တၢ်ကတ့ထီၣ် တၢ်မၤဂ့ၤထီၣ်ပှၤသူကသံၣ်မူၤဘှိး၀ဲၤလီၢ် လၢကညီကီၢ်စဲၣ်
တၢ်ကတ့ထီၣ် တၢ်မၤဂ့ၤထီၣ်ပှၤသူကသံၣ်မူၤဘှိး၀ဲၤလီၢ် လၢကညီကီၢ်စဲၣ်
Myanmar Times, 17 Nov 2017
URL: https://www.mmtimes.com/news/drug-abuser-rehabilitation-centre-be-built-kayin.html
ပှၤဂ့ၢ်၀ီတၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤဒီး တၢ်ဆီလီၤပာ်လီၤကိတိာ် ကတ့ထီၣ်တၢ်မၤဂ့ၤထီၣ်ပှၤစွဲကသံၣ်မူၤဘှီး၀ဲၤလီၢ်တဖျၢၣ်လၢ ဖၣ်အၣ် ကီၢ်ဆၣ် ကညီကီၢ်စဲၣ်, ဒီးဃ့ထီၣ်၀ဲစ့ဘးကၠဲးဆူကီၢ်စၢဖှိၣ်ပဒိၣ်အိၣ်, အဂ့ၢ် ကိတိာ်ပှၤကတိၤတၢ်ပၢတဂၤစံး၀ဲဖဲ မုၢ်ဆၣ်အနံၤလီၤ.
"တၢ်မၤဂ့ၤထီၣ်ပှၤစွဲကသံၣ်မူၤဘှီး၀ဲၤလီၢ် တအိၣ်ဒံးနီတဖျၢၣ်လၢကညီကီၢ်စဲၣ်အပူၤ, မ့ၢ်ဒၣ်လဲာ်ကညီကီၢ်စဲၣ်အိၣ်ဘူးဒီးကၠီၣ်တဲၣ် ကီၢ်ဆၢ ဖဲပှၤသူကသံၣ်မူၤဘှီး ဒီးတၢ်ကူၣ်လဲၤမၤကၤကသံၣ်မူၤဘှီးတဖၣ် အိၣ်အါ၀ဲန့ၣ်လီၤ." ပှၤဂ့ၢ်၀ီတၢ် ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤဒီး တၢ် ဆီလီၤပာ်လီၤကိတိာ် ပှၤကတိၤတၢ်ပၢ, အူစီၤမ့ စံး၀ဲလီၤ.
"တၢ်မၤဂ့ၤထီၣ်၀ဲလီၢ် ကမၤစၢၤပှၤလၢအသူကသံၣ်မူၤဘှီးလၢကီၢ်စဲၣ်အပူၤ ဒီးတၢ်လီၢ်လၢအိၣ်ဘူးတဖၣ်, လၢအဲၣ်ဒိးပတုာ်တၢ်သူ ကသံၣ်အလုၢ်အလၢ်တဖၣ်လီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံးဒံး. "ပှၤဂ့ၢ်၀ီတၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤ ဒီးတၢ်ဆီလီၤပာ်လီၤကိတိာ်က ဟ့ၣ်အ၀ဲသ့ၣ် တၢ်စုသ့ခီၣ်ဘၣ်တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ ဒ်သိးအ၀ဲသ့ၣ်မၤစၢၤတၢ်
လုၢ်အီၣ်သးသမူကန့ၢ်အဂီၢ်လီၤ."
ဒီၢ်နဲခ့ၤထွ့မၠ့ၣ်, လၢအမ့ၢ်ကညီကီၢ်စဲၣ်ကိတိာ်ခိၣ်ကျၢၢ်, စံး၀ဲတၢ်သူကသံၣ်မူၤဘှီး မ့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်ကီလၢအိၣ်ခူသူၣ်လၢကီၢ်စဲၣ်တဖၣ်အပူၤ ဒီးမၤဘၣ်ဒိတမ့ၢ်ထဲလၢပှၤလၢအသူကသံၣ်ဧိၤဘၣ်, မ့မ့ၢ်တခီမၤဟးဂီၤဟံၣ်ဖိဃီဖိစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.
