သ့စ့ၣ်ဆီၣ်သနံာ်ဝဲထံရူၢ်ကိၢ်သဲးကရၢလၢကဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်လၢတၢ်ပတုာ်တၢ်ခး
သ့စ့ၣ်ဆီၣ်သနံာ်ဝဲထံရူၢ်ကိၢ်သဲးကရၢလၢကဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်လၢတၢ်ပတုာ်တၢ်ခး
Radio Free Asia, 12 Jan 2015
URL: http://www.rfa.org/english/news/myanmar/thein-sein-pushes-for-ceasefire-01122015162508.html
ဖဲအပူၤကွံာ်မုၢ်ဆၣ်အနံၤကီၢ်ပယီၤကီၢ်ခိၣ်သ့စ့ၣ်အိၣ်ဖှိၣ်သကိးဒီးကလူာ်ဒူၣ်ထံရူၢ်ကီၢ်သဲးခိၣ်နၢ်ဒိၣ်ထီ(၅၀)ဂၤဃၣ်ဃၣ်လၢန့ၣ်ပၠံၣ်ဒီးလၢကတိၤသ
ကိးတၢ်ဘှီဘၣ်မၤဂ့ၤထီၣ်က့ၤတၢ်သူၣ်ထီၣ်သဲစးတၢ်ဘျၢခိၣ်သ့ၣ်ဒီးဆီၣ်သနံာ်အဝဲသ့ၣ်တဖၣ် ဒ်သိးကတုၤဃီၤဆူတၢ်ဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်တၢ်ပတုာ်တၢ်
ခးတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤဖဲခဲကၢာ်တလါအဂ့ၢ်ပၣ်တံၣ်ထီဒါကရၢခိၣ်စံးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
သ့ၣ်စ့ၣ်ထံၣ်လိာ်သးဒီးထံကီၢ်ကလူာ်ဒူၣ်ကရၢ်ခိၣ်နၢ်(၄၈)ဂၤဒီးထံရူၢ်ကီၢ်သဲးကရၢအံၤဘၣ်တၢ်ဆီၣ်သနံာ်အဝဲသ့ၣ်လၢကဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်လၢထံ
ကီၢ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအဂီၢ်ဖဲလါဖ့ၣ်ဘၠူၣ်အါရံၣ်(၁၂)သီကီၢ်ပယီၤကီၢ်စၢဖှိၣ်မုၢ်နံၤဒ်သိး ထံကီၢ်ကသုးအသးဆူညါဆူထံရူၢ်ကီၢ်သဲးတၢ်ထံၣ်
လိာ်တၢၣ်ပီၣ်သကိးလၢအဆိအချ့အဂ့ၢ်ခ့ၣ်မီၣ်ရွှ့ၣ်စံးဘၣ်(RFA)ပယီၤကျိာ်န့ၣ်လီၤ
ခ့ၣ်မီၣ်ရွှ့ၣ်စံးဝဲပှၤဟဲထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်လၢတၢ်ကတၢၣ်ပီၣ်သကိးမူဒါလၢအိၣ်ဒီးအဝဲသ့ၣ်သ့ၣ်တဖၣ်တၢ်ဟ့ၣ်အီၤတၢ်ဆၢကတီၢ်(၁၀)
မံးမံးလၢတဂၤစုာ်စုာ်စုာ်အဂီၢ်ဘၣ်ဆၣ်တမီၤမီၤသူဒၣ်ဝဲထဲ(၃-၅)မံးနံးန့ၣ်လီၤ.
တၢ်လိၣ်အလီၢ်မ့ၢ်အိၣ်သ့စ့ၣ်ကဒုးအိၣ်ထီၣ်ကဒီးဝဲ“ကရူၢ်သၢဖုတဖု”ဒ်သိးကမၢန့ၢ်ဆီၣ်ခံဝဲပှၤသ့ၣ်တဖၣ်လၢအမ့ၢ်ကီၢ်ပယီၤစၢဖှိၣ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်မၤ
တၢ်ကရၢ(UPWC)ဒီးဒီကလူာ်ပာ်ဖှိၣ်ထုးဖျါထီၣ်မၤသကိးတၢ်လၢတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ရဲဒ်ကျဲၤကရၢ (NCCT)မ့ၢ်ဂ့ၤဒီးကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုကဝဲၤကလၢသ့ၣ်တ
ဖၣ်ဒ်သိးကဆီၣ်သနံာ်အဝဲသ့ၣ်တဖၣ်လၢတၢ်ပၣ်ဃုာ်ပၣ်ဂီၢ်လၢတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤအပူၤဒီးကတုၤဃီၤဆူတၢ်ဂ့ၢ်ကသ့အဂီၢ်ခ့ၣ်မီၣ်ရွှ့ၣ်စံးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
တုၤမ့ၢ်ကီၢ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးတၢ်ဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်ဝံၤအလီၢ်ခံသ့စ့ၣ်ဃ့ထီၣ်စ့ၢ်ကီးဝဲလၢတၢ်ကတၢၣ်ပီၣ်သကိးထံရူၢ်ကီၢ်သဲးအဂ့ၢ်ဖဲအဆိအချ့
န့ၣ်အဝဲကတိၤအါထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အံၤအဆကတီၢ်ရွှ့ၣ်မါလၢအမ့ၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်လာ်ခီပှၤန့ၢ်စံးကတိၤတၢ်စံးဝဲပှၤလၢကဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီကမၤသကိးတၢ်ဒီးပှၤဂၤ
လၢတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်အဂ့ၢ်ဒီးကဆီတလဲကွံာ်ဝဲသဲစးတၢ်ဘျၢလၢကြၢးတၢ်ဆီတလဲကွံာ်အီၤသ့ၣ်တဖၣ်ဒီးတၢ်လၢတကြၢတၢ်ဆီတလဲအီၤဘၣ်သ့ၣ်တဖၣ်
တၢ်ကပာ်အီၤဒ်န့ၣ်အဂီၢ်ခ့ၣ်မီၣ်ရွှ့ၣ်စံးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
သုးရိၣ်မဲခိၣ်သုးခိၣ်ကျၢၢ်မ့အီၣ်လဲၣ်စံးဝဲသုးမုၢ်ကမၤသကိးတၢ်ဒီးကရၢသ့ၣ်တဖၣ်အံၤထဲဒၣ်ပှၤလၢဘၣ်တၢ်ဃုထၢထီၣ်အီၤလၢခ့ၣ်မီၣ်ရွှ့ၣ်န့ၣ်လီၤ.
