ကီၢ်ပယီၤ-ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်ကီၢ်ဆၢတၢ်ကူၣ်လဲမၤကၤတၢ်အိၣ်အါထီၣ်ဖဲမၠၣ်ဝတံၣ်
ကီၢ်ပယီၤ-ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်ကီၢ်ဆၢတၢ်ကူၣ်လဲမၤကၤတၢ်အိၣ်အါထီၣ်ဖဲမၠၣ်ဝတံၣ်
Irrawaddy News, 04 Apr 2014
URL: http://www.irrawaddy.org/business/burmese-thai-border-trade-increases-myawaddy.html
တၢ်ကူၣ်လဲမၤကၤတၢ်ခီဖျိတၢ်ခီဂာ်ဝဲကီၢ်ပယီၤကီၢ်ဆၢဒီးကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်လၢအိၣ်ဒီးတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤအအါကတၢၢ်အံၤဟဲအိၣ်အါထီၣ်ဝဲကွ့ၢ်ကွ့ၢ်အဂ့ၢ်,ကညီကီၢ်စဲၣ်ကိတိာ်ခိၣ်ကျၢၢ်စံးဝဲန့ၣ်လီၤ.ဒီးအဝဲထံၣ်စိပာ်ဝဲလၢ
ဒ်ခီဂာ်ကီၢ်ဆၢတၢ်ဘျးစဲဟဲဂ့ၤထီၣ်ဝဲအ သိးပနံာ်အတၢ်ဟဲနုာ်လီၤဖဲကီၢ်ဆၢကဟဲအါထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဖဲအါစံယၢၣ်မုၢ်ကျိၤဝဲၤကွာ်ပှၤတၢ်ဝၢတၢ်ကူၣ်လိာ်အိၣ်သကိးဖဲမၠၣ်ဝတံၣ်ဖဲမုၢ်ဖီဖးအနံၤခိၣ်နၢ်တဖၣ်စံးဝဲလၢခီဂာ်ကီၢ်ဆၢတၢ်ကူၣ်လဲမၤကၤတၢ်ခဲလၢာ်ဟဲအါထီၣ်(၉)မျးကယၤဃၣ်ဃၣ်ဖဲလၢ
(၂၀၁၃-၂၀၁၄ နံၣ်)လၢကတၢၢ်ကွံာ်ဝဲဖဲတနွံအံၤအတီၢ်ပူၤအံၤန့ၣ် လီၤ.
“တၢ်ကူၣ်လဲမၤကၤတၢ်အံၤကအါထီၣ်ဝဲအါန့ၢ်ဒံးအလီၢ်ဖဲလၢတၢ်တ့ထီၣ်ဝဲအါစံယၢၣ်ကျဲမုၢ်ဖးဒိၣ်လၢအလဲၤခီဖျိဝဲကီးတရံးဒီးမၠၣ်ဝတံၣ်ဖဲကညီကီၢ်စဲၣ်အံၤဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်လီၤ.ဒီးကျဲမုၢ်ဖးဒိၣ်အံၤကဘျးစဲလိာ်အသး
ဒီးအါစံယၢၣ်ကျဲမုၢ်ဖးဒိၣ်အဂၤတဖၣ်န့ၣ် လီၤ.ကျဲမုၢ်ဖးဒိၣ်အံၤတၢ်တ့ထီၣ်အီၤကဝံၤဝဲခဲကိာ်တနံၣ်ဒီးတၢ်ကူၣ်လဲမၤကၤတၢ်အံၤကဟဲနုာ်လီၤအါထီၣ်ဝဲဒၣ်အဂ့ၢ်”,စီၣ်မ့စံးဝဲန့ၣ်လီၤ.
မၠၣ်ဝတံၣ်အံၤမ့ၢ်ဝ့ၢ်တဖျၢၣ်လၢအိၣ်သူၣ်လီၤအသးဖဲကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်ဝ့ၢ်မဲၢ်ဆီးအဝၢ်ဘးခီန့ၣ်လီၤ.ကီၢ်ပယီၤဒီးကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်အဘၢၣ်စၢၤဖိးသဲစးတၢ်သမံသမိးတၢ်အလီၢ်ယဲၢ်တီၤအကျါမ့ၢ်ဝဲတၢ်ကူၣ်လဲမၤကၤတၢ်အလီၢ်အဒိၣ်က
တၢၢ်တတီၤန့ၣ်လီၤ.