"ကမျၢၢ်အါဒၣ်တက့ၢ်လၢကညီကီၢ်စဲၣ်အပူၤ အသးစဲလၢတၢ်သူလၢၢ်သွဲၣ်လး တၢ်ထုးထီၣ်လီမ့ၣ်အူစဲးဖီကဟၣ်အတၢ်ဂ့ၢ်ကီဒိၣ်န့ၢ်ဒံး ပှၤသူကသံၣ်မူၤဘှီးအတၢ်ဂ့ၢ်ကီလီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံး. "အ၀ဲသ့ၣ်ြကၢးကွၢ်ဘှါစွဲ တၢ်သူကသံၣ်တၢ်ဂ့ၢ်, ဒီးပဒိၣ်တခီကကျဲးစၢးြတီတၢ်ဂ့ၢ် ကီအံၤ ဃုာ်ဒီးတၢ်မၤစၢၤကီၢ်စၢဖှိၣ်ပဒိၣ်န့ၣ်လီၤ."
ကိတိာ်ခိၣ်ကျၢၢ်စံး၀ဲ, တၢ်သူကသံၣ်မူၤဘှီး ဒီးတၢ်မၤန့ၢ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ် မ့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်မိၢ်ပှၢ်လၢတၢ်ဘၣ်ကွၢ်ဆၢမဲာ် လၢအြတီတံာ်တာ်တၢ် လဲၤထီၣ်လဲၤထီလၢကညီကီၢ်စဲၣ်အပူၤ ဒီးတၢ်ဂ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ကီၢ်စဲၣ်ပဒိၣ်ကဘၣ်ဘှါၡဲသကိးအီၤဒီး ကမျၢၢ်အတၢ်ပၣ်ဃုာ်ပၣ်ဂီၢ် န့ၣ်လီၤ.
အူစီတ့ၤမီၣ်, လၢအမ့ၢ်ပှၤဖၣ်အၣ်ဖိတဂၤ, တဲဖျါ၀ဲအတၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘှီလၢ ပှၤသူကသံၣ်မူၤဘှီးအနီၢ်ဂံၢ်အါထီၣ်လၢ အ၀ဲဒၣ်ပှၤ တ၀ၢပူၤန့ၣ်လီၤ.
"ပှၤသူကသံၣ်မူၤဘှီးလၢပှၤသးစၢ်အကျါ ဟဲအါထီၣ်လီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံး. "မိၢ်ပၢ်တနီၤလၢအဖိစွဲကသံၣ်မူၤဘှီး ပျံၤ၀ဲလၢကဃုတၢ်မၤ စၢၤလၢပဒိၣ်အိၣ် မ့ၢ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်ဘၣ်ယိၣ် တၢ်ကဖီၣ်အဖိအဃိလီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံး.
"တၢ်မ့ၢ်တ့ထီၣ်တၢ်မၤဂ့ၤထီၣ် ပှၤသူကသံၣ်မူၤဘှီး၀ဲၤလီၢ် ဒီးစးထီၣ်အိးထီၣ်တစု, မိၢ်ပၢ်တဖၣ်တလိၣ်ကိၢ်လၢၤတၢ်ဒ်လၢ အ၀ဲသ့ၣ် ကိၢ်ဂီၤ၀ဲအခဲအံၤအသိးဘၣ်, ဒီးဟဲကိးအ၀ဲသ့ၣ်ဖိတဘျီဃီဆူ တၢ်မၤဂ့ၤထီၣ်၀ဲၤလီၢ်သ့လီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံးဒံး.
