ကီၢ်ပယီၤကဘၣ်ပိာ် 'အလွဲၢ်လါ' တၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီကျဲ, ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါလၢဟဲအိၣ်သကိး, စံး
ကီၢ်ပယီၤကဘၣ်ပိာ် 'အလွဲၢ်လါ' တၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီကျဲ, ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါလၢဟဲအိၣ်သကိး, စံး
Myanmar Times, 08 Feb 2019
URL: http://mizzima.com/development-features/myanmar-should-pursue-%25E2%2580%2598green%25E2%2580%2599-development-says-visiting-un-official
ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါ လၢဟဲအိၣ်သကိးကီၢ်ပယီၤစံး၀ဲလၢ ကီၢ်ပယီၤအိၣ်ဒီး "တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်ဖးဒိၣ်" လၢကပိာ်ထွဲတၢ် လဲၤထီၣ်လဲၤထီ
အကျဲ လၢအလီၤပလိာ်ဒီး ခိၣ်ဃၢၤန့ဆၢ တၢ်ဂၢၢ်တၢ်ကျၢၤအဂီၢ်, လၢနံၣ်လၢကဟဲတဖၣ်လီၤ.
ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ခိၣ်ဃၢၤန့ဆၢၣ်အခိၣ် ဒီးဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢ နဲၢ်ရွဲၣ်ခိၣ်ကျၢၢ်ဖီလာ်, Erik Solheim ဟဲအိၣ်သကိးကီၢ်ပယီၤ ဒ် သိးကကတိၤလီၤတၢ်လၢ
ASEAN Institute on the Green Economy conference တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်, လၢကထံၣ်လိာ်သးဒီး ပဒိၣ်ခိၣ်နၢ်အဒိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်, ဒီးဒ်သိး
ကကတိၤသကိးတၢ်ဒီး ပနံာ်တၢ်မၤတ၀ၢ ဒီးကမျၢၢ်ပှၤတ၀ၢတဖၣ်, လၢအပၣ်ဃုာ် ထံကီၢ်ပှၤ ကူၣ်လိာ်တၢ် အီၣ် ဆါစူးကၠံၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဖဲလါဖ့ၤဖီအါရံၤ ၇ သီ, အ၀ဲလဲၤကိးပှၤထၢတၢ်ကစီၣ်တဖၣ် ဒ်သိးက လဲၤအိၣ်သကိး တၢ်ကွၢ်ထွဲကတီၤထံနံၤသ့ၣ်ပှၢ်အလီၢ် ဖဲအဘူးဒီး ဒီက
လုာ်ကလုာ်ဒူၣ်ထၢသ၀ီ ဖဲ၀့ၢ်တကူၣ်ကီၢ်ခီဒိၣ်န့ၣ်လီၤ?
Mr Solheim စံးဘၣ် Mizzima တၢ်ကစီၣ်လၢ မတဂၤမးတလိၣ်ဃု ထၢ လၢခိၣ်ဃၢၤန့ဆၢၣ် ဒီးတၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီအဘၢၣ် စၢၤဘၣ်, မ့ၢ် လၢတၢ်ခံမံၤလၢာ်
လဲၤသကိးသဃဲၤသ့အဃိလီၤ.
"ပကွၢ်တၢ်အိၣ်သးလၢ ပကအိၣ်ဒီး ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ခိၣ်ဃၢၤန့ဆၢၣ် တၢ်ဆီၣ်ထွဲလၢကီၢ်ပယီၤအဂီၢ် လၢကသူတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်ဖးဒိၣ် လၢပကမၤလါ ဒီး
မၤလဲၤထီၣ်လဲၤထီထံကီၢ်တဘျီဃီ လၢတၢ်ဆၢ ကတီၢ်တကတီၢ်ဃီအပူၤ, ခီဖျိစူးကါ တၢ်ဂံၢ်ဘါလၢတၢ်မၤသီထီၣ်က့ၤအီၤသ့ လၢတၢ်သူလၢၢ်သွဲၣ်
လးအလီၢ်, ဒ်သိးကဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ဖံးတၢ်မၤ ဒီးဆီၣ်ထွဲတၢ်ဂုၤထီၣ်ပသီထီၣ်အဂီၢ်လီၤ." အ၀ဲ ဒၣ်စံး.
