ကီၢ်ပယီၤကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုကဝဲၤကရူၢ်အဲၣ်ဒိးလၢသ့စ့ၣ်ကနုာ်လီၤပၣ်ဃုာ်ဖဲတၢ်ကတိၤသကိးတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်အပူၤ
ကီၢ်ပယီၤကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုကဝဲၤကရူၢ်အဲၣ်ဒိးလၢသ့စ့ၣ်ကနုာ်လီၤပၣ်ဃုာ်ဖဲတၢ်ကတိၤသကိးတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်အပူၤ
Irrawaddy News, 11 Sep 2014
URL: http://www.irrawaddy.org/burma/burmas-ethnic-armed-groups-want-thein-sein-peace-talks.html
ကီၢ်ပယီၤပှၤဖီၣ်စုကဝဲၤကရူၢ်ခိၣ်နၢ်တဖၣ်အဲၣ်ဒိးဝဲလၢကီၢ်ခိၣ်သ့စ့ၣ်ကနုာ်လီၤပၣ်ဃုာ်ဖဲတၢ်ကတိၤသကိးတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်တဖၣ်အပူၤ,ဒ်လၢတၢ်ဆဲးတၢၣ်ပီၣ်တဲကျဲၤသကိးဝဲကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအသိးန့ၣ်လီၤ.
ကလုာ်ဒူၣ်ပာ်ဖှိၣ်တီခိၣ်ရိာ်မဲမၤဖျါထီၣ်က့ၤကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခး(NCCT)ကရၢဖိလၢအပၣ်ဃုာ်ဒီးခၢၣ်စးတဖၣ်လၢပှၤပၢၢ်ဆၢတၢ်(၁၆)ကရူၢ်မၤတၢ်တၢၣ်ပီၣ်သကိးတၢ်တနွံအံၤဖဲဝ့ၢ်ကံၢ်မဲ,ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်ကလံၤစိးန့ၣ်လီၤ.အဝဲသ့ၣ်တၢၣ်ပီၣ် သကိးဘၣ်ဃးကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ(လၢတၢ်အိၣ်ခိးကွၢ်လၢ်အီၤယံာ်တ့ၢ်မးလံ)အလံာ်ပြတီာ်အံၤန့ၣ်လီၤ.တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အံၤဝံၤအလီၢ်ခံ(NCCT)ခိၣ်နၢ်တဖၣ်ကထံၣ်လိာ်အိၣ်သကိးဒီးကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်ခၢၣ်စး,ကီၢ်စၢဖှိၣ် တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ကမံးတံာ်(UPWC)လၢဝ့ၢ်တကူၣ်ဖဲလါစဲးပထ့ဘၢၣ်(၂၂)သီအနံၤန့ၣ်လီၤ.
ဖဲန့ၣ်အဝဲသ့ၣ်ကပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအဝဲသ့ၣ်တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအလံာ်ပြတီာ်အလီၢ်ခံကတၢၢ်တဘ့ၣ်န့ၣ်လီၤ.စဲလဲၣ်လယါမီၣ်လၢအမ့ၢ်ခၠီဒီကလုာ်ကရၢစိခိၣ်နၢ်ဒီးမ့ၢ်စ့ၢ်ကီး(NCCT)ပှၤတီခိၣ်ရိာ်မဲတၢ်ဖိတဂၤစံးဘၣ်အ့ၣ်ယၣ်ဝတံၣ်တၢ်ကစီၣ်လၢက လုာ်ဒူၣ်ခိၣ်နၢ်တဖၣ်အတၢ်ဃ့ထီၣ်အသီတမံၤအံၤမ့ၢ်ဝဲတၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်“ကီၢ်စၢဖှိၣ်တၢ်တဲကျဲၤသကိးတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်အဂီၢ်ကမံးတံာ်သဃဲၤ”,ဖဲတၢ်ဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်လၢတၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်လီၤ.