တၢ်ကွၢ်ထံ ၀့ၢ်တကူၣ်တၢ်သူၣ်ထီၣ် ဒီးတၢ်သူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ်တၢ်မၤလၢ လၢအဘူး
တၢ်ကွၢ်ထံ ၀့ၢ်တကူၣ်တၢ်သူၣ်ထီၣ် ဒီးတၢ်သူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ်တၢ်မၤလၢ လၢအဘူး
Myanmar Times, 01 Oct 2018
URL: https://www.mmtimes.com/news/closer-look-yangon-buildings-and-construction-industry.html
မ့ၢ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ဟူးတလီၢ်လီၢ်လၢ ၀့ၢ်တကူၣ်ပူၤအဃိ ၀့ၢ်တကူၣ်တၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီကမံးတံာ် ဆဲးကွၢ်၀ဲတလီၢ်လီၢ်ဟံၣ်ဃီတၢ်သူၣ် ထီၣ်ဒီး ပနံာ်တၢ်မၤတၢ်သူၣ်ထီၣ်အိၣ်လၢ၀့ၢ်ပူၤတဖၣ် ကမ့ၢ်တၢ်သူၣ်ထီၣ်လၢ တၢ် သူၣ်ထီၣ်အီၤမူးနီၢ် ဒီးအိၣ်ဒီးဂံၢ်ဘါလၢအဂ့ၤန့ၣ်လီၤ.
ဒီၢ်န့အံၣ်၀့ လၢအမ့ၢ်တၢ်သူၣ်ထီၣ်အ့ကၠ့နံယၢ်၀ဲၤကျိၤအခိၣ် လၢ၀့ၢ်တကူၣ်တၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီကမံးတံာ်, စံး၀ဲအ၀ဲဒၣ်၀ဲၤကျိၤ မၢ ဆူၣ်တၢ်မၤထွဲတၢ်ဘျၢလၢအိၣ်လၢတၢ်သူၣ်ထီၣ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီအလံာ်ပူၤတဖၣ် ဃံာ်ဃံာ် ဒီးပှၤလၢမၤကမၣ်တၢ်တဖၣ်တၢ်ဟ့ၣ်အ ၀ဲသ့ၣ်တၢ်ကမၣ်န့ၣ်လီၤ.
အ၀ဲဒၣ်စံး၀ဲ, လၢတၢ်သူၣ်ထီၣ်တၢ်တိာ်ကျဲၤ လၢအသီတဖၣ်အဂီၢ်, တၢ်သူၣ်ထီၣ်အ့ကၠ့နံယၢ်၀ဲၤကျိၤ မၤလီၤတံၢ်၀ဲ တၢ်တိာ်ကျဲၤခဲ လၢာ်ကဘၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်ပျဲအလံာ်လၢအလီၢ်အိၣ်၀ဲ ဒီးတၢ်ဖိတၢ်လံၤလၢတၢ်သူ၀ဲ လၢတၢ်သူၣ်ထီၣ်အဂီၢ်တဖၣ် ကဘၣ်အိၣ်ဒီးအကံၢ် အစီလၢအထီၣ်ဘး ဒ်တၢ်ပာ်ပနီၣ်အသိးလီၤ.
လံာ်တၢ်ပျဲလၢတၢ်သူၣ်ထီၣ်အဂီၢ် တၢ်အၢၣ်လီၤဟ့ၣ်လီၤထဲလၢအခါဖဲ မ့ၢ်အိၣ် ဒီးအ့ကၠ့နံယၢ်တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဒွး ဘၣ်ဃးတၢ်သူၣ်ထီၣ်န့ၣ် လီၤ, ဒီၢ်န့အံၣ်၀့ စံး၀ဲ လီၤ.
"ဖဲတၢ်သူၣ်ထီၣ်အခါစ့ၢ်ကီး, ပလဲၤဆဲးကွၢ် တၢ်ဘျၢဘၣ်ဃးတၢ်သူၣ်ထီၣ်တ ဖၣ်တၢ်မၤထွဲအီၤအိၣ်တအိၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မ့ၢ်ထံၣ်န့ၢ် တၢ်မၤကမၣ်မ့ၢ်အိၣ်တ မံၤမံၤဒီး တၢ်ဟံးထီၣ်ကွံာ်လံာ်တၢ်ပျဲတၢ်သူၣ်ထီၣ်န့ၣ်လီၤ."
