သုးဟ့ၣ်က့ၤ ဟီၣ်ခိၣ်လၢအဟံးန့ၢ်ဆူ၀ဲ လၢရၢၢ်ခၢၣ်ကီၢ်စဲၣ်
သုးဟ့ၣ်က့ၤ ဟီၣ်ခိၣ်လၢအဟံးန့ၢ်ဆူ၀ဲ လၢရၢၢ်ခၢၣ်ကီၢ်စဲၣ်
The Irrawaddy, 15 Oct 2018
URL: https://www.irrawaddy.com/news/burma/military-returns-land-seized-rakhine-state.html
န့ၢ်ပၠံၣ်ဒီၣ် - ကီၢ်ပယီၤသုးမုၢ် ဟ့ၣ်က့ၤဟီၣ်ခိၣ်လၢအပူၤကွံာ်ဟံးန့ၢ်ဆူၣ်၀ဲ ၃၀၀ အ့ခၢၣ် လၢအစံး၀ဲလၢသုးမုၢ်ဒိၣ်တၢ်အီၣ်ကူအီလၢ အဂီၢ် လၢရၢၢ်ခၢၣ်ကီၢ်စဲၣ် အါကီၢ်ဆၣ်အပူၤလီၤ.
"ကီၢ်သုးမုၢ်ဟးထီၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်လီၢ် ၃၀၀.၁၈ အ့ခၢၣ်အပူၤ ဒီးဟ့ၣ်က့ၤ၀ဲ ဆူကီၢ်ပဒိၣ်အိၣ်လီၤ. ပဒိၣ်ပျဲဟီၣ်ခိၣ်လီၢ်ကစၢ်အခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိ ကမၤအီၣ် ဟီၣ်ခိၣ်လၢတစိၢ်တလီၢ်အဂီၢ်လီၤ. တုၤလၢအခဲအံၤ ကီၢ်သုးမုၢ်ဟ့ၣ်ကဒါ က့ၤဟီၣ်ခိၣ်အိၣ်လံ ၅၀၀ အ့ခၢၣ်, ဒီး လၢဟီၣ်ခိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤအဂီၢ် တၢ်ဟ့ၣ်လီၤတၢ်ပျဲတစိၢ်တလီၢ်လၢကမၤအီၣ်၀ဲလီၤ. အဂ့ၢ် အါကီၢ်ဆၣ် ပှၤတ့တၢ်သိၣ်တၢ်သီ လၢရၢၢ်ခၢၣ်ကီၢ်စဲၣ်ဘျီၣ်ဒိၣ် စံးဘၣ်အ့ယၣ်၀တံၣ်တၢ် ကစီၣ်န့ၣ်လီၤ.
လၢကီၢ်ပယီၤစံာ်လီၢ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီအဖီလာ်, ဖဲတၢ်က့ၤဟ့ၣ်က့ၤဟီၣ်ခိၣ်လၢတၢ်ဟံးန့ၢ်ဆူအခါ, ဟီၣ်ခိၣ်အကစၢ်ခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိတ မၤန့ၢ်လံာ်ဒိနီၣ်ဂံၢ် ၇ တဘျီဃီ လၢအမ့ၢ်လံာ်အုၣ်သးလၢတၢ်ပၢဘၣ်ဟီၣ်ခိၣ်န့ၣ်ဘၣ်, မ့မ့ၢ်တခီ အ၀ဲသ့ၣ်ကန့ၢ်ဘၣ်လံာ်တၢ်ပျဲတ စိၢ်တလီၢ် လၢကမၤအီၣ်၀ဲလီၤ. အ၀ဲသ့ၣ်ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်လံာ်ဒိနီၣ်ဂံၢ် ၇ ထဲလၢအ၀ဲသ့ၣ်ဒုးနဲၣ်လံာ်တၢ်အုၣ်သးလၢအဆီၣ်ထွဲ ဟီၣ်ခိၣ် မ့ၢ်အတၢ်အခါလီၤ.