စံးစ့ၢ်ကီးဝဲတၢ်ပာ်ဖှိၣ်မၤသကိးတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤကဘၣ်မ့ၢ်တၢ်လၢအလဲၤအသးချ့သဒံးဘၣ်ကဘၣ်မ့ၢ်တပတီၢ်ဝံၤတပတီၢ်ဒီးသုးမုၢ်ကမၤသကိး
တၢ်ဒီးပှၤလၢအဘှီဘၣ်က့ၤတၢ်သိၣ်တၢ်သီသ့ၣ်တဖၣ်ဒ်အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်အဲၣ်ဒိးဘှီဘၣ်က့ၤဝဲအသိးန့ၣ်လီၤ.
ခ့ၣ်မီၣ်ရွှ့ၣ်စံးဝဲလၢပဒိၣ်ဟ့ၣ်လီၤတၢ်ဂ့ၢ်မိၢ်ပှၢ်အခိၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်တဖၣ်လၢတၢ်ကကတိၤသကိးအီၤဖဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အကတီၢ်ဒီးပၣ်တံၣ်လၢအဟဲအပၣ်
ဃုာ်သ့ၣ်တဖၣ်ကြၢးဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်လၢတၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအတၢ်ဂ့ၢ်အံၤဒ်အဝဲသ့ၣ်သးလီၤပ လိာ်လၢတၢ်တမံၤအသိးန့ၣ်လီၤ.
“ပကြၢးဆဲးလီၤတၢ်ပတုာ်တၢ်ခးတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်ဒီးတကတီၢ်ဃီတၢ်ကဘၣ်မၤဝဲတၢ်ကတိၤသကိးထံရူၢ်ကီၢ်သဲးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဒီးတၢ်ဘှီဘၣ်
က့ၤမုၢ်ကျိၤဝဲၤကွာ်ကဘၣ်ဝံၤဝဲ”အဂ့ၢ်စံးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ထံၣ်လိာ်အိၣ်သကိးအတၢ်ရဲၣ်လီၤ.
ဖဲကီၢ်ခိၣ်အလံာ်ကွဲမုာ်အပူၤစံးဝဲလၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အတၢ်လဲၣ်တၢ်ကျဲၤကမ့ၢ်တၢ်ပညိၣ်လၢတၢ်ကဆဲးထဲးဂံၢ်ထဲးဂံၢ်ထဲးဘါလၢဒံၣ်မိၣ်ြခ့ၣ်စံၣ်အသိးဒီး
တၢ်ဘှီဘၣ်မၤဂ့ၤထီၣ်က့ၤတၢ်,တၢ်တၢၣ်ပီၣ်သကိးထံရူၢ်ကီၢ်သဲးလၢဒီကလုာ်တၢ်မၤဃူမၤဖိးက့ၤ တၢ်မၤ၂၀၁၅နံၣ်အတၢ်ဃုထၢလၢသျ့ဒီးမ့ၢ်ဝဲတီဝဲ,
ဒ်Eleven Myanmar media ကရူၢ်အတၢ်ပာ်ဖျါအသိးန့ၣ်လီၤ.
ယဲထိၣ်လၢအမ့ၢ်တၢ်ကစီၣ်ကိတိာ်ဝဲၤကျိၤဒီးကီၢ်ခိၣ်ပှၤန့ၢ်ပၢစံးကတိၤတၢ်တဂၤစံးဝဲလၢပှၤကိးဂၤဒဲးဘၣ်တၢ်တူၢ်လိာ်မုာ်အီၤလၢကဆဲးလီၤတၢ်ပတုာ်
တၢ်ခးစုမုၢ်ကျၢၢ်ဖဲကီၢ်ပယီၤစၢဖှိၣ်ကလၢမုၢ်နံၤလၢတၢ်မၤအီၤဖဲလါဖ့ၣ်ဘၠူၤအါရံၣ်(၁၂)သီအနံၤန့ၣ်လီၤ.