အ၀ဲဒၣ်စံး, စံးဒံး ၀ဲလၢ ၀ဲၤကျိၤမၤလီၤတံၢ် ခီဖျိတၢ်သူၣ်ထီၣ်အပတီၢ်တထီၣ်ဘးအဃိ မ့တမ့ၢ် တၢ်သူတၢ်ဖိတၢ်လံၤအကံၢ်အစီတထီၣ်ဘးအဃိ ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်သုတအိၣ်နီ တဂၤတဂ့ၤန့ၣ်လီၤ.
"ဒ်သိးတၢ်ကမၤလီၤတံၢ် တၢ်သူၣ်ထီၣ်လၢအိၣ်ဒီးအကံၢ်အစီအဂီၢ်, ထဲလၢအ့ ကၠ့နံယၢ်လၢဘၣ်တၢ်ပာ်ပနီၣ်လၢ အ့ကၠ့နံယၢ်ကီၣ် ကးကရၢတဖၣ် တၢ်ပျဲအ ၀ဲသ့ၣ်ကွၢ်ထွဲတၢ်သူၣ်ထီၣ်န့ၣ်လီၤ." ဒီၢ်န့အံၣ်၀့ စံး၀ဲလီၤ.
လၢ၀့ၢ်တကူၣ်ပူၤအခဲအံၤ တၢ်ပတံၢ်ထီၣ်လၢလံာ်တၢ်ပျဲတၢ်သူၣ်ထီၣ်အဂီၢ် အိၣ်၀ဲ ၆၀၀ လီၤ, အဂ့ၢ် ၀့ၢ်တကူၣ်၀့ၢ်တၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤ ထီကမံးတံာ် တၢ်ကွဲးနီၣ်အပူၤစံး၀ဲလီၤ.
ဒီၢ်န့အံၣ်၀့စံး၀ဲ, ၀့ၢ်တကူၣ် မၤသီထီၣ်တၢ်ဘျၢဘၣ်ဃးတၢ်သူၣ်ထီၣ်ကွ့ၢ်ကွ့ၢ် အိၣ်ဒီးတၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤအ၀ဲသ့ၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် စ့တၢး World Bank လီၤ.
အူစၤနံၤအီၣ်, လၢအမ့ၢ်ပှၤတ့ပာ်လီၤတၢ်သူၣ်ထီၣ်အဂီၤ architect စံး၀ဲ, လၢတၢ်ကွၢ်ထွဲကတီၤတၢ်သူၣ်ထီၣ်လီၢ်လံၤအမဲာ်ညါ, တၢ်သူၣ်ထီၣ်လၢအသီတဖၣ် တၢ်ကဘၣ်မၢဆူၣ်မၤထွဲတၢ်ဘျၢ ဒ်သိးတၢ်ကမၤလီၤတံၢ် တၢ်ဟံ မူဒါ ဒီးတၢ်တူၢ်မူဒါအဂီၢ်လီၤ.
"တၢ်မ့ၢ်ထံၣ်န့ၢ်တၢ်ကမၣ်တမံၤမံၤလၢ တၢ်သူၣ်ထီၣ်န့ၣ်ဒီး, ပှၤလၢအသူၣ်ထီၣ်တၢ်သူၣ်ထီၣ် ကဘၣ်ဟံးမူဒါ ဒီးတူၢ်မူဒါန့ၣ်လီၤ. တၢ်မ့ၢ်ကဲထီၣ်တမံၤမံၤဒီး ပှၤပာ်တၢ်ကမၣ်လၢ "ပှၤအဂၤတဂၤဂၤ" ထီဘိလီၤ, အဂ့ၢ် အူစၤနံၤ အီၣ် စံး၀ဲလီၤ.