အူကၠီၤသူၤ, လၢအမ့ၢ်ပှၤပၢၤလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤလၢ ဒီကလုာ်ပှၤသူကသံၣ်မူၤဘှီးပှာ်ဘျးစဲလၢကီၢ်ပယီၤ National Drug User Network Myanmar စံး၀ဲလၢ တၢ်မၤန့ၢ်ကသံၣ်မူၤဘှီးသ့ညီ မ့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်မိၢ်ပှၢ်လၢပှၤသူကသံၣ်မူၤဘှီးဟဲအါထီၣ်လၢ ကီၢ်စဲၣ်အပူၤ န့ၣ်လီၤ.
"ကီၢ်စဲၣ်ပဒိၣ် ကဘၣ်ပတုာ်တၢ်မၤကၤခူသူၣ်ကသံၣ်မူၤဘှီး လၢကညီဟီၣ်က၀ီၤအပူၤလီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံး.
ကသံၣ်မူၤဘှီးလၢတၢ်သူအီၤအါကတၢၢ်တခါ လၢပှၤဒိၣ်ထီၣ်သီအကျါ, ပှၤကၠိဖိအကျါ ဒီးပှၤပိာ်ခွါဒိၣ်တုာ်ဒၣ်လဲာ်အကျါ လၢကညီ ကီၢ်စဲၣ်ပူၤမ့ၢ်, ကသံၣ်ကသ့ၣ်, မ့ၢ်ကသံၣ်လၢ methamphetamine and caffeine ဃါဃုာ်အသး, ဒီး တၢ်ပှ့ၤမၤန့ၢ်၀ဲညီမးလီၤ, အ၀ဲဒၣ်စံး.
ကသံၣ်ကသ့ၣ်, လီၤဆီဒၣ်တၢ်, တၢ်သူအီၤအါမးလၢ ဖိသၣ်အကျါ, ကၠိဖိအကျါ ဒီးပိာ်ခွါနီၢ်ဒိၣ်အကျါလၢဖၣ်အၣ်, မ့ၢ်လၢတၢ်ဃုပှ့ၤ အီၤတကီဘၣ်အဃိလီၤ, စီၤသ့အီၣ်လၢအမ့ၢ်ပှၤဖၣ်အၣ်ကီၢ်ဆၣ်အဂၤတဂၤ, စံး၀ဲလီၤ.
ကိးလါဒဲးပှၤဟဲထီၣ်ဖၣ်အၣ်တၢ်ဆါဟံၣ် ဘၣ်ထွဲကသံၣ်တၢ်ဂ့ၢ်ကီအဂ့ၢ်, အိၣ်၀ဲအဂၤ ၃၀ ဃၣ်ဃၣ်, ပဒိၣ်ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်စံး၀ဲ လီၤ.
"တၢ်မၤဂ့ၤထီၣ်ပှၤစွဲကသံၣ်မူၤဘှီး၀ဲၤလီၢ် တအိၣ်ဒံးနီတဖျၢၣ်လၢကညီကီၢ်စဲၣ်အပူၤ, မ့ၢ်ဒၣ်လဲာ်ကညီကီၢ်စဲၣ်အိၣ်ဘူးဒီးကၠီၣ်တဲၣ် ကီၢ်ဆၢ ဖဲပှၤသူကသံၣ်မူၤဘှီး ဒီးတၢ်ကူၣ်လဲၤမၤကၤကသံၣ်မူၤဘှီးတဖၣ် အိၣ်အါ၀ဲန့ၣ်လီၤ." ပှၤဂ့ၢ်၀ီတၢ် ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤဒီး တၢ် ဆီလီၤပာ်လီၤကိတိာ် ပှၤကတိၤတၢ်ပၢ, အူစီၤမ့ စံး၀ဲလီၤ.