သီနဲၣ်လၢအမ့ၢ်ပၢဆှၢတၢ်မူဒါခိၣ်လၢပနံာ်တၢ်ကၤကိတိာ်ဝဲၤကျိၤစံးဝဲ,တၢ်ကူၣ်လဲမၤကၤတၢ်ခဲလၢာ်လၢခီဖျိဝဲမၠၣ်ဝတံၣ်အံၤလီၤလၢအမဲရကၣ်စ့(၂၉၀)ကကွဲၢ်ဒီလၣ်ဖဲ(၂၀၁၃-၂၀၁၄ နံၣ်)အတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ.
ပနံာ်အါဒၣ်တက့ၢ်လၢတၢ်ကူၣ်လဲမၤကၤအီၤဖဲမၠၣ်ဝတံၣ်အံၤဟဲလၢကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်န့ၣ်လီၤ.
“ပနံာ်ခဲလၢာ်ခဲဆ့လၢတၢ်ကူၣ်လဲမၤကၤအီၤဖဲတနံၣ်အံၤအတီၢ်ပူၤအလုၢ်အပှ့ၤလီၤလၢအါန့ၢ်ဒံးအပူၤကွံာ်တနံၣ်တၢ်ကူၣ်လဲမၤကၤတၢ်(၂၅)ကကွဲၢ်ဒီလၣ်န့ၣ်လီၤ.ဖဲလၢအပူၤကွံာ်ယဲၢ်နံၣ်အတီၢ်ပူၤတၢ်ဒိးန့ၢ်
ဘၣ်တၢ်ကူၣ်လဲမၤကၤပနံာ်အအါကတၢၢ်မ့ၢ်ဝဲနံၣ်အဝဲအံၤအဂ့ၢ်”,သီနဲၣ်စံးဘၣ်အ့ၣ်ယၣ်ဝတံၣ်တၢ်ကစီၣ်န့ၣ်လီၤ.
အဝဲစံးဝဲ,ပနံာ်လၢတၢ်ဆှၢနုာ်လီၤအီၤတဖၣ်မ့ၢ်ဝဲတၢ်အီၣ်တၢ်အီ,ဟံၣ်ဃီအတၢ်ပီးတၢ်လီ,တၢ်သူၣ်တၢ်ဖျးအတၢ်ပီးတၢ်လီ,စဲးဖီကဟၣ်တၢ်ပီးတၢ်လီ,တၢ်သူၣ်အီၣ်ဖျးအီၣ်အဂီၢ်တၢ်ပီးတၢ်လီန့ၣ်လီၤ.မ့မ့ၢ်
ပနံာ်လၢကီၢ်ပယီၤဆှၢဟးထီၣ်တဖၣ်အါဒၣ်တက့ၢ်မ့ၢ်ဝဲပနံာ်ဟဲလၢပီၣ်လဲၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဖိးသဲစးတၢ်ကူၣ်လဲမၤကၤတၢ်အံၤဟဲအိၣ်အါထီၣ်ဝဲဘၣ်ဆၣ်တၢ်တသ့ၣ်ညါဝဲဒၣ်မ့ၢ်တၢ်ကူၣ်လဲမၤကၤတၢ်လၢတဖိးသဲစးဘၣ် တဖၣ်ဖဲကီၢ်ဆၢဒီတကျိၤဖဲပှၤဖီၣ်စုကဝဲၤကရူၢ်ပၢတၢ်လီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ
အိၣ်ထဲလဲၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်တ့ထီၣ်ကျဲမုၢ်ဖးဒိၣ်အသီလၢကဒုးစဲဘူးဝဲကီၢ်ပယီၤဒီးကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်အံၤမ့ၢ်ဝံၤ,ဒီးအါစံၣ်ယၢၣ်မုၢ်ကျိၤဝဲၤကွာ်တၢ်ကရၢကရိမ့ၢ်စးထီၣ်ခဲကိာ်တနံၣ်လံန့ၣ်ဒီးတၢ်ကထံၣ်ဘၣ်ဝဲတၢ်ကူၣ်လဲမၤကၤတၢ်လၢအိၣ်ဒီး
တၢ်သဘျ့ဒီးတၢ်လဲၤက့ၤဖံးမၤတၢ်လၢအ့ရှၢၣ် မုၢ်ထီၣ်ကလံၤထံးအဂီၢ်တၢ်သဘျ့အိၣ်အါထီၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိမၠၣ်ဝတံၣ်အိၣ်ကတဲာ်ကတီၤထီၣ်အသးလၢကကဲ ထီၣ်ဝဲကျဲစၢၤအကါဒိၣ်တခါန့ၣ်လီၤ.
