တၢ်ခူၣ်လၢၢ်အလီၢ်လၢမိၣ်ကီၢ်စဲၣ် အါထီၣ်တုၤ ၄၀,၀၀၀ တနံၣ်အံၤ
တၢ်ခူၣ်လၢၢ်အလီၢ်လၢမိၣ်ကီၢ်စဲၣ် အါထီၣ်တုၤ ၄၀,၀၀၀ တနံၣ်အံၤ
Myanmar Times, 31 Dec 2018
URL: https://www.mmtimes.com/news/rock-quarry-sites-mon-increase-40000-year.html
တၢ်ခူၣ်လၢၢ်အလီၢ်လၢမိၣ်ကီၢ်စဲၣ် အါထီၣ်တုၤ ၄၀,၀၀၀ တနံၣ်အံၤ, ဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘီလၢ ကမၤဘၣ်ဒိခိၣ်ဃၢၤတၢ် အိၣ်သး, အဂ့ၢ် ပဒိၣ်ခိၣ်နၢ်
အဒိၣ်တဂၤ လၢကီၢ်စဲၣ်ဘျီၣ်ဒိၣ်, စံး၀ဲလီၤ.
အူအီၣ်ကၠီၤသူၤ, လၢအမ့ၢ်ပှၤပၢၤလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤလၢ ဘျီၣ်ဒိၣ်ကမျၢၢ်စ့ဘးကၠဲး, တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤကျိၣ်စ့ဂ့ၢ်၀ီ ဒီးတၢ်ကွၢ်ကဒါက့ၤပနံာ် တၢ်မၤကမံးတံာ်,
စံး၀ဲလၢ နီၣ်ဂံၢ်နီၣ်ဒွးတၢ်မၤန့ၢ်လၢ တၢ်ခူၣ်လၢၢ်ပူၤလၢ ကမံးတံာ်ဂံၢ်၀ဲခဲလၢာ်အဖီခိၣ်, လၢလါယူၤလံ တနံၣ်အံၤ လီၤ.
"အပူၤကွံာ်တနံၣ်, တၢ်ခူၣ်လၢၢ်ပူၤလၢမိၣ်ကီၢ်စဲၣ် အိၣ်၀ဲ ၂,၀၀၀ ဃၣ်ဃၣ်, ဒ်စရီလၢခီပနံၣ်တဖၣ် ဆှၢထီၣ်၀ဲအဖီခိၣ်အသိးလီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံး.
"ပထံၣ်ဘၣ်ဘၣ်ဃး တၢ်ခူၣ်လၢၢ်ပူၤလၢတၢ်တဖၢနုာ်လၢစရီအပူၤ ဒီးပဆီၣ် သနံးခီပနံၣ်ဒ်သိးဆှၢထီၣ်စရီဆူ ကီၢ်စဲၣ်ပဒိၣ်အိၣ်လီၤ. တၢ်ခူၣ်လၢၢ်ပူၤအါ
ထီၣ်တုၤ ၄၀,၀၀၀ ဘျဲၣ်, တနံၣ်အံၤလီၤ."
တၢ်ခူၣ်လၢၢ်ပူၤအါထီၣ် ၁၀၀ ဘျဲၣ်, ပၣ်ဃုာ် ၂၂ ပူၤလၢပီၣ်ကီၢ်ဆၣ်, ဒီး ၄၈ ပူၤလၢကၠဲၣ်ထိၤကီၢ်ဆၣ်တဖၣ်, အိၣ်ထီၣ်ဖဲအပူၤကွံာ်စှၤနံၣ်အတီၢ်ပူၤ ဘူး
ဒီးကစၢၢ်လၢမိၣ်ကီၢ်စဲၣ်, အဂ့ၢ် အူအ့စဲဲၤ, လၢအမ့ၢ်ကီၢ်စဲၣ်ကိတိာ်ခိၣ်ကျၢၢ်, စံး၀ဲလီၤ.
