိၤအကွာ် လၢအတူၢ်ယံာ်တူၢ်ထၢ, လၢအပၣ်ဃုာ်တၢ်လိၣ်ဘၣ်လၢ သ့ၣ်ပှၢ်တဘၣ်ဟးဂီၤနီတစဲးဘၣ်, ဒီးတၢ်ပှ့ၤရီဘၢၣ်ထုးလၢ ပှၤမၤရီဘၢၣ်ဖိ ဒ်သိးတၢ်ကမၤလီၤတံၢ် ရီဘၢၣ်အခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိဟဲဖဲလဲၣ် ဒီးတၢ်မၤကျဲလၢတၢ်ထံသ့ကွၢ်ဖျါအဂီၢ်လီၤ.
၀ံၤဒီးတၢ်တိာ်ကျဲၤကဆီၣ်ထွဲ DGL လၢကဒုးအိၣ်ထီၣ်အ၀ဲသ့ၣ်တၢ်မၤရီဘၢၣ်စဲး ဒ်သိးတၢ်ကမၤလၢပှဲၤ ထံဂုၤကီၢ်ဂၤပှၤပှ့ၤရီ ဘၢၣ်လၢအဂ့ၤ တၢ်တူၢ်ယံာ်တူၢ်ထၢတၢ်လိၣ်ပတီၢ်, ISO အကံၢ်အစီအပတီၢ် ဒီးဒ်သိးတၢ်ကထုးထီၣ်ရီဘၢၣ်လၢအါအါဂီၢ်ဂီၢ် လၢအ ကံၢ်အစီထီၣ်ဘး, လၢပနံာ်တၢ်မၤလိၣ်ဘၣ်၀ဲ ဒ်သိးကထုးန့ၢ်ပှၤပှ့ၤတၢ်ဖိလၢအတူၢ်ယံာ်တူၢ်ထၢအသး လၢအလိၣ်၀ဲဒ်သိးကမ့ၢ်တၢ် မၤလၢအိၣ်ဒီးတၢ်ကူၣ်လဲၤမၤကၤအဘျုးအဂီၢ်လီၤ.
တၢ်တိာ်ကျဲၤကဆီၣ်ထွဲစ့ၢ်ကီး DGL လၢတၢ်ကဆါဘၣ်အ၀ဲသ့ၣ်အတၢ်ဖိတၢ်လံၤလၢ ထံဂုၤကီၢ်ဂၤဒ်သိးကထုးန့ၢ်တၢ်အပှ့ၤလၢ အဂ့ၤ, ပှၤပှ့ၤတၢ်ဖိလၢအဂၢၢ်အကျၢၤအဂီၢ်လီၤ. တၢ်တိာ်ကျဲၤမၤန့ၢ်လံ တၢ်ပာ်ဖျါတၢ်သးစဲလၢ ပှၤပှ့ၤတၢ်ဖိလၢကီၢ်စံၣ်ကဖိ ဒီးခဲ အံၤတဲသကိးတၢ်ဒီး ထံဂုၤကီၢ်ဂၤပှၤထုးထီၣ်သိလ့ၣ်ပၣ်လၢအဂ့ၤန့ၣ်လံလီၤ.
တၢ်တိာ်ကျဲၤကမၤသကိးတၢ်ဒီး ပှၤထုးထီၣ်ရီဘၢၣ်လၢအဆံး ၂၅၀ ဂၤ, ဒ်သိးကမၤအါထီၣ်အ၀ဲသ့ၣ်တၢ်ဟဲနုာ်တုၤ ၃၀ မျးက ယၤ ခီဖျိသိၣ်လိပှၤသူၣ်ရီဘၢၣ်သ့ၣ်ပှၢ် ဒ်သိးကစူးကါတၢ်မၤကျဲလၢအတူၢ်ယံာ်တူၢ်ထၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိတၢ်ဆါရီဘၢၣ်ထုး လိၤ လိၤဆူရီဘၢၣ်စဲးအဃိ, တၢ်တိာ်ကျဲၤမုၢ်လၢ်၀ဲကမၤစၢၤ ပှၤထုးထီၣ်ရီဘၢၣ်လၢအဆံးအါထီၣ် ၂,၅၀၀ ဂၤ လၢကမၤလီၤစှၤတၢ် ဆၢကတီၢ်လၢာ်လၢ တၢ်ထုးထီၣ်ရီဘၢၣ် ၅၀ မျးကယၤ, လၢတအိၣ်ဒီးတၢ်အၡူလၢတၢ်ဟဲနုာ်ဘၣ်လီၤ. ရီဘၢၣ်စဲးအသီလၢတၢ်က တ့ထီၣ် တၢ်တယာ်၀ဲလၢကဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်မၤအသီ လၢဆၢကတီၢ်ပှဲၤအါထီၣ် ၂၅၀, ဒီး ၆၀ မျးကယၤကမ့ၢ်လၢပိာ်မုၣ်အဂီၢ် လီၤ.