Mr Solheim စံးလီၤကထၢ၀ဲ မုၢ်ကျိၤ၀ဲၤကွာ်ဒီး တၢ်မၢလဲအတၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ် ခီဖျိပိာ် "အလွဲၢ်လါ" ကျဲလၢတၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီ အဂီၢ်, လၢတၢ်
ပိာ်ကျဲညီနုၢ် လၢအဒိးသန့ၤထီၣ်သးလၢ မ့ၣ်ဆၣ်လၢအဘၣ်အၢ ဒီးမၤဘၣ်အၢတၢ် ဒ်အမ့ၢ်လၢၢ်သွဲၣ်လး ဒီးတၢ်လၢ အမၤဟးဂီၤခိၣ်ဃၢၤန့ဆၢၣ် တၢ်ခူၣ်န့ၢ်စၢၢ်
ထးလၢတၢ်ဖီလာ် န့ၣ်လီၤ.
"အံခိၣ်တမှံၤတၢ်ဟဲဟးတၢ်မၤ မ့တမ့ၢ် တၢ်အလွဲၢ်လါတမှံၤတၢ်ဟဲဟးတၢ်မၤ ကဟဲစိာ်တမှံၤ လၢအကလီၢ်ကလး, ဒီးကဒီသဒၢ ဟီၣ်ခိၣ်ကပံာ်ဒီး
သ့ၣ်ပှၢ်ဒီးပီၣ်လဲၣ်နံၤ အတၢ်ဃံတၢ်လၤ, ကဒီသဒၢပလးစတ့းတၢ်မၤဘၣ်အၢတၢ်, ဒီးကဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါခူ၀့ၢ် လၢ ကပိာ်ကျဲလါ, ဒ်သိးတၢ်ဘၣ်အၢဘၣ်
သီကအိၣ်စှၤ, ဒီးတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့တၢ်လီၤပျံၤကအိၣ်စှၤ, ဒီးတကတီၢ်ဃီ ဒ်သိးတၢ်အိၣ်မူ ကံၢ်စီပတီၢ် ကဂ့ၤထီၣ်အဂီၢ်လီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံး.
ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢအခိၣ်ဘၣ်ဃး ခိၣ်ဃၢၤန့ဆၢၣ်စံး၀ဲလၢ, တၢ်ပိာ်ကျဲ 'အလါ' လၢထံကီၢ်တၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီအဂီၢ်, ပိာ်ဟဲထီၣ်လၢ 'ထံရူၢ်ကီၢ်သဲးတၢ်
သဘံၣ်ဘုၣ်' လၢအနံၣ်လၢအဆံတဖၣ်အတီၢ်ပူၤ, လၢအဟ့ၣ်ထီၣ် တၢ်မၤနၢၤတၢ် တၢ်အိၣ်သးလၢ ပှၤခံဖုယၢ်က ပၤအဂီၢ်လီၤ.
ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢအခိၣ်စံး, အ၀ဲဒၣ်အတၢ်ကရၢကရိ မၤတၢ်လၢအမၤသ့ ဒ်သိးကမၤစၢၤကီၢ်ပယီၤအဂီၢ်လီၤ.
"ပတၢၣ်ပီၣ်သကိးတၢ်ဂ့ၢ်၀ဲန့ၣ် မဟါတနံၤ ဒီးအီၣ်ဆါစူးကၠံၣ် ဒီးခိၣ်နၢ်လၢအဂၤတဖၣ်စ့ၢ်ကီး တဘျုးဂၤလီၤ." Mr Solheim စံး ဘၣ် Mizzima
တၢ်ကစီၣ်လီၤ. "ပဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်အဒိၣ်အဂ့ၤကတၢၢ် တၢ်လၢအလဲၤအသးဂ့ၤလၢ ကီၤလၤသူကီၢ် မ့တမ့ၢ် ကၠၢမ နံၣ်ကီၢ် မ့တမ့ၢ် ကီၢ်အဲဖရံကၤ ဒီး
ဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်အဒိ၀ဲန့ၣ် လၢကီၢ်ပယီၤအဂီၢ်လီၤ. ပဒုးအိၣ်ထီၣ် ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ပျဲၢ်စီၣ် လၢတၢ်က တဲသကိးတၢ်ဂ့ၢ်၀ဲအံၤ, ဒ်သိးကဟဲစိာ်န့ၢ် တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်,
ဒီးတၢ်လၢတၢ်မၤထွဲအီၤသ့ညီ, ဖဲလၢတၢ်သးစဲလၢတၢ်ဂ့ၢ်ဖီခိၣ် အိၣ်အါ ၀ဲန့ၣ်လီၤ.
