သးသမူတၢ်အုၣ်ကီၤတၢ်မၤ ကဒိၣ်ထီၣ်လဲၢ်ထီၣ် လၢကျိၣ်စ့တၢ်မၤသနၢၣ်အကျါ
သးသမူတၢ်အုၣ်ကီၤတၢ်မၤ ကဒိၣ်ထီၣ်လဲၢ်ထီၣ် လၢကျိၣ်စ့တၢ်မၤသနၢၣ်အကျါ
Myanmar Times, 30 Dec 2016
URL: http://www.mmtimes.com/index.php/business/24371-insurance-to-lead-finance-sector-expansion.html
ကီၢ်ပယီၤကျိၣ်စ့တၢ်မၤသနၢၣ် တူၢ်လိာ်မုာ် တၢ်မၤသးအသီ လၢတနံၣ်အံၤ - ထံဂုၤကီၢ်ဂၤစ့တၢး အိးထီၣ်အ၀ဲသ့ၣ် တၢ်မၤအဒ့
အဆိကတၢၢ်လၢကီၢ်ပူၤ, စတီးတၢ်လဲလိာ်တၢ်မၤ stock exchange တူၢ်လိာ်မုာ်၀ဲဒၣ်ခီပနံၣ်အဆိကတၢၢ်, ဒီးတၢ်မၤသကိး
တၢ်သဃဲၤလၢ သးသမူတၢ်အုၣ်ကီၤတၢ်မၤတခီပၤစ့ၢ်ကီး ပထံၣ်ဘၣ်အက့ၢ်အဂီၤဟဲဖျါထီၣ် လၢမူခိၣ်အသရံးထံး လၢ၂၀၁၇
အံၤန့ၣ်လီၤ.
လၢအ၀ဲသ့ၣ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ပျဲလၢ ကစးထီၣ်အူတရံးတၢ်မၤ ဖဲပတံထီၣ်၀ဲခံဘျီတဘျီ၀ံၤအလီၢ်ခံ, စးထီၣ်မဟိတနံၣ်, ကီၢ်တဲၢ်၀ၤ
အခီ ပနံၣ်, E.SUN Commercial Bank, ကီၢ်ခိၣ်ရံယါကလံၤထံးအခီပနံၣ်, Shinhan Bank, ကီၢ်ဘံၣ် ယဲနၢ်ခီပနံၣ်,
Bank for Investment and Development, ဒီး State Bank of India တဖၣ်, အိးထီၣ်အ၀ဲသ့ၣ်တၢ်မၤအဒ့ လၢ ၂၀၁၆
န့ၣ်လီၤ.
လၢကီၢ်ပယီၤပူၤအခဲအံၤ, ထံဂုၤကီၢ်ဂၤစ့တၢး ၁၃ ဖျၢၣ် အိးထီၣ်တၢ်မၤအဒ့, ဒီးစ့တၢးတဖျၢၣ်စုာ်စုာ် ကလိၣ်ဘၣ် ၀ဲအခီၣ်ထံးစ့မိၢ်
ပှၢ် US$75 million လၢကစးထီၣ်အူ တရံးတၢ်မၤအဂီၢ်လီၤ. တၢ်ပာ်ဖျါလၢ Roland Berger လၢဘၣ်တၢ်စဲကျံးဖဲလါစဲးပ ထ့
ဘၢၣ်, တယာ်၀ဲ လၢ လၢကီၢ်ပယီၤအပူၤ စ့မိၢ်ပှၢ်ခဲလၢာ်ပာ် ဖှိၣ်အကျါ လၢစ့တၢးတၢ်မၤအူတရံးသးအဂီၢ်, စ့ ၄၇ မျးက ယၤ မ့ၢ်ထံ
ဂုၤကီၢ်ဂၤစ့တၢးအစ့န့ၣ်လီၤ. တၢ်တယာ်အ၀ဲအံၤ စူးကါ၀ဲစ့ဒီလၣ်စ့လဲအပှ့ၤ K1190 လၢတဒီလၣ်အဂီၢ်, ထံ လီၢ်ကီၢ်ပူၤဒီးပဒိၣ်စ့
တၢးစ့မိၢ်ပှၢ် အလုၢ်အပှ့ၤဖီခိၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ် မ့ၢ်ဒွးလၢ အပူၤကွံာ်စ့ပယီၤလီၤတုၤတဒီလၣ် K1360 ကၠး အဖီခိၣ်, Roland Berger
အတၢ်တယာ်ကမ့ၢ်၀ဲ, ထံဂုၤကီၢ် ဂၤအစ့တၢးအစ့ကအိၣ်၀ဲ တ၀ာ်ပှဲၤပှဲၤ လၢစ့မိၢ်ပှၢ်အကျါလီၤ.