"ဟီၣ်က၀ီၤကမျၢၢ်တဖၣ် ထီဒါ၀ဲတၢ်အိးထီၣ်တၢ်ခူၣ်လၢၢ်ခီပနံၣ် စးထီၣ်လၢ ၂၀၁၄ လံၤလံၤလီၤ. ကီၢ်စဲၣ်ပဒိၣ် ဆဲးကွၢ်၀ဲခီပနံၣ်တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤ ဒီးက
တီၤအသးလၢ ကဟံးအရ့ထီဒါ တၢ်မၤလၢၢ်လၢတဖိးသဲစးလီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံး.
ဖဲလါအီကူး ၂၀၁၄, ကၠဲၣ်ထိၤကမျၢၢ် ဆှၢထီၣ်တၢ်ဃ့ထီၣ် လၢသ၀ီဖိ ၂,၅၀၀ ဆဲးလီၤ၀ဲအမံၤ, ဆူပဒိၣ်, ဒ်သိးကထီဒါတၢ်မၤတၢ် ခူၣ်လၢၢ်
လၢအ၀ဲသ့ၣ်ကီၢ်ဆၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဃ့ထီၣ်အဂၤတဘ့ၣ် တၢ်ဆှၢထီၣ်လၢလါဒံၣ်စ့ဘၢၣ် ၂၀၁၅, ဒီးသၢဘ့ၣ်တဘ့ၣ် တၢ်ဆှၢထီၣ်လၢ လါယနူၤအါရံၤ
၂၀၁၆ လီၤ.
မိၣ်ကမျၢၢ်အဂၤလၢအကယၤတဖၣ် ပာ်ဖျါ၀ဲအ၀ဲသ့ၣ်တၢ်ထီဒါ ဖဲမဟါတနွံ, ဃ့၀ဲလၢတၢ်ကပတုာ် တၢ်ခူၣ်လၢၢ်တဘျီဃီ, စံး၀ဲ လၢအ
မၤဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးတၢ်လီၤ.
အိၣ်တဒီသ၀ီဖိ လၢပီၣ်ကီၢ်ဆၣ်, စံး၀ဲလၢတၢ်ခူၣ်လၢၢ် တမ့ၢ်ထဲအသီဒိၣ်တခါဧိၤဘၣ်, ဘၣ်ဆၣ် မၤဘၣ်ဒိစ့ၢ်ကီးစံာ်လီၢ်နးလီၢ်, တၤ သၣ်လီၢ်,
ထံကျိထံကွာ်, ကျဲမုၢ်ကျဲဘိ, ဒီးတၢ်ထံပိာ်ကျိၤတဖၣ်လီၤ.
"ခီပနံၣ်တဖၣ် မ့ၢ်ဆှၢထီၣ်အ၀ဲသ့ၣ်တၢ်ဖံးတၢ်မၤ လၢအဂ့ၢ်ကဆူးကတံာ်ဒီး, ကီၢ် စဲၣ်ပဒိၣ်ကတိၤန့ၢ်တၢ်ဒီးသ၀ီဖိ ဒ်သိးကဃုန့ၢ် တၢ်အစၢလၢ
ကဲဘျုးလၢခံခီယၢ်ပၤ အဂီၢ်သ့လီၤ." အူအ့စဲၤ စံး၀ဲလီၤ.
ကီၢ်စဲၣ်ပဒိၣ် ြတီတၢ်သူတၢ်မၤပိၢ်ဖးတၢ် လၢလၢၢ်ပူၤ, ဒီးသ၀ီဖိတဖၣ် မ့ၢ်ထံၣ်န့ၢ်ခီပနံၣ် မၤကမၣ်တၢ်ဘျၢ၀ဲအံၤဒီး အ၀ဲသ့ၣ်ဒုးသ့ၣ် ညါပဒိၣ်သ့လီၤ,
အဂ့ၢ် သုးခိၣ်ဒိၣ် န့ထိၣ်အူ, လၢအမ့ၢ် ကီၢ်စဲၣ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢ ဒီးကီၢ်ဆၢဂ့ၢ်၀ီကိတိာ်ခိၣ်, စံး၀ဲလီၤ.
