တၢ်မၤလၤကပီၤမိၣ်ဒီကလုာ်မုၢ်နံၤ ဖဲ၀့ၢ်တကူၣ်
တၢ်မၤလၤကပီၤမိၣ်ဒီကလုာ်မုၢ်နံၤ ဖဲ၀့ၢ်တကူၣ်
The Myanmar Times, 02 Feb 2018
URL: https://www.mmtimes.com/news/mon-national-day-celebration-yangon.htmlv
၀့ၢ်တကူၣ်မၤလၤကပီၤ မိၣ်ဒီကလုာ်မုၢ်နံၤပှဲၤထီၣ် (၇၁) ၀ီတ၀ီ ဖဲကမျၢၢ်ဖီကရၢၢ်, ပၠ့ၤကျဲ, မုၢ်ပျဲၤဒီးမုၢ်လ့ၢ်ဧိၤအနံၤလီၤ.
တၢ်မၤလၤကပီၤအမူးတၢ်အိးထီၣ်အီၤ ခီဖျိတၢ်ယူးယီၣ်မိၣ်နီၢ်တယၢ် ဒီးကီၢ်ပယီၤဒီကလုာ်နီၢ်တယၢ် ဖဲပှၤဟဲထီၣ်ကနၣ်တၢ်ဖိ အါဒ် အါဂၤကူကၤ၀ဲမိၣ် မိၢ်လုၢ်ပၢ်လၢ်ကူးသိး အ၀ါဒီးအဂီၤ ဒီးမုာ်လၤ၀ဲတၢ်မၤလၤကပီၤအိၣ်ဒီးတၢ်ပာ်ကဖၢလၢသးန့ၣ်လီၤ.
"တနံၤအံၤမ့ၢ်ပဒီကလုာ်မုၢ်နံၤ ဒီးပကူသိး၀ဲမိၣ်တၢ်ကူတၢ်ကၤ လၢတၢ်ပာ်ကဖၢလၢသး, သး၀ံၣ်မိၣ်ဒီကလုာ်တၢ်သး၀ံၣ် ဒီးယူးယီၣ် မိၣ်ဒီကလုာ်နီၢ်တယၢ်တပူၤဃီလီၤ." နဲၤစိကၠံၤ, လၢအမ့ၢ်
မိၣ်ဒီကလုာ်မုၢ်နံၤ ပၢဆှၢတၢ်ကမံးတံာ် နဲၢ်ရွဲၣ်, စံး၀ဲလီၤ.
ဒ်လၢနံၣ်လၢအပူၤကွံာ်အသိး, တၢ်မၤလၤကပီၤအမူးပၣ်ဃုာ်၀ဲ တၢ်သး၀ံၣ်မိၢ်လုၢ်ပၢ်လၢ်တၢ်သး၀ံၣ် ဒီးတၢ်ဂဲၤကလံၣ် ဘၣ်တၢ်မၤ အီၤလၢမိၣ်ပၠးစးကရူၢ်လၢပှၤလူၤ၀ဲအါ ဒီးတၢ်ဆဲးတၢ်လၤတၢ်
ဒုး နဲၣ်လၢအဂၤတဖၣ်လီၤ.
ဖဲတၢ်သူၣ်ဖှံသးညီအမူးအပူၤ တၢ်ဆါစ့ၢ် ကီးမိၣ်မိၢ်လုၢ်ပၢ်လၢ် တၢ်ဒ့တၢ်အူအပီးအလီ, တၢ်အီၣ်တၢ်အီ ဒီးစု တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်တၢ်ဖိတၢ်လံၤတဖၣ်လီၤ.
မိၣ်ဒီကလုာ်မုၢ်နံၤ တၢ်မၤလၤကပီၤအီၤကိးနံၣ်ဒဲးလၢမိၣ်ကီၢ်စဲၣ် ဒီး၀့ၢ်တကူၣ်ကီၢ်ဒိၣ် ဒီးလၢမိၣ်ကလုာ်ကမျၢၢ်လၢကီၢ်ချၢတဖၣ်လီၤ. မိၣ်ကလုာ်ကမျၢၢ်အိၣ်အါ၀ဲဖဲ တနီသရံၣ်, ၀့ၢ်တကူၣ်, ပ
ကိ ဒီးအ့ ယၣ်၀တံၣ်ကီၢ်ဒိၣ်တဖၣ်, ဃုာ်ဒီးကလံၤထံးကီၢ်ဆၢလၢကီၢ်ကၠီၣ် တဲၣ်ဒီး ကီၢ်ပယီၤအဘၢၣ်စၢၤလီၤ.
"တၢ်မၤလၤကပီၤအမူး, ဒီၢ်အီၣ်ဆါစူးကၠံၣ်စံး၀ဲလၢ အ၀ဲဒၣ်ပာ်က ဖၢလၢသးလၢ တၢ်မၤလၤကပီၤအမူးအါခါအဃိ လၢအပာ်ဖှိၣ် ကလုာ်ဒူၣ်တဖၣ်တပူၤဃီ ဒ်သိးကစိာ်ကဖီထီၣ်မိၢ်လုၢ်ပၢ်လၢ်
တၢ် ဆဲးတၢ်လၤ
ဒ်တၢ်ထံၣ်ဘၣ်လၢကီၢ်ပယီၤကီၢ်စၢဖှိၣ်အပူၤ လၢအိၣ် သူၣ်လီၤအသးလၢ တၢ်အါမံၤအါကလုာ်ပာ်ဖှိၣ်အသးအဖီခိၣ် လီၤ.
