ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ အဲၣ်ဒိးတဲတၢ်ဒီးကီၢ်ပဒိၣ် တချုးလၢတၢ်တ့ကျဲမုၢ် စးထီၣ်ကဒါလၢတနီသရံၣ်
ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ အဲၣ်ဒိးတဲတၢ်ဒီးကီၢ်ပဒိၣ် တချုးလၢတၢ်တ့ကျဲမုၢ် စးထီၣ်ကဒါလၢတနီသရံၣ်
The Irrawaddy, 02 Feb 2018
URL: https://www.irrawaddy.com/news/burma/knu-wants-talks-govt-work-tenasserim-road-resumes.html
၀့ၢ်တကူၣ် - ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ဃ့ထီၣ်ပဒိၣ်လၢကတဲသကိးတၢ် တချုးလၢတၢ်စးထီၣ်တ့ကျဲမုၢ် လၢဒ၀ဲၤမုၢ်ကျိၤ၀ဲၤကွာ် ဟီၣ်က၀ီၤလီၤဆီ လၢတနီ
သရံၣ်ကီၢ်ဒိၣ် ဆူကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်ကီၢ်ဆၢ စးထီၣ်ဒံးဘၣ်လီၤ.
လၢအလံာ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤဖဲမုၢ်လ့ၢ်ဧိၤအနံၤ, ကလုာ် ဒူၣ်ဖီၣ်စုက၀ဲၤအံၤစံး၀ဲ ကီၢ်ပဒိၣ်ကဘၣ်တဲသကိးတၢ်ဒီးအီၤ ဘၣ်ဃးတၢ်မၤ ထွဲထီၣ်တၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီတၢ်
တိာ်ကျဲၤ, ဒ်ထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ် တၢ်ပတုာ်တၢ်ဒုးတၢ်ခးအတၢ် အၢၣ်လီၤ Nationwide Ceasefire Agreement (NCA), လၢတၢ်ဆဲးလီၤဖဲ ၂၀၁၅, စံး၀ဲအသိးလီၤ.
ကျဲမုၢ်တၢ်တိာ်ကျဲၤအံၤ အိၣ်လၢကညီဒီကလုာ်တၢ်ထူၣ် ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ်အဟီၣ်က၀ီၤအဖီလာ်, လၢအမ့ၢ်ကညီဒီ ကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ စုက၀ဲၤအဒ့န့ၣ်လီၤ. ကျဲမုၢ်
အံၤတၢ်တ့ပာ်စၢၤတနီၤလံ, ဘၣ်ဆၣ်တၢ်ကဘၣ်ဒါအီၤလၢ ဘံလၣ်မၠ့ၤဒံးလီၤ. ကီၢ်ပဒိၣ်မုၢ်လၢ်၀ဲလၢ တၢ်မၤဂ့ၤထီၣ်ကျဲအံၤ ကထုးန့ၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်ပှၤဘျၢလီၤစ့အါထီၣ်
လၢမုၢ်ကျိၤ၀ဲၤကွာ်ဟီၣ်က၀ီၤလီၤဆီအပူၤ, ဖဲတၢ်တ့ထီၣ်ဘှီထီၣ် စ့ၢ်ကီး ပတုာ်အသး, အဂ့ၢ်ဟီၣ်က၀ီၤသ၀ီဖိတဖၣ်စံး၀ဲလီၤ.
ကျဲမုၢ်အံၤအထီအိၣ်၀ဲ ၁၅၀ ကံလိမံထၢၣ် စးထီၣ်လၢ မုၢ်ကျိၤ၀ဲၤကွာ်ဟီၣ်က၀ီၤလီၤဆီ ဆူကညီသ၀ီထံခံ အိၣ်လၢကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်ကီၢ်ဆၢ, ဒီးကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်
ဟ့ၣ်လီၤ ၀ဲကီၢ်ပယီၤစ့ဒုးလိၢ် 4.5 billion baht ($143 million) လၢတၢ်ကတ့ထီၣ်ကျဲမုၢ်အံၤအဂီၢ်လီၤ.