ဘၣ်ဆၣ်ထံဂုၤကီၢ်ဂၤပှၤဒုးလိၢ်စ့တဖၣ် တၢ်တပျဲအ၀ဲသ့ၣ်လၢ ကဒုးလိၢ်စ့လၢတၢ်အဆံးကိာ်ဖိတဖၣ်အဂီၢ်ဘၣ်. တၢ်ပျဲ အ၀ဲသ့ၣ်
လၢကဒုးလိၢ်စ့လၢ ထံဂုၤကီၢ်ဂၤဒီးထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤမၤဃုာ်တၢ် ခီပနံၣ် အဂီၢ်, ဒီးခီပနံၣ်လၢဘၣ်တၢ်ပၢအီၤလၢ ထံဂုၤကီၢ်ဂၤခီပနံၣ်လၢာ်
လၢာ်ဆ့ဆ့တဖၣ်ဧိၤလီၤ. လီၢ်ခၢၣ်သးစ့တၢးပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ် ဂ့ၢ်လိာ်တဲဖျါ၀ဲလၢ ၂၀၁၇ အတီၢ်ပူၤ, မ့ၢ်အ၀ဲသ့ၣ်ကထုးထီၣ်
ဟ့ၣ်လီၤတၢ်မၤတၢ်ပျဲဒံးဧါ, မ့တမ့ၢ် တၢ်ကဃဲၣ်လီၤတၢ်မၤဃံးလၢ ထံဂုၤကီၢ်ဂၤစ့ တၢးအဖီခိၣ်န့ၣ်ဧါ, အဂ့ၢ်လီၤ.
လီၤဆီဒီးစ့တၢးတၢ်မၤ, ကီၢ်ပယီၤသးသမူတၢ်အုၣ်ကီၤတၢ်မၤ မ့ၢ်ဒံးဒၣ်တၢ်လၢထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤအပတီၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်မုၢ်လၢ်၀ဲ
လၢတၢ်အိၣ်သး၀ဲန့ၣ်ကဆီတလဲ ခဲကိာ်တနံၣ်လီၤ. ကျိၣ်စ့ဂ့ၢ်၀ီကိတိၤ တၢ်ကွၢ်ထွဲကျိၣ်စ့ဂ့ၢ်၀ီ၀ဲၤကျိၤ, စံးဘၣ် The Myanmar
Times လၢ, ကီၢ်ပဒိၣ်ကပျဲထံဂုၤကီၢ်ဂၤခီပနံၣ် ကဟူးဂဲၤမၤတၢ်လၢတၢ်မၤအဖၠါပူၤ ဖဲ ၂၀၁၇ ဒ်တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအိၣ်လၢ တၢ်က
ဟ့ၣ်တၢ်သဘျ့ လၢတၢ်မၤနဲၣ်ကျဲပူၤစံး၀ဲအသိးလီၤ.
ထံဂုၤကီၢ်ဂၤခီပနံၣ်အါန့ၢ်ဒံး ၂၀ ဖျၢၣ်, အိၣ်ဒီးအခၢၣ်စးရူလၢကီၢ်အပူၤ, ဘၣ်ဆၣ်ထဲလၢယပၣ်အခီပနံၣ် ၃ ဖျၢၣ်ဧိၤ တၢ်ဟ့ၣ်အခွဲး
လၢကဟူးဂဲၤအူတရံးမၤတၢ် ဖဲသံၣ်လၣ်၀ါမုၢ်ကျိၤ၀ဲၤကွာ်ဟီၣ်က၀ီၤလီၤဆီအပူၤလီၤ. ခီပနံၣ်တဖၣ်အံၤ မ့ၢ်၀ဲ, Tokio Marine &
Nichido Fire Insurance, Sampo Japan Insurance and Mitsui Sumitomo Insurance, ဘၣ်ဆၣ်တၢ်တဟ့ၣ်အခွဲး
လၢ ကအိးထီၣ်အဒ့အြတၢ်နီတဖျၢၣ်ဘၣ်.
လၢတၢ်ဟ့ၣ်တၢ်သဘျ့တၢ်မၤနဲၣ်ကျဲအပူၤ တၢ်ဆီလီၤပာ်လီၤ၀ဲ တၢ်မၤအကျိၤအကွာ်ဘၣ်ဃး ထံဂုၤကီၢ်ဂၤသးသမူတၢ်အုၣ်အီၤ တၢ်
မၤတဖၣ် တၢ်ကပျဲနုာ်အ၀ဲသ့ၣ်လၢ သးသမူတၢ်အုၣ်ကီၤတၢ်မၤအဖၠါပူၤ ဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်လီၤ. ခၢၣ်စးလၢထံဂုၤကီၢ်ဂၤခီပနံၣ်တဖၣ် တၢ်
ကပျဲအဆ့ၣ်နီၤဃုာ် လၢကီၢ်ပယီၤသးသမူတၢ်အုၣ်ကီၤတၢ်မၤကရၢအပူၤလီၤ. အူစိ၀့သဲၣ်, လၢအမ့ၢ်ပှၤပၢဆှၢတၢ်ခိၣ်ကျၢၢ် လၢ
Global Insurnce Company, စံး၀ဲ, တၢ်အံၤကမၤသးဖဲ လါဖ့ဖီၣ်အါရံၣ်ပူၤအကတီၢ်လီၤ.
ပှၤလၢကွၢ်ထွဲပၢဆှၢတၢ်မၤ ကွဲမုာ်ပာ်စၢၤ ထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤဒီးထံဂုၤကီၢ်ဂၤ သးသမူတၢ်အုၣ်ကီၤခီပနံၣ် ဆူန့ၢ်ပၠံၣ်ဒီၢ် လၢနီၣ် တဂၤအဖီခိၣ်
ဒ်သိးကထံၣ်နၢ်ဟူဘၣ်အ၀ဲသ့ၣ်တၢ်ထံၣ်, တၢ်ဆိကမိၣ်အိၣ်ဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်, ဘၣ်ဃးတၢ်ကဟ့ၣ်တၢ်သဘျ့ လၢတၢ်အုၣ်အီၤတၢ်မၤ အံၤ
အဖီခိၣ်, အဂ့ၢ် အူစိ၀့သဲၣ်, စံး၀ဲလီၤ.
"ယစံးလၢတၢ်အလိၣ်လၢ ပကဘၣ်အိးထီၣ်တၢ်မၤဖၠါ, မ့ၢ်လၢပလိၣ်ဘၣ်တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်လၢတၢ်မၤအကျဲ ဒီးတၢ်သ့ၣ်ညါနၢ် ပၢၢ်, လီၤ
ဆီဒၣ်တၢ်လၢဘၣ်ထွဲ သးသမူတၢ်အုၣ်ကီၤတၢ်မၤအဂ့ၢ်တဖၣ်လီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံးဘၣ် The Myanmar Times လီၤ. "အဃိဒီး ဒ်သိး
ပကန့ၢ်ဘၣ် တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်လၢတၢ်မၤကျဲအဂီၢ်, ပကဘၣ်ကွဲမုာ် ထံဂုၤကီၢ်ဂၤခီၣ်ပနံၣ် လၢအဟ့ၣ် သးသမူတၢ်အုၣ်ကီၤတၢ်မၤ ဒ်သိး
ကမၤစၢၤပှၤလၢ ကဒုးအိၣ်ထီၣ် ကီၢ်ပယီၤသးသမူတၢ်အုၣ်ကီၤအဖၠါန့ၣ်လီၤ."
American Chamber of Commerce White Paper အတၢ်ပာ်ဖျါလၢ တၢ်ထုးထီၣ်အီၤဖဲလါယူၤလံအပူၤ စံး၀ဲလၢတၢ်ဂ့ၢ်လၢ အ
မၤဘၣ်ဒိ ကီၢ်ပယီၤသးသမူတၢ်အုၣ်ကီၤတၢ်မၤသနၢၣ်သ့မ့ၢ်၀ဲ, တၢ်မၤဃံာ်တၢ်လၢသးသမူတၢ် အုၣ်ကီၤတၢ်မၤ, ပှၤသ့ပှၤဘၣ်လၢအတၢ်
လဲၤခီဖျိအိၣ်ဂ့ၤအိၣ်စှၤ, IT အကျိၤအကွာ်တၢ်လိၣ်ဒီး လၢသးသမူတၢ်အုၣ် ကီၤအဖီလ်စံၣ်လီၤဆီလိာ်သးအဂီၢ် စ့ပာ်ကီၤအပတီၢ်လၢအ
ထီၣ်ဘး တအိၣ်ဘၣ်သ့ၣ်တဖၣ်လီၤ.
ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါခိၣ်နၢ်ဒိၣ်ထီ လၢ ထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤတၢ်အုၣ်ကီၤတၢ်မၤတဖၣ် သ့ၣ်ညါ၀ဲတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်အံၤဘၣ်ဆၣ်, အတၢ် ဘၣ်ယိၣ်အိၣ်
လၢကပျဲထံဂုၤကီၢ်ဂၤတၢ်အုၣ်ကီၤခီပနံၣ် ကဟူးဂဲၤမၤတၢ်လၢတၢ်မၤအတ၀ၢအိၣ်ထီၣ်သီ လၢတအိၣ်ဒီး တၢ်ြတီမၤဃံာ်နီတမံၤဘၣ်လီၤ.
"ပတူၢ်လိာ်မုာ် ထံဂုၤကီၢ်ဂၤတၢ်အုၣ်ကီၤခီပနံၣ်ကမၤတၢ်ဘၣ်ဆၣ်, ပကပျဲတၢ်အုၣ်ကီၤတၢ်မၤ ဘၣ်တၢ်ပၢအီၤလၢထံ ဂုၤကီၢ်ဂၤခီပနံၣ်
၁၀၀ မျးကယၤပှဲၤပှဲၤ မ့ၢ်တၢ်လၢအလီၤပျံၤဒိၣ်မးလီၤ." အူစိ၀့သဲၣ်, စံး၀ဲ, ဒီးတဲအါထီၣ်ကဒီး၀ဲလၢ တၢ်အံၤကမ့ၢ်, "တၢ်ကးတံာ်ဃာ်ြတဲၤ
"လၢထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤခီပနံၣ်အဂီၢ် လၢတၢ်ကနုာ်လီၤမၤတၢ် လၢဖၠါဒ်အံၤတကလုာ် အပူၤလီၤ. "အဃိဒီး, တၢ်လၢပသးလီမ့ၢ်၀ဲ တၢ်ကတီၤပ
သးလၢ ပကမၤဃုာ်တၢ် joint-ventures န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤ ဃုာ်တၢ်ဒီးထံဂုၤကီၢ်ဂၤအဖၠါ ကမ့ၢ်ကျဲလၢအဂ့ၤကတၢၢ် လၢထံကီၢ်အဂီၢ် ဒီး
လၢပပှၤကလုာ်အဂီၢ်, ဃုာ်ဒီးထံဂုၤကီၢ်ဂၤ ပှၤဘျၢလီၤစ့သ့ၣ်တဖၣ် အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ."
လၢအလီၢ်ခံကတၢၢ်, ကီၢ်ပယီၤတၢ်အုၣ်ကီၤအခီပနံၣ် တၢ်ကပျဲအ၀ဲသ့ၣ်လၢ ကဆီလီၤပာ်လီၤအတၢ်မၤဒၣ်၀ဲအက့ၢ်အ ဂီၤ, ဒီးကပာ်လီၤ
အ၀ဲသ့ၣ်ကစၢ်ဒၣ်၀ဲ တၢ်ခိတၢ်သွဲန့ၣ်လီၤ.
လၢအဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ, ထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤခီပနံၣ် ၁၂ ဖျၢၣ် ဘၣ် တၢ်မၢဆူၣ်အ၀ဲသ့ၣ်လၢ ကပာ်လီၤအ၀ဲသ့ၣ်အဖီလ်စံၣ်အပှ့ၤဒ်သိးသိး,
ဒီးြပၢလိာ်အသးသ့ဒၣ်ထဲလၢ ပှၤလၢကပှ့ၤတၢ် အုၣ်ကီၤအဖီလ်စံၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်တၢ်သဘျ့လၢ တၢ်ကပာ်လီၤတၢ်အုၣ်ကီၤဖီလ်
စံၣ်အပှ့ၤ ကမ့ၢ်ခီၣ်ခါလၢခံတပ တီၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ, အဂ့ၢ် အူစိ၀့သဲၣ် စံး၀ဲလီၤ.
"ဆိတလၢဒံးလၢ ပကဟ့ၣ်တၢ်သဘျ့လၢတၢ်ပာ်လီၤခိသွဲအဂ့ၢ်လီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံး. "ခီပနံၣ်တဖျၢၣ်စုာ်စုာ် ပာ်လီၤဒၣ်အ၀ဲ သ့ၣ်ခိသွဲအ
တၢ်ပာ်ပနီၣ်လၢခံသ့လီၤ."
အူသၣ်စ့ၤလၢ KBZ Insurance ခီပနံၣ်စ့ၢ်ကီး အဲၣ်ဒိး၀ဲလၢတၢ်ကရဲၣ်ကျဲၤဖံးမၤဘၣ်ဃး "တၢ်ဟ့ၣ်တၢ်သဘျ့ ကယီ ဘၣ်ကယီ, တ
ပတီၢ်ဘၣ်တပတီၢ်လီၤ."
"ဒ်သိးတၢ်ဖံးတၢ်မၤ ကလဲၤသးဘၣ်ဂီၢ်ဃူလီၤပလိာ်အဂီၢ်, ပလိၣ်ဘၣ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ တၢ်မၤတၢ်အဂီၢ်လီၤ." အ၀ဲဒၣ် စံး. "အဃိဒီး
ပသးအိၣ်လၢ ပကမၤသကိးတၢ်ဒီး ထံဂုၤကီၢ်ဂၤပှၤဟ့ၣ်တၢ်အုၣ်ကီၤ ဒီးခီပနံၣ်လၢဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်မၤဒ်သိး တၢ်ကထုးထီၣ်ဟ့ၣ်လီၤကဒီး
တၢ်အုၣ်ကီၤတၢ်မၤလီၤ."
အူသၣ်စ့ၤ သူၣ်ဆူၣ်သးဂဲၤ၀ဲလၢ ကမၤတၢ်ဒီးထံဂုၤကီၢ်ဂၤ ပှၤမၤန့ၢ်တၢ်လၢတၢ်ခၢၣ်စး ဒ်သိးကဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ထုးထီၣ် ဟ့ၣ်လီၤက ဒီး
တၢ်အုၣ်ကီၤ အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤလီၤ.
လၢအဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ, တၢ်လၢကီၢ်ပယီၤတၢ်ဟ့ၣ်တၢ်အုၣ်ကီၤခီပ နံၣ်မၤ၀ဲသ့အဂ့ၤကတၢၢ်မ့ၢ်၀ဲ မၤြပံြပါတၢ်ဘၣ်ယိၣ်လၢကၡူ ခီဖျိစူးကါ
ကျဲလၢ တၢ်ဟ့ၣ်သကိးတၢ်အုၣ်ကီၤ လၢခံခီယၢ် ပၤတၢ်မၤသကိးတၢ်န့ၣ်လီၤ. အ၀ဲဒၣ်စံး၀ဲလီၤ.
"ဘၣ်ဆၣ်တၢ်ဟ့ၣ်သကိးတၢ်အုၣ်ကီၤ မ့ၢ်တၢ်လၢအလီၤပျံၤလီၤ." အူသၣ်စ့ၤစံး၀ဲ. "တၢ်တတၢၢ်တနါတမံၤမံၤ မ့ၢ်ကဲထီၣ် အသးလၢ တၢ်မၤ
တ၀ၢပူၤတခါခါဒီး, တၢ်ဟ့ၣ်တၢ်အုၣ်ကီၤခီပနံၣ်ခဲလၢာ် ဘၣ်ဒိ၀ဲလီၤ."
ခီဖျိပသူထံဂုၤကီၢ်ဂၤခီပနံၣ် လၢကထုးထီၣ်ဟ့ၣ်လီၤကဒီးတၢ်အုၣ်ကီၤအဃိဒီး, မ့ၢ်ပပျဲထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤခီပနံၣ် ဒ်သိးကပာ် ဖှိၣ်ထီၣ်အသး
လၢတၢ်မၤသကိးတၢ်အခီၣ်ထံးအဂီၢ် ဒီးကဃုထံၣ်န့ၢ်ခီပနံၣ်ဖဲလဲၣ်တဖျၢၣ် လၢအ၀ဲသ့ၣ်အဲၣ်ဒိးမၤသကိး တၢ်အါထီၣ်ဆူညါ, အဂ့ၢ်န့ၣ်
လီၤ, အ၀ဲဒၣ်စံး၀ဲလီၤ.