အ၀ဲဒၣ်စံး၀ဲ, တရူးကီၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ် ယီၢ်တကိာ်ဒီးကျဲမုၢ်တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ Belt and Road Initiative လၢအမ့ၢ်တၢ်ဘျၢလီၤစ့ တၢ် ရဲၣ်တၢ်
ကျဲၤဖးဒိၣ်တခါ လၢအ့ၡၢၣ်အပူၤ, ဒီးတၢ်၀ဲအံၤ "မၤတၢ်ဒီးတရူးကီၢ်ဒီး ကီၢ်ပယီၤသ့, ဒ်သိးအ၀ဲသ့ၣ်ကပိာ်ကျဲလါကသ့, ဒ် သိးကဘျၢလီၤစ့
လၢ မုၢ်ဂံၢ်ဘါ ဒီးထံဂံၢ်ဘါ, ဒ်သိးကလဲၤသးဘၣ်ဘျီးဘၣ်ဒါဒီး ခိၣ်ဃၢၤန့ဆၢၣ်တၢ်အိၣ်သး ဒိၣ်မးအဂီၢ်လီၤ."
ကီၢ်ပယီၤ ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးသ့လၢ တၢ်ဆၢကတီၢ်ဆီတလဲသး အသဟီၣ်အဃိယ ဒီးအခဲအံၤတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်တအိၣ်လၢ တၢ်မၤ အကျိၤအကွာ်အဂီၢ်လီၤ.
"ကီၢ်ပယီၤမ့ၢ်ထံကီၢ်လၢ ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးသ့နီၢ်နီၢ်တဘ့ၣ် လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ ဒီးဘၣ်ဒိသ့ညီလၢ တၢ်ဆၢကတီၢ်ဆီလဲတပၤ, မ့ၢ်လၢကီၢ် ပယီၤမ့ၢ်ကီၢ်လၢအဒိၣ်,
ဒီးလီၤဆီအါလၢ န့ဆၢၣ်တၢ်မဲတၢ်မါ, ဘၣ်ဆၣ် အပီၣ်လဲၢ်ကၢၢ်ခိၣ် အိၣ်ဖးယံၤဖးထီ, လၢအဘၣ်ဒိသ့ညီ လၢ ကလံၤမုၢ်န့ၣ်လီၤ." ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢ အခိၣ်
စံး၀ဲလီၤ. "ပ၀ဲခဲလၢာ် ပသ့ၣ်နီၣ်ဒံး နါက့းစ်ကလံၤမုၢ် လၢအမၤသံပှၤကညီအါ န့ၢ်ဒံး ၁၀၀,၀၀၀ လီၤ."
ဖဲအ၀ဲနဲၣ်စိဃီၤ ထံနံၤသ့ၣ်ပှၢ်တၢ်တိာ်ကျဲၤအလီၢ်အခါ, တၢ်မုၢ်လၢ်လၢ တၢ်ကသူၣ်ဒီး တၢ်ကမၤသီထီၣ်က့ၤထံနံၤသ့ၣ်ပှၢ်, ကဲထီၣ် တၢ်သူၣ်ဟူးသးဂဲၤ,
တၢ်ဂ့ၢ်တခါမ့ၢ်လၢစဲးဖီကဟၣ်တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်ကျဲလၢအသီ, ဒီးတၢ်သ့ၣ်ညါဘၣ်ဃး တၢ်ဒီသဒၢခိၣ်ဃၢၤန့ဆၢၣ် ဒီးပှၤကညီ ထီဒါကလံၤမုၢ် ဒီးက
လံၤမုၢ်ဖးဒိၣ်တၢ်ပိာ်ထွဲထီတဂ့ၤတဖၣ်, အါထီၣ်၀ဲအဃိလီၤ.
အ၀ဲဒၣ်စံး, အခဲအံၤတၢ်သူကဘီယူၤဖိဒရိ လၢတၢ်သူၣ်ထံနံၤသ့ၣ်ပှၢ်အဂီၢ်, ဒီးတၢ်၀ဲအံၤမ့ၢ်ထိၣ်သြတီၤဒီး တၢ်သူပှၤကညီဂံၢ်ဘါ ဒီး မ့ၢ်တၢ်အိၣ်သး
လၢအဂ့ၤထီၣ်ဖးဒိၣ်တခါလီၤ.
တၢ်သူၣ်သ့ၣ်တၢ်မၤ တၢ်မၤအီၤန့ၢ်ဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်သ့, မ့ၢ်လၢပှၤကညီဂံၢ်ဘါ တၢ်သူၣ်ထံနံၤသ့ၣ်ဖိ တၢ်မၤအီၤန့ၢ်ထဲ တနံၤစှၤထူၣ်ဧိၤ, အခါဖဲခီဖျိတၢ်သူဒရိ တၢ်သူၣ်
သ့ၣ်တၢ်မၤအီၤန့ၢ်အါ ဒီးကတၢၢ်ကတာ်တသ့ဘၣ်, ဒီးတၢ်သူၣ်ကဒါအ၀ဲသ့ၣ်သ့တဘျီကဒီး အဃိ ဒီးတၢ်လီၢ်ဖးလဲၢ် တၢ်မၤလါအီၤန့ၢ် လၢတၢ်ဆၢ
ကတီၢ်ယံာ်ထီၣ်အဖီခိၣ်လီၤ.
Mr Solheim ကျဲးစၢးဆီၣ်ထွဲ တၢ်အလုၢ်အပှ့ၤဘၣ်ဃး တၢ်တူၢ်ယံာ်တူၢ်ထၢ လၢတၢ်မၤစၢၤပှၤဂ့ၢ်၀ီတၢ်ထဲသိးတုၤသိး, မုၢ်ကျိၤ ၀ဲၤကွာ်တၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤ
ထီ ဒီးတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်တၢ်မၤန့ၣ်လီၤ.
အကျဲ လၢအလီၤပလိာ်ဒီး ခိၣ်ဃၢၤန့ဆၢ တၢ်ဂၢၢ်တၢ်ကျၢၤအဂီၢ်, လၢနံၣ်လၢကဟဲတဖၣ်လီၤ.
ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ခိၣ်ဃၢၤန့ဆၢၣ်အခိၣ် ဒီးဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢ နဲၢ်ရွဲၣ်ခိၣ်ကျၢၢ်ဖီလာ်, Erik Solheim ဟဲအိၣ်သကိးကီၢ်ပယီၤ ဒ် သိးကကတိၤလီၤတၢ်လၢ
ASEAN Institute on the Green Economy conference တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်, လၢကထံၣ်လိာ်သးဒီး ပဒိၣ်ခိၣ်နၢ်အဒိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်, ဒီးဒ်သိး
ကကတိၤသကိးတၢ်ဒီး ပနံာ်တၢ်မၤတ၀ၢ ဒီးကမျၢၢ်ပှၤတ၀ၢတဖၣ်, လၢအပၣ်ဃုာ် ထံကီၢ်ပှၤ ကူၣ်လိာ်တၢ် အီၣ် ဆါစူးကၠံၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဖဲလါဖ့ၤဖီအါရံၤ ၇ သီ, အ၀ဲလဲၤကိးပှၤထၢတၢ်ကစီၣ်တဖၣ် ဒ်သိးက လဲၤအိၣ်သကိး တၢ်ကွၢ်ထွဲကတီၤထံနံၤသ့ၣ်ပှၢ်အလီၢ် ဖဲအဘူးဒီး ဒီက
လုာ်ကလုာ်ဒူၣ်ထၢသ၀ီ ဖဲ၀့ၢ်တကူၣ်ကီၢ်ခီဒိၣ်န့ၣ်လီၤ?
