ကီၢ်ပယီၤတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်တၢ်အၢၣ်လီၤတၢ်တယာ်ပာ်လၢတၢ်ကမၤအီၤဖဲလါအီးကထိဘၢၣ်အဂ့ၢ် ကီၢ်ခိၣ်စံးဝဲဖဲတၢ်ထံၣ်လိာ်ဒီးကလုာ်ဒူၣ်ခိၣ်နၢ်တဖၣ်
ကီၢ်ပယီၤတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်တၢ်အၢၣ်လီၤတၢ်တယာ်ပာ်လၢတၢ်ကမၤအီၤဖဲလါအီးကထိဘၢၣ်အဂ့ၢ် ကီၢ်ခိၣ်စံးဝဲဖဲတၢ်ထံၣ်လိာ်ဒီးကလုာ်ဒူၣ်ခိၣ်နၢ်တဖၣ်
Radio Free Asia, 09 Sep 2015
URL: http://www.rfa.org/english/news/myanmar/deal-09092015165548.html
ဒ်ကီၢ်အတၢ်ကစိၣ်ပာ်ဖျါဝဲအသိးတၢ်ထံၣ်လိာ်ကတိၤသကိးလၢကီၢ်ပယီၤကီၢ်ခိၣ်သ့စ့ၣ်ဒီးထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤပှၤဖီၣ်စုကဝဲၤကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုက
ဝဲၤကရၢအဘၢၣ်စၢၤတၢ်တၢၣ်ပီၣ်သကိးဝံၤဝဲဖဲမုၢ်ပျဲၤအနံၤဒီးတၢ်သးလီၤပလိာ်အိၣ်ဝဲလၢတၢ်ကဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်လၢထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်ပ
တုာ်တၢ်ခးတၢ်အၢၣ်လီၤအံၤတၢ်တယာ်ပာ်လၢတၢ်ကမၤအီၤဖဲလါအီးကထိဘၢၣ်န့ၣ်လီၤ.
လၣ်မီၣ်ရွှ့ၣ်လၢအမ့ၢ်ပဒိၣ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်လီၢ်ခၢၣ်သး(MPC)ပှၤမၤသကိးတၢ်ဒီးပှၤဟ့ၣ်ကူၣ်တၢ်ပတီၢ်ထီတဂၤစံးဘၣ်ပှၤကွဲးတၢ်ကစီၣ်
ဖဲတၢ်ထံၣ်လိာ်အိၣ်သကိးဖဲန့ၣ်ပၠံၣ်တီၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်လီၤ.ပဒိၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်သးလီၤပလိာ်ဒီးပှၤဖီၣ်စုကဝဲၤရၢလၢခဲလၢာ်အတၢ်ပၣ်ဃုာ်
ပၣ်ဂီၢ်လၢ(NCA)ဘၣ်ဆၣ်အလီၢ်အိၣ်လၢတၢ်ကဘၣ်ရဲၣ်ကျဲၤဒံးဝဲတၢ်အကျိၤအကျဲအပတီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
ပဒိၣ်ကဆဲးလီၤစုမုၢ်ဒီးကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုကဝဲၤ(၁၅)ဒူၣ်လၢ(အဝဲသ့ၣ်ဆဲးလီၤတ့ၢ်လံတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်စုမုၢ်လၢခံဒူၣ်အဘၢၣ်စၢၤ)အဂ့ၢ်စံးဝဲဒၣ်
န့ၣ်လီၤ.
ပဒိၣ်ကကွဲမုာ်စ့ၢ်ကီးကရူၢ်လၢတဆဲးလီၤဒံးစုမုၢ်လၢ(NCA)အတၢ်ကွဲးပတြီၤတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဒီးထံရူၢ်ကီၢ်သဲးတၢ်ကတိၤသကိးအဂီၢ်ဘၣ်သ့ၣ်
တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.ပဒိၣ်တမၤလၢၤတၢ်ထီဒါကရူၢ်သ့ၣ်တဖၣ်လၢ(အဘၣ်ထွဲလိာ်အသးဒီးတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤလၢတအိၣ်ဒီးသဲစးတၢ်ဘျၢ)ဖဲအဝဲ
သ့ၣ်ထီၣ်တၢ်ကွဲးပတြီာ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဒီးထံရူၢ်ကီၢ်သဲးတၢ်တၢၣ်ပီၣ်တဲကျဲၤသကိးအကတီၢ်န့ၣ်လီၤ.