ဒ်ခီဂာ်ကီၢ်ဆၢတၢ်ဘျးစဲဟဲဂ့ၤထီၣ်ဝဲအ သိးပနံာ်အတၢ်ဟဲနုာ်လီၤဖဲကီၢ်ဆၢကဟဲအါထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဖဲအါစံယၢၣ်မုၢ်ကျိၤဝဲၤကွာ်ပှၤတၢ်ဝၢတၢ်ကူၣ်လိာ်အိၣ်သကိးဖဲမၠၣ်ဝတံၣ်ဖဲမုၢ်ဖီဖးအနံၤခိၣ်နၢ်တဖၣ်စံးဝဲလၢခီဂာ်ကီၢ်ဆၢတၢ်ကူၣ်လဲမၤကၤတၢ်ခဲလၢာ်ဟဲအါထီၣ်(၉)မျးကယၤဃၣ်ဃၣ်ဖဲလၢ
(၂၀၁၃-၂၀၁၄ နံၣ်)လၢကတၢၢ်ကွံာ်ဝဲဖဲတနွံအံၤအတီၢ်ပူၤအံၤန့ၣ် လီၤ.
“တၢ်ကူၣ်လဲမၤကၤတၢ်အံၤကအါထီၣ်ဝဲအါန့ၢ်ဒံးအလီၢ်ဖဲလၢတၢ်တ့ထီၣ်ဝဲအါစံယၢၣ်ကျဲမုၢ်ဖးဒိၣ်လၢအလဲၤခီဖျိဝဲကီးတရံးဒီးမၠၣ်ဝတံၣ်ဖဲကညီကီၢ်စဲၣ်အံၤဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်လီၤ.ဒီးကျဲမုၢ်ဖးဒိၣ်အံၤကဘျးစဲလိာ်အသး
ဒီးအါစံယၢၣ်ကျဲမုၢ်ဖးဒိၣ်အဂၤတဖၣ်န့ၣ် လီၤ.ကျဲမုၢ်ဖးဒိၣ်အံၤတၢ်တ့ထီၣ်အီၤကဝံၤဝဲခဲကိာ်တနံၣ်ဒီးတၢ်ကူၣ်လဲမၤကၤတၢ်အံၤကဟဲနုာ်လီၤအါထီၣ်ဝဲဒၣ်အဂ့ၢ်”,စီၣ်မ့စံးဝဲန့ၣ်လီၤ.
မၠၣ်ဝတံၣ်အံၤမ့ၢ်ဝ့ၢ်တဖျၢၣ်လၢအိၣ်သူၣ်လီၤအသးဖဲကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်ဝ့ၢ်မဲၢ်ဆီးအဝၢ်ဘးခီန့ၣ်လီၤ.ကီၢ်ပယီၤဒီးကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်အဘၢၣ်စၢၤဖိးသဲစးတၢ်သမံသမိးတၢ်အလီၢ်ယဲၢ်တီၤအကျါမ့ၢ်ဝဲတၢ်ကူၣ်လဲမၤကၤတၢ်အလီၢ်အဒိၣ်က
တၢၢ်တတီၤန့ၣ်လီၤ.
သီနဲၣ်လၢအမ့ၢ်ပၢဆှၢတၢ်မူဒါခိၣ်လၢပနံာ်တၢ်ကၤကိတိာ်ဝဲၤကျိၤစံးဝဲ,တၢ်ကူၣ်လဲမၤကၤတၢ်ခဲလၢာ်လၢခီဖျိဝဲမၠၣ်ဝတံၣ်အံၤလီၤလၢအမဲရကၣ်စ့(၂၉၀)ကကွဲၢ်ဒီလၣ်ဖဲ(၂၀၁၃-၂၀၁၄ နံၣ်)အတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ.