ခိၣ်နၢ်ဘၣ်မူဘၣ်ဒါအဒိၣ်တဂၤလၢ ကီၢ်ပယီၤဟီၣ်ခိၣ်ဟူးကမံးတံာ်, လၢအမူဒါအိၣ်လၢကဘၣ်ကွၢ်ထွဲ တၢ်ကတီၤသးဒီးတၢ်၀ံၣ် ထီၣ်သးဖဲဟီၣ်ခိၣ်ဟူးဆၢကတီၢ်, စံး၀ဲလၢထံကီၢ်တၢ်ဘျၢဘၣ်ဃးတၢ်သူၣ်ထီၣ် တၢ်က ဘၣ်ဘှီဘၣ်မၤသီထီၣ် ဒ်သိးတၢ်ကကွၢ်ဆိမိၣ် ဃုာ် စဲးဖီကဟၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်လၢအသီခဲအံၤန့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဘျၢဘၣ်ဃးတၢ်သူၣ်ထီၣ် တၢ်မၤသီထီၣ်လံဘၣ်ဆၣ် တၢ်ကဘၣ်ပၢနုာ်တၢ်လၢအသီအိၣ်ဒံး၀ဲလီၤ, ကီၢ်ပယီၤဟီၣ်ခိၣ်ဟူးကမံး တံာ် ပှၤပၢၤလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤခံဂၤတဂၤ, အူစီထွ့စီၤ စံး၀ဲလီၤ.
"လၢပထံကီၢ်အပူၤ, တၢ်သူၣ်ထီၣ်အကလုာ်အိၣ်တနီၤနီၤ လၢတပၣ်ဃုာ်ဒံးလၢ တၢ်သူၣ်ထီၣ်တၢ်ဘျၢအပူၤ အိၣ်၀ဲ, ဒ်အမ့ၢ်တၢ် သူၣ်ထီၣ်လၢ၀ၣ် ဒီးလၢသ့ၣ်တဖၣ်လီၤ. တၢ်ကဘၣ်ဃုသ့ၣ်ညါမၤလိ တၢ်သူၣ်ထီၣ်ဒ်အံၤ တဖၣ် ဒ်သိးကတူၢ်ဟီၣ်ခိၣ်ဟူးကန့ၢ်အဂီၢ် တၢ်ကဘၣ်သူၣ်ထီၣ်ဒ်လဲၣ်, ဒီးတၢ်ကဘၣ်မၤဂ့ၤထီၣ်တၢ်သူၣ်ထီၣ်ဒ်န့ၣ်တကလုာ် လၢအိၣ်ပာ်တဖၣ်လီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံး.
ဖဲတၢ်တူၢ်လိာ်ပာ်ပနီၣ် တၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤလၢအသီ ဖဲ ၁၉၈၈ အဆၢကတီၢ်, ပှၤသ့ပှၤဘၣ်လၢကသူၣ်ထီၣ်တၢ် လၢထံကီၢ်အပူၤတအိၣ်ဒံးဘၣ် ဒီးတၢ်သူၣ်ထီၣ်လၢတၢ်သူၣ်ထီၣ်အီၤဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် အ တၢ်တူၢ်ယံာ်ဒီးအကံၢ်အစီ အဂံၢ်စၢ်ဒံး၀ဲ လီၤ, အူစီထွ့စီၤ စံး၀ဲလီၤ. အ၀ဲဒၣ်သဆၣ်ထီၣ်၀ဲလၢ တၢ်သူၣ်ထီၣ်လၢတၢ်သူၣ်ထီၣ်အီၤဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ်တဖၣ် တၢ်ကဘၣ်သ မံသမိးဆဲးကွၢ်အီၤ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလီၤ.
အ၀ဲဒၣ်စံး၀ဲ, တၢ်ကဘၣ်သမံသမိးဆိ တၢ်သူၣ်ထီၣ်လၢပှၤသူ၀ဲအါ ဒ်အမ့ၢ်ကၠိဒီးတၢ်ဆါဟံၣ်တဖၣ်လီၤ.
အူစၤနံၤအီၣ်စံး၀ဲလၢ ပှၤလၢဘၣ်ထွဲလၢတၢ်သူၣ်ထီၣ်တၢ်သူၣ်ထီၣ်ကိးဂၤဒဲး, စးထီၣ်လၢပှၤဆီၣ်ထွဲကျိၣ်စ့ တုၤလၢပှၤဖီၣ်ခီထရဲး တဖၣ်, အမူအဒါအိၣ်လၢကဘၣ်မၤလီၤတံၢ် အ၀ဲသ့ၣ်တၢ်တိာ်ကျဲၤအကံၢ်အစီ ဒီးတၢ်ပူၤ ဖျဲးအိၣ်တအိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်အ၀ဲ ဆဲးတဲ၀ဲ, ပဒိၣ်မ့ၢ်ပှၤလၢအမူဒါအိၣ်ဒိၣ်ကတၢၢ် မ့ၢ်လၢအမ့ၢ်ပှၤလၢအတ့ပာ်လီၤ တၢ်သိၣ်တၢ်သီ ဒီးတၢ်ဘျၢအဃိလီၤ.