"တၢ်မၤဂ့ၤထီၣ်၀ဲလီၢ် ကမၤစၢၤပှၤလၢအသူကသံၣ်မူၤဘှီးလၢကီၢ်စဲၣ်အပူၤ ဒီးတၢ်လီၢ်လၢအိၣ်ဘူးတဖၣ်, လၢအဲၣ်ဒိးပတုာ်တၢ်သူ ကသံၣ်အလုၢ်အလၢ်တဖၣ်လီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံးဒံး. "ပှၤဂ့ၢ်၀ီတၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤ ဒီးတၢ်ဆီလီၤပာ်လီၤကိတိာ်က ဟ့ၣ်အ၀ဲသ့ၣ် တၢ်စုသ့ခီၣ်ဘၣ်တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ ဒ်သိးအ၀ဲသ့ၣ်မၤစၢၤတၢ်
လုၢ်အီၣ်သးသမူကန့ၢ်အဂီၢ်လီၤ."
ဒီၢ်နဲခ့ၤထွ့မၠ့ၣ်, လၢအမ့ၢ်ကညီကီၢ်စဲၣ်ကိတိာ်ခိၣ်ကျၢၢ်, စံး၀ဲတၢ်သူကသံၣ်မူၤဘှီး မ့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်ကီလၢအိၣ်ခူသူၣ်လၢကီၢ်စဲၣ်တဖၣ်အပူၤ ဒီးမၤဘၣ်ဒိတမ့ၢ်ထဲလၢပှၤလၢအသူကသံၣ်ဧိၤဘၣ်, မ့မ့ၢ်တခီမၤဟးဂီၤဟံၣ်ဖိဃီဖိစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.
"ကမျၢၢ်အါဒၣ်တက့ၢ်လၢကညီကီၢ်စဲၣ်အပူၤ အသးစဲလၢတၢ်သူလၢၢ်သွဲၣ်လး တၢ်ထုးထီၣ်လီမ့ၣ်အူစဲးဖီကဟၣ်အတၢ်ဂ့ၢ်ကီဒိၣ်န့ၢ်ဒံး ပှၤသူကသံၣ်မူၤဘှီးအတၢ်ဂ့ၢ်ကီလီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံး. "အ၀ဲသ့ၣ်ြကၢးကွၢ်ဘှါစွဲ တၢ်သူကသံၣ်တၢ်ဂ့ၢ်, ဒီးပဒိၣ်တခီကကျဲးစၢးြတီတၢ်ဂ့ၢ် ကီအံၤ ဃုာ်ဒီးတၢ်မၤစၢၤကီၢ်စၢဖှိၣ်ပဒိၣ်န့ၣ်လီၤ."
ကိတိာ်ခိၣ်ကျၢၢ်စံး၀ဲ, တၢ်သူကသံၣ်မူၤဘှီး ဒီးတၢ်မၤန့ၢ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ် မ့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်မိၢ်ပှၢ်လၢတၢ်ဘၣ်ကွၢ်ဆၢမဲာ် လၢအြတီတံာ်တာ်တၢ် လဲၤထီၣ်လဲၤထီလၢကညီကီၢ်စဲၣ်အပူၤ ဒီးတၢ်ဂ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ကီၢ်စဲၣ်ပဒိၣ်ကဘၣ်ဘှါၡဲသကိးအီၤဒီး ကမျၢၢ်အတၢ်ပၣ်ဃုာ်ပၣ်ဂီၢ် န့ၣ်လီၤ.
အူစီတ့ၤမီၣ်, လၢအမ့ၢ်ပှၤဖၣ်အၣ်ဖိတဂၤ, တဲဖျါ၀ဲအတၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘှီလၢ ပှၤသူကသံၣ်မူၤဘှီးအနီၢ်ဂံၢ်အါထီၣ်လၢ အ၀ဲဒၣ်ပှၤ တ၀ၢပူၤန့ၣ်လီၤ.
"ပှၤသူကသံၣ်မူၤဘှီးလၢပှၤသးစၢ်အကျါ ဟဲအါထီၣ်လီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံး. "မိၢ်ပၢ်တနီၤလၢအဖိစွဲကသံၣ်မူၤဘှီး ပျံၤ၀ဲလၢကဃုတၢ်မၤ စၢၤလၢပဒိၣ်အိၣ် မ့ၢ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်ဘၣ်ယိၣ် တၢ်ကဖီၣ်အဖိအဃိလီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံး.
"တၢ်မ့ၢ်တ့ထီၣ်တၢ်မၤဂ့ၤထီၣ် ပှၤသူကသံၣ်မူၤဘှီး၀ဲၤလီၢ် ဒီးစးထီၣ်အိးထီၣ်တစု, မိၢ်ပၢ်တဖၣ်တလိၣ်ကိၢ်လၢၤတၢ်ဒ်လၢ အ၀ဲသ့ၣ် ကိၢ်ဂီၤ၀ဲအခဲအံၤအသိးဘၣ်, ဒီးဟဲကိးအ၀ဲသ့ၣ်ဖိတဘျီဃီဆူ တၢ်မၤဂ့ၤထီၣ်၀ဲၤလီၢ်သ့လီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံးဒံး.
အူကၠီၤသူၤ, လၢအမ့ၢ်ပှၤပၢၤလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤလၢ ဒီကလုာ်ပှၤသူကသံၣ်မူၤဘှီးပှာ်ဘျးစဲလၢကီၢ်ပယီၤ National Drug User Network Myanmar စံး၀ဲလၢ တၢ်မၤန့ၢ်ကသံၣ်မူၤဘှီးသ့ညီ မ့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်မိၢ်ပှၢ်လၢပှၤသူကသံၣ်မူၤဘှီးဟဲအါထီၣ်လၢ ကီၢ်စဲၣ်အပူၤ န့ၣ်လီၤ.
"ကီၢ်စဲၣ်ပဒိၣ် ကဘၣ်ပတုာ်တၢ်မၤကၤခူသူၣ်ကသံၣ်မူၤဘှီး လၢကညီဟီၣ်က၀ီၤအပူၤလီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံး.
ကသံၣ်မူၤဘှီးလၢတၢ်သူအီၤအါကတၢၢ်တခါ လၢပှၤဒိၣ်ထီၣ်သီအကျါ, ပှၤကၠိဖိအကျါ ဒီးပှၤပိာ်ခွါဒိၣ်တုာ်ဒၣ်လဲာ်အကျါ လၢကညီ ကီၢ်စဲၣ်ပူၤမ့ၢ်, ကသံၣ်ကသ့ၣ်, မ့ၢ်ကသံၣ်လၢ methamphetamine and caffeine ဃါဃုာ်အသး, ဒီး တၢ်ပှ့ၤမၤန့ၢ်၀ဲညီမးလီၤ, အ၀ဲဒၣ်စံး.
ကသံၣ်ကသ့ၣ်, လီၤဆီဒၣ်တၢ်, တၢ်သူအီၤအါမးလၢ ဖိသၣ်အကျါ, ကၠိဖိအကျါ ဒီးပိာ်ခွါနီၢ်ဒိၣ်အကျါလၢဖၣ်အၣ်, မ့ၢ်လၢတၢ်ဃုပှ့ၤ အီၤတကီဘၣ်အဃိလီၤ, စီၤသ့အီၣ်လၢအမ့ၢ်ပှၤဖၣ်အၣ်ကီၢ်ဆၣ်အဂၤတဂၤ, စံး၀ဲလီၤ.
ကိးလါဒဲးပှၤဟဲထီၣ်ဖၣ်အၣ်တၢ်ဆါဟံၣ် ဘၣ်ထွဲကသံၣ်တၢ်ဂ့ၢ်ကီအဂ့ၢ်, အိၣ်၀ဲအဂၤ ၃၀ ဃၣ်ဃၣ်, ပဒိၣ်ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်စံး၀ဲ လီၤ.