"ကီၢ်စၢဖှိၣ်အသူးသ့ၣ်လၤကပီၤ မ့ၢ်ကလုာ်ခဲလၢာ်ကမျၢၢ်အသူးသ့ၣ်လၤကပီၤလီၤ. ဒ်သိးပကအိၣ်ဒီးသူးသ့ၣ်လၤကပီၤအဂီၢ်, ပ အဲၣ်ဒိးသူၣ်ထီၣ် ဒံၣ်မိၣ်ကရဲးတံးထံကီၢ်လီၤ. ဒံၣ်မိၣ်ကရဲးတံးအ
ကျိၤအကွာ် ယူးယီၣ်ပှၤကမျၢၢ်ဒီးထံကီၢ်လီၤ. အဃိသတးဒီး, ဒံၣ် မိၣ်ကရ့ၣ်စံၣ်ဒီး ပှၤကညီအခွဲးယာ် မ့ၢ်တၢ်လၢတၢ်ထုးဖးတသ့ဘၣ်လီၤ. တၢ်မ့ၢ်တယူးယီၣ်ပှၤကညီအသူးသ့ၣ်လၤကပီၤဘၣ်ဒီး
ပ ကိးအီၤလၢဒံၣ်မိၣ်ကရ့ၣ်စံးတသ့ဘၣ်." အ၀ဲဒၣ်စံး.
မိၣ်ဒီကလုာ်မုၢ်နံၤမၤလၤကပီၤ၀ဲ တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်မိၣ်ဘီမုၢ်လၢအယံာ်ကတၢၢ်, ဟီၣ်စၤ၀တံၤ (ဟၣ်သၣ်၀တံၤ), ခီဖျိစီၤပၤဖိခွါခံဂၤ, စၤမၤလၣ်ဒီး၀ံၣ်မၤလၣ်, ဖဲတပိၣ်တွဲလါလီၤ (၁) သီ, ဖဲနံၣ်
၁၁၁၆ ဘူးဒၤအနံၣ်, အဂ့ၢ် မိၢ်ပၢ်တၢ်စံးစိၤတဲစိၤစံး၀ဲလီၤ. မိၣ်ဒီက လုာ်မုၢ်နံၤ တၢ်မၤလၤကပီၤအီၤစးထီၣ် ၁၉၄၇ လံၤလံၤလီၤ. လၢမိၣ်လံာ်တၢ်ကွဲးအပူၤ, တၢ်ကိးအီၤလၢ 'ကံၢ်တူး မူၣ်' လီၤ.
တၢ်မၤလၤကပီၤအမူးတၢ်အိးထီၣ်အီၤ ခီဖျိတၢ်ယူးယီၣ်မိၣ်နီၢ်တယၢ် ဒီးကီၢ်ပယီၤဒီကလုာ်နီၢ်တယၢ် ဖဲပှၤဟဲထီၣ်ကနၣ်တၢ်ဖိ အါဒ် အါဂၤကူကၤ၀ဲမိၣ် မိၢ်လုၢ်ပၢ်လၢ်ကူးသိး အ၀ါဒီးအဂီၤ ဒီးမုာ်လၤ၀ဲတၢ်မၤလၤကပီၤအိၣ်ဒီးတၢ်ပာ်ကဖၢလၢသးန့ၣ်လီၤ.
"တနံၤအံၤမ့ၢ်ပဒီကလုာ်မုၢ်နံၤ ဒီးပကူသိး၀ဲမိၣ်တၢ်ကူတၢ်ကၤ လၢတၢ်ပာ်ကဖၢလၢသး, သး၀ံၣ်မိၣ်ဒီကလုာ်တၢ်သး၀ံၣ် ဒီးယူးယီၣ် မိၣ်ဒီကလုာ်နီၢ်တယၢ်တပူၤဃီလီၤ." နဲၤစိကၠံၤ, လၢအမ့ၢ်
မိၣ်ဒီကလုာ်မုၢ်နံၤ ပၢဆှၢတၢ်ကမံးတံာ် နဲၢ်ရွဲၣ်, စံး၀ဲလီၤ.
ဒ်လၢနံၣ်လၢအပူၤကွံာ်အသိး, တၢ်မၤလၤကပီၤအမူးပၣ်ဃုာ်၀ဲ တၢ်သး၀ံၣ်မိၢ်လုၢ်ပၢ်လၢ်တၢ်သး၀ံၣ် ဒီးတၢ်ဂဲၤကလံၣ် ဘၣ်တၢ်မၤ အီၤလၢမိၣ်ပၠးစးကရူၢ်လၢပှၤလူၤ၀ဲအါ ဒီးတၢ်ဆဲးတၢ်လၤတၢ်
ဒုး နဲၣ်လၢအဂၤတဖၣ်လီၤ.