ကလုာ်ဒူၣ်ခိၣ်နၢ်တဖၣ်ဃ့ထီၣ်ဝဲလၢအစှၤကတၢၢ်ပှၤဖီၣ်စုကဝဲကရၢဃုဒူၣ်-တနီၤနီၤတုၤမုၢ်မဆါတနံၤအံၤဒၣ်လဲာ်ဒုးလိာ်ယာ်လိာ်ဒံးဒၣ်အ
သးဒိးပဒိၣ်အသုးမုၢ်-သ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်တၢ်ကွဲမုာ်လၢကဆဲးလီၤစုမုၢ်လၢ(NCA)ဘၣ်ဆၣ်ပဒိၣ်တူၢ်လိာ်ဒၣ်ထဲလါဟူၣ်တၢ်သဘျ့စၢဖှိၣ်က
ရၢ,ရခၢၣ်ဒီကလုာ်ကီၣ်ကးဒီး(ဝး)ဒီကလုာ်တၢ်ကရၢကရိလၢတၢ်တၢၣ်ပီၣ်တဲကျဲၤသကိးထံရူၢ်ကီၢ်သဲးအပူၤန့ၣ်လီၤ.
တၢ်ကမၤဝဲတၢ်ထံၣ်လိာ်အိၣ်သကိးလီၤလီၤဆီဆီကဘၣ်လၢ(MNDAA)မ့ၢ်ဂ့ၤ,(TNLA)မ့ၢ်ဂ့ၤ-ပှၤအဒုးလိာ်အသး(MNDAA)စးထီၣ်လၢ
လါဖ့ၣ်ဖၠူၣ်အါရံၣ်ဖဲယိၤဒိၣ်ကီၢ်စဲၣ်(Shan State’s Kokang)နီၢ်ကစၢ်တၢ်ပၢအဖီလာ်ဟီၣ်ကဝီၤ-ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢကဆဲးလီၤစုမုၢ်လၢတၢ်
မုာ်တၢ်ခုၣ်တၢ်အၢၣ်လီၤ(NCA)ဒ်ခံဒူၣ်အတၢ်ဘၣ်ထွဲအသိးဒိးပဒိၣ်အဂ့ၢ်လၣ်မီၣ်ရွှ့ၣ်ပာ်ဖျါဝဲန့ၣ်လီၤ.
ကီၢ်ခိၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်စ့ၢ်ကီးအတၢ်မုၢ်လၢ်လၢရခၢၣ်သၢဒူၣ်လၢထံကီၢ်အပူၤကပာ်ဖှိၣ်ဃုာ်က့ၤအသးဒ်အမ့ၢ်(ANC),(ALP)ဒီး(AA)လၢအမၤ
စၢၤဝဲပှၤ(MNDAA)တဖုအိၣ်လၢကိၣ်ကၣ်-ပှၤလၢအသးအိၣ်ကဆဲးစုမုၢ်ဒီးပဒိၣ်ဒ်အနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲအဂ့ၢ်စံးဝဲန့ၣ်လီၤ.
မုၢ်နံၤလၢတၢ်ကဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်မုၢ်နံၤလၢတၢ်ကဆဲးလီၤ(NCA)ဒီးကလုာ်ဒူၣ်(၁၅)ဖုအံၤတၢ်ကဘၣ်ထံၣ်လိာ်အိၣ်ဖှိၣ်တၢၣ်ပီၣ်သကိးဖုၣ်
ကိာ်ဖိခီဖျိကီၢ်စၢဖှိၣ်ကိတိာ်ခိၣ်အီၣ်မ့ဒီးခိၣ်နၢ်ဒိၣ်ထီခၢၣ်စးကရၢ(NCA)လၢထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်မၤတၢ်ပတုာ်တၢ်ခးတၢ်ပၢဆှၢရဲၣ်ကျဲၤကရၢ
(SD)လၢအမ့ၢ်ပှၤဖီၣ်စုက ဝဲၤကရၢအတၢ်မၤသကိးတၢ်ကရၢသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
ပဒိၣ်ကွဲၤထူဝ့လၢအမ့ၢ်ခိၣ်နၢ်ဒိၣ်ထီခၢၣ်စးကရၢ(SD)စံးဝဲလၢဖဲသ့စ့ၣ်တိာ်ပာ်ဝဲလၢတၢ်ကဆဲးလီၤစုမုၢ်အံၤကမ့ၢ်ဝဲဒၣ်ဖဲလါအဝဲအံၤလၢာ်
အကတီၢ်ကလုာ်ဒူၣ်ခၢၣ်စးကရၢဃ့အါထီၣ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢကဒုးသ့ၣ်ညါအကရၢဖိဒၣ်ဝဲဘၣ်ဃးဒီးတၢ်မၤအကျိာ်အကျဲသ့ၣ်တဖၣ်
န့ၣ်လီၤ.