"ပအဲၣ်ဒိးလၢအ၀ဲသ့ၣ်တၢ်တိာ်ကျဲၤ တၢ်ကပာ်ဖျါဆူက မျၢၢ်အိၣ်ပျီပျီ, တချုးလၢမၤန့ၢ် တၢ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ် လၢတၢ်သ့ၣ်ညါဖီခိၣ် လၢကမျၢၢ်အိၣ်ဒံးဘၣ်လီၤ.
တၢ် တိာ်ကျဲၤလၢအ၀ဲသ့ၣ်ကမၤ၀ဲ ကဘၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်ဃု သ့ၣ်ညါလီၤတံၢ် ဘၣ်ဃးတၢ်ဘၣ်ဒိကအိၣ်ဒ် လဲၣ်လၢဃိၣ်ဃၢၤန့ဆၢၣ်, ဒီးပှၤဂ့ၢ်၀ီအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
အ၀ဲသ့ၣ်မ့ၢ်မၤတၢ်၀ဲအံၤဒီး, အ၀ဲ သ့ၣ်ကအိၣ်ဒီးတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂ့ၤ လၢတၢ် တိာ်ကျဲၤအဂီၢ်လီၤ." ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ နဲၢ်ရွဲၣ်ခိၣ်ကျၢၢ် စီၤတၢ်ဒိၣ်မူ
စံးဘၣ် အ့ယၣ်၀တံၣ်တၢ် ကစီၣ် ဖဲမုၢ်ဖီဖးအနံၤလီၤ.
လၢ NCA တၢ်အၢၣ်လီၤအဖီခိၣ်, ကီၢ်ပဒိၣ်ကဘၣ် ကူၣ်လိာ်ဒီးဟီၣ်က၀ီၤကမျၢၢ်, ကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုက၀ဲၤကရူၢ် ဒီးကမျၢၢ်သဘျ့က ရၢတဖၣ်, တဘျီလၢ်
လၢ်ဖဲ တၢ်ကရဲၣ်ကျဲၤမၤ တၢ် လဲၤထီၣ်လဲၤထီတၢ်တိာ်ကျဲၤ ဖဲတၢ်လီၢ်လၢခံခီယၢ်ပၤဂုာ်ပၢ၀ဲန့ၣ်လီၤ.
ဖဲတၢ်စးထီၣ်မၤတၢ်တိာ်ကျဲၤအခါ ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢပျဲမၤ၀ဲ, ဆိကမိၣ်၀ဲလၢကမ့ၢ်ကျဲမုၢ်ဆံးကိာ်ဖိ လၢတမၤဘၣ်ဒိခိၣ် ဃၢၤအတၢ်အိၣ်သးဘၣ်
ဒီးကဘၣ်ဒိဟီၣ်က၀ီၤကမျၢၢ်တၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ် ဖဲအဆံးန့ၣ်လီၤ.
ဘၣ်ဆၣ်တုၤမ့ၢ် စဲးဖီကဟၣ်အဒိၣ်အထီတဖၣ်စးထီၣ်ဟဲတုၤဖဲလါဒံၣ်စ့ဘၢၣ် လၢတၢ်ကတီၤသးလၢတၢ်ကစးထီၣ်မၤတၢ်အဂီၢ်ဒီး, ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်က
ရၢသ့ၣ်ညါ၀ဲလၢ ကျဲမုၢ်ကမ့ၢ်တၢ်ဒိၣ်န့ၢ်ဒံးတၢ်ဆၢမုၢ်လၢ် ဒီးအခဲအံၤနာ်၀ဲလၢကလဲၤနုာ်လီၤ မၤဟးဂီၤတၢ်စု လီၢ်ခီၣ်ခိၣ်လၢအအါလီၤ.