“ပကတိၤသကိးတ့ၢ်လံလၢတၢ်ကကဲထီၣ်သးကသ့အဂီၢ်မ့ၢ်ပကဘၣ်မၤအီၤဒ်လဲၣ်.ပအိၣ်ဒီးတၢ်ဂ့ၢ်လၢအလီၤဆီလိာ်အသးသ့ၣ်တဖၣ်လၢတၢ်ထံၣ်
အံၤအဖီခိၣ်ဒ်အမ့ၢ်အိၣ်ခိးတုၤကရၢကိးဖုဒဲးဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်ဆဘျီဃီ(မ့)ဆဲးလီၤဆိန့ၢ်ထဲပှၤ လၢတူၢ်လိာ်လံသ့ၣ်တဖၣ်ဒီးအိးထီၣ်န့ၢ်အီၤတြဲၤဒ်သိး
ကရၢလၢတအၢၣ်လီၤဘၣ်ဒံးဘၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ကဆဲးလီၤက့ၤဝဲအဂီၢ်ဧါန့ၣ်လီၤ.”
အီၣ်ဆါစူးကၠံၣ်လၢအမ့ၢ်ဒီးကလုာ်ဒံၣ်မိၣ်ြခ့ၣ်စံၣ်ကရၢခိၣ်ဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ်တ့ၢ်လံကရၢလွံၢ်ဖုကကတၢၣ်ပီၣ်လိာ်သကိးအသးဒ်အနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ,
သ့စ့ၣ်,ဘျီၣ်ဒိၣ်လာ်ခီပှၤန့ၢ်ပၢစံးကတိၤတၢ်ရွှ့ၣ်မါဒီးမ့အီၣ်လဲၣ်ဒ်သိးကကိးဃီၤကရၢဃုဖုလၢ တၢ်ကကတိၤသကိးတၢ်မၤဃူမၤဖိးက့ၤတၢ်ဖဲမုၢ်ဆၣ်
အနံၤတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်လီၤ.
အီၣ်ဆါစူးကၠံၣ်စံးဝဲ“ပနာ်လၢပကဘၣ်မၤကရၢဃုဖုအတၢ်ထံးလိာ်အိၣ်ဖှိးသကိးအံၤန့ၣ်လီၤ..”“တၢ်တၢၣ်ပီၣ်လၢမုၢ်မဆါတနံၤအံၤတလီၤဂာ်ဒီးက
ရၢဃုဖုတၢ်ထံၣ်လိာ်ကတိၤသကိးဘၣ်.လၢတၢ်ဘှီဘၣ်မၤဂ့ၤထီၣ်က့ၤသဲစးတၢ်ဘျၢခိၣ်သ့ၣ်အဂီၢ် ထဲဒၣ်ဘျီၣ်ဒိၣ်တဖုဧိၤလၢကဘၣ်ဟံမူဒါန့ၣ်ယ
တတူၢ်လိာ်တသ့ဘၣ်.ပှၤကိးဂၤဒဲးအိၣ်ဒီးမူဒါလၢကမၤတၢ်အံၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.”
အီၣ်ဆါစူးကၠံၣ်ဃုကျဲလၢတၢ်ဘှီဘၣ်မၤဂ့ၤထီၣ်က့ၤ၂၀၀၈နံၣ်သဲစးတၢ်ဘျၢခိၣ်သ့ၣ်လၢအဟ့ၣ်စိဟ့ၣ်ကမီၤသုးလၢကပၢထံကီၢ်စးထီၣ်လၢ
၁၉၆၂နံၣ်လံၤလံၤဒ်အမ့ၢ်တၢ်နဲၣ်လီၤလၢတအိၣ်ဒီးတၢ်ဃုထၢဘၣ်-ဘျီၣ်ဒိၣ် အလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤလွံၢ်ပူတပူ ဒီးဘံၣ်တိၣ်(veto)တၢ်စိကမီၤလၢအလုၢ်ဘၢ
ကွံာ်တၢ်လဲလိာ်တၢ်သူၣ်ထီၣ်တၢ်ဘျၢသဲစးခိၣ်သ့ၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်သူၣ်ထီၣ်သဲစးတၢ်ဘျၢခိၣ်သ့ၣ်အံၤတြီဃာ်စ့ၢ်ကီးအီၣ်ဆါစူးကၠံၣ်လၢကဒိးန့ၢ်ဘၣ်ကီၢ်ခိၣ်အလီၢ်မ့ၢ်လၢအဖိခွါခံဂၤမ့ၢ်ပှၤကီၢ်အဲကလံးထံဖိကီၢ်ဖိ
အဃိန့ၣ်လီၤ.
တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢအပူၤကွံာ်တဖၣ်
လၢအပူၤကွံာ်သ့စ့ၣ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်လၢကကွၢ်ဆိကမိၣ်ဝဲဘၣ်ဃးဒီးကရၢဃုဖုအတၢ်ထံၣ်လိာ်အိၣ်သကိးလၢကပၣ်ဃုာ်ဒီးဘျီၣ်ဒိၣ်ထးခီပှၤန့ၢ်
ပၢကတိၤတၢ်ခ့ၣ်အီၣ်မၠံၣ်ဒီးကလုာ်ဒူၣ်ကရၢတဖၣ်အပှၤခၢၣ်စးဖဲဘျီၣ်ဒိၣ်ပာ်ဂၢၢ်ပာ်ကျၢၤဝဲတၢဆှၢ နုာ်လၢဘၣ်တၢ်ပတံထီၣ်အီၤဖဲလါနိၣ်ဝ့ဘၢၣ်
(၂၅)သီခီဖျိ(USDP)တၢ်ပၢထံကီၢ်အဃိန့ၣ်လီၤ.