ကီၢ်ပယီၤတၢ်ဃုထၢဘၣ်တၢ်ပာ်ပနီၣ်မုၢ်နံၤမုၢ်သီဖဲလါနိၣ်ဝ့ဘၢၣ်(၈)သီဒီးကီၢ်ခိၣ်ကဘၣ်မၤဆိဝဲ(NCA)မ့ၢ်တၢ်မၤအရ့ဒိၣ်တမံၤလၢအတၢ်
ပၢ(USDP)အစိၤအံၤန့ၣ်လီၤ.
ပဒိၣ်အဲၣ်ဒိးမၤတၢ်ဆဲးလီၤစုမုၢ်လၢ(NCA)ဖဲလါစဲးပတ့ဘၢၣ်(၂၉)သီဘၣ်ဆၣ်ကရၢတဖုစုာ်စုာ်ကဘၣ်တၢၣ်ပီၣ်သကိးဒံးဒီးအဝဲသ့ၣ်က
ရၢဖိဒၣ်ဝဲသ့ၣ်တဖၣ်ဒံးအဃိလိၣ်ဘၣ်အါထီၣ်တၢ်ဆၢကတီၢ်အဂ့ၢ်စံးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
လၢတၢ်န့ၣ်အဃိပဃ့ထီၣ်လၢတၢ်ကဆဲးလီၤစုမုၢ်အံၤတၢ်ကမၤအီၤလၢလါအီးကထိဘၢၣ်ခံနွံတနွံအကတီၢ်န့ၣ်လီၤ.ဒီးတၢ်အံၤကဲထီၣ်အ
သးသ့ဝဲဒၣ်လၢလါစဲးပတ့ဘၢၣ်(၂၉)သီဒီးလါအီးကထိဘၢၣ်(၁၅)သီအဘၢၣ်စၢၤန့ၣ်လီၤ.ပဒိၣ်ကဆှၢဝဲတၢ်ကွဲမုာ်အလံာ်ဆူကရၢ(၁၅)
ဖုအအိၣ်လၢတၢ်ကဆဲးလီၤစုမုၢ်အံၤဘၣ်ဆၣ်ကရၢသ့ၣ်တဖၣ်ကဘၣ်မၤတၢ်ဆၢတဲာ်လၢမ့ၢ်ကဆဲးလီၤတဆဲးလီၤအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.