ဒ်ကီၢ်စဲၣ်ပဒိၣ် ပာ်ဖျါ၀ဲအသိး, ခီပနံၣ် ၁၂၁ ဖျၢၣ်န့ၢ်တၢ်ပျဲလၢ ကခူၣ်လၢၢ်လၢမိၣ်ကီၢ်စဲၣ်အပူၤ ဖဲ ၂၀၁၇-၂၀၁၈ စ့ဘးကၠဲးနံၣ်အ တီၢ်ပူၤလီၤ.
အဒိၣ်တဂၤ လၢကီၢ်စဲၣ်ဘျီၣ်ဒိၣ်, စံး၀ဲလီၤ.
အူအီၣ်ကၠီၤသူၤ, လၢအမ့ၢ်ပှၤပၢၤလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤလၢ ဘျီၣ်ဒိၣ်ကမျၢၢ်စ့ဘးကၠဲး, တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤကျိၣ်စ့ဂ့ၢ်၀ီ ဒီးတၢ်ကွၢ်ကဒါက့ၤပနံာ် တၢ်မၤကမံးတံာ်,
စံး၀ဲလၢ နီၣ်ဂံၢ်နီၣ်ဒွးတၢ်မၤန့ၢ်လၢ တၢ်ခူၣ်လၢၢ်ပူၤလၢ ကမံးတံာ်ဂံၢ်၀ဲခဲလၢာ်အဖီခိၣ်, လၢလါယူၤလံ တနံၣ်အံၤ လီၤ.
"အပူၤကွံာ်တနံၣ်, တၢ်ခူၣ်လၢၢ်ပူၤလၢမိၣ်ကီၢ်စဲၣ် အိၣ်၀ဲ ၂,၀၀၀ ဃၣ်ဃၣ်, ဒ်စရီလၢခီပနံၣ်တဖၣ် ဆှၢထီၣ်၀ဲအဖီခိၣ်အသိးလီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံး.
"ပထံၣ်ဘၣ်ဘၣ်ဃး တၢ်ခူၣ်လၢၢ်ပူၤလၢတၢ်တဖၢနုာ်လၢစရီအပူၤ ဒီးပဆီၣ် သနံးခီပနံၣ်ဒ်သိးဆှၢထီၣ်စရီဆူ ကီၢ်စဲၣ်ပဒိၣ်အိၣ်လီၤ. တၢ်ခူၣ်လၢၢ်ပူၤအါ
ထီၣ်တုၤ ၄၀,၀၀၀ ဘျဲၣ်, တနံၣ်အံၤလီၤ."
တၢ်ခူၣ်လၢၢ်ပူၤအါထီၣ် ၁၀၀ ဘျဲၣ်, ပၣ်ဃုာ် ၂၂ ပူၤလၢပီၣ်ကီၢ်ဆၣ်, ဒီး ၄၈ ပူၤလၢကၠဲၣ်ထိၤကီၢ်ဆၣ်တဖၣ်, အိၣ်ထီၣ်ဖဲအပူၤကွံာ်စှၤနံၣ်အတီၢ်ပူၤ ဘူး
ဒီးကစၢၢ်လၢမိၣ်ကီၢ်စဲၣ်, အဂ့ၢ် အူအ့စဲဲၤ, လၢအမ့ၢ်ကီၢ်စဲၣ်ကိတိာ်ခိၣ်ကျၢၢ်, စံး၀ဲလီၤ.
"ဟီၣ်က၀ီၤကမျၢၢ်တဖၣ် ထီဒါ၀ဲတၢ်အိးထီၣ်တၢ်ခူၣ်လၢၢ်ခီပနံၣ် စးထီၣ်လၢ ၂၀၁၄ လံၤလံၤလီၤ. ကီၢ်စဲၣ်ပဒိၣ် ဆဲးကွၢ်၀ဲခီပနံၣ်တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤ ဒီးက
တီၤအသးလၢ ကဟံးအရ့ထီဒါ တၢ်မၤလၢၢ်လၢတဖိးသဲစးလီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံး.