ကီၢ်ခိၣ်ထံၣ်လိာ်သးဒီးထံရူၢ်ကီၢ်သဲးကရၢပှၤသူၣ်ထီၣ်သဲစးတၢ်ဘျၢလၢအါန့ၢ်ဒံး(၆၀)ဂၤဖဲလါနိၣ်ဝ့ဘၢၣ်(၂၆)သီဖဲဝ့ၢ်တကူၣ်ပနံာ်တၢ်ကၤအဝ့ၢ်
န့ၣ်လီၤ.
ဖဲလါယနူၤအါရံၣ်(၅)သီအဝဲဃ့ထီၣ်ဝဲထံကီၢ်ကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုကဝဲၤ(၁၆)ဒူၣ်အကျါပှၤ(၁၂)ဒူၣ်,ကဘၣ်ပၣ်ဃုာ်လၢ(NCCT),လၢကကျဲးစၢးဆူၣ်
ဆူၣ်ဒ်သိးကတုၤဆူထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအဂီၢ်ဒ်ပဒိၣ်ပာ်ပနီၣ်ဝဲဖဲလါဖၣ်ဘၠူၣ်အါရံၣ် (၁၂)သီန့ၣ်လီၤ.
ကီၢ်ခိၣ်သူၣ်ဆူၣ်သးဂဲၤဝဲလၢတၢ်ကဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်လၢထံကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးတချုးတၢ်ဃုထၢလၢကဘၣ်တၢ်မၤအီၤဖဲနံၣ်အဝဲအံၤ
ဘူးကလၢာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဖဲ(UPWC)ဒီး(NCCT)ထံၣ်လိာ်တ့ၢ်လံအသးဖဲလါဒံၣ်စဲဘၢၣ်(၂၂)သီလၢတၢ်ကတိၤသကိးတၢ်ပတုာ်တၢ်ခးတၢ်ဂ့ၢ်အကတီၢ်,ပှၤတၢၣ်ပီၣ်တဲကျဲၤ
တၢ်အိၣ်ဒီးတၢ်ပညိၣ်လၢတၢ်ကွဲးပတြီာ်တၢ်မၤဘၣ်လိာ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးန့ၣ်လီၤ.
ကီၢ်ပယီၤကလုာ်ဒူၣ်အါဒၣ်တက့ၢ်ဒုးတ့ၢ်တၢ်လၢအနံၣ်လၢအဆံတဖၣ်ဘၣ်ဆၣ်အိၣ်စ့ၢ်ကီးဒီးတစိၢ်တလီၢ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးတၢ်အၢၣ်လီၤဒီးကီၢ်ပ
ဒိၣ်လၢခံဖုတၢ်သးဃူဃီၤလီၤပလိာ်အဃိန့ၣ်လီၤ.ထဲဒၣ်(KIA)ဒီး(TNLA)လၢတအိၣ်ဒီးတၢ်မၤတၢ် အၢၣ်လီၤလၢတၢ်ပတုာ်တၢ်ခးဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်လီၢ်အါပူၤအါတီၤတဘျီတခီၣ်တဒုးတၢ်ယၤကဲထီၣ်ဝဲလၢကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုကဝဲၤဒီးပဒိၣ်အသုးသ့ၣ်တဖၣ်အဘၢၣ်စၢၤမ့ၢ်တၢ်တြီဆၢဝဲတၢ်ကတိၤ
သကိးတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤလၢအိၣ်ဒီးအခီပညီလီၤဆီအံၤကလဲၤတရံးအသးကသ့အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
ဖဲအပူၤကွံာ်လါစဲးပတ့ဘၢၣ်အပူၤဖဲတၢ်ထံၣ်လိာ်ကတိၤသကိး(၅)သီအကတီၢ်လၢကလုာ်ဒူၣ်ဒီးပဒိၣ်အဘၢၣ်စၢၤတၢ်တဒိးန့ၢ်ဘၣ်ထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်
ဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်လၢတၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအဂီၢ်ဘၣ်.ခီဖျိသုးမုၢ်အတၢ်ဂ့ၢ်ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်တၢ်စိကမီၤကလုာ် ဒူၣ်ဖီၣ်စုကဝဲၤအါဝဲအဃိန့ၣ်လီၤ.
ကီၢ်ပယီၤကလုာ်ဒူၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ဃုဝဲဒ်သိးကထံၣ်န့ၢ်ဘၣ်ခးဖဲၣ်ဒရၢၣ်အကျိၤအကျဲအံၤစးထီၣ်လၢအဲကလံးခိၣ်လိၣ်နံၣ်တၢ်ပၢအစိၤဒီးကီၢ်ပယီၤ
ဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်သဘျ့ဖဲဟီၣ်ခိၣ်တၢ်ဒုးခံဘျီတဘျီဝံၤအလီၢ်ခံဘၣ်ဆၣ်ခီဖျိလၢထံကီၢ်ခိၣ်နၢ်လၢအ မ့ၢ်တ့ၢ်သုးမုၢ်အံၤအတၢ်တြီဆၢဝဲတၢ်တၢ်ထဲးဂံၢ်
ထဲးဘါခီဖျိအဝဲသ့ၣ်တၢ်ထဲသိးတုာ်သိးလၢဟီၣ်ကဝီၤနီၢ်ကစၢ်တၢ်ပၢလီၤသးဒီးတၢ်အိၣ်လီၤဆီဒၣ်ဝဲအဃိန့ၣ်လီၤ.
