တၢ်ဘုၣ်ကွဲ တၢ်ပၢဆှၢရဲၣ်ကျဲၤကမံးတံာ် တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်

တၢ်ဘုၣ်ကွဲ တၢ်ပၢဆှၢရဲၣ်ကျဲၤကမံးတံာ် တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်
Myanmar Times, 07 Dec 2016
URL: http://www.mmtimes.com/index.php/business/23818-bee-pasture-management-committees-to-be-formed.html
မ့ၢ်လၢတၢ်ဖုးဘၣ်သးလၢ ၅၀ မျးကယၤတၢ်လီၤစှၤ လၢတၢ်ဆှၢကွဲစီဆူကီၢ်ချၢ, ဒီးတၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဂဲၤလၢ တၢ်ကမၤဂ့ၤထီၣ်တၢ်ရ့ လိာ်လၢ ပှၤလၢ
အဘုၣ်ကွဲဒီး ဟီၣ်ခိၣ်ကစၢ်အဘၢၣ်စၢၤအဃိဒီး, တၢ်သူၣ်တၢ်ဖျးကိတိၤ ကဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ဘုၣ်ကွဲပၢဆှၢရဲၣ်ကျဲၤတၢ် ကမံးတံာ် လၢထံကီၢ်ဒီတ
ဘ့ၣ်န့ၣ်လီၤ.
အူအီၣ်စါထွ့, လၢအမ့ၢ်ပှၤနဲၣ်တၢ်ခိၣ်ကျၢၢ်ခံဂၤတဂၤ လၢတၢ်သူၣ်တၢ်ဖျး, ဘုၣ်ဖီၣ်ဒီးတၢ်ကူစါဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိ၀ဲၤကျိၤ, စံးဘၣ်ပှၤဟံတၢ် ကစီၣ် ဖဲလါ
နိၣ်၀့ဘၢၣ် ၁၇ သီအနံၤ, ၀့ၢ်န့ၢ်ပၠံၣ်ဒီၣ်, လၢအ၀ဲသ့ၣ်အခဲအံၤဆီလီၤပာ်လီၤတၢ်ဘျၢဒီးတၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢ ကမံးတံာ် အသီအဂီၢ်လီၤ.
"ပကဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ဘုၣ်ကွဲပၢဆှၢရဲၣ်ကျဲၤကမံးတံာ် ဒီးပှၤလၢအဘုၣ်ကွဲ ဒ်သိးတၢ်ကဆီလီၤပာ်လီၤတၢ်ဘျၢန့ၣ်လီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံး၀ဲ ဒီးစံးအါထီၣ်
၀ဲလၢ အခဲအံၤတၢ်ဘုၣ်ကွဲတၢ်မၤ အိၣ်တ့ၢ်တၢ်လီၢ်ခံမ့ၢ်လၢ တၢ်အၢၣ်လီၤဘၣ်ဃးတၢ်ဖံးတၢ်မၤကံၢ်စီပတီၢ်, တအိၣ်ဘၣ် အဃိလီၤ.
တၢ်ဘုၣ်ကွဲတၢ်မၤ တၢ်မၤအီၤလၢ ကခၠ့ၣ်ကီၢ်စဲၣ်, ကယါကီၢ်စဲၣ်, ကညီကီၢ်စဲၣ်ဒီး ယိၤဒိၣ်ကီၢ်စဲၣ်, ဒီးမါတလ့, ၀့ၢ်တကူၣ်, ပကိ, စကဲ ဒီးမကွ့ကီၢ်
ခီတဖၣ် ဃုာ်ဒီးန့ၢ်ပၠံၣ်ဒီၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဘုၣ်ကွဲပၢဆှၢရဲၣ်ကျဲၤကမံးတံာ်အံၤ တၢ်ကဒုးအိၣ်ထီၣ်လၢကီၢ်စဲၣ်ဒီးကီၢ်ခီၣ်တဖၣ် စုာ်စုာ် ဒီးကဘၣ်တၢ်ကွၢ်
ထွဲအီၤလၢ ဘုၣ်ဖီၣ်၀ဲၤကျိၤတဖုစုာ်စုာ်န့ၣ်လီၤ.
လၢထံကီၢ်အပူၤ, ပှၤဘုၣ်ကွဲဖိအိၣ်၀ဲ ၉၀၀ ဃၣ်ဃၣ် ဒီးကွဲဒၢလၢတၢ်ဘုၣ်အီၤအိၣ်၀ဲ ၁၄၀,၀၀၀ ဒၢလီၤ. တနံၣ်တီၢ်ပူၤတၢ်ထုးထီၣ်၀ဲ ကနဲစီ ၄၀၀၀
တုၤ ၅၀၀၀ တၣ်, ဒီးလၢအကျါ ၂၅၀၀ တၣ်တၢ်ဆှၢဆူကီၢ်ချၢ အါဒၣ်တက့ၢ်လၢတရူးကီၢ်, ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်, ဒီးကီၢ်အမဲ ရကၤ ဒီးထံကီၢ်လၢအဂၤစှၤ
ဘ့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ပှၤလၢအဘုၣ်ကွဲတဂၤစံး၀ဲ, တနံၣ်အံၤအ၀ဲသ့ၣ်ကထံၣ်ဘၣ် တၢ်အၡူသ့ၣ်သ့ၣ် လီၤ.