"ပသ့ၣ်ညါအ၀ဲသ့ၣ်တၢ်တိာ်ကျဲၤ အဘျုးကအိၣ်လၢပပှၤဟီၣ်က၀ီၤကမျၢၢ်အဂီၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ပအဲၣ်ဒိးလၢအ၀ဲသ့ၣ်ကတဲသကိး တၢ်ဒီးပပှၤဟီၣ်က
၀ီၤကမျၢၢ် ဒ်သိးကမၤန့ၢ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်အဂီၢ်လီၤ." ပဒိၣ်စီၤတၤဒိၣ်မူ စံး၀ဲလီၤ.
"အ၀ဲသ့ၣ်မ့ၢ်တမၤတၢ်၀ဲအံၤ (တၢ်ဃုသ့ၣ်ညါမၤလီၤတံၢ် တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး) ဘၣ်ဒီး, တၢ်ဂ့ၢ်ကီလၢအလီၢ်တအိၣ် ကအိၣ်ထီၣ်လၢ တၢ်မဲာ်ညါန့ၣ်လီၤ."
ပဒိၣ်စီၤတၤဒိၣ်မူစံး.
လၢလံာ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤအပူၤ, ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ဃ့ထီၣ်ပဒိၣ်တၢ်ဂ့ၢ်သၢခါ လၢအမ့ၢ် ပဒိၣ်ကဘၣ်တဲသကိးတၢ်ဒီး ပှၤလၢ ဘၣ်ထွဲတဖၣ်, စးထီၣ်
မၤတၢ် ဖဲမၤန့ၢ်ကမျၢၢ်တၢ်ဘၣ်သး လၢတၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်အဖီခိၣ် ၀ံၤအခါ, ဒီးပာ်လီၤကျဲမုၢ်အက့ၢ်အဂီၤ ဒ် သိးခိၣ်ဃၢၤတၢ်ဘၣ်ဒိကအိၣ်စှၤအဂီၢ် သ့ၣ်တ
ဖၣ်လီၤ. မၢ၀ဲစ့ၢ်ကီး ကီၢ်ယပၣ်ဒီးကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ် လၢအဆီၣ်ထွဲမုၢ်ကျိၤ၀ဲၤကွာ်ဟီၣ်က ၀ီၤလီၤဆီ, ကဃုသ့ၣ်ညါမၤလီၤတံၢ် တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးခီဖျိတၢ်
တိာ်ကျဲၤ ဒ်ထံဂုၤကီၢ်ဂၤတၢ်မၤပတီၢ်, ကီၢ်ပယီၤတၢ်သိၣ်တၢ်သီ, ဒီး ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ သ့ၣ်ပှၢ်ဖီလ်စံၣ်ဖီခိၣ်အသိးလီၤ.
သရံၣ်ကီၢ်ဒိၣ် ဆူကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်ကီၢ်ဆၢ စးထီၣ်ဒံးဘၣ်လီၤ.
လၢအလံာ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤဖဲမုၢ်လ့ၢ်ဧိၤအနံၤ, ကလုာ် ဒူၣ်ဖီၣ်စုက၀ဲၤအံၤစံး၀ဲ ကီၢ်ပဒိၣ်ကဘၣ်တဲသကိးတၢ်ဒီးအီၤ ဘၣ်ဃးတၢ်မၤ ထွဲထီၣ်တၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီတၢ်
တိာ်ကျဲၤ, ဒ်ထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ် တၢ်ပတုာ်တၢ်ဒုးတၢ်ခးအတၢ် အၢၣ်လီၤ Nationwide Ceasefire Agreement (NCA), လၢတၢ်ဆဲးလီၤဖဲ ၂၀၁၅, စံး၀ဲအသိးလီၤ.