ကလုာ်ဒူၣ်ခိၣ်နၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ကဘၣ်ဃ့ထီၣ်ဝဲလၢကရၢခဲလၢာ်အတၢ်ပၣ်ဃုာ်ပၣ်ဂီၢ်လၢ(NCA)အံၤအပူၤဒီးတကတီၢ်ဃီအဲၣ်ဒိးဝဲလၢတၢ်
အၢၣ်လီၤကမ့ၢ်ဒၣ်ဝဲတၢ်ဂၢၢ်တၢ်ကျၢၤလၢကရၢတဖုစုာ်စုာ်အတၢ်ဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်အံၤအဂ့ၢ်စံးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
ကီၢ်ခိၣ်စံးဝဲပဒိၣ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်ဝဲဒၣ်ကရၢခဲလၢာ်တၢ်ပၣ်ဃုာ်ပၣ်ဂီၢ်ဒ်ကျဲသနူအသိးဘၣ်ဆၣ်ကရၢခဲလၢာ်ကဘၣ်မၤသကိးလၢတၢ်
အံၤအဖီခိၣ်တပတီၢ်ဘၣ်တပတီၢ်န့ၣ်လီၤ.ခီဖျိလၢတၢ်အိၣ်သးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတလီၤပလိာ်အသးဘၣ်အဃိပကတဲလၢအဂ့ၢ်မ့ၢ်ကရၢ
ဖဲလဲၣ်တဖုးဒီးဆၢကတီၢ်အခါဖဲလဲၣ်လၢတၢ်အိၣ်ကတီၤတ့ၢ်လံသးလၢတၢ်ကဆဲးလီၤစုမုၢ်လၢ(NCA)အဂ့ၢ်ဘၣ်ဆၣ်ပမၤတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်
အံၤမ့ၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ပၣ်ဃုာ်ပၣ်ဂီၢ်ဒီးအဝဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဒ်နီၢ်မ့ၣ်အူပာ်ဖျါဝဲအသိးထံရူၢ်ကီၢ်သဲးအတၢ်တၢၣ်ပီၣ်တဲကျဲၤသကိးလၢတၢ်ကမၤအီၤဖဲတၢ်ဆဲးလီၤစုမုၢ်အခီၣ်ထံးတပတီၢ်အပူၤအဆိ
ကတၢၢ်ကမ့ၢ်ဝဲတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအတၢ်ဂ့ၢ်ကီဘၣ်ဆၣ်တၢ်စုကဝဲၤကလီၤစှၤအဂီၢ်တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤကဘၣ်လဲၤဝဲအသးကယီကယီန့ၣ်လီၤ.
စံးစ့ၢ်ကီးဝဲဒၣ်ပနာ်လၢမုၢ်ကအိၣ်ဝဲတနံၤခံခီယၢ်ပၤလၢာ်ကပာ်ပတုာ်ကွံာ်ဝဲတၢ်စုကဝဲၤသ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်ဆၣ်တမ့ၢ်တၢ်တဘျီဃီဘၣ်န့ၣ်
လီၤ.တၢ်ဒုးတၢ်ယာ်လၢဆဲးအိၣ်ဒံးဒၣ်အသးဖဲမုၢ်ပျဲၤအနံၤတၢ်ကတိၤသကိးတၢ်အဆၢကတီၢ်တၢ်ဒုးတၢ်ယာ်ဆဲးအိၣ်ဒံးဒၣ်လၢကလံၤစိး
ယိၤဒိၣ်ကီၢ်စဲၣ်တပၤခီဖျိပဒိၣ်သုးမုၢ်ဒီး(TNLA)အဘၢၣ်စၢၤ,တကးဒံးဘၣ်ဃုာ်ဒီး(RCSS/SSA)လၢအမ့ၢ်ကလုာ်ဒူၣ်ဟီၣ်ကဝီၤတၢ်ပၢ
အဖီလာ်ယိၤဒိၣ်ကီၢ်စဲၣ်ကလံၤထံးတကပၤစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.
ဒ်(TNLA)မဲၤအဲၣ်ကၠီၤပာ်ဖျါဝဲအသိးအပှၤဒီးပဒိၣ်သုးခးလိာ်အသးအိၣ်လံသၢသီလံလၢအဘူးဒီးကူၣ်ကဲၤဒီးကၠီၣ်မဲကီၢ်ဆၣ်န့ၣ်လီၤ.တၢ်
ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးတခီအိၣ်ဝဲခံခီလၢာ်န့ၣ်လီၤ.