ကီၢ်သုးမုၢ်က့ၤဟ့ၣ်ကဒါက့ၤဟီၣ်ခိၣ်အမူး တၢ်မၤအီၤဖဲအါကီၢ်ဆၣ်, လ့ၢ်ဧိၤအနံၤ ဒီးဘၣ်တၢ်ထီၣ်ဒိကနၣ်အီၤလၢ ကီၢ်ခိၣ်ခံဂၤ တဂၤ ဟဲနရ့ၣ်ဘါထံယိ လၢအမ့ၢ်ပှၤပၢၤလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤ လၢလီၢ်ခၢၣ်သးကမံးတံာ်ဘၣ်ဃး တၢ်ကွၢ်သမံသ မိးထံက့ၤစံာ်လီၢ်လၢတၢ် ဟံးန့ၢ်ဆူၣ်, ဒီးဟီၣ်ခိၣ်ကပံာ်လၢအဂၤ, ဃုာ်ဒီးတၢ်ဒီသဒၢ၀ဲၤကျိၤ ထီဘိနဲၢ်ရွဲၣ် သုးခိၣ်ကျၢၢ်ဖိ အီၣ်ကၠီၣ်ဟိလီၤ.
ဖဲန့ၣ်, တၢ်ဟ့ၣ်လီၤစ့ၢ်ကီး ဟီၣ်ခိၣ်အကစၢ်အခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိ ပှၤ ၄၁ ဂၤ, လံာ်တၢ်ပျဲတစိၢ်တလီၢ် လၢကမၤအီၣ်ဟီၣ်ခိၣ်အဂီၢ်လီၤ. ဟီၣ်ခိၣ်ဘၣ်တၢ်ဟံးန့ၢ်ဆူၣ်အီၤလၢ မုၢ်နုာ်သုးတၢ်ပၢ ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် ၃၇၃ လီၤ.
ဟီၣ်ခိၣ်တၢ်မၤအီၣ်အီၤတဘျီဃီတသ့ဒံးဘၣ် မ့ၢ်လၢတၢ်ကဘၣ်ဘှီဂ့ၤထီၣ်ခိးဘိ, ဒီးဖဲသုးမၤန့ၢ်၀ဲအဆၢကတီၢ် သုးရ့ၣ်သူအီၤလၢ တၢ်ဘုၣ်ညၣ်, ဘုၣ်သဒီၣ်အဃိလီၤ, အဂ့ၢ် ပှၤတ့တၢ်သိၣ်တၢ်သီ အူခ့ၣ်မီၣ်ထ့စံး၀ဲလီၤ.
"ကီၢ်သုးမုၢ်ဟးထီၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်လီၢ် ၃၀၀.၁၈ အ့ခၢၣ်အပူၤ ဒီးဟ့ၣ်က့ၤ၀ဲ ဆူကီၢ်ပဒိၣ်အိၣ်လီၤ. ပဒိၣ်ပျဲဟီၣ်ခိၣ်လီၢ်ကစၢ်အခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိ ကမၤအီၣ် ဟီၣ်ခိၣ်လၢတစိၢ်တလီၢ်အဂီၢ်လီၤ. တုၤလၢအခဲအံၤ ကီၢ်သုးမုၢ်ဟ့ၣ်ကဒါ က့ၤဟီၣ်ခိၣ်အိၣ်လံ ၅၀၀ အ့ခၢၣ်, ဒီး လၢဟီၣ်ခိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤအဂီၢ် တၢ်ဟ့ၣ်လီၤတၢ်ပျဲတစိၢ်တလီၢ်လၢကမၤအီၣ်၀ဲလီၤ. အဂ့ၢ် အါကီၢ်ဆၣ် ပှၤတ့တၢ်သိၣ်တၢ်သီ လၢရၢၢ်ခၢၣ်ကီၢ်စဲၣ်ဘျီၣ်ဒိၣ် စံးဘၣ်အ့ယၣ်၀တံၣ်တၢ် ကစီၣ်န့ၣ်လီၤ.
လၢကီၢ်ပယီၤစံာ်လီၢ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီအဖီလာ်, ဖဲတၢ်က့ၤဟ့ၣ်က့ၤဟီၣ်ခိၣ်လၢတၢ်ဟံးန့ၢ်ဆူအခါ, ဟီၣ်ခိၣ်အကစၢ်ခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိတ မၤန့ၢ်လံာ်ဒိနီၣ်ဂံၢ် ၇ တဘျီဃီ လၢအမ့ၢ်လံာ်အုၣ်သးလၢတၢ်ပၢဘၣ်ဟီၣ်ခိၣ်န့ၣ်ဘၣ်, မ့မ့ၢ်တခီ အ၀ဲသ့ၣ်ကန့ၢ်ဘၣ်လံာ်တၢ်ပျဲတ စိၢ်တလီၢ် လၢကမၤအီၣ်၀ဲလီၤ. အ၀ဲသ့ၣ်ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်လံာ်ဒိနီၣ်ဂံၢ် ၇ ထဲလၢအ၀ဲသ့ၣ်ဒုးနဲၣ်လံာ်တၢ်အုၣ်သးလၢအဆီၣ်ထွဲ ဟီၣ်ခိၣ် မ့ၢ်အတၢ်အခါလီၤ.
ကီၢ်သုးမုၢ်က့ၤဟ့ၣ်ကဒါက့ၤဟီၣ်ခိၣ်အမူး တၢ်မၤအီၤဖဲအါကီၢ်ဆၣ်, လ့ၢ်ဧိၤအနံၤ ဒီးဘၣ်တၢ်ထီၣ်ဒိကနၣ်အီၤလၢ ကီၢ်ခိၣ်ခံဂၤ တဂၤ ဟဲနရ့ၣ်ဘါထံယိ လၢအမ့ၢ်ပှၤပၢၤလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤ လၢလီၢ်ခၢၣ်သးကမံးတံာ်ဘၣ်ဃး တၢ်ကွၢ်သမံသ မိးထံက့ၤစံာ်လီၢ်လၢတၢ် ဟံးန့ၢ်ဆူၣ်, ဒီးဟီၣ်ခိၣ်ကပံာ်လၢအဂၤ, ဃုာ်ဒီးတၢ်ဒီသဒၢ၀ဲၤကျိၤ ထီဘိနဲၢ်ရွဲၣ် သုးခိၣ်ကျၢၢ်ဖိ အီၣ်ကၠီၣ်ဟိလီၤ.
ဖဲန့ၣ်, တၢ်ဟ့ၣ်လီၤစ့ၢ်ကီး ဟီၣ်ခိၣ်အကစၢ်အခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိ ပှၤ ၄၁ ဂၤ, လံာ်တၢ်ပျဲတစိၢ်တလီၢ် လၢကမၤအီၣ်ဟီၣ်ခိၣ်အဂီၢ်လီၤ. ဟီၣ်ခိၣ်ဘၣ်တၢ်ဟံးန့ၢ်ဆူၣ်အီၤလၢ မုၢ်နုာ်သုးတၢ်ပၢ ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် ၃၇၃ လီၤ.
ဟီၣ်ခိၣ်တၢ်မၤအီၣ်အီၤတဘျီဃီတသ့ဒံးဘၣ် မ့ၢ်လၢတၢ်ကဘၣ်ဘှီဂ့ၤထီၣ်ခိးဘိ, ဒီးဖဲသုးမၤန့ၢ်၀ဲအဆၢကတီၢ် သုးရ့ၣ်သူအီၤလၢ တၢ်ဘုၣ်ညၣ်, ဘုၣ်သဒီၣ်အဃိလီၤ, အဂ့ၢ် ပှၤတ့တၢ်သိၣ်တၢ်သီ အူခ့ၣ်မီၣ်ထ့စံး၀ဲလီၤ.