ကျဲမုၢ်တၢ်တိာ်ကျဲၤအံၤ အိၣ်လၢကညီဒီကလုာ်တၢ်ထူၣ် ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ်အဟီၣ်က၀ီၤအဖီလာ်, လၢအမ့ၢ်ကညီဒီ ကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ စုက၀ဲၤအဒ့န့ၣ်လီၤ. ကျဲမုၢ်
အံၤတၢ်တ့ပာ်စၢၤတနီၤလံ, ဘၣ်ဆၣ်တၢ်ကဘၣ်ဒါအီၤလၢ ဘံလၣ်မၠ့ၤဒံးလီၤ. ကီၢ်ပဒိၣ်မုၢ်လၢ်၀ဲလၢ တၢ်မၤဂ့ၤထီၣ်ကျဲအံၤ ကထုးန့ၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်ပှၤဘျၢလီၤစ့အါထီၣ်
လၢမုၢ်ကျိၤ၀ဲၤကွာ်ဟီၣ်က၀ီၤလီၤဆီအပူၤ, ဖဲတၢ်တ့ထီၣ်ဘှီထီၣ် စ့ၢ်ကီး ပတုာ်အသး, အဂ့ၢ်ဟီၣ်က၀ီၤသ၀ီဖိတဖၣ်စံး၀ဲလီၤ.
ကျဲမုၢ်အံၤအထီအိၣ်၀ဲ ၁၅၀ ကံလိမံထၢၣ် စးထီၣ်လၢ မုၢ်ကျိၤ၀ဲၤကွာ်ဟီၣ်က၀ီၤလီၤဆီ ဆူကညီသ၀ီထံခံ အိၣ်လၢကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်ကီၢ်ဆၢ, ဒီးကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်
ဟ့ၣ်လီၤ ၀ဲကီၢ်ပယီၤစ့ဒုးလိၢ် 4.5 billion baht ($143 million) လၢတၢ်ကတ့ထီၣ်ကျဲမုၢ်အံၤအဂီၢ်လီၤ.
"ပအဲၣ်ဒိးလၢအ၀ဲသ့ၣ်တၢ်တိာ်ကျဲၤ တၢ်ကပာ်ဖျါဆူက မျၢၢ်အိၣ်ပျီပျီ, တချုးလၢမၤန့ၢ် တၢ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ် လၢတၢ်သ့ၣ်ညါဖီခိၣ် လၢကမျၢၢ်အိၣ်ဒံးဘၣ်လီၤ.
တၢ် တိာ်ကျဲၤလၢအ၀ဲသ့ၣ်ကမၤ၀ဲ ကဘၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်ဃု သ့ၣ်ညါလီၤတံၢ် ဘၣ်ဃးတၢ်ဘၣ်ဒိကအိၣ်ဒ် လဲၣ်လၢဃိၣ်ဃၢၤန့ဆၢၣ်, ဒီးပှၤဂ့ၢ်၀ီအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
အ၀ဲသ့ၣ်မ့ၢ်မၤတၢ်၀ဲအံၤဒီး, အ၀ဲ သ့ၣ်ကအိၣ်ဒီးတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂ့ၤ လၢတၢ် တိာ်ကျဲၤအဂီၢ်လီၤ." ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ နဲၢ်ရွဲၣ်ခိၣ်ကျၢၢ် စီၤတၢ်ဒိၣ်မူ
စံးဘၣ် အ့ယၣ်၀တံၣ်တၢ် ကစီၣ် ဖဲမုၢ်ဖီဖးအနံၤလီၤ.
လၢ NCA တၢ်အၢၣ်လီၤအဖီခိၣ်, ကီၢ်ပဒိၣ်ကဘၣ် ကူၣ်လိာ်ဒီးဟီၣ်က၀ီၤကမျၢၢ်, ကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုက၀ဲၤကရူၢ် ဒီးကမျၢၢ်သဘျ့က ရၢတဖၣ်, တဘျီလၢ်
လၢ်ဖဲ တၢ်ကရဲၣ်ကျဲၤမၤ တၢ် လဲၤထီၣ်လဲၤထီတၢ်တိာ်ကျဲၤ ဖဲတၢ်လီၢ်လၢခံခီယၢ်ပၤဂုာ်ပၢ၀ဲန့ၣ်လီၤ.
ဖဲတၢ်စးထီၣ်မၤတၢ်တိာ်ကျဲၤအခါ ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢပျဲမၤ၀ဲ, ဆိကမိၣ်၀ဲလၢကမ့ၢ်ကျဲမုၢ်ဆံးကိာ်ဖိ လၢတမၤဘၣ်ဒိခိၣ် ဃၢၤအတၢ်အိၣ်သးဘၣ်
ဒီးကဘၣ်ဒိဟီၣ်က၀ီၤကမျၢၢ်တၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ် ဖဲအဆံးန့ၣ်လီၤ.
ဘၣ်ဆၣ်တုၤမ့ၢ် စဲးဖီကဟၣ်အဒိၣ်အထီတဖၣ်စးထီၣ်ဟဲတုၤဖဲလါဒံၣ်စ့ဘၢၣ် လၢတၢ်ကတီၤသးလၢတၢ်ကစးထီၣ်မၤတၢ်အဂီၢ်ဒီး, ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်က
ရၢသ့ၣ်ညါ၀ဲလၢ ကျဲမုၢ်ကမ့ၢ်တၢ်ဒိၣ်န့ၢ်ဒံးတၢ်ဆၢမုၢ်လၢ် ဒီးအခဲအံၤနာ်၀ဲလၢကလဲၤနုာ်လီၤ မၤဟးဂီၤတၢ်စု လီၢ်ခီၣ်ခိၣ်လၢအအါလီၤ.
"ပသ့ၣ်ညါအ၀ဲသ့ၣ်တၢ်တိာ်ကျဲၤ အဘျုးကအိၣ်လၢပပှၤဟီၣ်က၀ီၤကမျၢၢ်အဂီၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ပအဲၣ်ဒိးလၢအ၀ဲသ့ၣ်ကတဲသကိး တၢ်ဒီးပပှၤဟီၣ်က
၀ီၤကမျၢၢ် ဒ်သိးကမၤန့ၢ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်အဂီၢ်လီၤ." ပဒိၣ်စီၤတၤဒိၣ်မူ စံး၀ဲလီၤ.
"အ၀ဲသ့ၣ်မ့ၢ်တမၤတၢ်၀ဲအံၤ (တၢ်ဃုသ့ၣ်ညါမၤလီၤတံၢ် တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး) ဘၣ်ဒီး, တၢ်ဂ့ၢ်ကီလၢအလီၢ်တအိၣ် ကအိၣ်ထီၣ်လၢ တၢ်မဲာ်ညါန့ၣ်လီၤ."
ပဒိၣ်စီၤတၤဒိၣ်မူစံး.
လၢလံာ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤအပူၤ, ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ဃ့ထီၣ်ပဒိၣ်တၢ်ဂ့ၢ်သၢခါ လၢအမ့ၢ် ပဒိၣ်ကဘၣ်တဲသကိးတၢ်ဒီး ပှၤလၢ ဘၣ်ထွဲတဖၣ်, စးထီၣ်
မၤတၢ် ဖဲမၤန့ၢ်ကမျၢၢ်တၢ်ဘၣ်သး လၢတၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်အဖီခိၣ် ၀ံၤအခါ, ဒီးပာ်လီၤကျဲမုၢ်အက့ၢ်အဂီၤ ဒ် သိးခိၣ်ဃၢၤတၢ်ဘၣ်ဒိကအိၣ်စှၤအဂီၢ် သ့ၣ်တ
ဖၣ်လီၤ. မၢ၀ဲစ့ၢ်ကီး ကီၢ်ယပၣ်ဒီးကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ် လၢအဆီၣ်ထွဲမုၢ်ကျိၤ၀ဲၤကွာ်ဟီၣ်က ၀ီၤလီၤဆီ, ကဃုသ့ၣ်ညါမၤလီၤတံၢ် တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးခီဖျိတၢ်
တိာ်ကျဲၤ ဒ်ထံဂုၤကီၢ်ဂၤတၢ်မၤပတီၢ်, ကီၢ်ပယီၤတၢ်သိၣ်တၢ်သီ, ဒီး ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ သ့ၣ်ပှၢ်ဖီလ်စံၣ်ဖီခိၣ်အသိးလီၤ.