"ယဆိမိၣ်လၢ တၢ်အပတီၢ်၀ဲအံၤကဟဲလၢခံ, ဖဲထံဂုၤကီၢ်ဂၤဒီးထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤခီပနံၣ် ဒုးအိၣ်ထီၣ်အ၀ဲသ့ၣ်အတၢ်မၤသ ကိးတၢ်၀ံၤအလီၢ်
ခံလီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံး၀ဲလီၤ.
အဆိကတၢၢ်လၢကီၢ်ပူၤ, စတီးတၢ်လဲလိာ်တၢ်မၤ stock exchange တူၢ်လိာ်မုာ်၀ဲဒၣ်ခီပနံၣ်အဆိကတၢၢ်, ဒီးတၢ်မၤသကိး
တၢ်သဃဲၤလၢ သးသမူတၢ်အုၣ်ကီၤတၢ်မၤတခီပၤစ့ၢ်ကီး ပထံၣ်ဘၣ်အက့ၢ်အဂီၤဟဲဖျါထီၣ် လၢမူခိၣ်အသရံးထံး လၢ၂၀၁၇
အံၤန့ၣ်လီၤ.
လၢအ၀ဲသ့ၣ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ပျဲလၢ ကစးထီၣ်အူတရံးတၢ်မၤ ဖဲပတံထီၣ်၀ဲခံဘျီတဘျီ၀ံၤအလီၢ်ခံ, စးထီၣ်မဟိတနံၣ်, ကီၢ်တဲၢ်၀ၤ
အခီ ပနံၣ်, E.SUN Commercial Bank, ကီၢ်ခိၣ်ရံယါကလံၤထံးအခီပနံၣ်, Shinhan Bank, ကီၢ်ဘံၣ် ယဲနၢ်ခီပနံၣ်,
Bank for Investment and Development, ဒီး State Bank of India တဖၣ်, အိးထီၣ်အ၀ဲသ့ၣ်တၢ်မၤအဒ့ လၢ ၂၀၁၆
န့ၣ်လီၤ.
လၢကီၢ်ပယီၤပူၤအခဲအံၤ, ထံဂုၤကီၢ်ဂၤစ့တၢး ၁၃ ဖျၢၣ် အိးထီၣ်တၢ်မၤအဒ့, ဒီးစ့တၢးတဖျၢၣ်စုာ်စုာ် ကလိၣ်ဘၣ် ၀ဲအခီၣ်ထံးစ့မိၢ်
ပှၢ် US$75 million လၢကစးထီၣ်အူ တရံးတၢ်မၤအဂီၢ်လီၤ. တၢ်ပာ်ဖျါလၢ Roland Berger လၢဘၣ်တၢ်စဲကျံးဖဲလါစဲးပ ထ့
ဘၢၣ်, တယာ်၀ဲ လၢ လၢကီၢ်ပယီၤအပူၤ စ့မိၢ်ပှၢ်ခဲလၢာ်ပာ် ဖှိၣ်အကျါ လၢစ့တၢးတၢ်မၤအူတရံးသးအဂီၢ်, စ့ ၄၇ မျးက ယၤ မ့ၢ်ထံ
ဂုၤကီၢ်ဂၤစ့တၢးအစ့န့ၣ်လီၤ. တၢ်တယာ်အ၀ဲအံၤ စူးကါ၀ဲစ့ဒီလၣ်စ့လဲအပှ့ၤ K1190 လၢတဒီလၣ်အဂီၢ်, ထံ လီၢ်ကီၢ်ပူၤဒီးပဒိၣ်စ့
တၢးစ့မိၢ်ပှၢ် အလုၢ်အပှ့ၤဖီခိၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ် မ့ၢ်ဒွးလၢ အပူၤကွံာ်စ့ပယီၤလီၤတုၤတဒီလၣ် K1360 ကၠး အဖီခိၣ်, Roland Berger
အတၢ်တယာ်ကမ့ၢ်၀ဲ, ထံဂုၤကီၢ် ဂၤအစ့တၢးအစ့ကအိၣ်၀ဲ တ၀ာ်ပှဲၤပှဲၤ လၢစ့မိၢ်ပှၢ်အကျါလီၤ.
ဘၣ်ဆၣ်ထံဂုၤကီၢ်ဂၤပှၤဒုးလိၢ်စ့တဖၣ် တၢ်တပျဲအ၀ဲသ့ၣ်လၢ ကဒုးလိၢ်စ့လၢတၢ်အဆံးကိာ်ဖိတဖၣ်အဂီၢ်ဘၣ်. တၢ်ပျဲ အ၀ဲသ့ၣ်
လၢကဒုးလိၢ်စ့လၢ ထံဂုၤကီၢ်ဂၤဒီးထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤမၤဃုာ်တၢ် ခီပနံၣ် အဂီၢ်, ဒီးခီပနံၣ်လၢဘၣ်တၢ်ပၢအီၤလၢ ထံဂုၤကီၢ်ဂၤခီပနံၣ်လၢာ်
လၢာ်ဆ့ဆ့တဖၣ်ဧိၤလီၤ. လီၢ်ခၢၣ်သးစ့တၢးပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ် ဂ့ၢ်လိာ်တဲဖျါ၀ဲလၢ ၂၀၁၇ အတီၢ်ပူၤ, မ့ၢ်အ၀ဲသ့ၣ်ကထုးထီၣ်
ဟ့ၣ်လီၤတၢ်မၤတၢ်ပျဲဒံးဧါ, မ့တမ့ၢ် တၢ်ကဃဲၣ်လီၤတၢ်မၤဃံးလၢ ထံဂုၤကီၢ်ဂၤစ့ တၢးအဖီခိၣ်န့ၣ်ဧါ, အဂ့ၢ်လီၤ.
လီၤဆီဒီးစ့တၢးတၢ်မၤ, ကီၢ်ပယီၤသးသမူတၢ်အုၣ်ကီၤတၢ်မၤ မ့ၢ်ဒံးဒၣ်တၢ်လၢထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤအပတီၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်မုၢ်လၢ်၀ဲ
လၢတၢ်အိၣ်သး၀ဲန့ၣ်ကဆီတလဲ ခဲကိာ်တနံၣ်လီၤ. ကျိၣ်စ့ဂ့ၢ်၀ီကိတိၤ တၢ်ကွၢ်ထွဲကျိၣ်စ့ဂ့ၢ်၀ီ၀ဲၤကျိၤ, စံးဘၣ် The Myanmar
Times လၢ, ကီၢ်ပဒိၣ်ကပျဲထံဂုၤကီၢ်ဂၤခီပနံၣ် ကဟူးဂဲၤမၤတၢ်လၢတၢ်မၤအဖၠါပူၤ ဖဲ ၂၀၁၇ ဒ်တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအိၣ်လၢ တၢ်က
ဟ့ၣ်တၢ်သဘျ့ လၢတၢ်မၤနဲၣ်ကျဲပူၤစံး၀ဲအသိးလီၤ.
ထံဂုၤကီၢ်ဂၤခီပနံၣ်အါန့ၢ်ဒံး ၂၀ ဖျၢၣ်, အိၣ်ဒီးအခၢၣ်စးရူလၢကီၢ်အပူၤ, ဘၣ်ဆၣ်ထဲလၢယပၣ်အခီပနံၣ် ၃ ဖျၢၣ်ဧိၤ တၢ်ဟ့ၣ်အခွဲး
လၢကဟူးဂဲၤအူတရံးမၤတၢ် ဖဲသံၣ်လၣ်၀ါမုၢ်ကျိၤ၀ဲၤကွာ်ဟီၣ်က၀ီၤလီၤဆီအပူၤလီၤ. ခီပနံၣ်တဖၣ်အံၤ မ့ၢ်၀ဲ, Tokio Marine &
Nichido Fire Insurance, Sampo Japan Insurance and Mitsui Sumitomo Insurance, ဘၣ်ဆၣ်တၢ်တဟ့ၣ်အခွဲး
လၢ ကအိးထီၣ်အဒ့အြတၢ်နီတဖျၢၣ်ဘၣ်.
လၢတၢ်ဟ့ၣ်တၢ်သဘျ့တၢ်မၤနဲၣ်ကျဲအပူၤ တၢ်ဆီလီၤပာ်လီၤ၀ဲ တၢ်မၤအကျိၤအကွာ်ဘၣ်ဃး ထံဂုၤကီၢ်ဂၤသးသမူတၢ်အုၣ်အီၤ တၢ်
မၤတဖၣ် တၢ်ကပျဲနုာ်အ၀ဲသ့ၣ်လၢ သးသမူတၢ်အုၣ်ကီၤတၢ်မၤအဖၠါပူၤ ဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်လီၤ. ခၢၣ်စးလၢထံဂုၤကီၢ်ဂၤခီပနံၣ်တဖၣ် တၢ်
ကပျဲအဆ့ၣ်နီၤဃုာ် လၢကီၢ်ပယီၤသးသမူတၢ်အုၣ်ကီၤတၢ်မၤကရၢအပူၤလီၤ. အူစိ၀့သဲၣ်, လၢအမ့ၢ်ပှၤပၢဆှၢတၢ်ခိၣ်ကျၢၢ် လၢ
Global Insurnce Company, စံး၀ဲ, တၢ်အံၤကမၤသးဖဲ လါဖ့ဖီၣ်အါရံၣ်ပူၤအကတီၢ်လီၤ.
ပှၤလၢကွၢ်ထွဲပၢဆှၢတၢ်မၤ ကွဲမုာ်ပာ်စၢၤ ထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤဒီးထံဂုၤကီၢ်ဂၤ သးသမူတၢ်အုၣ်ကီၤခီပနံၣ် ဆူန့ၢ်ပၠံၣ်ဒီၢ် လၢနီၣ် တဂၤအဖီခိၣ်
ဒ်သိးကထံၣ်နၢ်ဟူဘၣ်အ၀ဲသ့ၣ်တၢ်ထံၣ်, တၢ်ဆိကမိၣ်အိၣ်ဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်, ဘၣ်ဃးတၢ်ကဟ့ၣ်တၢ်သဘျ့ လၢတၢ်အုၣ်အီၤတၢ်မၤ အံၤ
အဖီခိၣ်, အဂ့ၢ် အူစိ၀့သဲၣ်, စံး၀ဲလီၤ.
"ယစံးလၢတၢ်အလိၣ်လၢ ပကဘၣ်အိးထီၣ်တၢ်မၤဖၠါ, မ့ၢ်လၢပလိၣ်ဘၣ်တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်လၢတၢ်မၤအကျဲ ဒီးတၢ်သ့ၣ်ညါနၢ် ပၢၢ်, လီၤ
ဆီဒၣ်တၢ်လၢဘၣ်ထွဲ သးသမူတၢ်အုၣ်ကီၤတၢ်မၤအဂ့ၢ်တဖၣ်လီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံးဘၣ် The Myanmar Times လီၤ. "အဃိဒီး ဒ်သိး
ပကန့ၢ်ဘၣ် တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်လၢတၢ်မၤကျဲအဂီၢ်, ပကဘၣ်ကွဲမုာ် ထံဂုၤကီၢ်ဂၤခီၣ်ပနံၣ် လၢအဟ့ၣ် သးသမူတၢ်အုၣ်ကီၤတၢ်မၤ ဒ်သိး
ကမၤစၢၤပှၤလၢ ကဒုးအိၣ်ထီၣ် ကီၢ်ပယီၤသးသမူတၢ်အုၣ်ကီၤအဖၠါန့ၣ်လီၤ."
American Chamber of Commerce White Paper အတၢ်ပာ်ဖျါလၢ တၢ်ထုးထီၣ်အီၤဖဲလါယူၤလံအပူၤ စံး၀ဲလၢတၢ်ဂ့ၢ်လၢ အ
မၤဘၣ်ဒိ ကီၢ်ပယီၤသးသမူတၢ်အုၣ်ကီၤတၢ်မၤသနၢၣ်သ့မ့ၢ်၀ဲ, တၢ်မၤဃံာ်တၢ်လၢသးသမူတၢ် အုၣ်ကီၤတၢ်မၤ, ပှၤသ့ပှၤဘၣ်လၢအတၢ်
လဲၤခီဖျိအိၣ်ဂ့ၤအိၣ်စှၤ, IT အကျိၤအကွာ်တၢ်လိၣ်ဒီး လၢသးသမူတၢ်အုၣ် ကီၤအဖီလ်စံၣ်လီၤဆီလိာ်သးအဂီၢ် စ့ပာ်ကီၤအပတီၢ်လၢအ
ထီၣ်ဘး တအိၣ်ဘၣ်သ့ၣ်တဖၣ်လီၤ.
ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါခိၣ်နၢ်ဒိၣ်ထီ လၢ ထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤတၢ်အုၣ်ကီၤတၢ်မၤတဖၣ် သ့ၣ်ညါ၀ဲတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်အံၤဘၣ်ဆၣ်, အတၢ် ဘၣ်ယိၣ်အိၣ်
လၢကပျဲထံဂုၤကီၢ်ဂၤတၢ်အုၣ်ကီၤခီပနံၣ် ကဟူးဂဲၤမၤတၢ်လၢတၢ်မၤအတ၀ၢအိၣ်ထီၣ်သီ လၢတအိၣ်ဒီး တၢ်ြတီမၤဃံာ်နီတမံၤဘၣ်လီၤ.
"ပတူၢ်လိာ်မုာ် ထံဂုၤကီၢ်ဂၤတၢ်အုၣ်ကီၤခီပနံၣ်ကမၤတၢ်ဘၣ်ဆၣ်, ပကပျဲတၢ်အုၣ်ကီၤတၢ်မၤ ဘၣ်တၢ်ပၢအီၤလၢထံ ဂုၤကီၢ်ဂၤခီပနံၣ်
၁၀၀ မျးကယၤပှဲၤပှဲၤ မ့ၢ်တၢ်လၢအလီၤပျံၤဒိၣ်မးလီၤ." အူစိ၀့သဲၣ်, စံး၀ဲ, ဒီးတဲအါထီၣ်ကဒီး၀ဲလၢ တၢ်အံၤကမ့ၢ်, "တၢ်ကးတံာ်ဃာ်ြတဲၤ
"လၢထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤခီပနံၣ်အဂီၢ် လၢတၢ်ကနုာ်လီၤမၤတၢ် လၢဖၠါဒ်အံၤတကလုာ် အပူၤလီၤ. "အဃိဒီး, တၢ်လၢပသးလီမ့ၢ်၀ဲ တၢ်ကတီၤပ
သးလၢ ပကမၤဃုာ်တၢ် joint-ventures န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤ ဃုာ်တၢ်ဒီးထံဂုၤကီၢ်ဂၤအဖၠါ ကမ့ၢ်ကျဲလၢအဂ့ၤကတၢၢ် လၢထံကီၢ်အဂီၢ် ဒီး
လၢပပှၤကလုာ်အဂီၢ်, ဃုာ်ဒီးထံဂုၤကီၢ်ဂၤ ပှၤဘျၢလီၤစ့သ့ၣ်တဖၣ် အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ."
လၢအလီၢ်ခံကတၢၢ်, ကီၢ်ပယီၤတၢ်အုၣ်ကီၤအခီပနံၣ် တၢ်ကပျဲအ၀ဲသ့ၣ်လၢ ကဆီလီၤပာ်လီၤအတၢ်မၤဒၣ်၀ဲအက့ၢ်အ ဂီၤ, ဒီးကပာ်လီၤ
အ၀ဲသ့ၣ်ကစၢ်ဒၣ်၀ဲ တၢ်ခိတၢ်သွဲန့ၣ်လီၤ.
လၢအဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ, ထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤခီပနံၣ် ၁၂ ဖျၢၣ် ဘၣ် တၢ်မၢဆူၣ်အ၀ဲသ့ၣ်လၢ ကပာ်လီၤအ၀ဲသ့ၣ်အဖီလ်စံၣ်အပှ့ၤဒ်သိးသိး,
ဒီးြပၢလိာ်အသးသ့ဒၣ်ထဲလၢ ပှၤလၢကပှ့ၤတၢ် အုၣ်ကီၤအဖီလ်စံၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်တၢ်သဘျ့လၢ တၢ်ကပာ်လီၤတၢ်အုၣ်ကီၤဖီလ်
စံၣ်အပှ့ၤ ကမ့ၢ်ခီၣ်ခါလၢခံတပ တီၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ, အဂ့ၢ် အူစိ၀့သဲၣ် စံး၀ဲလီၤ.
"ဆိတလၢဒံးလၢ ပကဟ့ၣ်တၢ်သဘျ့လၢတၢ်ပာ်လီၤခိသွဲအဂ့ၢ်လီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံး. "ခီပနံၣ်တဖျၢၣ်စုာ်စုာ် ပာ်လီၤဒၣ်အ၀ဲ သ့ၣ်ခိသွဲအ
တၢ်ပာ်ပနီၣ်လၢခံသ့လီၤ."
အူသၣ်စ့ၤလၢ KBZ Insurance ခီပနံၣ်စ့ၢ်ကီး အဲၣ်ဒိး၀ဲလၢတၢ်ကရဲၣ်ကျဲၤဖံးမၤဘၣ်ဃး "တၢ်ဟ့ၣ်တၢ်သဘျ့ ကယီ ဘၣ်ကယီ, တ
ပတီၢ်ဘၣ်တပတီၢ်လီၤ."
"ဒ်သိးတၢ်ဖံးတၢ်မၤ ကလဲၤသးဘၣ်ဂီၢ်ဃူလီၤပလိာ်အဂီၢ်, ပလိၣ်ဘၣ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ တၢ်မၤတၢ်အဂီၢ်လီၤ." အ၀ဲဒၣ် စံး. "အဃိဒီး
ပသးအိၣ်လၢ ပကမၤသကိးတၢ်ဒီး ထံဂုၤကီၢ်ဂၤပှၤဟ့ၣ်တၢ်အုၣ်ကီၤ ဒီးခီပနံၣ်လၢဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်မၤဒ်သိး တၢ်ကထုးထီၣ်ဟ့ၣ်လီၤကဒီး
တၢ်အုၣ်ကီၤတၢ်မၤလီၤ."
အူသၣ်စ့ၤ သူၣ်ဆူၣ်သးဂဲၤ၀ဲလၢ ကမၤတၢ်ဒီးထံဂုၤကီၢ်ဂၤ ပှၤမၤန့ၢ်တၢ်လၢတၢ်ခၢၣ်စး ဒ်သိးကဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ထုးထီၣ် ဟ့ၣ်လီၤက ဒီး
တၢ်အုၣ်ကီၤ အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤလီၤ.
လၢအဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ, တၢ်လၢကီၢ်ပယီၤတၢ်ဟ့ၣ်တၢ်အုၣ်ကီၤခီပ နံၣ်မၤ၀ဲသ့အဂ့ၤကတၢၢ်မ့ၢ်၀ဲ မၤြပံြပါတၢ်ဘၣ်ယိၣ်လၢကၡူ ခီဖျိစူးကါ
ကျဲလၢ တၢ်ဟ့ၣ်သကိးတၢ်အုၣ်ကီၤ လၢခံခီယၢ် ပၤတၢ်မၤသကိးတၢ်န့ၣ်လီၤ. အ၀ဲဒၣ်စံး၀ဲလီၤ.
"ဘၣ်ဆၣ်တၢ်ဟ့ၣ်သကိးတၢ်အုၣ်ကီၤ မ့ၢ်တၢ်လၢအလီၤပျံၤလီၤ." အူသၣ်စ့ၤစံး၀ဲ. "တၢ်တတၢၢ်တနါတမံၤမံၤ မ့ၢ်ကဲထီၣ် အသးလၢ တၢ်မၤ
တ၀ၢပူၤတခါခါဒီး, တၢ်ဟ့ၣ်တၢ်အုၣ်ကီၤခီပနံၣ်ခဲလၢာ် ဘၣ်ဒိ၀ဲလီၤ."
ခီဖျိပသူထံဂုၤကီၢ်ဂၤခီပနံၣ် လၢကထုးထီၣ်ဟ့ၣ်လီၤကဒီးတၢ်အုၣ်ကီၤအဃိဒီး, မ့ၢ်ပပျဲထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤခီပနံၣ် ဒ်သိးကပာ် ဖှိၣ်ထီၣ်အသး
လၢတၢ်မၤသကိးတၢ်အခီၣ်ထံးအဂီၢ် ဒီးကဃုထံၣ်န့ၢ်ခီပနံၣ်ဖဲလဲၣ်တဖျၢၣ် လၢအ၀ဲသ့ၣ်အဲၣ်ဒိးမၤသကိး တၢ်အါထီၣ်ဆူညါ, အဂ့ၢ်န့ၣ်
လီၤ, အ၀ဲဒၣ်စံး၀ဲလီၤ.
"ယဆိမိၣ်လၢ တၢ်အပတီၢ်၀ဲအံၤကဟဲလၢခံ, ဖဲထံဂုၤကီၢ်ဂၤဒီးထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤခီပနံၣ် ဒုးအိၣ်ထီၣ်အ၀ဲသ့ၣ်အတၢ်မၤသ ကိးတၢ်၀ံၤအလီၢ်
ခံလီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံး၀ဲလီၤ.