ကိးတၢ်ဘှီဘၣ်မၤဂ့ၤထီၣ်က့ၤတၢ်သူၣ်ထီၣ်သဲစးတၢ်ဘျၢခိၣ်သ့ၣ်ဒီးဆီၣ်သနံာ်အဝဲသ့ၣ်တဖၣ် ဒ်သိးကတုၤဃီၤဆူတၢ်ဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်တၢ်ပတုာ်တၢ်
ခးတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤဖဲခဲကၢာ်တလါအဂ့ၢ်ပၣ်တံၣ်ထီဒါကရၢခိၣ်စံးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
သ့ၣ်စ့ၣ်ထံၣ်လိာ်သးဒီးထံကီၢ်ကလူာ်ဒူၣ်ကရၢ်ခိၣ်နၢ်(၄၈)ဂၤဒီးထံရူၢ်ကီၢ်သဲးကရၢအံၤဘၣ်တၢ်ဆီၣ်သနံာ်အဝဲသ့ၣ်လၢကဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်လၢထံ
ကီၢ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအဂီၢ်ဖဲလါဖ့ၣ်ဘၠူၣ်အါရံၣ်(၁၂)သီကီၢ်ပယီၤကီၢ်စၢဖှိၣ်မုၢ်နံၤဒ်သိး ထံကီၢ်ကသုးအသးဆူညါဆူထံရူၢ်ကီၢ်သဲးတၢ်ထံၣ်
လိာ်တၢၣ်ပီၣ်သကိးလၢအဆိအချ့အဂ့ၢ်ခ့ၣ်မီၣ်ရွှ့ၣ်စံးဘၣ်(RFA)ပယီၤကျိာ်န့ၣ်လီၤ
ခ့ၣ်မီၣ်ရွှ့ၣ်စံးဝဲပှၤဟဲထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်လၢတၢ်ကတၢၣ်ပီၣ်သကိးမူဒါလၢအိၣ်ဒီးအဝဲသ့ၣ်သ့ၣ်တဖၣ်တၢ်ဟ့ၣ်အီၤတၢ်ဆၢကတီၢ်(၁၀)
မံးမံးလၢတဂၤစုာ်စုာ်စုာ်အဂီၢ်ဘၣ်ဆၣ်တမီၤမီၤသူဒၣ်ဝဲထဲ(၃-၅)မံးနံးန့ၣ်လီၤ.
တၢ်လိၣ်အလီၢ်မ့ၢ်အိၣ်သ့စ့ၣ်ကဒုးအိၣ်ထီၣ်ကဒီးဝဲ“ကရူၢ်သၢဖုတဖု”ဒ်သိးကမၢန့ၢ်ဆီၣ်ခံဝဲပှၤသ့ၣ်တဖၣ်လၢအမ့ၢ်ကီၢ်ပယီၤစၢဖှိၣ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်မၤ
တၢ်ကရၢ(UPWC)ဒီးဒီကလူာ်ပာ်ဖှိၣ်ထုးဖျါထီၣ်မၤသကိးတၢ်လၢတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ရဲဒ်ကျဲၤကရၢ (NCCT)မ့ၢ်ဂ့ၤဒီးကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုကဝဲၤကလၢသ့ၣ်တ
ဖၣ်ဒ်သိးကဆီၣ်သနံာ်အဝဲသ့ၣ်တဖၣ်လၢတၢ်ပၣ်ဃုာ်ပၣ်ဂီၢ်လၢတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤအပူၤဒီးကတုၤဃီၤဆူတၢ်ဂ့ၢ်ကသ့အဂီၢ်ခ့ၣ်မီၣ်ရွှ့ၣ်စံးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
တုၤမ့ၢ်ကီၢ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးတၢ်ဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်ဝံၤအလီၢ်ခံသ့စ့ၣ်ဃ့ထီၣ်စ့ၢ်ကီးဝဲလၢတၢ်ကတၢၣ်ပီၣ်သကိးထံရူၢ်ကီၢ်သဲးအဂ့ၢ်ဖဲအဆိအချ့
န့ၣ်အဝဲကတိၤအါထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အံၤအဆကတီၢ်ရွှ့ၣ်မါလၢအမ့ၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်လာ်ခီပှၤန့ၢ်စံးကတိၤတၢ်စံးဝဲပှၤလၢကဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီကမၤသကိးတၢ်ဒီးပှၤဂၤ
လၢတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်အဂ့ၢ်ဒီးကဆီတလဲကွံာ်ဝဲသဲစးတၢ်ဘျၢလၢကြၢးတၢ်ဆီတလဲကွံာ်အီၤသ့ၣ်တဖၣ်ဒီးတၢ်လၢတကြၢတၢ်ဆီတလဲအီၤဘၣ်သ့ၣ်တဖၣ်
တၢ်ကပာ်အီၤဒ်န့ၣ်အဂီၢ်ခ့ၣ်မီၣ်ရွှ့ၣ်စံးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
သုးရိၣ်မဲခိၣ်သုးခိၣ်ကျၢၢ်မ့အီၣ်လဲၣ်စံးဝဲသုးမုၢ်ကမၤသကိးတၢ်ဒီးကရၢသ့ၣ်တဖၣ်အံၤထဲဒၣ်ပှၤလၢဘၣ်တၢ်ဃုထၢထီၣ်အီၤလၢခ့ၣ်မီၣ်ရွှ့ၣ်န့ၣ်လီၤ.
