ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢအပှၤပၢၤလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤစီၤမုၣ်တူစ့ဖိကိးဃီၤဝဲခိၣ်နၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ဒ်သိးကအၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်ဝဲတၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအတၢ်အၢၣ်လီၤ
အီလီၤလံာ်ပတြီာ်လၢဘၣ်တၢ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်တ့ၢ်အီၤလၢကီၢ်ပဒိၣ်ဒီးကလုာ်ဒူၣ်ပှၤတၢၣ်ပီၣ်တဲကျဲၤသကိးတၢ်တဖၣ်အဘၢၣ်စၢၤဖဲလါမးရှးအပူၤ
န့ၣ်လီၤ.တရူးကီၢ်ဒီးဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢခၢၣ်စးတဖၣ်ဆီၣ်ထွဲဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ်စ့ၢ်ကီးအဝဲသ့ၣ်တဖၣ်လၢကဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်ချ့ချ့န့ၣ်လီၤ.

ထံဂုၤကီၢ်ဂၤအတၢ်ကွၢ်ထံသမံသမိးလီၤတံၢ်လီၤဆဲးအဖီလာ်ခိၣ်နၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤအိၣ်ဖှိၣ်သကိးဝဲဖဲလီၢ်ဃံလၤကညီကီၢ်စဲၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ.တၢ်အိၣ်
ဖှိၣ်အံၤဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်ကမ့ၢ်ဝဲတၢ်အလီၢ်ခံကတၢၢ်တဝီလၢတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်အကျိၤအကျဲလၢအယံာ်တ့ၢ်ဝဲ(၁၈)လါအကတီၢ်အံၤန့ၣ်လီၤ.တၢ်ဆဲးလီၤစု
မုၢ်ကျၢၢ်အံၤမ့ၢ်ကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်ဝဲဒီးတၢ်ဒုးတၢ်ယၤလၢအယံာ်ဝဲထၢဝဲဒိၣ်အကတၢၢ်တခါလၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်အံၤကကတၢၢ်ကွံာ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

ပကျဲးစၢးဘှါရှဲဝဲပတၢ်ဂ့ၢ်ကီလၢအလီၤဆီလိာ်အသးသ့ၣ်တဖၣ်ခီဖျိတၢ်ဒုးတၢ်ယၤအံၤအိၣ်တ့ၢ်လံအနံၣ်(၆၀)ဘျဲၣ်လံန့ၣ်လီၤ.ပဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်
လၢတၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤမ့ၢ်ဝံၤအလီၢ်ခံပဆဲးကျဲးစၢးတၢၣ်ပီၣ်တဲကျဲၤသကိးတၢ်ဖဲစီၤနီၢ်ခိၣ်အဖီခိၣ်သ့ဝဲအဂ့ၢ်အဝဲစံးဝဲန့ၣ်လီၤ.

စီၤမုၣ်တူစ့ဖိပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အကါဒိၣ်ဘၣ်ဃးတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအလံာ်ပတြီာ်ပၣ်ဃုာ်ဒီးတၢ်ဆီလီၤပာ်လီၤပာ်လီၤက့ၤမုၢ်သံၣ်ဘိတဖၣ်ဒ်သိးဒီး
တၢ်ကဟးဆှဲးဝဲတၢ်ဒုးတၢ်ယၤလၢအသီတဖၣ်အသုတဟဲကဲထီၣ်တဂ့ၤအဂီၢ်ဒီးပှၤကမျၢၢ်တဖၣ်အသုတအိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤတဂ့ၤအဂီၢ်န့ၣ်
လီၤ.အဝဲပာ်ဖျါထီၣ်စ့ၢ်ကီးဝဲတၢ်လိၣ်ဘၣ်လၢကဆဲးဒုးအိၣ်ထီၣ်ထံရူၢ်ကီၢ်သဲးတၢ်ကတိၤသကိးတၢ်အဂီၢ်တၢ်မၤအတကွီၢ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဆၢကတီၢ်လွံၢ်သီဝံၤအလီၢ်ခံကလုာ်ဒူၣ်ခိၣ်နၢ်တဖၣ်ကကွၢ်ကဒါက့ၤဝဲတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအလံာ်ပတြီာ်ဒီးလံာ်နဲၣ်ကျဲလၢတၢ်ဆှၢနုာ်လီၤပာ်လၢ
တၢ်မၤအတကွီၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲအတၢ်ကတိၤအိးထီၣ်အပူၤခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်ခိၣ်နၢ်စံးဝဲ“ယနာ်လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်အံၤအကါဒိၣ်ဝဲဒၣ်လၢပဝဲဒၣ်ကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုကဝဲၤကရူၢ်တဖၣ်ဒီး
ခါဆူညါထံရူၢ်ကီၢ်သဲးအတၢ်မၤကျဲအက့ၢ်အဂီၤလၢပထံပကီၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.”