Mr Solheim စံးဘၣ် Mizzima တၢ်ကစီၣ်လၢ မတဂၤမးတလိၣ်ဃု ထၢ လၢခိၣ်ဃၢၤန့ဆၢၣ် ဒီးတၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီအဘၢၣ် စၢၤဘၣ်, မ့ၢ် လၢတၢ်ခံမံၤလၢာ်
လဲၤသကိးသဃဲၤသ့အဃိလီၤ.
"ပကွၢ်တၢ်အိၣ်သးလၢ ပကအိၣ်ဒီး ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ခိၣ်ဃၢၤန့ဆၢၣ် တၢ်ဆီၣ်ထွဲလၢကီၢ်ပယီၤအဂီၢ် လၢကသူတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်ဖးဒိၣ် လၢပကမၤလါ ဒီး
မၤလဲၤထီၣ်လဲၤထီထံကီၢ်တဘျီဃီ လၢတၢ်ဆၢ ကတီၢ်တကတီၢ်ဃီအပူၤ, ခီဖျိစူးကါ တၢ်ဂံၢ်ဘါလၢတၢ်မၤသီထီၣ်က့ၤအီၤသ့ လၢတၢ်သူလၢၢ်သွဲၣ်
လးအလီၢ်, ဒ်သိးကဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ဖံးတၢ်မၤ ဒီးဆီၣ်ထွဲတၢ်ဂုၤထီၣ်ပသီထီၣ်အဂီၢ်လီၤ." အ၀ဲ ဒၣ်စံး.
Mr Solheim စံးလီၤကထၢ၀ဲ မုၢ်ကျိၤ၀ဲၤကွာ်ဒီး တၢ်မၢလဲအတၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ် ခီဖျိပိာ် "အလွဲၢ်လါ" ကျဲလၢတၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီ အဂီၢ်, လၢတၢ်
ပိာ်ကျဲညီနုၢ် လၢအဒိးသန့ၤထီၣ်သးလၢ မ့ၣ်ဆၣ်လၢအဘၣ်အၢ ဒီးမၤဘၣ်အၢတၢ် ဒ်အမ့ၢ်လၢၢ်သွဲၣ်လး ဒီးတၢ်လၢ အမၤဟးဂီၤခိၣ်ဃၢၤန့ဆၢၣ် တၢ်ခူၣ်န့ၢ်စၢၢ်
ထးလၢတၢ်ဖီလာ် န့ၣ်လီၤ.
"အံခိၣ်တမှံၤတၢ်ဟဲဟးတၢ်မၤ မ့တမ့ၢ် တၢ်အလွဲၢ်လါတမှံၤတၢ်ဟဲဟးတၢ်မၤ ကဟဲစိာ်တမှံၤ လၢအကလီၢ်ကလး, ဒီးကဒီသဒၢ ဟီၣ်ခိၣ်ကပံာ်ဒီး
သ့ၣ်ပှၢ်ဒီးပီၣ်လဲၣ်နံၤ အတၢ်ဃံတၢ်လၤ, ကဒီသဒၢပလးစတ့းတၢ်မၤဘၣ်အၢတၢ်, ဒီးကဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါခူ၀့ၢ် လၢ ကပိာ်ကျဲလါ, ဒ်သိးတၢ်ဘၣ်အၢဘၣ်
သီကအိၣ်စှၤ, ဒီးတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့တၢ်လီၤပျံၤကအိၣ်စှၤ, ဒီးတကတီၢ်ဃီ ဒ်သိးတၢ်အိၣ်မူ ကံၢ်စီပတီၢ် ကဂ့ၤထီၣ်အဂီၢ်လီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံး.
ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢအခိၣ်ဘၣ်ဃး ခိၣ်ဃၢၤန့ဆၢၣ်စံး၀ဲလၢ, တၢ်ပိာ်ကျဲ 'အလါ' လၢထံကီၢ်တၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီအဂီၢ်, ပိာ်ဟဲထီၣ်လၢ 'ထံရူၢ်ကီၢ်သဲးတၢ်
သဘံၣ်ဘုၣ်' လၢအနံၣ်လၢအဆံတဖၣ်အတီၢ်ပူၤ, လၢအဟ့ၣ်ထီၣ် တၢ်မၤနၢၤတၢ် တၢ်အိၣ်သးလၢ ပှၤခံဖုယၢ်က ပၤအဂီၢ်လီၤ.
ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢအခိၣ်စံး, အ၀ဲဒၣ်အတၢ်ကရၢကရိ မၤတၢ်လၢအမၤသ့ ဒ်သိးကမၤစၢၤကီၢ်ပယီၤအဂီၢ်လီၤ.
"ပတၢၣ်ပီၣ်သကိးတၢ်ဂ့ၢ်၀ဲန့ၣ် မဟါတနံၤ ဒီးအီၣ်ဆါစူးကၠံၣ် ဒီးခိၣ်နၢ်လၢအဂၤတဖၣ်စ့ၢ်ကီး တဘျုးဂၤလီၤ." Mr Solheim စံး ဘၣ် Mizzima
တၢ်ကစီၣ်လီၤ. "ပဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်အဒိၣ်အဂ့ၤကတၢၢ် တၢ်လၢအလဲၤအသးဂ့ၤလၢ ကီၤလၤသူကီၢ် မ့တမ့ၢ် ကၠၢမ နံၣ်ကီၢ် မ့တမ့ၢ် ကီၢ်အဲဖရံကၤ ဒီး
ဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်အဒိ၀ဲန့ၣ် လၢကီၢ်ပယီၤအဂီၢ်လီၤ. ပဒုးအိၣ်ထီၣ် ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ပျဲၢ်စီၣ် လၢတၢ်က တဲသကိးတၢ်ဂ့ၢ်၀ဲအံၤ, ဒ်သိးကဟဲစိာ်န့ၢ် တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်,
ဒီးတၢ်လၢတၢ်မၤထွဲအီၤသ့ညီ, ဖဲလၢတၢ်သးစဲလၢတၢ်ဂ့ၢ်ဖီခိၣ် အိၣ်အါ ၀ဲန့ၣ်လီၤ.
အ၀ဲဒၣ်စံး၀ဲ, တရူးကီၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ် ယီၢ်တကိာ်ဒီးကျဲမုၢ်တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ Belt and Road Initiative လၢအမ့ၢ်တၢ်ဘျၢလီၤစ့ တၢ် ရဲၣ်တၢ်
ကျဲၤဖးဒိၣ်တခါ လၢအ့ၡၢၣ်အပူၤ, ဒီးတၢ်၀ဲအံၤ "မၤတၢ်ဒီးတရူးကီၢ်ဒီး ကီၢ်ပယီၤသ့, ဒ်သိးအ၀ဲသ့ၣ်ကပိာ်ကျဲလါကသ့, ဒ် သိးကဘျၢလီၤစ့
လၢ မုၢ်ဂံၢ်ဘါ ဒီးထံဂံၢ်ဘါ, ဒ်သိးကလဲၤသးဘၣ်ဘျီးဘၣ်ဒါဒီး ခိၣ်ဃၢၤန့ဆၢၣ်တၢ်အိၣ်သး ဒိၣ်မးအဂီၢ်လီၤ."
ကီၢ်ပယီၤ ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးသ့လၢ တၢ်ဆၢကတီၢ်ဆီတလဲသး အသဟီၣ်အဃိယ ဒီးအခဲအံၤတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်တအိၣ်လၢ တၢ်မၤ အကျိၤအကွာ်အဂီၢ်လီၤ.