ပနံာ်အါဒၣ်တက့ၢ်လၢတၢ်ကူၣ်လဲမၤကၤအီၤဖဲမၠၣ်ဝတံၣ်အံၤဟဲလၢကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်န့ၣ်လီၤ.
“ပနံာ်ခဲလၢာ်ခဲဆ့လၢတၢ်ကူၣ်လဲမၤကၤအီၤဖဲတနံၣ်အံၤအတီၢ်ပူၤအလုၢ်အပှ့ၤလီၤလၢအါန့ၢ်ဒံးအပူၤကွံာ်တနံၣ်တၢ်ကူၣ်လဲမၤကၤတၢ်(၂၅)ကကွဲၢ်ဒီလၣ်န့ၣ်လီၤ.ဖဲလၢအပူၤကွံာ်ယဲၢ်နံၣ်အတီၢ်ပူၤတၢ်ဒိးန့ၢ်
ဘၣ်တၢ်ကူၣ်လဲမၤကၤပနံာ်အအါကတၢၢ်မ့ၢ်ဝဲနံၣ်အဝဲအံၤအဂ့ၢ်”,သီနဲၣ်စံးဘၣ်အ့ၣ်ယၣ်ဝတံၣ်တၢ်ကစီၣ်န့ၣ်လီၤ.
အဝဲစံးဝဲ,ပနံာ်လၢတၢ်ဆှၢနုာ်လီၤအီၤတဖၣ်မ့ၢ်ဝဲတၢ်အီၣ်တၢ်အီ,ဟံၣ်ဃီအတၢ်ပီးတၢ်လီ,တၢ်သူၣ်တၢ်ဖျးအတၢ်ပီးတၢ်လီ,စဲးဖီကဟၣ်တၢ်ပီးတၢ်လီ,တၢ်သူၣ်အီၣ်ဖျးအီၣ်အဂီၢ်တၢ်ပီးတၢ်လီန့ၣ်လီၤ.မ့မ့ၢ်
ပနံာ်လၢကီၢ်ပယီၤဆှၢဟးထီၣ်တဖၣ်အါဒၣ်တက့ၢ်မ့ၢ်ဝဲပနံာ်ဟဲလၢပီၣ်လဲၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဖိးသဲစးတၢ်ကူၣ်လဲမၤကၤတၢ်အံၤဟဲအိၣ်အါထီၣ်ဝဲဘၣ်ဆၣ်တၢ်တသ့ၣ်ညါဝဲဒၣ်မ့ၢ်တၢ်ကူၣ်လဲမၤကၤတၢ်လၢတဖိးသဲစးဘၣ် တဖၣ်ဖဲကီၢ်ဆၢဒီတကျိၤဖဲပှၤဖီၣ်စုကဝဲၤကရူၢ်ပၢတၢ်လီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ
အိၣ်ထဲလဲၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်တ့ထီၣ်ကျဲမုၢ်ဖးဒိၣ်အသီလၢကဒုးစဲဘူးဝဲကီၢ်ပယီၤဒီးကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်အံၤမ့ၢ်ဝံၤ,ဒီးအါစံၣ်ယၢၣ်မုၢ်ကျိၤဝဲၤကွာ်တၢ်ကရၢကရိမ့ၢ်စးထီၣ်ခဲကိာ်တနံၣ်လံန့ၣ်ဒီးတၢ်ကထံၣ်ဘၣ်ဝဲတၢ်ကူၣ်လဲမၤကၤတၢ်လၢအိၣ်ဒီး
တၢ်သဘျ့ဒီးတၢ်လဲၤက့ၤဖံးမၤတၢ်လၢအ့ရှၢၣ် မုၢ်ထီၣ်ကလံၤထံးအဂီၢ်တၢ်သဘျ့အိၣ်အါထီၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိမၠၣ်ဝတံၣ်အိၣ်ကတဲာ်ကတီၤထီၣ်အသးလၢကကဲ ထီၣ်ဝဲကျဲစၢၤအကါဒိၣ်တခါန့ၣ်လီၤ.