စဲမ့လၢအမ့ၢ်(RCSS)ပှၤန့ၢ်ပၢစံးကတိၤတၢ်တဂၤစံးဘၣ်(RFA)တၢ်ကစီၢ်လၢတၢဒုးလၢအကဲထီၣ်အသးခီဖျိအပှၤဒီးပဒိၣ်သုးမုၢ်အဘၢၣ်
စၢၤအံၤစးထီၣ်လၢလါစဲးပတ့ဘၢၣ်ထီၣ်(၇-၉)သီဖဲကၠီၣ်မဲကီၢ်ဆၣ်အပူၤပဒိၣ်သုးမုၢ်သံဝဲ(၇)ဂၤပၣ်ဃုာ်ဒီးသုးခိၣ်ဒိၣ်ဖိတဂၤဒီးဘၣ်ဒိ(၃)
ဂၤန့ၣ်လီၤ.မ့မ့ၢ်(RCSS/SSA)တကပၤတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးဒီးတၢ်သံတၢ်ပှၢ်တအိၣ်ဘၣ်အဂ့ၢ်စံးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲကလုာ်ဒူၣ်ခိၣ်နၢ်ဒီးပဒိၣ်
ကတိၤသကိးတၢ်အကတီၢ်အဝဲသ့ၣ်တကြၢးလၢကဘၣ်ဟဲထီၣ်ဒုးတၢ်ဘၣ်အဂ့ၢ်စံးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဝဲၤကရၢအဘၢၣ်စၢၤတၢ်တၢၣ်ပီၣ်သကိးဝံၤဝဲဖဲမုၢ်ပျဲၤအနံၤဒီးတၢ်သးလီၤပလိာ်အိၣ်ဝဲလၢတၢ်ကဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်လၢထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်ပ
တုာ်တၢ်ခးတၢ်အၢၣ်လီၤအံၤတၢ်တယာ်ပာ်လၢတၢ်ကမၤအီၤဖဲလါအီးကထိဘၢၣ်န့ၣ်လီၤ.
လၣ်မီၣ်ရွှ့ၣ်လၢအမ့ၢ်ပဒိၣ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်လီၢ်ခၢၣ်သး(MPC)ပှၤမၤသကိးတၢ်ဒီးပှၤဟ့ၣ်ကူၣ်တၢ်ပတီၢ်ထီတဂၤစံးဘၣ်ပှၤကွဲးတၢ်ကစီၣ်
ဖဲတၢ်ထံၣ်လိာ်အိၣ်သကိးဖဲန့ၣ်ပၠံၣ်တီၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်လီၤ.ပဒိၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်သးလီၤပလိာ်ဒီးပှၤဖီၣ်စုကဝဲၤရၢလၢခဲလၢာ်အတၢ်ပၣ်ဃုာ်
ပၣ်ဂီၢ်လၢ(NCA)ဘၣ်ဆၣ်အလီၢ်အိၣ်လၢတၢ်ကဘၣ်ရဲၣ်ကျဲၤဒံးဝဲတၢ်အကျိၤအကျဲအပတီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
ပဒိၣ်ကဆဲးလီၤစုမုၢ်ဒီးကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုကဝဲၤ(၁၅)ဒူၣ်လၢ(အဝဲသ့ၣ်ဆဲးလီၤတ့ၢ်လံတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်စုမုၢ်လၢခံဒူၣ်အဘၢၣ်စၢၤ)အဂ့ၢ်စံးဝဲဒၣ်
န့ၣ်လီၤ.
ပဒိၣ်ကကွဲမုာ်စ့ၢ်ကီးကရူၢ်လၢတဆဲးလီၤဒံးစုမုၢ်လၢ(NCA)အတၢ်ကွဲးပတြီၤတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဒီးထံရူၢ်ကီၢ်သဲးတၢ်ကတိၤသကိးအဂီၢ်ဘၣ်သ့ၣ်
တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.ပဒိၣ်တမၤလၢၤတၢ်ထီဒါကရူၢ်သ့ၣ်တဖၣ်လၢ(အဘၣ်ထွဲလိာ်အသးဒီးတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤလၢတအိၣ်ဒီးသဲစးတၢ်ဘျၢ)ဖဲအဝဲ
သ့ၣ်ထီၣ်တၢ်ကွဲးပတြီာ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဒီးထံရူၢ်ကီၢ်သဲးတၢ်တၢၣ်ပီၣ်တဲကျဲၤသကိးအကတီၢ်န့ၣ်လီၤ.
ကလုာ်ဒူၣ်ခိၣ်နၢ်တဖၣ်ဃ့ထီၣ်ဝဲလၢအစှၤကတၢၢ်ပှၤဖီၣ်စုကဝဲကရၢဃုဒူၣ်-တနီၤနီၤတုၤမုၢ်မဆါတနံၤအံၤဒၣ်လဲာ်ဒုးလိာ်ယာ်လိာ်ဒံးဒၣ်အ
သးဒိးပဒိၣ်အသုးမုၢ်-သ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်တၢ်ကွဲမုာ်လၢကဆဲးလီၤစုမုၢ်လၢ(NCA)ဘၣ်ဆၣ်ပဒိၣ်တူၢ်လိာ်ဒၣ်ထဲလါဟူၣ်တၢ်သဘျ့စၢဖှိၣ်က
ရၢ,ရခၢၣ်ဒီကလုာ်ကီၣ်ကးဒီး(ဝး)ဒီကလုာ်တၢ်ကရၢကရိလၢတၢ်တၢၣ်ပီၣ်တဲကျဲၤသကိးထံရူၢ်ကီၢ်သဲးအပူၤန့ၣ်လီၤ.
တၢ်ကမၤဝဲတၢ်ထံၣ်လိာ်အိၣ်သကိးလီၤလီၤဆီဆီကဘၣ်လၢ(MNDAA)မ့ၢ်ဂ့ၤ,(TNLA)မ့ၢ်ဂ့ၤ-ပှၤအဒုးလိာ်အသး(MNDAA)စးထီၣ်လၢ
လါဖ့ၣ်ဖၠူၣ်အါရံၣ်ဖဲယိၤဒိၣ်ကီၢ်စဲၣ်(Shan State’s Kokang)နီၢ်ကစၢ်တၢ်ပၢအဖီလာ်ဟီၣ်ကဝီၤ-ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢကဆဲးလီၤစုမုၢ်လၢတၢ်
မုာ်တၢ်ခုၣ်တၢ်အၢၣ်လီၤ(NCA)ဒ်ခံဒူၣ်အတၢ်ဘၣ်ထွဲအသိးဒိးပဒိၣ်အဂ့ၢ်လၣ်မီၣ်ရွှ့ၣ်ပာ်ဖျါဝဲန့ၣ်လီၤ.
ကီၢ်ခိၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်စ့ၢ်ကီးအတၢ်မုၢ်လၢ်လၢရခၢၣ်သၢဒူၣ်လၢထံကီၢ်အပူၤကပာ်ဖှိၣ်ဃုာ်က့ၤအသးဒ်အမ့ၢ်(ANC),(ALP)ဒီး(AA)လၢအမၤ
စၢၤဝဲပှၤ(MNDAA)တဖုအိၣ်လၢကိၣ်ကၣ်-ပှၤလၢအသးအိၣ်ကဆဲးစုမုၢ်ဒီးပဒိၣ်ဒ်အနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲအဂ့ၢ်စံးဝဲန့ၣ်လီၤ.
မုၢ်နံၤလၢတၢ်ကဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်မုၢ်နံၤလၢတၢ်ကဆဲးလီၤ(NCA)ဒီးကလုာ်ဒူၣ်(၁၅)ဖုအံၤတၢ်ကဘၣ်ထံၣ်လိာ်အိၣ်ဖှိၣ်တၢၣ်ပီၣ်သကိးဖုၣ်
ကိာ်ဖိခီဖျိကီၢ်စၢဖှိၣ်ကိတိာ်ခိၣ်အီၣ်မ့ဒီးခိၣ်နၢ်ဒိၣ်ထီခၢၣ်စးကရၢ(NCA)လၢထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်မၤတၢ်ပတုာ်တၢ်ခးတၢ်ပၢဆှၢရဲၣ်ကျဲၤကရၢ
(SD)လၢအမ့ၢ်ပှၤဖီၣ်စုက ဝဲၤကရၢအတၢ်မၤသကိးတၢ်ကရၢသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
ပဒိၣ်ကွဲၤထူဝ့လၢအမ့ၢ်ခိၣ်နၢ်ဒိၣ်ထီခၢၣ်စးကရၢ(SD)စံးဝဲလၢဖဲသ့စ့ၣ်တိာ်ပာ်ဝဲလၢတၢ်ကဆဲးလီၤစုမုၢ်အံၤကမ့ၢ်ဝဲဒၣ်ဖဲလါအဝဲအံၤလၢာ်
အကတီၢ်ကလုာ်ဒူၣ်ခၢၣ်စးကရၢဃ့အါထီၣ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢကဒုးသ့ၣ်ညါအကရၢဖိဒၣ်ဝဲဘၣ်ဃးဒီးတၢ်မၤအကျိာ်အကျဲသ့ၣ်တဖၣ်
န့ၣ်လီၤ.