စံးစ့ၢ်ကီးဝဲတၢ်ပာ်ဖှိၣ်မၤသကိးတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤကဘၣ်မ့ၢ်တၢ်လၢအလဲၤအသးချ့သဒံးဘၣ်ကဘၣ်မ့ၢ်တပတီၢ်ဝံၤတပတီၢ်ဒီးသုးမုၢ်ကမၤသကိး
တၢ်ဒီးပှၤလၢအဘှီဘၣ်က့ၤတၢ်သိၣ်တၢ်သီသ့ၣ်တဖၣ်ဒ်အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်အဲၣ်ဒိးဘှီဘၣ်က့ၤဝဲအသိးန့ၣ်လီၤ.
ခ့ၣ်မီၣ်ရွှ့ၣ်စံးဝဲလၢပဒိၣ်ဟ့ၣ်လီၤတၢ်ဂ့ၢ်မိၢ်ပှၢ်အခိၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်တဖၣ်လၢတၢ်ကကတိၤသကိးအီၤဖဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အကတီၢ်ဒီးပၣ်တံၣ်လၢအဟဲအပၣ်
ဃုာ်သ့ၣ်တဖၣ်ကြၢးဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်လၢတၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအတၢ်ဂ့ၢ်အံၤဒ်အဝဲသ့ၣ်သးလီၤပ လိာ်လၢတၢ်တမံၤအသိးန့ၣ်လီၤ.
“ပကြၢးဆဲးလီၤတၢ်ပတုာ်တၢ်ခးတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်ဒီးတကတီၢ်ဃီတၢ်ကဘၣ်မၤဝဲတၢ်ကတိၤသကိးထံရူၢ်ကီၢ်သဲးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဒီးတၢ်ဘှီဘၣ်
က့ၤမုၢ်ကျိၤဝဲၤကွာ်ကဘၣ်ဝံၤဝဲ”အဂ့ၢ်စံးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ထံၣ်လိာ်အိၣ်သကိးအတၢ်ရဲၣ်လီၤ.
ဖဲကီၢ်ခိၣ်အလံာ်ကွဲမုာ်အပူၤစံးဝဲလၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အတၢ်လဲၣ်တၢ်ကျဲၤကမ့ၢ်တၢ်ပညိၣ်လၢတၢ်ကဆဲးထဲးဂံၢ်ထဲးဂံၢ်ထဲးဘါလၢဒံၣ်မိၣ်ြခ့ၣ်စံၣ်အသိးဒီး
တၢ်ဘှီဘၣ်မၤဂ့ၤထီၣ်က့ၤတၢ်,တၢ်တၢၣ်ပီၣ်သကိးထံရူၢ်ကီၢ်သဲးလၢဒီကလုာ်တၢ်မၤဃူမၤဖိးက့ၤ တၢ်မၤ၂၀၁၅နံၣ်အတၢ်ဃုထၢလၢသျ့ဒီးမ့ၢ်ဝဲတီဝဲ,
ဒ်Eleven Myanmar media ကရူၢ်အတၢ်ပာ်ဖျါအသိးန့ၣ်လီၤ.
ယဲထိၣ်လၢအမ့ၢ်တၢ်ကစီၣ်ကိတိာ်ဝဲၤကျိၤဒီးကီၢ်ခိၣ်ပှၤန့ၢ်ပၢစံးကတိၤတၢ်တဂၤစံးဝဲလၢပှၤကိးဂၤဒဲးဘၣ်တၢ်တူၢ်လိာ်မုာ်အီၤလၢကဆဲးလီၤတၢ်ပတုာ်
တၢ်ခးစုမုၢ်ကျၢၢ်ဖဲကီၢ်ပယီၤစၢဖှိၣ်ကလၢမုၢ်နံၤလၢတၢ်မၤအီၤဖဲလါဖ့ၣ်ဘၠူၤအါရံၣ်(၁၂)သီအနံၤန့ၣ်လီၤ.
“ပကတိၤသကိးတ့ၢ်လံလၢတၢ်ကကဲထီၣ်သးကသ့အဂီၢ်မ့ၢ်ပကဘၣ်မၤအီၤဒ်လဲၣ်.ပအိၣ်ဒီးတၢ်ဂ့ၢ်လၢအလီၤဆီလိာ်အသးသ့ၣ်တဖၣ်လၢတၢ်ထံၣ်
အံၤအဖီခိၣ်ဒ်အမ့ၢ်အိၣ်ခိးတုၤကရၢကိးဖုဒဲးဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်ဆဘျီဃီ(မ့)ဆဲးလီၤဆိန့ၢ်ထဲပှၤ လၢတူၢ်လိာ်လံသ့ၣ်တဖၣ်ဒီးအိးထီၣ်န့ၢ်အီၤတြဲၤဒ်သိး
ကရၢလၢတအၢၣ်လီၤဘၣ်ဒံးဘၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ကဆဲးလီၤက့ၤဝဲအဂီၢ်ဧါန့ၣ်လီၤ.”