ကမံးတံာ်လၢက ပၢဆှၢကွၢ်ထွဲဝဲထံရူၢ်ကီၢ်သဲးတၢ်တၢၣ်ပီၣ်သကိးတၢ်(လၢကဘၣ်တၢ်မၤအီၤဖဲတၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအိၣ်ထီၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ)အံၤကပၣ်ဃုာ်ဝဲဒၣ်ဒီးပဒိၣ်ခိၣ်နၢ်လီၢ်လၤဒိၣ်ထီတဖၣ်,ဃုာ်ဒီးကီၢ်ခိၣ်သ့စ့ၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤလယါမီၣ်စးခီပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဒၣ်လၢပဒိၣ်ပှၤတဲကျဲၤသကိးတၢ်တဖၣ်တသးလီၤပလိာ်ဒီးတၢ်ထံၣ်အံၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
“အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်အဲၣ်ဒိးမၤကတၢၢ်ကွံာ်အနံၣ်ဃုဆံအတီၢ်ပူၤတၢ်ဂ့ၢ်ကီတဖၣ်အံၤန့ၣ်ဒီးကလိၣ်ဘၣ်ဝဲကမံးတံာ်တဖုလၢဘၣ်တၢ်တီခိၣ်ရိာ်မဲအီၤခီဖျိခိၣ်နၢ်အကါဒိၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.ကမံးတံာ်ဒ်န့ၣ်တကလုာ်မ့ၢ်တအိၣ်ဘၣ်ဒီးပမၤတၢ်တသ့နီတမံၤဘၣ် န့ၣ်လီၤ.အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်ဆိကမိၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤဂ့ၤဂ့ၤန့ၣ်လီၤ.”
အဝဲတဲအါထီၣ်ကဒီးဝဲဒၣ်လၢကခၠ့ၣ်တၢ်သဘျ့သုးမုၢ်ဒိၣ်အပှၤပၢၤလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤခံဂၤတဂၤသုးခိၣ်ကျၢၢ်ကါမီၣ်ကပၢဆှၢကွၢ်ထွဲဝဲကမံးတံာ်အံၤဒီးကမံးတံာ်အဂၤခံဖုလၢပှၤပၢၢ်ဆၢတၢ်တခီန့ၣ်လီၤ.
ကလုာ်ဒူၣ်တၢ်ဒီတံၤဒီသကိးကရၢကဃ့ထီၣ်စ့ၢ်ကီးဝဲတၢ်ဒုးကအိၣ်ထီၣ်ကမံးတံာ်မၤတၢ်ဘၣ်ဃးတၢ်ဂ့ၢ်ကီလၢအဘၣ်ထွဲဘၣ်ဃးဒီးသုးမုၢ်တဖၣ်ဒီးကမံးတံာ်လၢအဂၤတဖုကကွဲးပြတီာ်ဝဲဒၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအဂီၢ်တၢ်ဘျၢလၢတၢ်ဘၣ်လူၤပိာ်မၤ ထွဲအီၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
“တၢ်အံၤဒိးသန့ၤထီၣ်အသးဒိၣ်မးလၢပဒိၣ်အဖီခိၣ်န့ၣ်လီၤ.အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်သးလီၤပလိာ်ဒီးတၢ်လၢပဃ့ထီၣ်အီၤန့ၣ်ဒီးပတဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်လၢတၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအဂီၢ်ဘၣ်န့ၣ်အလီၢ်တအိၣ်ဝဲဘၣ်န့ၣ်အဂ့ၢ်”,လယမီၣ်စးခီစံး ဝဲန့ၣ်လီၤ.
အဝဲစံးဝဲ,ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်လီၢ်ခၢၣ်သးပၢဆှၢတၢ်ကမံးတံာ်စီတၤဒိၣ်မူကဟံးန့ၢ်မူဒါဒ်သိးကပၢဆှၢဝဲကမံးတံာ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ဘျၢလၢတၢ်ဘၣ်လူၤပိာ်မၤထွဲအီၤန့ၣ်လီၤ.မ့မ့ၢ်သုးခိၣ်ဒိၣ်ဖိစီလိလိၣ်လၢဒံၣ်ခ့ၣ်ဘံၣ်အ့ၣ်ကဟံးန့ၢ်မူဒါဘၣ်ဃးတၢ်ပၢဆှၢဝဲ “ ကမံးတံာ်သဃဲၤလၢအကွၢ်ထံသမံသမိးတၢ်အိၣ်သး”အံၤန့ၣ်လီၤ.
စီတၤဒိၣ်မူစံးဘၣ်အ့ၣ်ယၣ်ဝတံၣ်တၢ်ကစီၣ်လၢပှၤပၢၢ်ဆၢတၢ်အတၢ်ဃ့ထီၣ်လၢခံကတၢၢ်တမံၤအံၤကမၤလီၤတံၢ်ဝဲဒ်သိးတၢ်ဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်လၢကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤဝံၤအလီၢ်ခံ,တၢ်ပၢဆှၢတီခိၣ်ရိာ်မဲသကိး တၢ်ကအိၣ်ထီၣ်ဝဲအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
ကလုာ်ဒူၣ်ပာ်ဖှိၣ်တီခိၣ်ရိာ်မဲမၤဖျါထီၣ်က့ၤကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခး(NCCT)ကရၢဖိလၢအပၣ်ဃုာ်ဒီးခၢၣ်စးတဖၣ်လၢပှၤပၢၢ်ဆၢတၢ်(၁၆)ကရူၢ်မၤတၢ်တၢၣ်ပီၣ်သကိးတၢ်တနွံအံၤဖဲဝ့ၢ်ကံၢ်မဲ,ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်ကလံၤစိးန့ၣ်လီၤ.အဝဲသ့ၣ်တၢၣ်ပီၣ် သကိးဘၣ်ဃးကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ(လၢတၢ်အိၣ်ခိးကွၢ်လၢ်အီၤယံာ်တ့ၢ်မးလံ)အလံာ်ပြတီာ်အံၤန့ၣ်လီၤ.တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အံၤဝံၤအလီၢ်ခံ(NCCT)ခိၣ်နၢ်တဖၣ်ကထံၣ်လိာ်အိၣ်သကိးဒီးကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်ခၢၣ်စး,ကီၢ်စၢဖှိၣ် တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ကမံးတံာ်(UPWC)လၢဝ့ၢ်တကူၣ်ဖဲလါစဲးပထ့ဘၢၣ်(၂၂)သီအနံၤန့ၣ်လီၤ.
ဖဲန့ၣ်အဝဲသ့ၣ်ကပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအဝဲသ့ၣ်တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအလံာ်ပြတီာ်အလီၢ်ခံကတၢၢ်တဘ့ၣ်န့ၣ်လီၤ.စဲလဲၣ်လယါမီၣ်လၢအမ့ၢ်ခၠီဒီကလုာ်ကရၢစိခိၣ်နၢ်ဒီးမ့ၢ်စ့ၢ်ကီး(NCCT)ပှၤတီခိၣ်ရိာ်မဲတၢ်ဖိတဂၤစံးဘၣ်အ့ၣ်ယၣ်ဝတံၣ်တၢ်ကစီၣ်လၢက လုာ်ဒူၣ်ခိၣ်နၢ်တဖၣ်အတၢ်ဃ့ထီၣ်အသီတမံၤအံၤမ့ၢ်ဝဲတၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်“ကီၢ်စၢဖှိၣ်တၢ်တဲကျဲၤသကိးတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်အဂီၢ်ကမံးတံာ်သဃဲၤ”,ဖဲတၢ်ဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်လၢတၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်လီၤ.ကမံးတံာ်လၢက ပၢဆှၢကွၢ်ထွဲဝဲထံရူၢ်ကီၢ်သဲးတၢ်တၢၣ်ပီၣ်သကိးတၢ်(လၢကဘၣ်တၢ်မၤအီၤဖဲတၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအိၣ်ထီၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ)အံၤကပၣ်ဃုာ်ဝဲဒၣ်ဒီးပဒိၣ်ခိၣ်နၢ်လီၢ်လၤဒိၣ်ထီတဖၣ်,ဃုာ်ဒီးကီၢ်ခိၣ်သ့စ့ၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤလယါမီၣ်စးခီပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဒၣ်လၢပဒိၣ်ပှၤတဲကျဲၤသကိးတၢ်တဖၣ်တသးလီၤပလိာ်ဒီးတၢ်ထံၣ်အံၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
“အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်အဲၣ်ဒိးမၤကတၢၢ်ကွံာ်အနံၣ်ဃုဆံအတီၢ်ပူၤတၢ်ဂ့ၢ်ကီတဖၣ်အံၤန့ၣ်ဒီးကလိၣ်ဘၣ်ဝဲကမံးတံာ်တဖုလၢဘၣ်တၢ်တီခိၣ်ရိာ်မဲအီၤခီဖျိခိၣ်နၢ်အကါဒိၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.ကမံးတံာ်ဒ်န့ၣ်တကလုာ်မ့ၢ်တအိၣ်ဘၣ်ဒီးပမၤတၢ်တသ့နီတမံၤဘၣ် န့ၣ်လီၤ.အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်ဆိကမိၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤဂ့ၤဂ့ၤန့ၣ်လီၤ.”