"တၢ်ဘုၣ်ကွဲ တၢ်မၤအီၤအကျဲလၢကီၢ်ပယီၤအပူၤ တလီၤဆီဒိၣ်ဒိၣ်ဒီးကျဲလၢတၢ်စူးကါလၢ ထံကီၢ်အဂၤဘၣ်." အူအီၣ်စီၣ်ထွ့စံး၀ဲ လီၤ. "တၢ်ဂ့ၢ်အရ့
ဒိၣ်ကတၢၢ်လၢတၢ်ဘုၣ်ကွဲမ့ၢ်၀ဲ, ကွဲအလီၢ်အကျဲအကံၢ်အစီ, ခံခါတခါမ့ၢ်တၢ်လၢပထုးထီၣ်န့ၢ်. ကီၢ်ပယီၤထုးထီၣ်၀ဲ အါတက့ၢ်မ့ၢ် ကနဲစီဧိၤ, ဘၣ်
ဆၣ်မ့မ့ၢ်လၢတရူးကီၢ်ဒီး ထံကီၢ်လၢအဘူးတဖၣ် ထုးထီၣ်၀ဲအါတက့ၢ် ကနဲစီနုၢ်ထံလီၤ.. ပကဘၣ်မၤ ဂ့ၤထီၣ်တၢ်လၢပထုးထီၣ်န့ၢ် အလုၢ်အပှ့ၤလီၤ."
ကနဲစီလၢအဟးထီၣ်လၢထံကီၢ်အပူၤ အပှ့ၤမ့ၢ်၀ဲ ၁၉၀ ပီၢ် (၁ ပီၢ်လီၤလၢဒီး ၁.၆ ကံလိ မ့တမ့ၢ် ၃.၆ ပီၣ်) န့ၣ် စ့ပယီၤ ၃၀၀,၀၀၀ ကၠးလီၤ.
မဟိတနံၣ်, ကနဲစီ ၁၉၀ ပီၢ်အပှ့ၤမ့ၢ်၀ဲ စ့ပယီၤ ၆၀၀,၀၀၀ ကၠး, အူညိၣ်၀့စံး၀ဲ, ဒီးစံး၀ဲတၢ်အပှ့ၤလီၤအံၤ မ့ၢ်လၢပှၤပှ့ၤတၢ်လၢကီၢ် ချၢစှၤလီၤအဃိလီၤ.
"တၢ်ဘုၣ်ကွဲတၢ်မၤ တနံၣ်အံၤကထံၣ်ဘၣ်တၢ်အၡူသ့ၣ်သ့ၣ်လီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံး.
အဘုၣ်ကွဲဒီး ဟီၣ်ခိၣ်ကစၢ်အဘၢၣ်စၢၤအဃိဒီး, တၢ်သူၣ်တၢ်ဖျးကိတိၤ ကဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ဘုၣ်ကွဲပၢဆှၢရဲၣ်ကျဲၤတၢ် ကမံးတံာ် လၢထံကီၢ်ဒီတ
ဘ့ၣ်န့ၣ်လီၤ.
အူအီၣ်စါထွ့, လၢအမ့ၢ်ပှၤနဲၣ်တၢ်ခိၣ်ကျၢၢ်ခံဂၤတဂၤ လၢတၢ်သူၣ်တၢ်ဖျး, ဘုၣ်ဖီၣ်ဒီးတၢ်ကူစါဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိ၀ဲၤကျိၤ, စံးဘၣ်ပှၤဟံတၢ် ကစီၣ် ဖဲလါ
နိၣ်၀့ဘၢၣ် ၁၇ သီအနံၤ, ၀့ၢ်န့ၢ်ပၠံၣ်ဒီၣ်, လၢအ၀ဲသ့ၣ်အခဲအံၤဆီလီၤပာ်လီၤတၢ်ဘျၢဒီးတၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢ ကမံးတံာ် အသီအဂီၢ်လီၤ.
"ပကဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ဘုၣ်ကွဲပၢဆှၢရဲၣ်ကျဲၤကမံးတံာ် ဒီးပှၤလၢအဘုၣ်ကွဲ ဒ်သိးတၢ်ကဆီလီၤပာ်လီၤတၢ်ဘျၢန့ၣ်လီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံး၀ဲ ဒီးစံးအါထီၣ်
၀ဲလၢ အခဲအံၤတၢ်ဘုၣ်ကွဲတၢ်မၤ အိၣ်တ့ၢ်တၢ်လီၢ်ခံမ့ၢ်လၢ တၢ်အၢၣ်လီၤဘၣ်ဃးတၢ်ဖံးတၢ်မၤကံၢ်စီပတီၢ်, တအိၣ်ဘၣ် အဃိလီၤ.