ဖဲလါအီကူး ၂၀၁၄, ကၠဲၣ်ထိၤကမျၢၢ် ဆှၢထီၣ်တၢ်ဃ့ထီၣ် လၢသ၀ီဖိ ၂,၅၀၀ ဆဲးလီၤ၀ဲအမံၤ, ဆူပဒိၣ်, ဒ်သိးကထီဒါတၢ်မၤတၢ် ခူၣ်လၢၢ်
လၢအ၀ဲသ့ၣ်ကီၢ်ဆၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဃ့ထီၣ်အဂၤတဘ့ၣ် တၢ်ဆှၢထီၣ်လၢလါဒံၣ်စ့ဘၢၣ် ၂၀၁၅, ဒီးသၢဘ့ၣ်တဘ့ၣ် တၢ်ဆှၢထီၣ်လၢ လါယနူၤအါရံၤ
၂၀၁၆ လီၤ.
မိၣ်ကမျၢၢ်အဂၤလၢအကယၤတဖၣ် ပာ်ဖျါ၀ဲအ၀ဲသ့ၣ်တၢ်ထီဒါ ဖဲမဟါတနွံ, ဃ့၀ဲလၢတၢ်ကပတုာ် တၢ်ခူၣ်လၢၢ်တဘျီဃီ, စံး၀ဲ လၢအ
မၤဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးတၢ်လီၤ.
အိၣ်တဒီသ၀ီဖိ လၢပီၣ်ကီၢ်ဆၣ်, စံး၀ဲလၢတၢ်ခူၣ်လၢၢ် တမ့ၢ်ထဲအသီဒိၣ်တခါဧိၤဘၣ်, ဘၣ်ဆၣ် မၤဘၣ်ဒိစ့ၢ်ကီးစံာ်လီၢ်နးလီၢ်, တၤ သၣ်လီၢ်,
ထံကျိထံကွာ်, ကျဲမုၢ်ကျဲဘိ, ဒီးတၢ်ထံပိာ်ကျိၤတဖၣ်လီၤ.
"ခီပနံၣ်တဖၣ် မ့ၢ်ဆှၢထီၣ်အ၀ဲသ့ၣ်တၢ်ဖံးတၢ်မၤ လၢအဂ့ၢ်ကဆူးကတံာ်ဒီး, ကီၢ် စဲၣ်ပဒိၣ်ကတိၤန့ၢ်တၢ်ဒီးသ၀ီဖိ ဒ်သိးကဃုန့ၢ် တၢ်အစၢလၢ
ကဲဘျုးလၢခံခီယၢ်ပၤ အဂီၢ်သ့လီၤ." အူအ့စဲၤ စံး၀ဲလီၤ.
ကီၢ်စဲၣ်ပဒိၣ် ြတီတၢ်သူတၢ်မၤပိၢ်ဖးတၢ် လၢလၢၢ်ပူၤ, ဒီးသ၀ီဖိတဖၣ် မ့ၢ်ထံၣ်န့ၢ်ခီပနံၣ် မၤကမၣ်တၢ်ဘျၢ၀ဲအံၤဒီး အ၀ဲသ့ၣ်ဒုးသ့ၣ် ညါပဒိၣ်သ့လီၤ,
အဂ့ၢ် သုးခိၣ်ဒိၣ် န့ထိၣ်အူ, လၢအမ့ၢ် ကီၢ်စဲၣ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢ ဒီးကီၢ်ဆၢဂ့ၢ်၀ီကိတိာ်ခိၣ်, စံး၀ဲလီၤ.
ဒ်ကီၢ်စဲၣ်ပဒိၣ် ပာ်ဖျါ၀ဲအသိး, ခီပနံၣ် ၁၂၁ ဖျၢၣ်န့ၢ်တၢ်ပျဲလၢ ကခူၣ်လၢၢ်လၢမိၣ်ကီၢ်စဲၣ်အပူၤ ဖဲ ၂၀၁၇-၂၀၁၈ စ့ဘးကၠဲးနံၣ်အ တီၢ်ပူၤလီၤ.