"နီၢ်တဂၤအတၢ်မၤ တမၤဂ့ၤတၢ်သူၣ်ထီၣ်အကံၢ်အစီ ဒီးတမၤပူၤဖျဲးတၢ်သူၣ်ထီၣ်တၢ်မၤသနၢၣ်ဒီတခါဘၣ်. ဖဲပဒိၣ်ပှၤဘၣ်မူဘၣ် ဒါလၢအပတီၢ်လီၤဆီဒၣ်၀ဲ မၤအတၢ်မၤမ့ၢ်တဂ့ၤဘၣ်အခါ, ဘၣ်ထွဲဃုာ်တၢ်အစၢဒီတခါညါ လီၤ. အဃိသတးဒီး, ပှၤခဲလၢာ်အမူ ဒါအိၣ်၀ဲလီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံး.
အူမၠိမၠ့ၣ်, လၢအမ့ၢ်နဲၢ်ရွဲၣ်ခိၣ်ကျၢၢ်လၢ ကီၢ်ပယီၤတၢ်သူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ်ပှၤမၤပနံာ်တၢ်မၤကရၢ, ပာ်ဖျါ၀ဲပှၤမၤတၢ်ဖိလၢအသ့အဘၣ် တအိၣ်လၢလီၢ် လၢတၢ်သူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ်တၢ်မၤပူၤဘၣ်လီၤ.
"ပှၤမၤတၢ်ဖိလၢအစုသ့မ့ၢ်အိၣ်မးဒီး တၢ်သူၣ်ထီၣ်ကဂ့ၤ၀ဲလီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံး.
"တၢ်တီၢ်ခံၣ်ခူၣ်သ့ မ့တမ့ၢ် တၢ်ဘူးလွးသ့ တမ့ၢ်ကဒုးအိၣ်ထီၣ်ဂံၢ်ခီၣ်ထံးပှၤမၤတၢ်ဖိလၢအဂ့ၤဘၣ်. အ၀ဲသ့ၣ်ကဘၣ်သ့ၣ်ညါ တၢ် သ့တၢ်ဘၣ်လၢအဘၣ်ထွဲဒီး အ၀ဲသ့ၣ်တၢ်မၤ ဒီးကဘၣ်မၤ၀ဲလၢအဂ့ၢ်အ၀ီဒ်လဲၣ် န့ၣ်လီၤ."
အ၀ဲဒၣ်စံးဒံး၀ဲလၢ, လၢပှၤမၤတၢ်ဖိလၢအမၤတၢ်သ့အမဲာ်ညါ, ပှၤလၢအဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်သူၣ်ထီၣ်အပီးအလီကဘၣ်အိၣ်ဒံး, ပၣ်ဃုာ် ပှၤလၢအစိာ်နုာ်တၢ်ဖိတၢ်လံၤဆူကီၢ်ပူၤ, မ့ၢ်တၢ်အရ့ဒိၣ်စ့ၢ်ကီး, မ့ၢ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်ကဘၣ် ဟ့ၣ်ထီၣ် တၢ်ဖိတၢ်လံၤလၢအကံၢ်စီထီၣ် ဘး ဒီးဖဲအပှ့ၤဖဲြကၢးဖဲဘၣ်အဃိလီၤ.
ဒ်သိးကမၤဂ့ၤထီၣ် ထံကီၢ်တၢ်သူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ်တၢ်မၤအဂီၢ်, ပဒိၣ်ကဘၣ်ဃုတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖးလၢ ပှၤသ့ပှၤဘၣ်အိၣ် လၢတၢ် မၤသနၢၣ်လီၤဆီအခါခါ လၢတၢ်သူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ်တၢ်မၤအပူၤ ဒီးလၢကီၢ်ချၢပှၤသ့ပှၤဘၣ် အိၣ်စ့ၢ်ကီးလီၤ, အဂ့ၢ် ပှၤတ့ဆီလီၤတၢ် သူၣ်ထီၣ်အဂီၤ အူစၤနံၤအီၣ် စံး၀ဲလီၤ.