ကီၢ်ပယီၤတၢ်ဃုထၢဘၣ်တၢ်ပာ်ပနီၣ်မုၢ်နံၤမုၢ်သီဖဲလါနိၣ်ဝ့ဘၢၣ်(၈)သီဒီးကီၢ်ခိၣ်ကဘၣ်မၤဆိဝဲ(NCA)မ့ၢ်တၢ်မၤအရ့ဒိၣ်တမံၤလၢအတၢ်
ပၢ(USDP)အစိၤအံၤန့ၣ်လီၤ.
ပဒိၣ်အဲၣ်ဒိးမၤတၢ်ဆဲးလီၤစုမုၢ်လၢ(NCA)ဖဲလါစဲးပတ့ဘၢၣ်(၂၉)သီဘၣ်ဆၣ်ကရၢတဖုစုာ်စုာ်ကဘၣ်တၢၣ်ပီၣ်သကိးဒံးဒီးအဝဲသ့ၣ်က
ရၢဖိဒၣ်ဝဲသ့ၣ်တဖၣ်ဒံးအဃိလိၣ်ဘၣ်အါထီၣ်တၢ်ဆၢကတီၢ်အဂ့ၢ်စံးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
လၢတၢ်န့ၣ်အဃိပဃ့ထီၣ်လၢတၢ်ကဆဲးလီၤစုမုၢ်အံၤတၢ်ကမၤအီၤလၢလါအီးကထိဘၢၣ်ခံနွံတနွံအကတီၢ်န့ၣ်လီၤ.ဒီးတၢ်အံၤကဲထီၣ်အ
သးသ့ဝဲဒၣ်လၢလါစဲးပတ့ဘၢၣ်(၂၉)သီဒီးလါအီးကထိဘၢၣ်(၁၅)သီအဘၢၣ်စၢၤန့ၣ်လီၤ.ပဒိၣ်ကဆှၢဝဲတၢ်ကွဲမုာ်အလံာ်ဆူကရၢ(၁၅)
ဖုအအိၣ်လၢတၢ်ကဆဲးလီၤစုမုၢ်အံၤဘၣ်ဆၣ်ကရၢသ့ၣ်တဖၣ်ကဘၣ်မၤတၢ်ဆၢတဲာ်လၢမ့ၢ်ကဆဲးလီၤတဆဲးလီၤအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.
ကလုာ်ဒူၣ်ခိၣ်နၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ကဘၣ်ဃ့ထီၣ်ဝဲလၢကရၢခဲလၢာ်အတၢ်ပၣ်ဃုာ်ပၣ်ဂီၢ်လၢ(NCA)အံၤအပူၤဒီးတကတီၢ်ဃီအဲၣ်ဒိးဝဲလၢတၢ်
အၢၣ်လီၤကမ့ၢ်ဒၣ်ဝဲတၢ်ဂၢၢ်တၢ်ကျၢၤလၢကရၢတဖုစုာ်စုာ်အတၢ်ဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်အံၤအဂ့ၢ်စံးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
ကီၢ်ခိၣ်စံးဝဲပဒိၣ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်ဝဲဒၣ်ကရၢခဲလၢာ်တၢ်ပၣ်ဃုာ်ပၣ်ဂီၢ်ဒ်ကျဲသနူအသိးဘၣ်ဆၣ်ကရၢခဲလၢာ်ကဘၣ်မၤသကိးလၢတၢ်
အံၤအဖီခိၣ်တပတီၢ်ဘၣ်တပတီၢ်န့ၣ်လီၤ.ခီဖျိလၢတၢ်အိၣ်သးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတလီၤပလိာ်အသးဘၣ်အဃိပကတဲလၢအဂ့ၢ်မ့ၢ်ကရၢ
ဖဲလဲၣ်တဖုးဒီးဆၢကတီၢ်အခါဖဲလဲၣ်လၢတၢ်အိၣ်ကတီၤတ့ၢ်လံသးလၢတၢ်ကဆဲးလီၤစုမုၢ်လၢ(NCA)အဂ့ၢ်ဘၣ်ဆၣ်ပမၤတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်
အံၤမ့ၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ပၣ်ဃုာ်ပၣ်ဂီၢ်ဒီးအဝဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဒ်နီၢ်မ့ၣ်အူပာ်ဖျါဝဲအသိးထံရူၢ်ကီၢ်သဲးအတၢ်တၢၣ်ပီၣ်တဲကျဲၤသကိးလၢတၢ်ကမၤအီၤဖဲတၢ်ဆဲးလီၤစုမုၢ်အခီၣ်ထံးတပတီၢ်အပူၤအဆိ
ကတၢၢ်ကမ့ၢ်ဝဲတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအတၢ်ဂ့ၢ်ကီဘၣ်ဆၣ်တၢ်စုကဝဲၤကလီၤစှၤအဂီၢ်တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤကဘၣ်လဲၤဝဲအသးကယီကယီန့ၣ်လီၤ.