အီၣ်ဆါစူးကၠံၣ်လၢအမ့ၢ်ဒီးကလုာ်ဒံၣ်မိၣ်ြခ့ၣ်စံၣ်ကရၢခိၣ်ဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ်တ့ၢ်လံကရၢလွံၢ်ဖုကကတၢၣ်ပီၣ်လိာ်သကိးအသးဒ်အနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ,
သ့စ့ၣ်,ဘျီၣ်ဒိၣ်လာ်ခီပှၤန့ၢ်ပၢစံးကတိၤတၢ်ရွှ့ၣ်မါဒီးမ့အီၣ်လဲၣ်ဒ်သိးကကိးဃီၤကရၢဃုဖုလၢ တၢ်ကကတိၤသကိးတၢ်မၤဃူမၤဖိးက့ၤတၢ်ဖဲမုၢ်ဆၣ်
အနံၤတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်လီၤ.
အီၣ်ဆါစူးကၠံၣ်စံးဝဲ“ပနာ်လၢပကဘၣ်မၤကရၢဃုဖုအတၢ်ထံးလိာ်အိၣ်ဖှိးသကိးအံၤန့ၣ်လီၤ..”“တၢ်တၢၣ်ပီၣ်လၢမုၢ်မဆါတနံၤအံၤတလီၤဂာ်ဒီးက
ရၢဃုဖုတၢ်ထံၣ်လိာ်ကတိၤသကိးဘၣ်.လၢတၢ်ဘှီဘၣ်မၤဂ့ၤထီၣ်က့ၤသဲစးတၢ်ဘျၢခိၣ်သ့ၣ်အဂီၢ် ထဲဒၣ်ဘျီၣ်ဒိၣ်တဖုဧိၤလၢကဘၣ်ဟံမူဒါန့ၣ်ယ
တတူၢ်လိာ်တသ့ဘၣ်.ပှၤကိးဂၤဒဲးအိၣ်ဒီးမူဒါလၢကမၤတၢ်အံၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.”
အီၣ်ဆါစူးကၠံၣ်ဃုကျဲလၢတၢ်ဘှီဘၣ်မၤဂ့ၤထီၣ်က့ၤ၂၀၀၈နံၣ်သဲစးတၢ်ဘျၢခိၣ်သ့ၣ်လၢအဟ့ၣ်စိဟ့ၣ်ကမီၤသုးလၢကပၢထံကီၢ်စးထီၣ်လၢ
၁၉၆၂နံၣ်လံၤလံၤဒ်အမ့ၢ်တၢ်နဲၣ်လီၤလၢတအိၣ်ဒီးတၢ်ဃုထၢဘၣ်-ဘျီၣ်ဒိၣ် အလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤလွံၢ်ပူတပူ ဒီးဘံၣ်တိၣ်(veto)တၢ်စိကမီၤလၢအလုၢ်ဘၢ
ကွံာ်တၢ်လဲလိာ်တၢ်သူၣ်ထီၣ်တၢ်ဘျၢသဲစးခိၣ်သ့ၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်သူၣ်ထီၣ်သဲစးတၢ်ဘျၢခိၣ်သ့ၣ်အံၤတြီဃာ်စ့ၢ်ကီးအီၣ်ဆါစူးကၠံၣ်လၢကဒိးန့ၢ်ဘၣ်ကီၢ်ခိၣ်အလီၢ်မ့ၢ်လၢအဖိခွါခံဂၤမ့ၢ်ပှၤကီၢ်အဲကလံးထံဖိကီၢ်ဖိ
အဃိန့ၣ်လီၤ.
တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢအပူၤကွံာ်တဖၣ်
လၢအပူၤကွံာ်သ့စ့ၣ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်လၢကကွၢ်ဆိကမိၣ်ဝဲဘၣ်ဃးဒီးကရၢဃုဖုအတၢ်ထံၣ်လိာ်အိၣ်သကိးလၢကပၣ်ဃုာ်ဒီးဘျီၣ်ဒိၣ်ထးခီပှၤန့ၢ်
ပၢကတိၤတၢ်ခ့ၣ်အီၣ်မၠံၣ်ဒီးကလုာ်ဒူၣ်ကရၢတဖၣ်အပှၤခၢၣ်စးဖဲဘျီၣ်ဒိၣ်ပာ်ဂၢၢ်ပာ်ကျၢၤဝဲတၢဆှၢ နုာ်လၢဘၣ်တၢ်ပတံထီၣ်အီၤဖဲလါနိၣ်ဝ့ဘၢၣ်
(၂၅)သီခီဖျိ(USDP)တၢ်ပၢထံကီၢ်အဃိန့ၣ်လီၤ.