ထံကီၢ်မုၢ်ကျိၤ၀ဲၤကွာ် လိၣ်ဘၣ်တၢ်သူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ်တၢ်မၤသနၢၣ်လၢ တၢ်နာ်န့ၢ်အီၣ်သ့ လၢကတ့ထီၣ်ဟံၣ်ဃီတၢ်သူၣ်ထီၣ် အ ကံၢ်အစီလၢအထီၣ်ဘး, တိာ်, ကျဲမုၢ်ကျဲဘိ ဒီးတၢ်ဆီလီၤပာ်လီၤအဂၤတဖၣ် ဒ်သိးကလူၤ ထွဲ မုၢ်ကျိၤ၀ဲၤကွာ်တၢ်ဒိၣ်ထီၣ် အတၢ် လိၣ်ဘၣ်အဂီၢ်လီၤ. အူစၤနံၤအီၣ် စံး၀ဲလီၤ.
ဒီၢ်န့အံၣ်၀့ လၢအမ့ၢ်တၢ်သူၣ်ထီၣ်အ့ကၠ့နံယၢ်၀ဲၤကျိၤအခိၣ် လၢ၀့ၢ်တကူၣ်တၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီကမံးတံာ်, စံး၀ဲအ၀ဲဒၣ်၀ဲၤကျိၤ မၢ ဆူၣ်တၢ်မၤထွဲတၢ်ဘျၢလၢအိၣ်လၢတၢ်သူၣ်ထီၣ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီအလံာ်ပူၤတဖၣ် ဃံာ်ဃံာ် ဒီးပှၤလၢမၤကမၣ်တၢ်တဖၣ်တၢ်ဟ့ၣ်အ ၀ဲသ့ၣ်တၢ်ကမၣ်န့ၣ်လီၤ.
အ၀ဲဒၣ်စံး၀ဲ, လၢတၢ်သူၣ်ထီၣ်တၢ်တိာ်ကျဲၤ လၢအသီတဖၣ်အဂီၢ်, တၢ်သူၣ်ထီၣ်အ့ကၠ့နံယၢ်၀ဲၤကျိၤ မၤလီၤတံၢ်၀ဲ တၢ်တိာ်ကျဲၤခဲ လၢာ်ကဘၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်ပျဲအလံာ်လၢအလီၢ်အိၣ်၀ဲ ဒီးတၢ်ဖိတၢ်လံၤလၢတၢ်သူ၀ဲ လၢတၢ်သူၣ်ထီၣ်အဂီၢ်တဖၣ် ကဘၣ်အိၣ်ဒီးအကံၢ် အစီလၢအထီၣ်ဘး ဒ်တၢ်ပာ်ပနီၣ်အသိးလီၤ.
လံာ်တၢ်ပျဲလၢတၢ်သူၣ်ထီၣ်အဂီၢ် တၢ်အၢၣ်လီၤဟ့ၣ်လီၤထဲလၢအခါဖဲ မ့ၢ်အိၣ် ဒီးအ့ကၠ့နံယၢ်တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဒွး ဘၣ်ဃးတၢ်သူၣ်ထီၣ်န့ၣ် လီၤ, ဒီၢ်န့အံၣ်၀့ စံး၀ဲ လီၤ.
"ဖဲတၢ်သူၣ်ထီၣ်အခါစ့ၢ်ကီး, ပလဲၤဆဲးကွၢ် တၢ်ဘျၢဘၣ်ဃးတၢ်သူၣ်ထီၣ်တ ဖၣ်တၢ်မၤထွဲအီၤအိၣ်တအိၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မ့ၢ်ထံၣ်န့ၢ် တၢ်မၤကမၣ်မ့ၢ်အိၣ်တ မံၤမံၤဒီး တၢ်ဟံးထီၣ်ကွံာ်လံာ်တၢ်ပျဲတၢ်သူၣ်ထီၣ်န့ၣ်လီၤ."
အ၀ဲဒၣ်စံး, စံးဒံး ၀ဲလၢ ၀ဲၤကျိၤမၤလီၤတံၢ် ခီဖျိတၢ်သူၣ်ထီၣ်အပတီၢ်တထီၣ်ဘးအဃိ မ့တမ့ၢ် တၢ်သူတၢ်ဖိတၢ်လံၤအကံၢ်အစီတထီၣ်ဘးအဃိ ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်သုတအိၣ်နီ တဂၤတဂ့ၤန့ၣ်လီၤ.