အါန့ၢ်ပှၤဖီၣ်စုကဝဲၤကရူၢ်တဖၣ်ပှၤဟဲထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဖၣ်မ့ၢ်ဝဲထံဂုၤကီၢ်ဂၤပှၤဟဲထီၣ်ဒိကနၣ်ထွဲတၢ်အိၣ်သးပၣ်ဃုာ်ဒီးဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢပှၤဟ့ၣ်
ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖးတၢ်လီၤလီၤဆီဆီလၢကီၢ်ပယီၤအဂီၢ်ထံဂုၤကီၢ်ဂၤကိတိာ်ဝဲၤကျိၤလၢတရူးကီၢ်နံၣ်ဖိတၢ်ကရၢကရိ(Nippon Foundation)ဒီးကမျၢၢ်ခၢၣ်
စးသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢခၢၣ်စး(VijayNambiar)စံးဘၣ်ပှၤဟဲထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဖၣ်လၢအဝဲသ့ၣ်ကဂဲၤလိာ်မၤတၢ်အဂီၢ်တၢ်ဆၢကတီၢ်အိၣ်ဖဲအကြၢးန့ၣ်
လီၤ.အဝဲစံးဝဲ“ကီၢ်ပယီၤအတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်အံၤအိၣ်ဝဲဒၣ်လၢသုစုပူၤန့ၣ်လီၤ.”ဒီးကိးဃီၤအဝဲသ့ၣ်တဖၣ်လၢကပာ်လီၤအတၢ်နာ်ဖဲတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်အ
ကျိၤအကျဲအပူၤန့ၣ်လီၤ.

ကီၢ်အ့ရှၢၣ်ဂ့ၢ်ဝီအပှၤသ့ပှၤဘၣ်လီၤဆီ(SunGuoxiang)လၢတရူးကီၢ်စံးဝဲဒၣ်လၢပှၤဖီၣ်စုကဝဲၤကရူၢ်တဖၣ်သုးဃီၤအသးလၢတၢ်ဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်
လၢတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအလံာ်ပတြီာ်အံၤဆူခါဆူညါအပတီၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.အဝဲစံးဝဲဒၣ်လၢတရူးအတၢ်တဲအိၣ်ဝဲတခါဖဲလၢတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်ဟဲအိၣ်
ထီၣ်အခါဟံးဃာ်အီၤတက့ၢ်.အဂ့ၢ်ဒ်လဲၣ်တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်အံၤတဟဲအိၣ်ထီၣ်ဝဲလၢခံတဘျီဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

ကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုကဝဲၤကရူၢ်သၢဖုဒ်အမ့ၢ်(MNDAA),(TNLA)ဒီး(AA)သုးမုၢ်သ့ၣ်တဖၣ်တန့ၢ်နုာ်လီၤပၣ်ဃုာ်ဘၣ်ဝဲဖဲတၢ်ဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်တၢ်ပတုာ်
တၢ်ခးအံၤမ့ၢ်ဝဲတၢ်တြီမၤတံာ်တာ်တခါလၢတၢ်ဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.ပှၤဖီၣ်စုကဝဲၤကရူၢ်ခဲလၢာ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤဒုးလိာ်ယၤလိာ်အသးဒီးပယီၤ
သုးမုၢ်ဖဲကိကၣ်ဟီၣ်ကဝီၤစးထီၣ်လၢလါဖ့ၤဘြူၤအါရံၣ်လံၤလံၤလံန့ၣ်လီၤ.အဝဲသ့ၣ်ကတိၤပျံၤကတိၤဖုးတၢ်ဒီးစံးဝဲလၢတၢ်မ့ၢ်တကွဲမုာ်အဝဲသ့ၣ်လၢ
ကဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်လၢလံာ်ပတြီာ်အံၤဘၣ်န့ၣ်ဒီးအဝဲသ့ၣ်ကဟးထီၣ်ကွံာ်လၢကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးပှၤတီခိၣ်ရိာ်မဲတၢ်ကရူၢ်(NCCT)န့ၣ်လီၤ.
ကီၢ်ပဒိၣ်ဆှၢနုာ်လီၤဝဲတၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်အကျိၤအကျဲခံပတီၢ်ဒ်အမ့ၢ်တၢ်ဆဲးလီၤဆိစုမုၢ်ကျၢၢ်လၢလံာ်ပတြီာ်ခဲကနံၣ်အံၤဒီးတၢၣ်ပီၣ်သကိး
တၢ်ဒီးပှၤဖီၣ်စုကဝဲၤကရူၢ်သၢဖုအံၤလၢခံန့ၣ်လီၤ.

ကိၤအ့ထိလၢအမ့ၢ်တၢ်ဆဲးကျိးမူဒါခိၣ်လၢရခၢၣ်သုးမုၢ်စံးဝဲ“ပအဲၣ်ဒိးဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်လၢကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤတပူၤ
ဃီန့ၣ်လီၤ.တၢ်တဟ့ၣ်ဒုးနုာ်လီၤပၣ်ဃုာ်ကရူၢ်တဖုဂ့ၤတဖုဂ့ၤအံၤယတူၢ်လိာ်အီၤတသ့ဝဲဘၣ်န့ၣ်လီၤ.”ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤလၢတၢ်ကဆဲးလီၤစု
မုၢ်ကျၢၢ်အဂီၢ်တၢ်မၤယံာ်မၤနီၢ်ကအိၣ်ဝဲအံၤဖျါဒ်သိးဟဲစှၤလီၤဝဲဒၣ်ဖဲလၢအပူၤကွံာ်စှၤကိာ်နွံအတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ.