'Smart' ID တၢ်တိာ်ကျဲၤနဲၣ်ကျဲ တၢ်စးထီၣ်မၤလၢ တၢ်မၤကွၢ်အလီၢ် ၄ တီၤ
'Smart' ID တၢ်တိာ်ကျဲၤနဲၣ်ကျဲ တၢ်စးထီၣ်မၤလၢ တၢ်မၤကွၢ်အလီၢ် ၄ တီၤ
Myanmar Times, 13 Jan 2017
URL: http://www.mmtimes.com/index.php/national-news/24538-smart-id-pilot-project-rolls-out-in-4-test-areas.html
တၢ်တိာ်ကျဲၤနဲၣ်ကျဲလၢ တၢ်ကစးထီၣ်မၤအီၤဖဲ ကီၢ်စဲၣ်ဒီးကီၢ်ခီတနီၤနီၤ, ကမ့ၢ်ခီၣ်ခါလၢခံတခါ လၢတၢ်ကထုးထီၣ်ဟ့ၣ်လီၤခိၣ်ဂီၤ လၢလီမ့ၣ်ကျဲ လၢခိၣ်ဂီၤစးခိအလီၢ်န့ၣ်လီၤ.ပဒိၣ်ပှၤဘၣ်မူ
ဘၣ်ဒါစံး၀ဲလီၤ. အူမၠံၣ်ကၠဲၤ, လၢအမ့ၢ်ထိဘိနဲၢ်ရွၣ်လၢ ပှၤမၤတၢ်ဖိ, တၢ် နုာ်လီၤဟးထီၣ်ထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤ ဒီးပှၤနီၢ်ဂံၢ်စရီကိတိာ်, စံးဘၣ် The Myanmar Times လါယနူၤအါရံၤ ၁၁ သီလၢ,
တၢ်တိာ်ကျဲၤ နဲၣ်ကျဲအံၤ ကဃုထံၣ်ဘှါၡဲ တၢ်ကီၢ်တၢ်ခဲလၢဘၣ်ထွဲ တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤန့ၣ်လီၤ.
ကိတိာ် ကဆှၢထီၣ်တၢ်မၤကွၢ်အစၢ ဆူပဒိၣ်အိၣ်ဒ်သိးကကွၢ်ထံသမံသိးအါထီၣ်တၢ်မၤအံၤအဂီၢ်လီၤ. အ၀ဲဒၣ်စံး၀ဲလီၤ.
"တၢ်၀ဲအံၤမ့ၢ်တၢ်တိာ်ကျဲၤနဲၣ်ကျဲတခါ လၢတၢ်ကမၤအီၤလၢ ကီၢ်စဲၣ်ဒီးကီၢ်ခီတနီၤနီၤလီၤ. မတဂၤမးတၢ်တဟ့ၣ်လီၤဒံး လီမ့ၣ်ခိၣ် ဂီၤအခးဘၣ်. ပကွၢ်ဃုဘှါၡဲတၢ်ဂ့ၢ်ကီဘၣ်ဃး တၢ်စကဲမဲာ်
ချံ, တၢ်ဟံးန့ၢ်စုနၢအတိၤ လၢတၢ်လီၢ်အါတီၤလီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံး.
တၢ်မုၢ်လၢ်လီၢ်ခံကတၢၢ်မ့ၢ်၀ဲလၢ တၢ်ကထုးထီၣ်ဟ့ၣ်လီၤထံဖိကီၢ်ဖိလီမ့ၣ်ခး လၢကဟံးန့ၢ်က့ၤအလီၢ်လၢ ခိၣ်ဂီၤစးခိလၢအခဲအံၤ ဒီး မၤပှဲၤက့ၤဒီး တၢ်အပီးအလီလၢ အပူၤဖျဲးဒိၣ်တက့ၢ် ဒီး
တူၢ်ယံာ်တူၢ်ထၢတက့ၢ်န့ၣ်လီၤ.
လၢတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤနဲၣ်ကျဲ၀ဲအံၤအဂီၢ်, တၢ်ဃုထၢ၀ဲ န့ၢ်ပၠံၣ်ဒီၣ်, မါတလ့ ဒီး၀့ၢ်တကူၣ်ကီၢ်ခီ, ရၢၢ်ခၢၣ်ကီၢ်စဲၣ် လီၤဆီဒၣ်တၢ် စံၣ်တွ့ၤ, မီၤဒီ, ဒီးဘူသံဒီၤ ကီၢ်ဆၣ်တဖၣ် လၢတၢ်မၤကွၢ်အဂီၢ်
လီၤ. မ့ၢ်လၢတၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ်ထွဲဘၣ်ဃးဒီးတၢ်မၤအံၤ အိၣ်ထီၣ်သ့အဃိဒီး, ဘၣ် ဃးဒီးတၢ်ကမၤတၢ်မၤ၀ဲအံၤအဂ့ၢ်, တၢ်တပာ်လီၤတံၢ်မုၢ်နံၤမုၢ်သီလၢ တၢ်မၤ၀ဲအံၤကဘၣ်၀ံၤန့ၣ်ဘၣ်.
၀့ၢ်စံၣ်တွ့ၤ, ရၢၢ်ခၢၢ်ကီၢ်စဲၣ်၀့ၢ်ခိၣ်, ကစးထီၣ်မၤတၢ်မၤကွၢ်တၢ်မၤအံၤ ဖဲလါယနူၤအါရံၤ ၉ သီလီၤ.
ဒ်တၢ်ကစီၣ်လၢ ကီၢ်စဲၣ်တၢ်နုာ်လီၤဟးထီၣ်ထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤ၀ဲၤကျိၤ စံး၀ဲအသိး, ပှၤလၢအိၣ်လၢတၢ်နဲၣ်ကျဲတၢ်မၤအလီၢ်အကျဲတဖၣ်, တၢ်ကမၢအ၀ဲသ့ၣ်ထုးထီၣ်ဒုးနဲၣ် အဟံၣ်ဖိဃီဖိစရီ ဒီးနီၢ်
ကစၢ်ခိၣ်ဂီၤခးလီၤ. ပှၤလၢအလံာ်အလဲၢ်သ့ၣ်တဖၣ်လီၤမၢ်, တၢ်ကမၢအ မၤပှဲၤ နီၢ်ကစၢ်ဂ့ၢ်တၢ်သံကွၢ် ၁၆ ထံၣ်လီၤ.
တၢ်နုာ်လီၤဟးထီၣ်ထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤ ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ် ကထၢဖှိၣ်ပာ်ဖှိၣ် နီၢ်ကစၢ်အ ဂ့ၢ်အကျိၤခဲလၢာ်, စုၢနၢတိၤ, နီၢ်ကစၢ်အဂီၤ ဒီးမဲာ်ချံစကဲတဖၣ်လီၤ.
တၢ်ကဆီတလဲခိၣ်ဂီၤစးခိ ဆူ ဒ့ကၠ့ထၢၣ်အကျဲ ဆူညါအက့ၢ်အဂီၤအကျိၤအကျဲတဖၣ် ကီၢ်ပဒိၣ်ကကွၢ်ထံဆိကမိၣ်၀ဲလီၤ. ဖဲန့ၣ် အဆၢကတီၢ် တၢ်ကစးထီၣ်ကွဲမုာ် ထဲဒၢၣ်တၢ်ကမၤတၢ်မၤ
၀ဲအံၤအဂီၢ်လီၤ. တၢ်စံး၀ဲလၢ ဘၣ်ဃးတၢ်တိာ်ကျဲၤနဲၣ်ကျဲ၀ဲအံၤ တၢ်က မၤအီၤအကျဲဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်, ထံဂုၤကီၢ်ဂၤစဲးဖီကဟၣ်ခီပနံၣ်တဖၣ် ဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖးလံကိတိာ်, ဒီးတၢ်မၤ၀ဲအံၤ ဘၣ်တၢ်
ဆီၣ်ထွဲအီၤ လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်စ့တၢး World Bank, IOM, ဒီးနီၢ်ကစၢ်ပၢလီၤသးခီပနံၣ်တနီၤ န့ၣ်လီၤ.
ဘၣ်ဒါစံး၀ဲလီၤ. အူမၠံၣ်ကၠဲၤ, လၢအမ့ၢ်ထိဘိနဲၢ်ရွၣ်လၢ ပှၤမၤတၢ်ဖိ, တၢ် နုာ်လီၤဟးထီၣ်ထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤ ဒီးပှၤနီၢ်ဂံၢ်စရီကိတိာ်, စံးဘၣ် The Myanmar Times လါယနူၤအါရံၤ ၁၁ သီလၢ,
တၢ်တိာ်ကျဲၤ နဲၣ်ကျဲအံၤ ကဃုထံၣ်ဘှါၡဲ တၢ်ကီၢ်တၢ်ခဲလၢဘၣ်ထွဲ တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤန့ၣ်လီၤ.
ကိတိာ် ကဆှၢထီၣ်တၢ်မၤကွၢ်အစၢ ဆူပဒိၣ်အိၣ်ဒ်သိးကကွၢ်ထံသမံသိးအါထီၣ်တၢ်မၤအံၤအဂီၢ်လီၤ. အ၀ဲဒၣ်စံး၀ဲလီၤ.
"တၢ်၀ဲအံၤမ့ၢ်တၢ်တိာ်ကျဲၤနဲၣ်ကျဲတခါ လၢတၢ်ကမၤအီၤလၢ ကီၢ်စဲၣ်ဒီးကီၢ်ခီတနီၤနီၤလီၤ. မတဂၤမးတၢ်တဟ့ၣ်လီၤဒံး လီမ့ၣ်ခိၣ် ဂီၤအခးဘၣ်. ပကွၢ်ဃုဘှါၡဲတၢ်ဂ့ၢ်ကီဘၣ်ဃး တၢ်စကဲမဲာ်
ချံ, တၢ်ဟံးန့ၢ်စုနၢအတိၤ လၢတၢ်လီၢ်အါတီၤလီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံး.
တၢ်မုၢ်လၢ်လီၢ်ခံကတၢၢ်မ့ၢ်၀ဲလၢ တၢ်ကထုးထီၣ်ဟ့ၣ်လီၤထံဖိကီၢ်ဖိလီမ့ၣ်ခး လၢကဟံးန့ၢ်က့ၤအလီၢ်လၢ ခိၣ်ဂီၤစးခိလၢအခဲအံၤ ဒီး မၤပှဲၤက့ၤဒီး တၢ်အပီးအလီလၢ အပူၤဖျဲးဒိၣ်တက့ၢ် ဒီး
တူၢ်ယံာ်တူၢ်ထၢတက့ၢ်န့ၣ်လီၤ.
လၢတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤနဲၣ်ကျဲ၀ဲအံၤအဂီၢ်, တၢ်ဃုထၢ၀ဲ န့ၢ်ပၠံၣ်ဒီၣ်, မါတလ့ ဒီး၀့ၢ်တကူၣ်ကီၢ်ခီ, ရၢၢ်ခၢၣ်ကီၢ်စဲၣ် လီၤဆီဒၣ်တၢ် စံၣ်တွ့ၤ, မီၤဒီ, ဒီးဘူသံဒီၤ ကီၢ်ဆၣ်တဖၣ် လၢတၢ်မၤကွၢ်အဂီၢ်
လီၤ. မ့ၢ်လၢတၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ်ထွဲဘၣ်ဃးဒီးတၢ်မၤအံၤ အိၣ်ထီၣ်သ့အဃိဒီး, ဘၣ် ဃးဒီးတၢ်ကမၤတၢ်မၤ၀ဲအံၤအဂ့ၢ်, တၢ်တပာ်လီၤတံၢ်မုၢ်နံၤမုၢ်သီလၢ တၢ်မၤ၀ဲအံၤကဘၣ်၀ံၤန့ၣ်ဘၣ်.
၀့ၢ်စံၣ်တွ့ၤ, ရၢၢ်ခၢၢ်ကီၢ်စဲၣ်၀့ၢ်ခိၣ်, ကစးထီၣ်မၤတၢ်မၤကွၢ်တၢ်မၤအံၤ ဖဲလါယနူၤအါရံၤ ၉ သီလီၤ.
ဒ်တၢ်ကစီၣ်လၢ ကီၢ်စဲၣ်တၢ်နုာ်လီၤဟးထီၣ်ထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤ၀ဲၤကျိၤ စံး၀ဲအသိး, ပှၤလၢအိၣ်လၢတၢ်နဲၣ်ကျဲတၢ်မၤအလီၢ်အကျဲတဖၣ်, တၢ်ကမၢအ၀ဲသ့ၣ်ထုးထီၣ်ဒုးနဲၣ် အဟံၣ်ဖိဃီဖိစရီ ဒီးနီၢ်
ကစၢ်ခိၣ်ဂီၤခးလီၤ. ပှၤလၢအလံာ်အလဲၢ်သ့ၣ်တဖၣ်လီၤမၢ်, တၢ်ကမၢအ မၤပှဲၤ နီၢ်ကစၢ်ဂ့ၢ်တၢ်သံကွၢ် ၁၆ ထံၣ်လီၤ.
တၢ်နုာ်လီၤဟးထီၣ်ထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤ ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ် ကထၢဖှိၣ်ပာ်ဖှိၣ် နီၢ်ကစၢ်အ ဂ့ၢ်အကျိၤခဲလၢာ်, စုၢနၢတိၤ, နီၢ်ကစၢ်အဂီၤ ဒီးမဲာ်ချံစကဲတဖၣ်လီၤ.
တၢ်ကဆီတလဲခိၣ်ဂီၤစးခိ ဆူ ဒ့ကၠ့ထၢၣ်အကျဲ ဆူညါအက့ၢ်အဂီၤအကျိၤအကျဲတဖၣ် ကီၢ်ပဒိၣ်ကကွၢ်ထံဆိကမိၣ်၀ဲလီၤ. ဖဲန့ၣ် အဆၢကတီၢ် တၢ်ကစးထီၣ်ကွဲမုာ် ထဲဒၢၣ်တၢ်ကမၤတၢ်မၤ
၀ဲအံၤအဂီၢ်လီၤ. တၢ်စံး၀ဲလၢ ဘၣ်ဃးတၢ်တိာ်ကျဲၤနဲၣ်ကျဲ၀ဲအံၤ တၢ်က မၤအီၤအကျဲဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်, ထံဂုၤကီၢ်ဂၤစဲးဖီကဟၣ်ခီပနံၣ်တဖၣ် ဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖးလံကိတိာ်, ဒီးတၢ်မၤ၀ဲအံၤ ဘၣ်တၢ်
ဆီၣ်ထွဲအီၤ လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်စ့တၢး World Bank, IOM, ဒီးနီၢ်ကစၢ်ပၢလီၤသးခီပနံၣ်တနီၤ န့ၣ်လီၤ.