ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ စံးဘၣ်ကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုကဝဲၤကရၢလၢ, တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်တၢ်မၤကျဲတကဲထီၣ်ဘၣ်

...

ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ စံးဘၣ်ကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုကဝဲၤကရၢလၢ, တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်တၢ်မၤကျဲတကဲထီၣ်ဘၣ်

The Irrawaddy, 16 May 2019

URL: https://www.irrawaddy.com/opinion/analysis/peace-process-foundering-knu-chief-tells-eaos.html
ကံၣ်မဲ, ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ် - တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်တၢ်မၤကျဲ လၢ NLD ပဒိၣ်တီခိၣ်ရိၣ်မဲအဖီလာ် တကျၢၢ်အသးလံ, အဂ့ၢ် သုးခိၣ်ကျၢၢ်စီၤမူၤ တူစ့ဖိ လၢ
အမ့ၢ်ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢကရၢ ခိၣ်, လၢအဆဲးထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအတၢ်အၢၣ်လီၤ Nationwide Ceasefire
Agreement (NCA) ဒီးမ့ၢ်ကရၢလၢအလဲၤလၢညါ လၢတၢ်မၤထွဲထီၣ် NCA တၢ် အၢၣ်လီၤ, ဒီးထံၣ်စိပာ် တၢ်ကသူၣ် ထီၣ်ဒံၣ်မိၣ်ကရ့ၣ်စံၣ်
ဖဲဒ ရဲၣ်ထံကီၢ်ကီၢ်စၢဖှိၣ်န့ၣ်လီၤ.

အဝဲစံးဝဲတၢ်ကတိၤအံၤဖဲ ယဲၢ်သီတီၢ်ပူၤကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုကဝဲၤ ကရၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်, လၢတၢ်မၤအီၤဖဲဝ့ၢ်ကံၣ်မဲ, ကလံၤစိး ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်, ဒီးစံး
ဒံးဝဲလၢ ကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုကဝဲၤကရၢခိၣ်နၢ်အါ ဒၣ်တက့ၢ် ထံၣ်ဝဲဒ်န့ၣ်အသိးလီၤ.

တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်အံၤဘၣ်ဖဲ ကီၢ်ပဒိၣ်ကျဲးစၢးမၢန့ၢ်ဆီၣ်ထွဲ ကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုကဝဲၤကရၢလၢအ ဂၤတဖၣ်, လီၤဆီဒၣ်တၢ်ကရူၢ်လၢအိၣ်သူၣ်လီၤအသး
လၢက လံၤစိးတဖၣ်, လၢကဆဲး NCA တၢ်အၢၣ်လီၤန့ၣ်လီၤ.

စးထီၣ်လၢလါမ့ၤ ၁၄-၁၈, ခၢၣ်စးဘူးလၢအကယၤ လၢကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုကဝဲၤ ဆဲး NCA တၢ်အၢၣ်လီၤအဖုတဆံအကျါ, အိၣ်ဖှိၣ် ရိဖှိၣ်
ဒ်သိးကဃုသကိးကျဲ လၢကမၤနၢၤကွံာ် တၢ်အိၣ်ကတာ်ထီအသး လၢတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်တၢ်မၤကျဲအပူၤန့ၣ်လီၤ. ခၢၣ်စးလၢက ရၢတဆဲး
NCA တၢ်အၢၣ်လီၤခံဖု, ကရနံၣ်ဒီကလုာ်တၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီပၣ်တံၣ် ဒီးကခၠ့ၣ်တၢ်သဘျ့ကရၢ, လဲၤထီၣ်စ့ၢ်ကီးတၢ် အိၣ်ဖှိၣ်, ဒ်ပှၤထီၣ်ဒိကနၣ်
တၢ်အသိးလီၤ.

တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် ကွၢ်ကဒါက့ၤ တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်တၢ်မၤကျဲပၢဆှၢတၢ်ကရၢ Peace Process Steering Team (PPST) အတၢ်သူၣ်လီၤ
ဆီလီၤသးအက့ၢ်အဂီၤ စ့ၢ်ကီးလီၤ. တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်တၢ်မၤကျဲ ပၢဆှၢတၢ်ကရၢ ဘၣ်တၢ်တီခိၣ်ရိၣ်မဲအီၤလၢ သုးခိၣ်ကျၢၢ်မူၤတူစ့ဖိ ဒ်ပှၤပၢၤလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤ,
ဒီးတၢ်သူၣ်ထီၣ်က့ၤယိၤဒိၣ်ကီၢ်စဲၣ်ကီၣ်ကးကရၢ အခိၣ်, ဒ်ပှၤပၢၤလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤခံဂၤတဂၤ, ဒီးဘၣ်တၢ်ဒုးအိၣ် ထီၣ်အီၤဖဲလါမးၡး ၂၀၁၆ ဒ်သိးကနုာ်
လီၤတဲသကိးထံရူၢ်ကီၢ်သဲးတၢ်ဂ့ၢ်ဒီး ကီၢ်ပဒိၣ်အဂီၢ်လီၤ.

သုးခိၣ်ကျၢၢ်မူတူၤစ့ဖိ စံၣ်လီၤလၢ PPST အခိၣ်ဖဲလါမးၡး, ဒီးလၢအလီၢ်ကရၢပာ်ထီၣ် RCSS ပှၤပၢၤလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤ သုးခိၣ်ကျၢၢ်ယီ စၢး ဒ်
အခိၣ်ပြတီၤအသိးလီၤ.

RCSS ပှၤပၢၤလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤစံးဝဲလၢ, တၢ်ဂ့ၢ်အဂၤတခါလၢ တၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီတအိၣ်လၢတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်တၢ်မၤအကျဲမ့ၢ်, မ့ၢ်ဒၣ် လဲာ်တၢ်မၤလံ
၂၁ ယၤဖှိၣ်ပ့ၢ်လိၢ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢ NLD ပဒိၣ်အဖီလာ်သၢဘျီသနာ်က့, ပှၤစံးကတိၤသကိးတၢ်လၢ ကိးကပၤဒဲး ဟံး
ဃာ်ဒၣ်အဝဲသ့ၣ်ဖီလ်စံၣ် ဒီးတအဲၣ်ဒိးအၢၣ်လီၤထွဲတၢ်ဘၣ်လီၤ.

"ကီၢ်ပယီၤအသုးမုၢ်ပာ်အသးဆှိၣ်မး လၢအတၢ်ဆၢထၢၣ်လၢ တၢ်တဘၣ်ထုးဖးသးလၢကီၢ်စၢဖှိၣ်ဘၣ်, အတၢ်ပာ်သးမ့ၢ်တၢ်တမံၤ ဃီစ့ၢ်
ကီးလၢ သုးမုၢ်ဒိၣ်ကဘၣ်အိၣ်ထဲတဖုဧိၤ ဒီးအတၢ်ဘျၢခိၣ်သ့ၣ်ဘၣ်ဃး တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်တၢ်မၤအကျဲ, ဃုာ်ဒီးတၢ်ဒီသဒၢ ၂၀၀၈ ဂံၢ်ခီၣ်ထံး
တၢ်ဘျၢသဲစးစ့ၢ်ကီးလီၤ. အဃိဒီး တၢ်မုၢ်လၢ်လၢတၢ်ကသူၣ်ထီၣ်ဖဲဒရဲၣ်ကီၢ်စၢဖှိၣ် အိၣ်ယံၤမးလီၤ." သုးခိၣ်ကျၢၢ် ယီစၢးစံးဝဲလၢအတၢ်က
တိၤအိၣ်ထီးအမူး ဖဲမုၢ်ယူာ်အနံၤလီၤ.

စးထီၣ်လၢ ၂၁ ယၤဖှိၣ်ပ့ၢ်လိၢ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်တၢ်အိၣ်ဖးဒိၣ် ဖဲလါမ့ၤ ၂၀၁၇ လံၤလံၤ, တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်တၢ်လဲၤကျဲ ကတာ်ထီအသး မ့ၢ်လၢကီၢ်အ
သုးမုၢ်ဒီး ကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုကဝဲၤကရၢတဖၣ် တအၢၣ်လီၤထွဲလိာ်သးအသဃိလီၤ. ကီၢ်အသုးမုၢ်အဲၣ်ဒိးဘၣ်သးလၢ ကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုကဝဲၤ
ကရၢ ကအၢၣ်လီၤလၢသုတထုးဖးအသးလၢကီၢ်စၢဖှိၣ်, ဒီးထဲလၢအဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်အၢၣ်လီၤဒီး, အဝဲသ့ၣ်စံး, တၢ် ကစံးကတိၤ နီၢ်ကစၢ်တၢ်စံၣ်
ညီၣ်ပၢလီၤသး ဒီးတၢ်ကကွဲးပာ်လီၤကီၢ်စဲၣ် ဂံၢ်ခီၣ်ထံးတၢ်ဘျၢသဲစးတဖၣ် ကသ့လီၤ.