"ဒ်သိးတၢ်ကမၤလီၤတံၢ် တၢ်သူၣ်ထီၣ်လၢအိၣ်ဒီးအကံၢ်အစီအဂီၢ်, ထဲလၢအ့ ကၠ့နံယၢ်လၢဘၣ်တၢ်ပာ်ပနီၣ်လၢ အ့ကၠ့နံယၢ်ကီၣ် ကးကရၢတဖၣ် တၢ်ပျဲအ ၀ဲသ့ၣ်ကွၢ်ထွဲတၢ်သူၣ်ထီၣ်န့ၣ်လီၤ." ဒီၢ်န့အံၣ်၀့ စံး၀ဲလီၤ.
လၢ၀့ၢ်တကူၣ်ပူၤအခဲအံၤ တၢ်ပတံၢ်ထီၣ်လၢလံာ်တၢ်ပျဲတၢ်သူၣ်ထီၣ်အဂီၢ် အိၣ်၀ဲ ၆၀၀ လီၤ, အဂ့ၢ် ၀့ၢ်တကူၣ်၀့ၢ်တၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤ ထီကမံးတံာ် တၢ်ကွဲးနီၣ်အပူၤစံး၀ဲလီၤ.
ဒီၢ်န့အံၣ်၀့စံး၀ဲ, ၀့ၢ်တကူၣ် မၤသီထီၣ်တၢ်ဘျၢဘၣ်ဃးတၢ်သူၣ်ထီၣ်ကွ့ၢ်ကွ့ၢ် အိၣ်ဒီးတၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤအ၀ဲသ့ၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် စ့တၢး World Bank လီၤ.
အူစၤနံၤအီၣ်, လၢအမ့ၢ်ပှၤတ့ပာ်လီၤတၢ်သူၣ်ထီၣ်အဂီၤ architect စံး၀ဲ, လၢတၢ်ကွၢ်ထွဲကတီၤတၢ်သူၣ်ထီၣ်လီၢ်လံၤအမဲာ်ညါ, တၢ်သူၣ်ထီၣ်လၢအသီတဖၣ် တၢ်ကဘၣ်မၢဆူၣ်မၤထွဲတၢ်ဘျၢ ဒ်သိးတၢ်ကမၤလီၤတံၢ် တၢ်ဟံ မူဒါ ဒီးတၢ်တူၢ်မူဒါအဂီၢ်လီၤ.
"တၢ်မ့ၢ်ထံၣ်န့ၢ်တၢ်ကမၣ်တမံၤမံၤလၢ တၢ်သူၣ်ထီၣ်န့ၣ်ဒီး, ပှၤလၢအသူၣ်ထီၣ်တၢ်သူၣ်ထီၣ် ကဘၣ်ဟံးမူဒါ ဒီးတူၢ်မူဒါန့ၣ်လီၤ. တၢ်မ့ၢ်ကဲထီၣ်တမံၤမံၤဒီး ပှၤပာ်တၢ်ကမၣ်လၢ "ပှၤအဂၤတဂၤဂၤ" ထီဘိလီၤ, အဂ့ၢ် အူစၤနံၤ အီၣ် စံး၀ဲလီၤ.
ခိၣ်နၢ်ဘၣ်မူဘၣ်ဒါအဒိၣ်တဂၤလၢ ကီၢ်ပယီၤဟီၣ်ခိၣ်ဟူးကမံးတံာ်, လၢအမူဒါအိၣ်လၢကဘၣ်ကွၢ်ထွဲ တၢ်ကတီၤသးဒီးတၢ်၀ံၣ် ထီၣ်သးဖဲဟီၣ်ခိၣ်ဟူးဆၢကတီၢ်, စံး၀ဲလၢထံကီၢ်တၢ်ဘျၢဘၣ်ဃးတၢ်သူၣ်ထီၣ် တၢ်က ဘၣ်ဘှီဘၣ်မၤသီထီၣ် ဒ်သိးတၢ်ကကွၢ်ဆိမိၣ် ဃုာ် စဲးဖီကဟၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်လၢအသီခဲအံၤန့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဘျၢဘၣ်ဃးတၢ်သူၣ်ထီၣ် တၢ်မၤသီထီၣ်လံဘၣ်ဆၣ် တၢ်ကဘၣ်ပၢနုာ်တၢ်လၢအသီအိၣ်ဒံး၀ဲလီၤ, ကီၢ်ပယီၤဟီၣ်ခိၣ်ဟူးကမံး တံာ် ပှၤပၢၤလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤခံဂၤတဂၤ, အူစီထွ့စီၤ စံး၀ဲလီၤ.