ဖဲတၢ်သူၣ်ဖှံသးညီအမူးအပူၤ တၢ်ဆါစ့ၢ် ကီးမိၣ်မိၢ်လုၢ်ပၢ်လၢ် တၢ်ဒ့တၢ်အူအပီးအလီ, တၢ်အီၣ်တၢ်အီ ဒီးစု တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်တၢ်ဖိတၢ်လံၤတဖၣ်လီၤ.
မိၣ်ဒီကလုာ်မုၢ်နံၤ တၢ်မၤလၤကပီၤအီၤကိးနံၣ်ဒဲးလၢမိၣ်ကီၢ်စဲၣ် ဒီး၀့ၢ်တကူၣ်ကီၢ်ဒိၣ် ဒီးလၢမိၣ်ကလုာ်ကမျၢၢ်လၢကီၢ်ချၢတဖၣ်လီၤ. မိၣ်ကလုာ်ကမျၢၢ်အိၣ်အါ၀ဲဖဲ တနီသရံၣ်, ၀့ၢ်တကူၣ်, ပ
ကိ ဒီးအ့ ယၣ်၀တံၣ်ကီၢ်ဒိၣ်တဖၣ်, ဃုာ်ဒီးကလံၤထံးကီၢ်ဆၢလၢကီၢ်ကၠီၣ် တဲၣ်ဒီး ကီၢ်ပယီၤအဘၢၣ်စၢၤလီၤ.
"တၢ်မၤလၤကပီၤအမူး, ဒီၢ်အီၣ်ဆါစူးကၠံၣ်စံး၀ဲလၢ အ၀ဲဒၣ်ပာ်က ဖၢလၢသးလၢ တၢ်မၤလၤကပီၤအမူးအါခါအဃိ လၢအပာ်ဖှိၣ် ကလုာ်ဒူၣ်တဖၣ်တပူၤဃီ ဒ်သိးကစိာ်ကဖီထီၣ်မိၢ်လုၢ်ပၢ်လၢ်
တၢ် ဆဲးတၢ်လၤ
ဒ်တၢ်ထံၣ်ဘၣ်လၢကီၢ်ပယီၤကီၢ်စၢဖှိၣ်အပူၤ လၢအိၣ် သူၣ်လီၤအသးလၢ တၢ်အါမံၤအါကလုာ်ပာ်ဖှိၣ်အသးအဖီခိၣ် လီၤ.
"ကီၢ်စၢဖှိၣ်အသူးသ့ၣ်လၤကပီၤ မ့ၢ်ကလုာ်ခဲလၢာ်ကမျၢၢ်အသူးသ့ၣ်လၤကပီၤလီၤ. ဒ်သိးပကအိၣ်ဒီးသူးသ့ၣ်လၤကပီၤအဂီၢ်, ပ အဲၣ်ဒိးသူၣ်ထီၣ် ဒံၣ်မိၣ်ကရဲးတံးထံကီၢ်လီၤ. ဒံၣ်မိၣ်ကရဲးတံးအ
ကျိၤအကွာ် ယူးယီၣ်ပှၤကမျၢၢ်ဒီးထံကီၢ်လီၤ. အဃိသတးဒီး, ဒံၣ် မိၣ်ကရ့ၣ်စံၣ်ဒီး ပှၤကညီအခွဲးယာ် မ့ၢ်တၢ်လၢတၢ်ထုးဖးတသ့ဘၣ်လီၤ. တၢ်မ့ၢ်တယူးယီၣ်ပှၤကညီအသူးသ့ၣ်လၤကပီၤဘၣ်ဒီး
ပ ကိးအီၤလၢဒံၣ်မိၣ်ကရ့ၣ်စံးတသ့ဘၣ်." အ၀ဲဒၣ်စံး.
မိၣ်ဒီကလုာ်မုၢ်နံၤမၤလၤကပီၤ၀ဲ တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်မိၣ်ဘီမုၢ်လၢအယံာ်ကတၢၢ်, ဟီၣ်စၤ၀တံၤ (ဟၣ်သၣ်၀တံၤ), ခီဖျိစီၤပၤဖိခွါခံဂၤ, စၤမၤလၣ်ဒီး၀ံၣ်မၤလၣ်, ဖဲတပိၣ်တွဲလါလီၤ (၁) သီ, ဖဲနံၣ်
၁၁၁၆ ဘူးဒၤအနံၣ်, အဂ့ၢ် မိၢ်ပၢ်တၢ်စံးစိၤတဲစိၤစံး၀ဲလီၤ. မိၣ်ဒီက လုာ်မုၢ်နံၤ တၢ်မၤလၤကပီၤအီၤစးထီၣ် ၁၉၄၇ လံၤလံၤလီၤ. လၢမိၣ်လံာ်တၢ်ကွဲးအပူၤ, တၢ်ကိးအီၤလၢ 'ကံၢ်တူး မူၣ်' လီၤ.