အဝဲတဲအါထီၣ်ကဒီးဝဲဒၣ်လၢကခၠ့ၣ်တၢ်သဘျ့သုးမုၢ်ဒိၣ်အပှၤပၢၤလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤခံဂၤတဂၤသုးခိၣ်ကျၢၢ်ကါမီၣ်ကပၢဆှၢကွၢ်ထွဲဝဲကမံးတံာ်အံၤဒီးကမံးတံာ်အဂၤခံဖုလၢပှၤပၢၢ်ဆၢတၢ်တခီန့ၣ်လီၤ.
ကလုာ်ဒူၣ်တၢ်ဒီတံၤဒီသကိးကရၢကဃ့ထီၣ်စ့ၢ်ကီးဝဲတၢ်ဒုးကအိၣ်ထီၣ်ကမံးတံာ်မၤတၢ်ဘၣ်ဃးတၢ်ဂ့ၢ်ကီလၢအဘၣ်ထွဲဘၣ်ဃးဒီးသုးမုၢ်တဖၣ်ဒီးကမံးတံာ်လၢအဂၤတဖုကကွဲးပြတီာ်ဝဲဒၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအဂီၢ်တၢ်ဘျၢလၢတၢ်ဘၣ်လူၤပိာ်မၤ ထွဲအီၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
“တၢ်အံၤဒိးသန့ၤထီၣ်အသးဒိၣ်မးလၢပဒိၣ်အဖီခိၣ်န့ၣ်လီၤ.အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်သးလီၤပလိာ်ဒီးတၢ်လၢပဃ့ထီၣ်အီၤန့ၣ်ဒီးပတဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်လၢတၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအဂီၢ်ဘၣ်န့ၣ်အလီၢ်တအိၣ်ဝဲဘၣ်န့ၣ်အဂ့ၢ်”,လယမီၣ်စးခီစံး ဝဲန့ၣ်လီၤ.
အဝဲစံးဝဲ,ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်လီၢ်ခၢၣ်သးပၢဆှၢတၢ်ကမံးတံာ်စီတၤဒိၣ်မူကဟံးန့ၢ်မူဒါဒ်သိးကပၢဆှၢဝဲကမံးတံာ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ဘျၢလၢတၢ်ဘၣ်လူၤပိာ်မၤထွဲအီၤန့ၣ်လီၤ.မ့မ့ၢ်သုးခိၣ်ဒိၣ်ဖိစီလိလိၣ်လၢဒံၣ်ခ့ၣ်ဘံၣ်အ့ၣ်ကဟံးန့ၢ်မူဒါဘၣ်ဃးတၢ်ပၢဆှၢဝဲ “ ကမံးတံာ်သဃဲၤလၢအကွၢ်ထံသမံသမိးတၢ်အိၣ်သး”အံၤန့ၣ်လီၤ.
စီတၤဒိၣ်မူစံးဘၣ်အ့ၣ်ယၣ်ဝတံၣ်တၢ်ကစီၣ်လၢပှၤပၢၢ်ဆၢတၢ်အတၢ်ဃ့ထီၣ်လၢခံကတၢၢ်တမံၤအံၤကမၤလီၤတံၢ်ဝဲဒ်သိးတၢ်ဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်လၢကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤဝံၤအလီၢ်ခံ,တၢ်ပၢဆှၢတီခိၣ်ရိာ်မဲသကိး တၢ်ကအိၣ်ထီၣ်ဝဲအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.