"လၢပထံကီၢ်အပူၤ, တၢ်သူၣ်ထီၣ်အကလုာ်အိၣ်တနီၤနီၤ လၢတပၣ်ဃုာ်ဒံးလၢ တၢ်သူၣ်ထီၣ်တၢ်ဘျၢအပူၤ အိၣ်၀ဲ, ဒ်အမ့ၢ်တၢ် သူၣ်ထီၣ်လၢ၀ၣ် ဒီးလၢသ့ၣ်တဖၣ်လီၤ. တၢ်ကဘၣ်ဃုသ့ၣ်ညါမၤလိ တၢ်သူၣ်ထီၣ်ဒ်အံၤ တဖၣ် ဒ်သိးကတူၢ်ဟီၣ်ခိၣ်ဟူးကန့ၢ်အဂီၢ် တၢ်ကဘၣ်သူၣ်ထီၣ်ဒ်လဲၣ်, ဒီးတၢ်ကဘၣ်မၤဂ့ၤထီၣ်တၢ်သူၣ်ထီၣ်ဒ်န့ၣ်တကလုာ် လၢအိၣ်ပာ်တဖၣ်လီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံး.
ဖဲတၢ်တူၢ်လိာ်ပာ်ပနီၣ် တၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤလၢအသီ ဖဲ ၁၉၈၈ အဆၢကတီၢ်, ပှၤသ့ပှၤဘၣ်လၢကသူၣ်ထီၣ်တၢ် လၢထံကီၢ်အပူၤတအိၣ်ဒံးဘၣ် ဒီးတၢ်သူၣ်ထီၣ်လၢတၢ်သူၣ်ထီၣ်အီၤဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် အ တၢ်တူၢ်ယံာ်ဒီးအကံၢ်အစီ အဂံၢ်စၢ်ဒံး၀ဲ လီၤ, အူစီထွ့စီၤ စံး၀ဲလီၤ. အ၀ဲဒၣ်သဆၣ်ထီၣ်၀ဲလၢ တၢ်သူၣ်ထီၣ်လၢတၢ်သူၣ်ထီၣ်အီၤဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ်တဖၣ် တၢ်ကဘၣ်သ မံသမိးဆဲးကွၢ်အီၤ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလီၤ.
အ၀ဲဒၣ်စံး၀ဲ, တၢ်ကဘၣ်သမံသမိးဆိ တၢ်သူၣ်ထီၣ်လၢပှၤသူ၀ဲအါ ဒ်အမ့ၢ်ကၠိဒီးတၢ်ဆါဟံၣ်တဖၣ်လီၤ.
အူစၤနံၤအီၣ်စံး၀ဲလၢ ပှၤလၢဘၣ်ထွဲလၢတၢ်သူၣ်ထီၣ်တၢ်သူၣ်ထီၣ်ကိးဂၤဒဲး, စးထီၣ်လၢပှၤဆီၣ်ထွဲကျိၣ်စ့ တုၤလၢပှၤဖီၣ်ခီထရဲး တဖၣ်, အမူအဒါအိၣ်လၢကဘၣ်မၤလီၤတံၢ် အ၀ဲသ့ၣ်တၢ်တိာ်ကျဲၤအကံၢ်အစီ ဒီးတၢ်ပူၤ ဖျဲးအိၣ်တအိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်အ၀ဲ ဆဲးတဲ၀ဲ, ပဒိၣ်မ့ၢ်ပှၤလၢအမူဒါအိၣ်ဒိၣ်ကတၢၢ် မ့ၢ်လၢအမ့ၢ်ပှၤလၢအတ့ပာ်လီၤ တၢ်သိၣ်တၢ်သီ ဒီးတၢ်ဘျၢအဃိလီၤ.
"နီၢ်တဂၤအတၢ်မၤ တမၤဂ့ၤတၢ်သူၣ်ထီၣ်အကံၢ်အစီ ဒီးတမၤပူၤဖျဲးတၢ်သူၣ်ထီၣ်တၢ်မၤသနၢၣ်ဒီတခါဘၣ်. ဖဲပဒိၣ်ပှၤဘၣ်မူဘၣ် ဒါလၢအပတီၢ်လီၤဆီဒၣ်၀ဲ မၤအတၢ်မၤမ့ၢ်တဂ့ၤဘၣ်အခါ, ဘၣ်ထွဲဃုာ်တၢ်အစၢဒီတခါညါ လီၤ. အဃိသတးဒီး, ပှၤခဲလၢာ်အမူ ဒါအိၣ်၀ဲလီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံး.
အူမၠိမၠ့ၣ်, လၢအမ့ၢ်နဲၢ်ရွဲၣ်ခိၣ်ကျၢၢ်လၢ ကီၢ်ပယီၤတၢ်သူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ်ပှၤမၤပနံာ်တၢ်မၤကရၢ, ပာ်ဖျါ၀ဲပှၤမၤတၢ်ဖိလၢအသ့အဘၣ် တအိၣ်လၢလီၢ် လၢတၢ်သူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ်တၢ်မၤပူၤဘၣ်လီၤ.
"ပှၤမၤတၢ်ဖိလၢအစုသ့မ့ၢ်အိၣ်မးဒီး တၢ်သူၣ်ထီၣ်ကဂ့ၤ၀ဲလီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံး.
"တၢ်တီၢ်ခံၣ်ခူၣ်သ့ မ့တမ့ၢ် တၢ်ဘူးလွးသ့ တမ့ၢ်ကဒုးအိၣ်ထီၣ်ဂံၢ်ခီၣ်ထံးပှၤမၤတၢ်ဖိလၢအဂ့ၤဘၣ်. အ၀ဲသ့ၣ်ကဘၣ်သ့ၣ်ညါ တၢ် သ့တၢ်ဘၣ်လၢအဘၣ်ထွဲဒီး အ၀ဲသ့ၣ်တၢ်မၤ ဒီးကဘၣ်မၤ၀ဲလၢအဂ့ၢ်အ၀ီဒ်လဲၣ် န့ၣ်လီၤ."
အ၀ဲဒၣ်စံးဒံး၀ဲလၢ, လၢပှၤမၤတၢ်ဖိလၢအမၤတၢ်သ့အမဲာ်ညါ, ပှၤလၢအဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်သူၣ်ထီၣ်အပီးအလီကဘၣ်အိၣ်ဒံး, ပၣ်ဃုာ် ပှၤလၢအစိာ်နုာ်တၢ်ဖိတၢ်လံၤဆူကီၢ်ပူၤ, မ့ၢ်တၢ်အရ့ဒိၣ်စ့ၢ်ကီး, မ့ၢ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်ကဘၣ် ဟ့ၣ်ထီၣ် တၢ်ဖိတၢ်လံၤလၢအကံၢ်စီထီၣ် ဘး ဒီးဖဲအပှ့ၤဖဲြကၢးဖဲဘၣ်အဃိလီၤ.
ဒ်သိးကမၤဂ့ၤထီၣ် ထံကီၢ်တၢ်သူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ်တၢ်မၤအဂီၢ်, ပဒိၣ်ကဘၣ်ဃုတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖးလၢ ပှၤသ့ပှၤဘၣ်အိၣ် လၢတၢ် မၤသနၢၣ်လီၤဆီအခါခါ လၢတၢ်သူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ်တၢ်မၤအပူၤ ဒီးလၢကီၢ်ချၢပှၤသ့ပှၤဘၣ် အိၣ်စ့ၢ်ကီးလီၤ, အဂ့ၢ် ပှၤတ့ဆီလီၤတၢ် သူၣ်ထီၣ်အဂီၤ အူစၤနံၤအီၣ် စံး၀ဲလီၤ.
ထံကီၢ်မုၢ်ကျိၤ၀ဲၤကွာ် လိၣ်ဘၣ်တၢ်သူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ်တၢ်မၤသနၢၣ်လၢ တၢ်နာ်န့ၢ်အီၣ်သ့ လၢကတ့ထီၣ်ဟံၣ်ဃီတၢ်သူၣ်ထီၣ် အ ကံၢ်အစီလၢအထီၣ်ဘး, တိာ်, ကျဲမုၢ်ကျဲဘိ ဒီးတၢ်ဆီလီၤပာ်လီၤအဂၤတဖၣ် ဒ်သိးကလူၤ ထွဲ မုၢ်ကျိၤ၀ဲၤကွာ်တၢ်ဒိၣ်ထီၣ် အတၢ် လိၣ်ဘၣ်အဂီၢ်လီၤ. အူစၤနံၤအီၣ် စံး၀ဲလီၤ.