စံးစ့ၢ်ကီးဝဲဒၣ်ပနာ်လၢမုၢ်ကအိၣ်ဝဲတနံၤခံခီယၢ်ပၤလၢာ်ကပာ်ပတုာ်ကွံာ်ဝဲတၢ်စုကဝဲၤသ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်ဆၣ်တမ့ၢ်တၢ်တဘျီဃီဘၣ်န့ၣ်
လီၤ.တၢ်ဒုးတၢ်ယာ်လၢဆဲးအိၣ်ဒံးဒၣ်အသးဖဲမုၢ်ပျဲၤအနံၤတၢ်ကတိၤသကိးတၢ်အဆၢကတီၢ်တၢ်ဒုးတၢ်ယာ်ဆဲးအိၣ်ဒံးဒၣ်လၢကလံၤစိး
ယိၤဒိၣ်ကီၢ်စဲၣ်တပၤခီဖျိပဒိၣ်သုးမုၢ်ဒီး(TNLA)အဘၢၣ်စၢၤ,တကးဒံးဘၣ်ဃုာ်ဒီး(RCSS/SSA)လၢအမ့ၢ်ကလုာ်ဒူၣ်ဟီၣ်ကဝီၤတၢ်ပၢ
အဖီလာ်ယိၤဒိၣ်ကီၢ်စဲၣ်ကလံၤထံးတကပၤစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.
ဒ်(TNLA)မဲၤအဲၣ်ကၠီၤပာ်ဖျါဝဲအသိးအပှၤဒီးပဒိၣ်သုးခးလိာ်အသးအိၣ်လံသၢသီလံလၢအဘူးဒီးကူၣ်ကဲၤဒီးကၠီၣ်မဲကီၢ်ဆၣ်န့ၣ်လီၤ.တၢ်
ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးတခီအိၣ်ဝဲခံခီလၢာ်န့ၣ်လီၤ.
စဲမ့လၢအမ့ၢ်(RCSS)ပှၤန့ၢ်ပၢစံးကတိၤတၢ်တဂၤစံးဘၣ်(RFA)တၢ်ကစီၢ်လၢတၢဒုးလၢအကဲထီၣ်အသးခီဖျိအပှၤဒီးပဒိၣ်သုးမုၢ်အဘၢၣ်
စၢၤအံၤစးထီၣ်လၢလါစဲးပတ့ဘၢၣ်ထီၣ်(၇-၉)သီဖဲကၠီၣ်မဲကီၢ်ဆၣ်အပူၤပဒိၣ်သုးမုၢ်သံဝဲ(၇)ဂၤပၣ်ဃုာ်ဒီးသုးခိၣ်ဒိၣ်ဖိတဂၤဒီးဘၣ်ဒိ(၃)
ဂၤန့ၣ်လီၤ.မ့မ့ၢ်(RCSS/SSA)တကပၤတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးဒီးတၢ်သံတၢ်ပှၢ်တအိၣ်ဘၣ်အဂ့ၢ်စံးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲကလုာ်ဒူၣ်ခိၣ်နၢ်ဒီးပဒိၣ်
ကတိၤသကိးတၢ်အကတီၢ်အဝဲသ့ၣ်တကြၢးလၢကဘၣ်ဟဲထီၣ်ဒုးတၢ်ဘၣ်အဂ့ၢ်စံးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.