ကီၢ်ခိၣ်ထံၣ်လိာ်သးဒီးထံရူၢ်ကီၢ်သဲးကရၢပှၤသူၣ်ထီၣ်သဲစးတၢ်ဘျၢလၢအါန့ၢ်ဒံး(၆၀)ဂၤဖဲလါနိၣ်ဝ့ဘၢၣ်(၂၆)သီဖဲဝ့ၢ်တကူၣ်ပနံာ်တၢ်ကၤအဝ့ၢ်
န့ၣ်လီၤ.
ဖဲလါယနူၤအါရံၣ်(၅)သီအဝဲဃ့ထီၣ်ဝဲထံကီၢ်ကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုကဝဲၤ(၁၆)ဒူၣ်အကျါပှၤ(၁၂)ဒူၣ်,ကဘၣ်ပၣ်ဃုာ်လၢ(NCCT),လၢကကျဲးစၢးဆူၣ်
ဆူၣ်ဒ်သိးကတုၤဆူထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအဂီၢ်ဒ်ပဒိၣ်ပာ်ပနီၣ်ဝဲဖဲလါဖၣ်ဘၠူၣ်အါရံၣ် (၁၂)သီန့ၣ်လီၤ.
ကီၢ်ခိၣ်သူၣ်ဆူၣ်သးဂဲၤဝဲလၢတၢ်ကဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်လၢထံကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးတချုးတၢ်ဃုထၢလၢကဘၣ်တၢ်မၤအီၤဖဲနံၣ်အဝဲအံၤ
ဘူးကလၢာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဖဲ(UPWC)ဒီး(NCCT)ထံၣ်လိာ်တ့ၢ်လံအသးဖဲလါဒံၣ်စဲဘၢၣ်(၂၂)သီလၢတၢ်ကတိၤသကိးတၢ်ပတုာ်တၢ်ခးတၢ်ဂ့ၢ်အကတီၢ်,ပှၤတၢၣ်ပီၣ်တဲကျဲၤ
တၢ်အိၣ်ဒီးတၢ်ပညိၣ်လၢတၢ်ကွဲးပတြီာ်တၢ်မၤဘၣ်လိာ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးန့ၣ်လီၤ.
ကီၢ်ပယီၤကလုာ်ဒူၣ်အါဒၣ်တက့ၢ်ဒုးတ့ၢ်တၢ်လၢအနံၣ်လၢအဆံတဖၣ်ဘၣ်ဆၣ်အိၣ်စ့ၢ်ကီးဒီးတစိၢ်တလီၢ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးတၢ်အၢၣ်လီၤဒီးကီၢ်ပ
ဒိၣ်လၢခံဖုတၢ်သးဃူဃီၤလီၤပလိာ်အဃိန့ၣ်လီၤ.ထဲဒၣ်(KIA)ဒီး(TNLA)လၢတအိၣ်ဒီးတၢ်မၤတၢ် အၢၣ်လီၤလၢတၢ်ပတုာ်တၢ်ခးဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်လီၢ်အါပူၤအါတီၤတဘျီတခီၣ်တဒုးတၢ်ယၤကဲထီၣ်ဝဲလၢကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုကဝဲၤဒီးပဒိၣ်အသုးသ့ၣ်တဖၣ်အဘၢၣ်စၢၤမ့ၢ်တၢ်တြီဆၢဝဲတၢ်ကတိၤ
သကိးတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤလၢအိၣ်ဒီးအခီပညီလီၤဆီအံၤကလဲၤတရံးအသးကသ့အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
ဖဲအပူၤကွံာ်လါစဲးပတ့ဘၢၣ်အပူၤဖဲတၢ်ထံၣ်လိာ်ကတိၤသကိး(၅)သီအကတီၢ်လၢကလုာ်ဒူၣ်ဒီးပဒိၣ်အဘၢၣ်စၢၤတၢ်တဒိးန့ၢ်ဘၣ်ထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်
ဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်လၢတၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအဂီၢ်ဘၣ်.ခီဖျိသုးမုၢ်အတၢ်ဂ့ၢ်ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်တၢ်စိကမီၤကလုာ် ဒူၣ်ဖီၣ်စုကဝဲၤအါဝဲအဃိန့ၣ်လီၤ.
ကီၢ်ပယီၤကလုာ်ဒူၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ဃုဝဲဒ်သိးကထံၣ်န့ၢ်ဘၣ်ခးဖဲၣ်ဒရၢၣ်အကျိၤအကျဲအံၤစးထီၣ်လၢအဲကလံးခိၣ်လိၣ်နံၣ်တၢ်ပၢအစိၤဒီးကီၢ်ပယီၤ
ဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်သဘျ့ဖဲဟီၣ်ခိၣ်တၢ်ဒုးခံဘျီတဘျီဝံၤအလီၢ်ခံဘၣ်ဆၣ်ခီဖျိလၢထံကီၢ်ခိၣ်နၢ်လၢအ မ့ၢ်တ့ၢ်သုးမုၢ်အံၤအတၢ်တြီဆၢဝဲတၢ်တၢ်ထဲးဂံၢ်
ထဲးဘါခီဖျိအဝဲသ့ၣ်တၢ်ထဲသိးတုာ်သိးလၢဟီၣ်ကဝီၤနီၢ်ကစၢ်တၢ်ပၢလီၤသးဒီးတၢ်အိၣ်လီၤဆီဒၣ်ဝဲအဃိန့ၣ်လီၤ.