"ကီၢ်ပယီၤမ့ၢ်ထံကီၢ်လၢ ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးသ့နီၢ်နီၢ်တဘ့ၣ် လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ ဒီးဘၣ်ဒိသ့ညီလၢ တၢ်ဆၢကတီၢ်ဆီလဲတပၤ, မ့ၢ်လၢကီၢ် ပယီၤမ့ၢ်ကီၢ်လၢအဒိၣ်,
ဒီးလီၤဆီအါလၢ န့ဆၢၣ်တၢ်မဲတၢ်မါ, ဘၣ်ဆၣ် အပီၣ်လဲၢ်ကၢၢ်ခိၣ် အိၣ်ဖးယံၤဖးထီ, လၢအဘၣ်ဒိသ့ညီ လၢ ကလံၤမုၢ်န့ၣ်လီၤ." ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢ အခိၣ်
စံး၀ဲလီၤ. "ပ၀ဲခဲလၢာ် ပသ့ၣ်နီၣ်ဒံး နါက့းစ်ကလံၤမုၢ် လၢအမၤသံပှၤကညီအါ န့ၢ်ဒံး ၁၀၀,၀၀၀ လီၤ."
ဖဲအ၀ဲနဲၣ်စိဃီၤ ထံနံၤသ့ၣ်ပှၢ်တၢ်တိာ်ကျဲၤအလီၢ်အခါ, တၢ်မုၢ်လၢ်လၢ တၢ်ကသူၣ်ဒီး တၢ်ကမၤသီထီၣ်က့ၤထံနံၤသ့ၣ်ပှၢ်, ကဲထီၣ် တၢ်သူၣ်ဟူးသးဂဲၤ,
တၢ်ဂ့ၢ်တခါမ့ၢ်လၢစဲးဖီကဟၣ်တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်ကျဲလၢအသီ, ဒီးတၢ်သ့ၣ်ညါဘၣ်ဃး တၢ်ဒီသဒၢခိၣ်ဃၢၤန့ဆၢၣ် ဒီးပှၤကညီ ထီဒါကလံၤမုၢ် ဒီးက
လံၤမုၢ်ဖးဒိၣ်တၢ်ပိာ်ထွဲထီတဂ့ၤတဖၣ်, အါထီၣ်၀ဲအဃိလီၤ.
အ၀ဲဒၣ်စံး, အခဲအံၤတၢ်သူကဘီယူၤဖိဒရိ လၢတၢ်သူၣ်ထံနံၤသ့ၣ်ပှၢ်အဂီၢ်, ဒီးတၢ်၀ဲအံၤမ့ၢ်ထိၣ်သြတီၤဒီး တၢ်သူပှၤကညီဂံၢ်ဘါ ဒီး မ့ၢ်တၢ်အိၣ်သး
လၢအဂ့ၤထီၣ်ဖးဒိၣ်တခါလီၤ.
တၢ်သူၣ်သ့ၣ်တၢ်မၤ တၢ်မၤအီၤန့ၢ်ဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်သ့, မ့ၢ်လၢပှၤကညီဂံၢ်ဘါ တၢ်သူၣ်ထံနံၤသ့ၣ်ဖိ တၢ်မၤအီၤန့ၢ်ထဲ တနံၤစှၤထူၣ်ဧိၤ, အခါဖဲခီဖျိတၢ်သူဒရိ တၢ်သူၣ်
သ့ၣ်တၢ်မၤအီၤန့ၢ်အါ ဒီးကတၢၢ်ကတာ်တသ့ဘၣ်, ဒီးတၢ်သူၣ်ကဒါအ၀ဲသ့ၣ်သ့တဘျီကဒီး အဃိ ဒီးတၢ်လီၢ်ဖးလဲၢ် တၢ်မၤလါအီၤန့ၢ် လၢတၢ်ဆၢ
ကတီၢ်ယံာ်ထီၣ်အဖီခိၣ်လီၤ.
Mr Solheim ကျဲးစၢးဆီၣ်ထွဲ တၢ်အလုၢ်အပှ့ၤဘၣ်ဃး တၢ်တူၢ်ယံာ်တူၢ်ထၢ လၢတၢ်မၤစၢၤပှၤဂ့ၢ်၀ီတၢ်ထဲသိးတုၤသိး, မုၢ်ကျိၤ ၀ဲၤကွာ်တၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤ
ထီ ဒီးတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်တၢ်မၤန့ၣ်လီၤ.