နဲၤဟီၣ်စၣ်, လၢအမ့ၢ် မိၣ်ကီၢ်စဲၣ်သီပၣ်တံၣ်အခိၣ်ခံဂၤတဂၤ, စံးဝဲလၢ ကရူၢ်တဖုစုာ်စုာ်အတၢ်ဆၢတဲာ် ဘၣ်ဃးတၢ်ကအၢၣ်လီၤ ထွဲကီၢ်အသုးမုၢ်အ
တၢ်ဃ့ လၢတၢ်သုတထုးဖးအသး ကီဒိၣ်ထီၣ်ခီဖျိတၢ်ဂ့ၢ်လၢ ၁၉၄၇ ပ့ၢ်လိၢ်တၢ်အၢၣ်လီၤ ပျဲကလုာ်ဒူၣ်ကီၢ်စဲၣ် တနီၤအခွဲးအယာ်လၢ ကထုး
ဖးအသးအဃိလီၤ.

ကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုကဝဲၤကရၢတဖၣ်စံးဝဲ, တၢ်မၤထွဲထီၣ် NCA တၢ်အၢၣ်လီၤ, လၢကမ့ၢ်တၢ်မၤထံရူၢ်ကီၢ်သဲးတၢ်တဲသကိးမ့ၢ်ဂ့ၤ, မ့ တမ့ၢ်လၢတၢ်ကွၢ်စူၢ်
ကယာ် တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးတၢ်မၤသဃဲၤမ့ၢ်ဂ့ၤ, တလဲၤအသးဘျ့ဘျ့ဆှီဆှီဘ.

ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ နဲၢ်ရွဲၣ်ခိၣ်ကျၢၢ် ပဒိၣ်စီၤတၤဒိၣ်မူ, စံးဝဲလၢတၢ်မၤထွဲထီၣ် NCA တၢ်အၢၣ်လီၤအဆၢဒိၣ်နွံခါလၢာ် ဆဲး ကဲဒံးဒၣ်တၢ်တၢ်ဂ့ၢ်ကီ,
ဒီးလၢတၢ်အၢၣ်လီၤတနီၤ တၢ်တစးထီၣ်မၤထွဲဒံးအီၤဘၣ်ဒၣ်လဲာ်လီၤ.

အဒိ, အဝဲဒၣ်စံး, သုးခိၣ်လၢအဟံးမူဒါလၢသုးခံကပၤလၢာ် တစးထီၣ်ထံၣ်လိာ်တဲသကိးဒံးတၢ် လၢတၢ်ကသူၣ်ထီၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ် ခးလၢ
အဂၢၢ်အကျၢၤအဂီၢ်, မ့ၢ်ဒၣ်လဲာ်အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်ထံၣ်လိာ်အသး လၢတဆံလွံၢ်သီအတီၢ်ပူၤဖဲတၢ်ဆဲး NCA တၢ်အၢၣ်လီၤ ဖဲ လါအီးထိဘၢၣ် ၁၅
သီ, ၂၀၁၅ ဝံၤအလီၢ်ခံ, ဒ်တၢ်အၢၣ်လီၤစံးဝဲလၢ အဆၢဒိၣ် ၃ အပူၤအသိးလီၤ. အဝဲဒၣ်စံးဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်ပိာ် ထွဲထီၣ်တၢ်မၤလၢတၢ်စံးတၢ်ကဘၣ်မၤ
လၢတၢ်အၢၣ်လီၤအဆၢဒိၣ် ၆ အပူၤ, တသ့စ့ၢ်ကီးဘၣ်. တၢ်မၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤပၣ်ဃုာ် တၢ် သူၣ်ထီၣ်တၢ်နာ် ဒီးတၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်တစိၢ်တလီၢ်တၢ်မၤတၢ်ရဲၣ်တၢ်
ကျဲၤသ့ၣ်တဖၣ်လီၤ.