တၢ်ဘုၣ်ကွဲတၢ်မၤ တၢ်မၤအီၤလၢ ကခၠ့ၣ်ကီၢ်စဲၣ်, ကယါကီၢ်စဲၣ်, ကညီကီၢ်စဲၣ်ဒီး ယိၤဒိၣ်ကီၢ်စဲၣ်, ဒီးမါတလ့, ၀့ၢ်တကူၣ်, ပကိ, စကဲ ဒီးမကွ့ကီၢ်
ခီတဖၣ် ဃုာ်ဒီးန့ၢ်ပၠံၣ်ဒီၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဘုၣ်ကွဲပၢဆှၢရဲၣ်ကျဲၤကမံးတံာ်အံၤ တၢ်ကဒုးအိၣ်ထီၣ်လၢကီၢ်စဲၣ်ဒီးကီၢ်ခီၣ်တဖၣ် စုာ်စုာ် ဒီးကဘၣ်တၢ်ကွၢ်
ထွဲအီၤလၢ ဘုၣ်ဖီၣ်၀ဲၤကျိၤတဖုစုာ်စုာ်န့ၣ်လီၤ.
လၢထံကီၢ်အပူၤ, ပှၤဘုၣ်ကွဲဖိအိၣ်၀ဲ ၉၀၀ ဃၣ်ဃၣ် ဒီးကွဲဒၢလၢတၢ်ဘုၣ်အီၤအိၣ်၀ဲ ၁၄၀,၀၀၀ ဒၢလီၤ. တနံၣ်တီၢ်ပူၤတၢ်ထုးထီၣ်၀ဲ ကနဲစီ ၄၀၀၀
တုၤ ၅၀၀၀ တၣ်, ဒီးလၢအကျါ ၂၅၀၀ တၣ်တၢ်ဆှၢဆူကီၢ်ချၢ အါဒၣ်တက့ၢ်လၢတရူးကီၢ်, ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်, ဒီးကီၢ်အမဲ ရကၤ ဒီးထံကီၢ်လၢအဂၤစှၤ
ဘ့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ပှၤလၢအဘုၣ်ကွဲတဂၤစံး၀ဲ, တနံၣ်အံၤအ၀ဲသ့ၣ်ကထံၣ်ဘၣ် တၢ်အၡူသ့ၣ်သ့ၣ် လီၤ.
"တၢ်ဘုၣ်ကွဲ တၢ်မၤအီၤအကျဲလၢကီၢ်ပယီၤအပူၤ တလီၤဆီဒိၣ်ဒိၣ်ဒီးကျဲလၢတၢ်စူးကါလၢ ထံကီၢ်အဂၤဘၣ်." အူအီၣ်စီၣ်ထွ့စံး၀ဲ လီၤ. "တၢ်ဂ့ၢ်အရ့
ဒိၣ်ကတၢၢ်လၢတၢ်ဘုၣ်ကွဲမ့ၢ်၀ဲ, ကွဲအလီၢ်အကျဲအကံၢ်အစီ, ခံခါတခါမ့ၢ်တၢ်လၢပထုးထီၣ်န့ၢ်. ကီၢ်ပယီၤထုးထီၣ်၀ဲ အါတက့ၢ်မ့ၢ် ကနဲစီဧိၤ, ဘၣ်
ဆၣ်မ့မ့ၢ်လၢတရူးကီၢ်ဒီး ထံကီၢ်လၢအဘူးတဖၣ် ထုးထီၣ်၀ဲအါတက့ၢ် ကနဲစီနုၢ်ထံလီၤ.. ပကဘၣ်မၤ ဂ့ၤထီၣ်တၢ်လၢပထုးထီၣ်န့ၢ် အလုၢ်အပှ့ၤလီၤ."
ကနဲစီလၢအဟးထီၣ်လၢထံကီၢ်အပူၤ အပှ့ၤမ့ၢ်၀ဲ ၁၉၀ ပီၢ် (၁ ပီၢ်လီၤလၢဒီး ၁.၆ ကံလိ မ့တမ့ၢ် ၃.၆ ပီၣ်) န့ၣ် စ့ပယီၤ ၃၀၀,၀၀၀ ကၠးလီၤ.
မဟိတနံၣ်, ကနဲစီ ၁၉၀ ပီၢ်အပှ့ၤမ့ၢ်၀ဲ စ့ပယီၤ ၆၀၀,၀၀၀ ကၠး, အူညိၣ်၀့စံး၀ဲ, ဒီးစံး၀ဲတၢ်အပှ့ၤလီၤအံၤ မ့ၢ်လၢပှၤပှ့ၤတၢ်လၢကီၢ် ချၢစှၤလီၤအဃိလီၤ.
"တၢ်ဘုၣ်ကွဲတၢ်မၤ တနံၣ်အံၤကထံၣ်ဘၣ်တၢ်အၡူသ့ၣ်သ့ၣ်လီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံး.